«Η δύναμη που απορρέει απ’ το να πλάθεις κόσμους και να ελέγχεις τους ήρωές σου είναι απερίγραπτη» – Χάρης Καραθύμιος, Συγγραφέας

Ο Χάρης Καραθύµιος γεννήθηκε το 1991 στην Αθήνα. Μεγάλωσε στη Λήμνο και η καταγωγή του είναι από το Καλλίθηρο Καρδίτσας. Σπούδασε Φυσική στο ΕΚΠΑ και έκανε μεταπτυχιακό στα Ευφυή Συστήματα Υποδομών Ζωτικής Σημασίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρου σε συνεργασία µε το Imperial College London.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

«ΠΑΛΜΟΣ»: Σε ποιο περιβάλλον μεγαλώσατε; Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
ΧΑΡΗΣ ΚΑΡΑΘΥΜΙΟΣ: Είχα την τύχη να μεγαλώσω στη Λήμνο σε μία δεμένη οικογένεια με τους δύο αδερφούς μου και τους γονείς μας οι οποίοι, παρά την όχι τόσο μεγάλη οικονομική άνεση, έκαναν τα πάντα για να μη μας λείψει ποτέ τίποτα. Η καταγωγή μου είναι από το Καλλίθηρο Καρδίτσας, το οποίο, κυρίως ως παιδιά, επισκεπτόμασταν συχνά και αποτελεί σημαντικό κομμάτι από τα βιώματά μου.
Το να μεγαλώνει ένα παιδί στη Λήμνο είναι δώρο. Η κοινωνία της Λήμνου είναι τέτοια που αγκαλιάζει τα μέλη της και λειτουργεί σαν ένα μεγάλο σπίτι. Κίνδυνοι που συναντάει κανείς σε μια μεγαλούπολη δεν υπάρχουν και οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ως επί το πλείστον αληθινές. Το νησί της Λήμνου, ένα από τα μεγαλύτερα σε έκταση νησιά της Ελλάδας, είναι ένας ανεξερεύνητος παράδεισος με δεκάδες αμμώδεις πεντακάθαρες παραλίες, βαριά ιστορία που φτάνει σε βάθος χρόνου χιλιετίες προ Χριστού και με τεράστιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Στη Λήμνο βρίσκονται, μεταξύ άλλων, τα ερείπια της Πολιόχνης, που θεωρείται η αρχαιότερη ευρωπαϊκή πόλη και ιδρύθηκε στα μέσα της πέμπτης χιλιετίας π.Χ., χίλια χρόνια πριν από την ίδρυση της Τροίας, η οποία βρίσκεται ακριβώς απέναντι. Με κάθε ευκαιρία επισκέπτομαι το νησί, όπου είναι φυσικά το σπίτι μου, που ζουν μόνιμα οι γονείς μου, όπως επίσης και ο τόπος που συναντάω τους παιδικούς μου φίλους.

«Π»: Πώς συνάδουν οι σπουδές σας με τη συγγραφή;
Χ.Κ.: Μέσα από τις σπουδές μου στη Φυσική ανέπτυξα την ικανότητα να μαθαίνω μόνος μου ό,τι επιθυμώ και να μην περιορίζω τη σκέψη μου. Ένα από τα τόσα που είχε πει ο Αϊνστάιν είναι ότι «η φαντασία είναι πολύ σημαντικότερη από τη γνώση, διότι η γνώση είναι περιορισμένη». Διεύρυνε οπότε η ενασχόλησή μου με τη Φυσική τους ορίζοντες της φαντασίας μου. Κατά τ’ άλλα καμία σχέση δεν έχουν οι σπουδές μου με τη συγγραφή.

