Φωτιές επί το έργον, γράφει ο Γιώργος Πένταρης

Το τελευταίο άρθρο που έγραψα πριν την λήξη της φετινής σεζόν έκδοσης του «ΠΑΛΜΟΥ» ήταν για τις φωτιές και το πρώτο της νέας σεζόν πάλι για τις φωτιές. Το κάνω αυτό, γιατί δεν έχουμε συνειδητοποιήσει, νομίζω, τη μεγάλη καταστροφή που έχει γίνει στην οικονομία και στο περιβάλλον. Η έκταση που έχει καεί είναι ίση ή και περισσότερη με αυτήν του 2007, τότε που οι πυροσβεστικές δυνάμεις είχαν αποδιαρθρωθεί από τις επεμβάσεις στο σώμα από την κυβέρνηση Καραμανλή. Τώρα έχει γίνει τέτοια καταστροφή που σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από την κλιματική αλλαγή. Όπως είχα αναφέρει και στο προηγούμενο άρθρο μου, η αλλαγή του δόγματος πυρόσβεσης έφερε αυτά τα καταστροφικά αποτελέσματα.

Ειδικά φέτος, για να αποφύγει η κυβέρνηση ένα νέο Μάτι, άλλαξε προτεραιότητες με ανόητες συμβουλές αδαών ατόμων που αποφάσισαν επείγουσες εκκενώσεις οικισμών χωρίς λόγο αφήνοντας περιουσίες και δάση στο έλεος της φωτιάς. Δεν κατάλαβαν οι συμβουλάτορες ότι το Μάτι ήταν μια ειδική περίπτωση και δεν ήταν δυνατόν να επαναληφθεί σε χωριά ανοικτά με πολλές οδούς διαφυγής και σχετικές ικανότητες δασοπυρόσβεσης λόγω πληθώρας αγροτικών ραντιστικών μηχανημάτων.
Θα σας φέρω δύο παραδείγματα: Όταν η φωτιά ξεκίνησε 500 μέτρα έξω από το χωριό μου το Λαμπέτι στον Πύργο, ήρθαν δύο γυναίκες της Πυροσβεστικής με ένα μικρό όχημα να την σβήσουν. Επειδή η φωτιά ήταν σε μια μικρή χαράδρα δεν μπορούσαν να κατέβουν, όπως έκαναν παλιά οι δασοπυροσβέστες, και έριξαν από ψηλά λίγο νερό και έφυγαν. Η φωτιά άναψε για τα καλά χωρίς καμιά αντίσταση γιατί οι κάτοικοι απαγορεύεται να ανακατεύονται και προχώρησε ανατολικά προς το γειτονικό χωριό Κολύρι. Ήρθε η αστυνομία και φώναζε για εκκένωση ενώ η φωτιά ήταν χίλια μέτρα μακριά από το χωριό, το οποίο μέσα δεν έχει ούτε ένα δένδρο για να καεί. Βέβαια οι κάτοικοι δεν έφυγαν και αντιμετώπισαν επιτυχώς την φωτιά με τα ραντιστικά από τα τρακτέρ.
Από αυτόπτη μάρτυρα στην Ιπποκράτειο Πολιτεία μαθαίνω ότι η αστυνομία έδωσε εντολή εκκένωσης και δεν επέτρεπε να πάει ο κόσμος στα σπίτια του να πάρει τα παιδιά του ή κάποια πράγματα. Όλοι οι εγκλωβισμένοι βγήκαν από τα αυτοκίνητα και τα έβαλαν με την αστυνομία. Η αστυνομία είπε ότι θα πάνε αυτοί να πάρουν ηλικιωμένους και παιδιά. Έγινε ένα μπάχαλο. Εκεί υπάρχει μια ομάδα εθελοντών πυροσβεστών, οι ΜΑΚΙΠ, οι οποίοι θυσιάστηκαν για να σβήσουν την φωτιά. Μέλος του ήταν και το παλικάρι ο Γιάννης Λουσίδης που σκοτώθηκε από την πτώση του στύλου της ΔΕΗ, αλλά δεν αναφέρεται πουθενά ότι ήταν μέλος των ΜΑΚΙΠ. Στην Ιπποκράτειο Πολιτεία υπάρχουν δύο πολύ μεγάλες δεξαμενές νερού για πυρασφάλεια, αλλά λόγω διακοπής ρεύματος δεν λειτουργούσαν οι αντλίες. Το θέμα είναι ότι ο Χαρδαλιάς είχε δώσει 10.000 ευρώ για να συντηρηθούν οι γεννήτριες, αλλά απ’ ότι λένε ο δήμος Ωρωπού όπου ανήκει η Ιπποκράτειος Πολιτεία ολιγώρησε για την επισκευή και έτσι νερό είχαμε αλλά ξεμείναμε από αντλίες.

