«Χαρά, λύπη, ελπίδα, απελπισία… όλα τα συναισθήματα συνθέτουν την ομορφιά της ζωής», Κώστας Κούκας – Ζωγράφος Ποιητής

Ο Κώστας Κούκας γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα όπου κατοικεί μέχρι σήμερα. Έχει εκδώσει έως τώρα δύο ποιητικές συλλογές. Μοιράζει τον δημιουργικό χρόνο του μεταξύ ποίησης και ζωγραφικής, έχοντας λάβει μέρος σε διάφορες ατομικές η ομαδικές εκθέσεις. Μεγάλη του αγάπη η θάλασσα και τα ανοιχτά πανιά. Ο άνεμος. Και ο,τιδήποτε μπορεί να γλυκάνει και να αγγίξει την ψυχή.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

«ΠΑΛΜΟΣ»: Σε ποιο περιβάλλον μεγαλώσατε; Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΚΑΣ: Γεννήθηκα στην Αθήνα. Σε ένα σπίτι πολύ κοντά στο κέντρο της πόλης. Μιας πόλης πολύ διαφορετικής από τη σημερινή – από την άποψη των χώρων, των ανθρώπων και των συναισθημάτων. Με ρυθμούς αρκετά πιο χαλαρούς, ίσως πιο συμβατούς και κοντινότερους στην ανθρώπινη φύση. Οι άνθρωποι γελούσαν μα και λυπόντουσαν περισσότερο. Γιόρταζαν όταν μπορούσαν και με λιγότερα υλικά αγαθά ήταν ευχαριστημένοι με τις μικρές ή μεγάλες χαρές της ζωής. Ήταν μια εποχή χωρίς internet και κινητά τηλέφωνα. Μια εποχή που για τα σημερινά παιδιά θα ήταν αδύνατο να την αντιληφθούν και να ζήσουν.
Όμορφα και γαλήνια ήταν τα παιδικά μου χρόνια. Πλαισιωμένα από δύο γονείς οι οποίοι αγαπούσαν τα δυο παιδιά τους και με ρόλο προστάτη, φρόντιζαν για τις καθημερινές ανάγκες τους με προσοχή και στοργή. Η εποχή διευκόλυνε, σε αντίθεση με τώρα, την δημιουργία φιλικών παρεών που μπορούσαν να παίζουν στον δρόμο χωρίς κάποιο άγχος για την ασφάλειά τους. Αυτό φυσικά ενδυναμώνει την ομαδικότητα μεταξύ των παιδιών και τα καταστεί σαφώς πιο κοινωνικά μέσα σε μια ομάδα ανθρώπων με κοινά θέλω. Κοινές αναζητήσεις και διεκδικήσεις.

«Π»: Τί είναι για εσάς η ποίηση;
Κ.Κ.: Ποίηση για μένα είναι η έκφραση του εσωτερικού μας κόσμου. Η ανακάλυψη των λεπτών αποχρώσεων σε ένα δάσος γεμάτο δέντρα. Σε ένα μυστικό κήπο μακρινό, μα και τόσο κοντινό. Που το μόνο που χρειάζεται είναι ένας φακός να φωτίσει και να φέρει στην επιφάνεια τα πιο κρυμμένα μυστικά. Αυτά που κρύβουν την μεγαλύτερη χαρά ή την μεγαλύτερη λύπη. Ένας μεγεθυντικός φακός.
Τώρα για να κρίνουμε αν ένα ποίημα είναι ικανό ή όχι, αυτό προέρχεται από τις προσωπικές εμπειρίες μας. Αυτά που έχουμε ζήσει. Ή αυτά που θέλουμε να ζήσουμε. Και προφανώς ο εκάστοτε ποιητής πόσο βαθιά έχει κολυμπήσει μέσα σε έναν κόσμο εικόνων, συναισθημάτων και η ικανότητα του να τα ανασύρει από τον βυθό. Από τον δικό του βυθό και να τα παρουσιάσει με έναν τέτοιο τρόπο που ο αναγνώστης θα μπορέσει να κολυμπήσει, να βυθιστεί ή να πετάξει. Σίγουρα όμως να νιώσει. Να συγκινηθεί. Να λυπηθεί. Να πονέσει, να γελάσει. Να ερωτευτεί. Όλα αυτά με μια ειλικρινή ένταση ψυχής. Άλλωστε θεωρώ πως όταν κάτι δεν είναι αληθινό, δεν μπορεί να έχει συνήθως και ανταπόκριση στα μάτια ή στις ψυχές των ανθρώπων στους οποίους απευθύνεται.

