Βασίλης Ζαφειράκης – Εις μνήμην…, γράφει ο Νέστορας Χατζούδης

Τον Ιούνιο του 2004 έφυγε από τη ζωή ο κοινωνικός αγωνιστής Βασίλης Ζαφειράκης. Γαλατσιώτης, από τη δεκαετία του 1970, πρωτοστάτησε στην επαναλειτουργία του ιστορικού «Συλλόγου Λαμπρινής» και για πολλά χρόνια υπήρξε πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του. Το 1990 πήρε την πρωτοβουλία και με άλλους Γαλατσιώτες συγκρότησαν την «Κίνηση Πολιτών Γαλατσίου» με αντικείμενο ενδιαφέροντος τα προβλήματα του αστικού και περιαστικού χώρου που περιλαμβάνεται στα διοικητικά όρια του Δήμου μας. Μέσα από αυτούς τους δύο συλλογικούς Φορείς υπήρξε, για 25 συνεχή χρόνια, η οργανωτική ψυχή και έκφραση του τοπικού κοινωνικού δημιουργικού ακτιβισμού, ενώ παράλληλα συμμετείχε με διακριτή δράση και στον οργανωτικό πύρινα ευρύτερων κινηματικών παρεμβάσεων για το περιβάλλον, και όχι μόνο, σε επίπεδο Λεκανοπεδίου αλλά και πανελλαδικά.

Με αταλάντευτη την πεποίθηση ότι η συλλογική συμμετοχή και παρέμβαση των πολιτών, που αντιμετωπίζουν διάφορα προβλήματα, είναι ο μόνος τρόπος να τα προβάλουν και να ασκήσουν πιέσεις για την επίλυσή τους, προσέγγιζε με μοναδικό τρόπο και έπειθε ακροατήρια διαφορετικών ιδεολογικοπολιτικών αντιλήψεων και ενδιαφερόντων. Μιλάμε για διαδικασίες με διάρκεια χωρίς τις γνωστές απειλές, καταστροφές ιδιωτικής και δημόσιας περιουσίας, παρενοχλήσεις δημόσιας και ιδιωτικής δραστηριότητας, χωρίς καλυμμένα πρόσωπα, και πάντοτε με αναφορές στη νομιμότητα που παραβιαζόταν και καταγγελίες για την ανικανότητα, αδιαφορία ή και σκόπιμη απραξία της Δημόσιας Διοίκησης και των εκπροσώπων της.
Χαρακτηριστικά της κινηματικής πρακτικής που ακολουθούσε ο Βασίλης Ζαφειράκης: η τεκμηρίωση του προβλήματος, η υποβολή στον αρμόδιο δημόσιο Φορέα των σχετικών με το πρόβλημα και τη κινητοποίηση πληροφοριών, η διάχυση των στοιχείων αυτών στην κοινωνία με ανακοινώσεις, αφίσες, συγκεντρώσεις και ομιλίες στον τόπο του προβλήματος, η ευρύτερη προβολή τους από τα μέσα της έντυπης και ηλεκτρονικής πληροφόρησης και τέλος η υποβολή τους με τη μορφή αναφορών στο Ελληνικό Κοινοβούλιο και τη Δικαιοσύνη. Η διαδικασία αυτή κρατούσε το πρόβλημα συνεχώς στην επικαιρότητα. Χαρακτηριστική περίπτωση αυτού του δημιουργικού ακτιβισμού, η προβολή του αιτήματος της ανάπλασης των περιαστικών δασικών και αναδασωτέων εκτάσεων του Δήμου και οι καταγγελίες για τις, κατά παράβαση της νομοθεσίας, δραστηριότητες όπως καταλήψεις, εγκαταστάσεις εμπορικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων, εναποθέσεις μπαζών, κλπ. Η περίπτωση μάλιστα της χωροθέτησης του Ολυμπιακού Σταδίου Αντισφαίρισης και Ρυθμικής Γυμναστικής (ΠΑΛΑΙ) μέσα στην έκταση αυτή και μάλιστα σε επαφή με τον περιβάλλοντα χώρο της Ομορφοκκλησιάς, έφτασε μέχρι το Ευρωκοινοβούλιο με αναφορά της Κίνησης Πολιτών Γαλατσίου και του Συλλόγου Φίλων του Δάσους – Νέας Ιωνίας, Νέας Φιλαδέλφειας.
Κίνητρο αυτού του δημιουργικού ακτιβισμού δεν αποτελούσε το δόγμα «η σύγκρουση για τη σύγκρουση» ή «η πολιτική αντιπαράθεση για την αντιπαράθεση». Γι’ αυτό και η παραπληροφόρηση, η διαστρέβλωση, η αποσιώπηση πληροφοριών και ο μασκαρεμένος επιδεικτικός αγωνιστικός εντυπωσιασμός των πολιτών δεν είχαν θέση στην αγωνιστική φαρέτρα του Βασίλη. Η συνεχής προσωπική του προσπάθεια και η ενεργός αποφασιστική συμμετοχή του σε συλλογικές διεκδικητικές διαδικασίες και αγώνες έναν και μοναδικό στόχο είχαν: την ανάδειξη των πραγματικών δεδομένων των προβλημάτων, και την αντικειμενική ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Προϋποθέσεις που αποδείχθηκαν άκρως αποτελεσματικές στη διαδικασία προβολής, προώθησης και επίλυσής προβλημάτων. Το κοινωνικό όφελος από τη διαδικασία αυτή, ανεξάρτητα από την τελική έκβαση της προσπάθειας: η συλλογική συνειδητοποίηση του προβλήματος, η ενεργοποίηση του πολίτη και η σημασία της συμμετοχής για να διεκδικηθεί η λύση του.
Τη συμμετοχή στις συλλογικές προσπάθειες την αντιμετώπιζε ως κοινωνική ευθύνη. Ως εσωτερική ανάγκη του συνειδητοποιουμένου πολίτη. Την πολιτική αυτενέργεια την θεωρούσε χαρακτηριστικό στοιχείο της ιδιότητας του πολίτη. Δεν μπορούσε να ανεχθεί το καθοδηγούμενο, μιας χρήσης ενδιαφέρον για την επίτευξη ξένων προς τα προβλήματα επιδιώξεων. Απεχθάνονταν την εκ καθήκοντος ή για «τα μάτια» τυπική παρουσία στις συλλογικές προσπάθειες. Τη φευγαλέα ή προσποιητή χάριν εντυπωσιασμού, προσωπικών ή άλλων επιδιώξεων συμμετοχή και …αγωνιστικότητα. Η αυθεντικότητα και ανιδιοτέλεια της πολιτικής λειτουργίας του, η διαφάνεια των στόχων και επιδιώξεών του, τον κατέστησαν αξιόπιστο και πολύτιμο, άτυπο μεν ουσιαστικό όμως και περιζήτητο συνεργάτη των ανθρώπων του έντυπου και ηλεκτρονικού Τύπου και διαφόρων παραγόντων της Δημόσιας Διοίκησης και Ζωής. Παράλληλα βέβαια και θανάσιμο αντίπαλο των εγωπαθών εξουσιαστών.