Σε έναν πόλεμο προηγείται η αεροπορία και το πυροβολικό αλλά κατάληψη του εδάφους δεν γίνεται αν δεν μπει μέσα το πεζικό. Έτσι και στις πυρκαγιές: μπορεί τα εναέρια να έριχναν νερό, αλλά οι περισσότεροι πυροσβέστες περίμεναν στον δρόμο την φωτιά. Ελάχιστοι έμπαιναν στο δάσος. Ακόμη και να ήθελαν μερικοί όπως έγινε, δεν μπορούσαν γιατί οι μάνικες πυρόσβεσης έχουν διπλάσια διάμετρο από τις παλιές με αποτέλεσμα να είναι βαριές και να μην πετάνε μακριά το νερό. Αυτό δεν έγινε στην τύχη και θα πρέπει να το εξηγήσει η Πυροσβεστική. Επιμένω σε αυτό το σημείο γιατί έχει μεγάλη σημασία…
Πριν γίνει η ενοποίηση Δασαρχείου – Πυροσβεστικής με την ολέθρια απόφαση του 1998 του Σημίτη, οι δασοπυροσβέστες έμπαιναν βαθιά στο δάσος όπου δεν υπήρχε δρόμος και έσερναν μάνικα 300 και 400 μέτρων επειδή ήταν μικρότερης διαμέτρου, είχε μικρότερο βάρος και μεγάλη πίεση και έκαναν δουλειά. Στην Ιπποκράτειο Πολιτεία οι ΜΑΚΙΠ ενημέρωσαν τους πυροσβέστες ότι καίγεται στα Κιούρκα η περιοχή Λακκαγκίνη, αλλά οι πυροσβέστες ούτε ήξεραν που είναι ούτε έκαναν προσπάθεια να μάθουν γιατί δεν υπήρχε διοικητής να δώσει εντολές όπως είπαν. Άλλοι πυροσβέστες ήταν αραχτοί περιμένοντας εντολές και άλλοι όντως πάλευαν με τις φλόγες. Δεν έχω σκοπό να τα ισοπεδώσω όλα.
Η φωτιά στο Κρυονέρι και στην Βαρυμπόμπη έσβησε την πρώτη μέρα το βράδυ και αναζωπυρώθηκε την επομένη το μεσημέρι. Είχαν χρόνο με μια δυο μπουλντόζες να κάνουν περίμετρο ώστε να αποκόψουν τα καμένα από το δάσος. Αυτό δεν έγινε και έτσι έγινε η μεγάλη καταστροφή (Τατόι, Θρακομακεδόνες, Πάρνηθα, Ιπποκράτειος Πολιτεία, Αφίδνες, Αγ. Στέφανος, Μαραθώνας κτλ.). Οι ευθύνες είναι μεγάλες και περιμένουμε απολογίες δημόσιες και οπωσδήποτε παραιτήσεις. Δεν είναι δυνατόν να τα φορτώνουμε όλα στην κλιματική αλλαγή όπως στον «Στρατηγό Άνεμο» του Πολύδωρα. Είναι αδικαιολόγητο να περάσει η φωτιά την εθνική οδό στα διόδια, εκεί που ούτε και μεγάλο δάσος υπήρχε γιατί είχε ξανακαεί πριν κάμποσα χρόνια.