«Π»: Πότε ξεκινήσατε να γράφετε;
Κ.Κ.: Ξεκίνησα να γράφω από τα χρόνια της εφηβείας μου. Ο λόγος που συνέβη αυτό ήταν η αγάπη μου για τη μουσική και τα τραγούδια από την ηλικία των πρώτων χρόνων του δημοτικού σχολείου. Η ιδιαίτερη προσοχή που έδινα στα λόγια κάποιου τραγουδιού. Τα οποία δημιουργούσαν ένα συναισθηματικό πεδίο μέσα μου, με εικόνες, ταξιδέματα, άλλοτε έρωτες με γλυκές ή και πικρές στιγμές να με κάνουν να ζω σε έναν κόσμο συναισθημάτων τέτοιας έντασης, που η χαρά δημιουργίας αργότερα και εκ μέρους μου, να μού δίνει μεγάλη ικανοποίηση στην καθημερινότητα μου. Σε ένα ταξίδι με λέξεις, σε κόσμους αληθινούς ή και φανταστικούς.

«Π»: Τί σας εμπνέει;
Κ.Κ.: Αυτό που με εμπνέει συνήθως, προέρχεται από την ποικιλία συναισθημάτων που βιώνει ένας άνθρωπος. Από τις πιο δυνατές μα και από τις πιο αδύναμες στιγμές του. Από τις χαρές του. Τις λύπες του. Τα ταξίδια του. Τον θάνατο που του χτύπησε την πόρτα. Τον έρωτα που τον πήρε από το χέρι και τον ταξίδεψε σε μέρη μακρινά. Άλλοτε με απέραντη ομορφιά και άλλοτε με απέραντη λύπη. Κομμάτι του ίδιου νομίσματος. Απλά πρέπει ανοιχτός να αφήσεις τα συναισθήματα να ‘ρθουν. Σαν τον αέρα που φουσκώνει τα πανιά και σε πάει. Σε τόπους άγνωστους. Εκεί που ο ήλιος καίει και το φεγγάρι γλυκά χαϊδεύει τις στιγμές.
Ένα μεγάλο κομμάτι της έμπνευσής μου είναι η θάλασσα. Το κύμα της. Ο αφρός της. Η αλμύρα της. Το πώς επουλώνει τις πληγές. Ή ανοίγει καινούριες. Το πώς χωρίζει ή ενώνει τους ανθρώπους. Το λιμάνι που περιμένεις. Να βρεις ή να αποχωριστείς τον αγαπημένο σου.

«Π»: Ποιούς συγγραφείς και ποιητές θαυμάζετε διαβάζετε;
Κ.Κ.: Ξεκίνησα να διαβάζω από την παιδική μου ηλικία. Ήταν μια όμορφη διέξοδος προς νέους, άγνωστους κόσμους εικόνων και συναισθημάτων. Ποιητές που θαυμάζω είναι ο Ρεμπώ, ο Έλιοτ μα και ο Καρυωτάκης, ο Καβάφης, ο Σαχτούρης. Συγγραφείς όπως ο Κάφκα, ο Ντοστογιέφσκι, ο Όσκαρ Ουάιλντ μα και ζωγράφοι όπως ο Μοντιλιάνι, ο Σουτίν ή ο Μπουζιάνης με έκαναν να ονειρευτώ και να ταξιδέψω.

«Π»: Ποιοί οι τίτλοι των δύο ποιητικών σας συλλογών;
Κ.Κ.: Οι δύο προηγούμενες ποιητικές συλλογές μου έχουν τους τίτλους, «Μέσα στο στόμα της σιδερένιας φάλαινας» και «Μια κατσαρίδα στην κουζίνα». Έρχονται από το μακρινό 2004 και 2006 με κυρίαρχο θέμα τους να πραγματεύεται την ανθρώπινη μοναξιά, την αδικία, τον θάνατο και την εκμετάλλευση από άνθρωπο σε άνθρωπο.