«Π»: Μιλήστε μας για το μεταπτυχιακό σας.
Χ.Κ.: Το μεταπτυχιακό προσφέρεται από το Πανεπιστήμιο Κύπρου, ένα από τα πιο αξιόλογα πανεπιστήμια της Ευρώπης, σε συνεργασία με το Imperial College London, ένα από τα δέκα καλύτερα πανεπιστήμια παγκοσμίως και ήμουν πολύ τυχερός που έγινα δεκτός και φοίτησα σ’ αυτό. Ο τίτλος του είναι «Μεταπτυχιακό στα Ευφυή Συστήματα Υποδομών Ζωτικής Σημασίας». Οι υποδομές ζωτικής σημασίας είναι τα συστήματα εκείνα που είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία ενός αστικού ιστού και κατά συνέπεια της ίδιας της κοινωνίας. Τέτοια συστήματα είναι τα συστήματα ηλεκτρικής ενέργειας, τα δίκτυα τηλεπικοινωνιών (που περιλαμβάνουν το διαδίκτυο), τα δίκτυα διανομής νερού και τα συστήματα μεταφορών. Αυτές οι υποδομές τρέχουν στο υπόβαθρο της κοινωνίας και τις θεωρούμε όλοι μας δεδομένες. Αρκεί μόνο να φανταστεί κανείς πώς θα ήταν η καθημερινότητά μας χωρίς κάποιο από τα παραπάνω συστήματα.

«Π»: Πότε ξεκινήσατε να γράφετε; Τι σας ώθησε στη συγγραφή;
Χ.Κ.: Ξεκίνησα να γράφω το 2011 σενάρια για ταινίες και σειρές. Για να αποκτήσει, όμως, οντότητα ένα σενάριο πρέπει να υλοποιηθεί σε μία κινηματογραφική ταινία, κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο, ειδικά για έναν νέο και άγνωστο σεναριογράφο. Αυτό που με ώθησε στη συγγραφή μυθιστορημάτων ήταν ότι μ’ αυτόν τον τρόπο μπορώ να δημιουργήσω ένα ολοκληρωμένο έργο και να το μοιραστώ με τον κόσμο. Ο «Σκορπιός», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λιβάνη, όπως και τα επόμενα βιβλία που θα ακολουθήσουν, έχουν έντονη κινηματογραφική υπόσταση, καθώς αυτός ήταν ανέκαθεν ο στόχος μου, να δημιουργήσω ταινίες.

«Π»: Ποιο λογοτεχνικό είδος αγαπάτε και ακολουθείτε;
Χ.Κ.: Διαβάζω όλα τα είδη, εκτός από ρομαντικά μυθιστορήματα, και κυρίως crime fiction, αυτό που λανθασμένα έχουν αποδώσει στα ελληνικά ως «αστυνομικό μυθιστόρημα». Το αστυνομικό μυθιστόρημα είναι μία υποκατηγορία της ευρύτερης κατηγορίας του crime fiction και περιγράφει το διαδικαστικό αστυνομικό. Αμιγώς αστυνομικά μυθιστορήματα είναι αυτά που καταπιάνονται σε βάθος με τις αστυνομικές διαδικασίες και επικεντρώνονται στην αστυνομική έρευνα. Ο «Σκορπιός» είναι ένα βιβλίο μυστηρίου με ιδιωτικό ερευνητή. Ως στόχο έχω επίσης να διαβάζω όσα περισσότερα μπορώ από τα παγκόσμια αριστουργήματα, τόσο ξένων όσο και Ελλήνων συγγραφέων.

«Π»: Ως νέος άνθρωπος βλέπετε τους συνομήλικούς σας να ενδιαφέρονται για τα βιβλία; Διαβάζουν;
Χ.Κ.: Απειροελάχιστοι νέοι διαβάζουν σήμερα. Άπαντες σχεδόν επιλέγουν τις κινηματογραφικές ταινίες και ξένες σειρές αντί για το βιβλίο. Όσον αφορά, δε, παιδιά γεννημένα στην εποχή της στιγμιαίας απόκρισης και της ψηφιακής πραγματικότητας δύσκολα θα καταφύγουν στην ευχαρίστηση που προσφέρει ένα μυθιστόρημα. Ακόμη κι αυτοί οι νέοι που διαβάζουν, δεν μπορώ να φανταστώ να συγκεντρώνονται στο βιβλίο για περισσότερο από ένα τέταρτο χωρίς να αποσπαστούν και να πιάσουν στα χέρια τους το κινητό. Πιστεύω, όμως, ότι κάποια στιγμή στο μέλλον, όταν ο άνθρωπος θα κουραστεί την -κατά 99% – ανούσια χρήση του διαδικτύου και των social media, το βιβλίο θα σημειώσει τεράστια άνοδο.