Όταν η δασοπυρόσβεση ήταν αρμοδιότητα του δασαρχείου γινόντουσαν όλο το χειμώνα σεμινάρια για κατάσβεση και διαχείριση του δάσους από καθηγητές δασολόγους, όπως ο Δρ Γαβριήλ Ξανθόπουλος. Έκανε παρουσιάσεις από αντιμετώπιση πυρκαγιών στην Αμερική και αλλού, εκπαίδευε σε ανάγνωση χαρτών κτλ. Ανοίγονταν δρόμοι, καθάριζαν τα δάση, έκαναν ασκήσεις μεταφοράς νερού να δουν την μέγιστη κλίση που αντέχει ένα γεμάτο όχημα, είχαν νυχθημερόν παρατηρητήρια σε όλα τα δάση με έτοιμα τα πυροσβεστικά για ταχύτατη επέμβαση. Υπήρχαν υδατοδεξαμενές μέσα στα δάση γεμάτες νερό για τα πυροσβεστικά. Σήμερα υπάρχουν μόνο οι τσιμεντένιες «στέρνες άδειες κι αυτές», όπως λέει ο Σεφέρης, και οι μεταλλικές έχουν καταστραφεί. Άδειες δεν υπήρχαν, υπερωρίες δίνονταν και πειθαρχία υπήρχε. Είχαν νοικιασμένες μπουλντόζες και έτοιμες στις νταλίκες για γρήγορη μεταφορά τους στην πυρκαγιά.
Στην Ηλεία συγκεκριμένα κάθε χρόνο νοίκιαζαν και είχαν stand by περίπου 10 μπουλντόζες. Αντιπύρια έβαζαν και έλεγχαν την φωτιά. Το αντιπύρι απαγορεύτηκε και κανείς δεν μας εξήγησε τον λόγο. Ήξεραν την πορεία της φωτιάς γιατί αυτή καθορίζεται εν πολλοίς από το ανάγλυφο της περιοχής και τον αέρα. Η γνώση αυτή επέτρεπε την εύκολη οριοθέτηση της φωτιάς γιατί έκαναν τις κατάλληλες αντιπυρικές ζώνες και έτσι η φωτιά έσβηνε. Στο Τατόι η φωτιά ήρθε από ανατολικά και συνάντησε στη διαδρομή της τρεις αντιπυρικές ζώνες. Η μια εξ αυτών έχει πλάτος 100 με 150 μέτρα και προς την πλευρά του κτήματος ήταν μόνο ξερόχορτα. Η φωτιά πέρασε γιατί δεν υπήρχε καμιά φύλαξη είναι ξεκάθαρο αυτό. Ας βγει κάποιος να με διαψεύσει.
Κανείς, βέβαια, δεν έχει βγει ποτέ από την Πυροσβεστική να κάνει απολογισμό για τις ετήσιες πυρκαγιές, δηλαδή τα αίτια, τις ποινές για τους εμπρηστές, τα λάθη που έγιναν. Χιλιάδες στρέμματα καίγονται κάθε χρόνο και όλα καλά… Λάθος κανένα… Δεν γίνεται έτσι δουλειά, κύριοι της Πυροσβεστικής. Δεν μπορεί να περιμένετε τη φωτιά να σας έρθει στον δρόμο, τότε που έχει γιγαντωθεί και δεν σβήνει με τίποτα. Πρέπει να λερώσετε αρβύλες. Ακόμη αναρωτιέμαι αν οι πυροσβέστες γυμνάζονται να αντέχουν σε σκληρές συνθήκες όπως αυτές σε μια φωτιά.
Πριν αλέκτωρ λαλήσαι μπήκαν μέσα στο δάσος οι παράνομοι υλοτόμοι. Έκοψαν αυθαίρετα πεύκα, φόρτωσαν το φορτηγό τους, αλλά τους έπιασε το δασαρχείο και έγινε κατάσχεση φορτηγού και άλλων εργαλείων. Όμως κάποιος δήμαρχος έκανε παρέμβαση να τους τη χαρίσουν, παιδιά είναι δεν ήξεραν…

Σήμερα (σ.σ. 24/8/2021) που γράφω το άρθρο, πήγα στα καμένα και είδα την τραγωδία. Αυτό που με ξεπέρασε είναι τα περιπολικά που έχουν διατεθεί για φύλαξη της περιοχής. Είδα γύρω στα οκτώ περιπολικά και δύο μηχανές από το αεροδρόμιο Τατοΐου μέχρι και δύο χιλιόμετρα πιο πάνω από την ταβέρνα Θέα. Τί φυλάνε; Το μόνο που υποθέτω είναι η παράνομη υλοτόμηση. Η φύλαξη όμως αυτή μπορεί να γίνει κάλλιστα με μια μηχανή και δύο αστυνομικούς να γυρίζουν σε όλα τα αποκαΐδια αφού υπάρχουν δρόμοι. Τα περιπολικά ας πάνε εκεί που ακόμη είναι δάσος υποψήφιο να έχει την τύχη του Τατοΐου. Δεν την καταλαβαίνω την λογική της αστυνομίας.