«Π»: Τί πραγματεύονται τα ποιήματά σας;
Κ.Κ.: Στα ποιήματά μου ασχολούμαι κυρίως με τα συναισθήματα, όπως πηγάζουν από την ανθρώπινη φύση. Ο άνθρωπος είναι ένα ον το οποίο έχει το χάρισμα να ερωτεύεται, να απογοητεύεται, να κάνει όνειρα, να θλίβεται, να ελπίζει, να προσπαθεί… Όλα αυτά τα συναισθήματα συνθέτουν την ομορφιά της ζωής, ακόμη και αν κάποια από αυτά, παροδικά μοιάζουν δυσβάσταχτα. Ωστόσο είναι μέρος του όλου, με την εναλλαγή τους να κάνει την ζωή ακόμη πιο όμορφη. Προσπαθώ λοιπόν μέσα από την ποίηση μου, να εκφράσω όλη αυτή την παλέτα συναισθημάτων με τρόπο που ίσως θα μπορέσει να αγγίξει και άλλους ανθρώπους, έτσι ώστε αν γίνεται να καταφέρουμε να μοιραστούμε μαζί αυτό το συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο.

«Π»: Συμμετέχετε σε πολλές ανθολογίες ποίησης. Πώς διαλέγετε τα ποιήματα;
Κ.Κ.: Όχι, δεν μπορώ να πω ότι συμμετέχω σε πολλές ανθολογίες ποίησης. Το κριτήριο μου είναι η ποιοτική προσέγγιση του εκδότη στο θέμα, και η αμιγώς καλλιτεχνική αξία τού δημιουργήματος αυτού. Διαλέγω τα ποιήματα που με εκφράζουν την δεδομένη στιγμή με γνώμονα το πως νιώθω και το πως θέλω και μπορώ να εκφραστώ τον συγκεκριμένο χρόνο.

«Π»: Οι στίχοι σας έχουν μελοποιηθεί από τον Δημήτρη Μαυρόπουλο, μιλήστε μας για την συνεργασία.
Κ.Κ.: Πράγματι ένας μεγάλος αριθμός στίχων μου έχει μελοποιηθεί από τον πολύ ικανό τραγουδοποιό Δημήτρη Μαυρόπουλο. Ο Δημήτρης με την ιδιαίτερα εκφραστική και συναισθηματική φωνή του, αγκάλιασε με προσοχή τους στίχους μου και ερμήνευσε με μοναδικό τρόπο αυτά τα τραγούδια, πλαισιωμένα με την κιθάρα του. Στα άμεσα σχέδια μας είναι και η ηχογράφηση όλων αυτών μα και άλλων ακόμα τραγουδιών σε στούντιο με συνοδεία ικανών μουσικών. Η καθυστέρηση όλων αυτών συμβαίνει λόγω της πανδημίας που έχει φέρει τα πράγματα λίγο πίσω. Σε αυτό το σημείο θα ήθελα να επισημάνω και την ικανότητά του να δημιουργεί πανέμορφα Video, ξεχωριστά για το κάθε τραγούδι έτσι ώστε μαζί με τις εικόνες του να δημιουργείται ένα μοναδικό αποτέλεσμα που μας ικανοποιεί όλους.

«Π»: Η ποίηση και η ζωγραφική είναι η κύρια ασχολία σας;
Κ.Κ.: Στην Ελλάδα είναι πραγματικά δύσκολο έως ακατόρθωτο να μπορέσει κάποιος σήμερα να βιοποριστεί μέσα από την ποίηση. Η ζωγραφική ανοίγει ευκολότερους δρόμους, πιο βατούς εμπορικά όπου, όταν οι συγκυρίες ευνοούν, τα αποτελέσματα είναι συνήθως πάντοτε θετικά.

«Π»: Η αρμονία χρωμάτων και ο λυρισμός που αποπνέουν οι στίχοι σας το καλύτερο πάντρεμα;
Κ.Κ.: Θέλω να πιστεύω πως ναι. Η αλήθεια είναι πως είμαι πολύ σχολαστικός στο πάντρεμα της ζωγραφικής μου με την ποίηση μου. Διότι είναι και τα δύο έργα μου, παιδιά μου, δικά μου δημιουργήματα τα οποία φυσικά αγαπώ και εκτιμώ εξίσου. Για τον λόγο αυτό λοιπόν, προσπαθώ πάντα να ισορροπούν μεταξύ τους και να δένουν όσο καλύτερα μπορούν, ώστε να εκφράζονται καλύτερα το ένα μέσα από το άλλο και μαζί να δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό.