«Π»: Τι προσφέρει η λογοτεχνία στον αναγνώστη;
Χ.Κ.: Είναι μία διέξοδος από την πραγματικότητα, ένα παράθυρο σ’ άλλους κόσμους, μία τομή στον χρόνο που σε μεταφέρει σ’ έναν άλλο κόσμο για όσο διαρκεί η ανάγνωση. Και φυσικά η λογοτεχνία – η λογοτεχνία! Όχι η υπερβολική λυρικότητα που κάνει την ανάγνωση δυσβάσταχτη και που βαφτίζουμε λογοτεχνία – αναπτύσσει την ικανότητα της έκφρασης και καλλιεργεί τη σκέψη μας.

«Π»: Ποιοι οι αγαπημένοι σας λογοτέχνες;
Χ.Κ.: Οι αγαπημένοι μου είναι ο Σερ Άρθουρ Κόναν Ντόυλ και ο Τζορτζ Όργουελ. Από τους σύγχρονους δεν έχω κάποιον αγαπημένο. Όσον αφορά τους Έλληνες, ειδικά τους νεότερους σαν κι εμένα, τους διαβάζω και τους στηρίζω με όποιον τρόπο μπορώ, και μακάρι να κάνει το ίδιο κάποια στιγμή και το κράτος, όπως συμβαίνει σε άλλες χώρες.

«Π»: Έχετε αποσπάσει εξαιρετικές κριτικές για το βιβλίο σας «Ο Σκορπιός». Τι πραγματεύεται;
Χ.Κ.: Ο Σκορπιός πραγματεύεται στην ουσία τον αγώνα των ανθρώπων να αποδεχτούν την απώλεια ενός αγαπημένου τους προσώπου και την πίστη που τρέφουν για κάτι το μεταφυσικό, που τους δίνει την ελπίδα ότι θα ξανασυναντήσουν τους αγαπημένους τους. Ως προς την πλοκή του βιβλίου, ακολουθούμε έναν ιδιωτικό ερευνητή, ο οποίος προσπαθώντας να ισορροπήσει μετά τον θάνατο της κόρης του, καλείται να απομυθοποιήσει τον θρύλο της φονικής οντότητας που στοιχειώνει το ορεινό Καστρί και ν’ ανακαλύψει, έχοντας ένα ολόκληρο χωριό υπόπτων, τον άνθρωπο που κρύβεται πίσω από τη μάσκα του Σκορπιού. Ο Γαβριήλ Γάκος έχει τον τίτλο του απομυθοποιητή του μεταφυσικού, αφού αναλαμβάνει υποθέσεις που φαίνονται παράλογες και καταφέρνει να τις λύσει με μία λογική εξήγηση. Αυτός είναι ο σκοπός του και στην υπόθεση του Σκορπιού, αν και βαθιά μέσα του ελπίζει να έχει άδικο, να μην υπάρχει λογική εξήγηση πίσω από τα ανορθόδοξα που συμβαίνουν στο Καστρί, όπου οι νεκροί τηλεφωνούν στους δικούς τους από τον άλλο κόσμο. Διότι αν πράγματι δεν υπάρχει εξήγηση, τότε θα μπορέσει κι εκείνος να επικοινωνήσει με την κόρη του.

«Π»: Τι είναι η συγγραφή;
Χ.Κ.: Είναι ένα μέσο έκφρασης και ελευθερίας. Η δύναμη κι η ευθύνη που απορρέει απ’ το να πλάθεις κόσμους και να ελέγχεις τις ζωές των ηρώων είναι απερίγραπτη. Πάνω απ’ όλα, όμως, είναι μία ανάγκη που δεν την ελέγχω.