Ακόμη με ξεπερνά η πρόσληψη ιδιωτών πυροσβεστών εποχικής απασχόλησης στις 14 Ιουνίου 21 ΑΔΑ Διαύγειας Ψ7Ο346ΜΤΛΒ-Ο6Φ. Στις 14 Ιουνίου βγήκε η απόφαση, πότε θα αναλάβουν υπηρεσία και πότε θα εκπαιδευτούν αυτοί οι άνθρωποι; Μήπως τους πήραν για του χρόνου;
Θα σας διηγηθώ ένα περιστατικό που συνέβη στον ξάδελφό μου που ήταν οδηγός πυροσβεστικού στον Πύργο μετά την ενοποίηση του Σημίτη. Έφεραν αρχηγό στον Πύργο έναν από την Αθήνα του τεχνικού σώματος. Πάει σε μια πυρκαγιά και βρίσκει το ξάδελφό μου δίπλα από το πυροσβεστικό όχημα. «Τί κάνεις εδώ ρε;» «Τροφοδοτώ με νερό του πυροσβέστες μέσα στο δάσος.» «Και πού είναι αυτοί;» «Γύρω στα 300 μέτρα μέσα στο δάσος.» «Και πάει νερό από την σωλήνα; Αυτή δεν ζουλιέται καθόλου.» Δηλαδή δεν ήξερε τί του γίνεται.
Αυτά υπάρχουν ακόμη λίγο πολύ και σήμερα απ’ ότι είδα στην τηλεόραση. Άλλος αρχηγός πάλι από Αθήνα, αδαής περί δασικών πυρκαγιών, έρχεται στον Πύργο το 2007, δίνει εντολή να κόψουν πεύκα για να μην περάσει η φωτιά. Έρχεται η φωτιά, βρίσκει κάτω τα πεύκα ανάβουν και τα ρετσίνια μαζί και γέμισε ο τόπος καπνό μέχρι που έσβησαν οι μηχανές των αυτοκινήτων λόγω απουσίας οξυγόνου. Βέβαια αυτός υποβιβάστηκε σε γραφέα απ’ ό,τι έμαθα. Δεν θέλω να συνεχίσω άλλο.
Σας ανέφερα όλα αυτά τα περιστατικά για να καταλάβουμε ότι «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας». Και το σάπιο είναι διαχρονικό. Δεν θα πάω πολύ πίσω. Το 2007 κάηκε η Πάρνηθα και η Ηλεία δεν είδαμε να γίνεται κάτι στο θέμα της δασοπυρόσβεσης. Τα επόμενα χρόνια πάλι μεγάλες φωτιές, τίποτα. Γίνεται το Μάτι εις μάτην… Γίνονται φέτος Γεράνια, Τατόι, Εύβοια, Βίλια, Κάρυστος κτλ όλα είναι καλώς καμωμένα… Αν δεν βγει δημόσια η κυβέρνηση και η Πυροσβεστική και να βάλει το μαχαίρι στο κόκαλο, του χρόνου θα κλαίμε και τα υπόλοιπα δάση.
Όσα έγραψα τα άντλησα είτε από παλιούς δασοπυροσβέστες είτε από αυτόπτες μάρτυρες που ήταν στην φωτιά Τατόι, Βαρυμπόμπη κτλ. Αν έχετε όρεξη προτείνω να διαβάστε και την επιστολή του παλιού δασοπόνου κ. Παναγιώτη Καμπούρογλου που δημοσιεύτηκε στις 21 Αυγούστου. Θα το βρείτε στον σύνδεσμο https://dasarxeio.com/2021/08/21/100765/ και είναι πολύ διαφωτιστική γιατί δεν μασά τα λόγια του ο άνθρωπος.
Εύχομαι αυτές οι φωτιές να μας γίνουν μάθημα και να είναι η αρχή για μια εκ βάθρων αναδόμηση της πυροσβεστικής και της δασοπυρόσβεσης. Έφτασε το θέμα να γίνει μέγα Εθνικό ζήτημα όπως η Εθνικής μας Άμυνα.