«Π»: Μην μου μιλάς για τα όνειρα που χάθηκαν / Δεν είχαν δρόμο ελπίδα για ζωή. Πού πάνε τα χαμένα όνειρα; Εσείς τί ονειρεύεστε;
Κ.Κ.: Τα χαμένα όνειρα δεν χάνονται ποτέ, απλώς μπαίνουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας και στην θέση τους αναφύονται καινούρια.
Τί ονειρεύομαι… Ονειρεύομαι, όσο κι αν ακούγεται ρομαντικό, έναν κόσμο καλύτερο. Πιο όμορφο. Πιο συναισθηματικό. Πιο δίκαιο. Πιο ανθρώπινο. Όπου θα μπορούμε όλοι να συνυπάρχουμε μεταξύ μας με σεβασμό στη διαφορετικότητα του καθενός.

«Π»: Τί ζημιά εχει κάνει η πανδημία του κορωνοϊό στους καλλιτέχνες. Τί ακούτε;
Κ.Κ.: Γενικότερα θεωρώ πως η πανδημία του κορωνοϊού έχει αλλάξει ολόκληρη την κοινωνία. Το βλέπουμε άλλωστε στην καθημερινότητα μας, έχοντας χάσει την ξεγνοιασιά ακόμη και για τα πιο αυτονόητα πράγματα. Και οι καλλιτέχνες λοιπόν, ως άνθρωποι και οι ίδιοι, που ζουν και βιώνουν την καθημερινότητα, έχουν δεχτεί όμοια πλήγματα με όλους τους υπόλοιπους ανθρώπους.
Ωστόσο, παρόλο που από την μία πλευρά αντιλαμβανόμαστε ότι επιβαρύνθηκε η οικονομική τους κατάσταση εξαιτίας της απομόνωσης, από την άλλη πλευρά διαθέτουν αυτό το ιδιαίτερο χάρισμα να μπορούν να εκτονώνουν τα συναισθήματα τους μέσα από την τέχνη τους ώστε να διατηρούν μια σχετικά καλή ψυχική ισορροπία, βασικό ζητούμενο της ανθρώπινης φύσης.

«Π»: Μπορούμε σήμερα να ζήσουμε ποιητικά;
Κ.Κ.: Θεωρώ πως ναι. Γιατί όχι άλλωστε; Η ποίηση είναι ένας υπέροχος κόσμος ο οποίος υπάρχει μέσα σε κάθε άνθρωπο. Σε άλλους περισσότερο, σε άλλους λιγότερο. Όμως πιστεύω πως υπάρχει.
Αν μπορούμε ακόμη να συγκινούμαστε με απλά πράγματα, όπως ένα λουλούδι που μας προσφέρει κάποιος, από το φεγγάρι, από την θάλασσα, από ένα τραγούδι, από δυο λέξεις ενός ποιήματος, τότε ναι, η ποίηση υπάρχει και είναι μέσα στην φύση μας. Αυτό που χρειάζεται από εμάς είναι να την καλλιεργήσουμε ώστε να βγάλει στο φως όλη αυτή την εκπληκτική δυναμική της. Φυσικά λοιπόν και μπορούμε, στο χέρι μας είναι πιστεύω.

«Π»: Ποιά η αίσθησή σας και τα συναισθήματα σας με την έκδοση των ποιητικών σας συλλογών; Τι απήχηση έχουν;
Κ.Κ.: Είναι χαρά μου φυσικά να κρατώ στα χέρια μου μία καινούρια ποιητική συλλογή, διότι βλέπω το έργο μου να παίρνει σάρκα και οστά στον πραγματικό κόσμο. Γνωρίζοντας αρκετούς από τους αναγνώστες μου, εισπράττω και από εκείνους ενθαρρυντικά σχόλια τα οποία μου δίνουν την χαρά και την δύναμη να συνεχίζω.