«Π»: Μπορεί σήμερα με τις κρίσεις που μας ταλανίζουν, ο συγγραφέας να βιοποριστεί με τη συγγραφή βιβλίων;
Χ.Κ.: Για να είναι σε θέση ένας συγγραφέας να βιοποριστεί από τη συγγραφή βιβλίων θα πρέπει να διαθέτει ένα τεράστιο κοινό πολλών χιλιάδων αναγνωστών, κάτι που συμβαίνει σε σπάνιες περιπτώσεις. Προσωπικά, βιοπορίζομαι απ’ τη δουλειά μου ως πληροφορικάριος. Θα ήταν, φυσικά, ιδανικό να μπορούσα να ζήσω από τη συγγραφή, όπως ιδανικό θα ήταν για τον οποιονδήποτε άνθρωπο να μπορεί να κάνει το πάθος του επάγγελμα.

«Π»: Ποια θέματα σας απασχολούν και γίνονται πηγές έμπνευσης;
Χ.Κ.: Η έμπνευση μπορεί να προκύψει απ’ ο,τιδήποτε. Κυρίως έμπνευση αντλώ από τη μουσική και τις ταινίες που παρακολουθώ.

«Π»: Η καθημερινότητά μας δυσκολεύει διαρκώς, οι συνθήκες, οι καταστάσεις δυσχεραίνουν τη ζωή μας. Πώς τη βιώνετε εσείς;
Χ.Κ.: Εγώ είμαι από τους τυχερούς που αυτή τη στιγμή έχω μία δουλειά και παράλληλα κάνω αυτό που αγαπώ. Για να φτάσω σ’ αυτό το σημείο όμως πέρασα από χίλια κύματα, αφιέρωσα ατελείωτες ώρες στις σπουδές μου, δίδαξα σε μαθητές για ελάχιστα χρήματα την περίοδο της έντονης κρίσης, έκανα τη δουλειά του σερβιτόρου και υπαλλήλου σε catering, έζησα με μεγάλες στερήσεις, και παράλληλα διάβαζα κι έγραφα εξαντλητικά πολύ και μάθαινα την τέχνη της γραφής μόνος μου με ό,τι υλικό έβρισκα στο διαδίκτυο και σε βιβλία.

«Π»: Περνάτε μηνύματα μέσω της γραφής σας. Είναι ζητούμενο;
Χ.Κ.: Περνάω μέσα από το βιβλίο κάποια κοινωνικά και ηθικά μηνύματα που θέλω να μοιραστώ. Αποφεύγω, ωστόσο, να περνάω πολιτικά μηνύματα, διότι ένα μυθιστόρημα απευθύνεται σε όλους τους ανθρώπους και πρέπει ο συγγραφέας να σέβεται τις πολιτικές πεποιθήσεις του καθενός, πλην βεβαίως όσων εμπεριέχουν ρατσισμό και ρητορική μίσους, αυτές δεν οφείλουμε να τις σεβόμαστε.

«Π»: Τι διαφορές και δυσκολίες έχει η αστυνομική λογοτεχνία;
Χ.Κ.: Η αστυνομική λογοτεχνία είναι ένα δύσκολο είδος διότι μοιραία επικρατεί η πλοκή. Ο σχεδιασμός μίας δυνατής πλοκής είναι απαιτητικός και ψυχοφθόρος. Αν δηλαδή το κάνει κανείς σωστά και δεν εξαπατά τον αναγνώστη. Σύμφωνα με τον Σ. Σ. Βαν Ντάιν, έναν παλιό διάσημο Αμερικανό συγγραφέα ιστοριών με ντετέκτιβ, υπάρχουν είκοσι κανόνες που πρέπει να τηρεί όποιος γράφει μυθιστορήματα με ντετέκτιβ. Ο πρώτος κανόνας, τον οποίο καταπατούν οι περισσότεροι, είναι ότι «ο αναγνώστης πρέπει να έχει τις ίδιες ευκαιρίες με τον ντετέκτιβ για να λύσει το μυστήριο, και όλα τα στοιχεία πρέπει να δίνονται με σαφήνεια». Ο ίδιος βέβαια θέτει στον δέκατο έκτο κανόνα του ότι στο αστυνομικό μυθιστόρημα πρέπει να περιγράφεται μόνον η πλοκή και τίποτε άλλο άσχετο ως προς την υπόθεση, κάτι που βεβαίως δεν συμβαίνει στη σύγχρονη λογοτεχνία, μια και πλέον έχουμε αστυνομικά μυθιστορήματα με έντονο το κοινωνικό στοιχείο και πλοκή διανθισμένη με χίλιες δυο υποπλοκές άσχετες με την αστυνομική έρευνα. Και αυτός ίσως να είναι και ο κύριος λόγος που η αστυνομική λογοτεχνία έχει γίνει τόσο δημοφιλής τις τελευταίες δεκαετίες.