«Π»: Η ελευθερία σήμερα των στίχων γέμισε με ποιητές. Ποιά η γνώμη σας;
Κ.Κ.: Κοιτάξτε, κάποιος θα πει πως γέμισε ο κόσμος μας με ποιητές, εννοώντας μάλλον πως υπάρχει υπερπροσφορά στίχων και δη μέτριων. Η ποίηση είναι η έκφραση του συναισθηματικού μας κόσμου και είναι ευχής έργο, σε ένα κόσμο προσποίησης, να μπορεί κανείς να εκφράζει τα συναισθήματα του. Το θέμα είναι πως δεν μπορούν όλα να αρέσουν σε όλους. Κι εδώ θα πω, ευτυχώς. Διότι αυτό δείχνει πως δεν είμαστε όλοι ίδιοι και πως έχουμε την δυνατότητα να μην μοιάζουμε όλοι με όλους. Η ποικιλία είναι ένα υπέροχο γνώρισμα στην φύση. Σε βοηθά να ταιριάξεις μόνο με αυτά που σου ταιριάζουν, να μην χρειαστεί να προσποιείσαι, αλλά όντως να βρεις την θέση σου εκεί που ανήκεις. Έτσι λοιπόν θα πω πως είναι ευλογία να υπάρχουν διαφορετικής ψυχοσύνθεσης και γραφής ποιητές. Διότι πάντα θα βρεθούν στην ευχάριστη θέση να γίνουν εκφραστές ανθρώπων, που είτε δεν μπορούν, είτε δεν τολμούν οι ίδιοι να πούνε όλα αυτά που θα ήθελαν ποιητικά να αποδώσουν.

«Π»: Είναι η ποίηση ένα διαρκές ταξίδι, ακολουθεί η ζωγραφική;
Κ.Κ.: Κοιτάξτε, για εμένα είναι συνώνυμες ή ταυτόσημες μορφές έκφρασης. Η κάθε μία ξεκινάει από μία διαφορετική αφετηρία, αλλά φτάνουν στον ίδιο προορισμό, ο οποίος είναι η απελευθέρωση εντέλει τού προσωπικού κόσμου του καλλιτέχνη.
Πρόκειται πράγματι για ένα διαρκές ταξίδι το οποίο προϋποθέτει έμπνευση και δημιουργικότητα.

«Π»: Το διαδίκτυο βοηθά τους νέους συγγραφείς – ποιητές;
Κ.Κ.: Στην σημερινή εποχή της ταχείας μετάδοσης πληροφοριών, το διαδίκτυο βοηθά τους νέους ποιητές ώστε να επικοινωνήσουν πιο γρήγορα το έργο τους στο ευρύ κοινό. Βοηθά επίσης και το κοινό να αποκτήσει πιο άμεση σχέση με τον δημιουργό.Ωστόσο, όλα θα πρέπει να γίνονται προσεκτικά. Διότι αρκετοί καλλιτέχνες βιοπορίζονται από την τέχνη τους και μέσα στον χαοτικό κόσμο του διαδικτύου, αυτό τους το έργο μπορεί εύκολα να γίνει προϊόν υποκλοπής από κάποιους που δεν σέβονται την πνευματική ιδιοκτησία. Θεωρώ λοιπόν πως το διαδίκτυο βοηθά στην προώθηση των έργων αλλά θα πρέπει να τηρείται απόλυτος σεβασμός στους κανόνες εντιμότητας από όλα τα μέρη, ώστε τα αποτελέσματα να είναι ωφέλιμα για όλους.

«Π»: Μελλοντικά σχέδια;
Κ.Κ.: Αυτή την στιγμή είμαι επικεντρωμένος περισσότερο στο ζωγραφικό κομμάτι του έργου μου παρά στο ποιητικό. Διότι τον τελευταίο καιρό βρίσκομαι σε συζητήσεις με κάποιες γκαλερί, οι οποίες έχουν ζητήσει τα έργα μου προς έκθεση στο ευρύ κοινό. Φυσικά δεν θα μπορούσα ποτέ να παραμελήσω την ποίηση η οποία είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωή μου, ωστόσο στην παρούσα χρονική στιγμή θα πρέπει εκ των πραγμάτων να αφιερώσω περισσότερο χρόνο στην άλλη μεγάλη αγάπη μου, τα εικαστικά.