«Π»: Τι σας στενοχωρεί;
Χ.Κ.: Με στενοχωρεί πάρα πολύ να παρακολουθώ ειδήσεις στην τηλεόραση, διότι επιχειρείται με κάθε τρόπο ο εκφοβισμός και η τρομοκρατία των τηλεθεατών και συντελείται κανιβαλισμός του ανθρώπινου πόνου. Με στενοχωρεί, επίσης, το γεγονός ότι ζούμε στην εποχή της εικόνας και του φαίνεσθαι και κυριαρχούν τα λάθος πρότυπα. Σχετικά με τον χώρο του βιβλίου, αυτό που με στενοχωρεί είναι ότι το βιβλίο πουλάει βάσει της διαφήμισης και της προώθησης που γίνεται και σε ελάχιστο ποσοστό λόγω του περιεχομένου του. Με απλά λόγια, οι αναγνώστες διαβάζουν κατά κύριο λόγο ότι τους πλασάρουν.

«Π»: Πώς πλάθετε τους ήρωές σας και την πλοκή του έργου; Είναι από πριν έτοιμα;
Χ.Κ.: Γενικά υπάρχουν τρία, ας το πούμε, είδη συγγραφέων: αυτοί που δεν προσχεδιάζουν τίποτα (ή ελάχιστα) και αφήνουν την ιστορία να εξελιχθεί και να πάρει το δρόμο της καθώς γράφεται – οι pantsers όπως τους αποκαλούμε στη Λήμνο. Το άλλο είδος είναι το αντίθετο: αυτοί που δομούν λεπτομερώς την ιστορία προτού αρχίσουν να τη γράφουν – οι plotters. Ένας τέτοιος συγγραφέας είναι ο διάσημος νορβηγός Jo Nesbo. Κι ύστερα υπάρχουν κι οι συγγραφείς που αποτελούν μία μίξη των προηγούμενων δύο – οι plantsers. Γράφουν μία σύνοψη του βιβλίου και φτιάχνουν μία κάποια δομή με αρχή, μέση, τέλος και τα σημαντικότερα σημεία της πλοκής, αλλά δεν μπορούν να αντισταθούν στον πειρασμό να βουτήξουν στην ιστορία και να ξεκινήσουν να γράφουν. Εγώ θεωρώ ότι ανήκω στην τελευταία κατηγορία.

«Π»: Τι διαβάζετε;
Χ.Κ.: Αυτή την περίοδο διαβάζω τον Οδυσσέα του Τζέιμς Τζόις παράλληλα με πολλά νέα βιβλία Ελλήνων συγγραφέων αστυνομικής λογοτεχνίας.

«Π»: Τι ετοιμάζετε;
Χ.Κ.: Πρόσφατα ολοκλήρωσα ένα βιβλίο που γράφω εδώ και πολλά χρόνια. Είναι εκτός της σειράς με τον ιδιωτικό ερευνητή Γαβριήλ Γάκο, δεν είναι αστυνομικό μυθιστόρημα. Πρόκειται για μία περιπέτεια γεμάτη δράση, χιούμορ και συγκίνηση κι έχω μεγάλη αγωνία να δω τι εντύπωση θα αφήσει στους αναγνώστες. Επί του παρόντος, δουλεύω το επόμενο βιβλίο με πρωταγωνιστή τον Γαβριήλ Γάκο, ένα βιβλίο μυστηρίου με έντονο το κοινωνικό και ιστορικό στοιχείο, που διαδραματίζεται στην Αθήνα.