LOCAL IS GLOBAL
Όμως, ο λόγος να αισθανθώ την ανάγκη γι’ αυτή την ελάχιστη αναφορά στο συνδημότη μας, κοινωνικό συναγωνιστή, σύντροφο και φίλο Βασίλη Ζαφειράκη δεν είναι μόνο η θλιβερή επέτειος του θανάτου του. Στις μέρες μας, με το ξέσπασμα της πανδημίας COVID-19, που ξεκίνησε όπως λέγεται από μια άγνωστη σε μας περιοχή της μακρινής Κίνας και σε διάστημα μερικών μηνών σάρωσε οριζόντια τοn πλανήτη και κάθετα τις κοινωνίες όλων των χωρών, έφερε στην επικαιρότητα το πρόβλημα της αλληλεξάρτησης του σύγχρονου κόσμου. Αλληλεξάρτηση που σημαίνει ανυπαρξία προστασίας σε επίπεδο χωρών, κοινωνιών και ατομικά των ανθρώπων μέσα στις επί μέρους κοινότητες τους από τους γνωστούς θανάσιμους κινδύνους που απειλούν τον Πλανήτη μας και βέβαια μου θύμισε το αγαπημένο μότο του Ζαφειράκη: Local is Global.
Το πολιτικό ενδιαφέρον του Βασίλη και η αίσθηση της προσωπικής ευθύνης δεν περιοριζόταν στα δικά μας ενδοελληνικά προβλήματα. Τον απασχολούσε ο,τιδήποτε συνέβαινε στοn κόσμο θετικό ή αρνητικό με πολιτική, κοινωνική, υγειονομική, περιβαλλοντική κλπ. επίπτωση και στο τελευταίο άκρο της Γης. Το σχολίαζε και επιζητούσε να το επικοινωνήσει με τον ίδιο ζήλο που τον διέκρινε για τα στενά δικά μας θέματα. Και βέβαια όταν του γινόταν η συνηθισμένη παρατήρηση «και τι σε νοιάζει εσένα» τι γίνεται π.χ. στο Περού, απαντούσε με το σλόγκαν «το τοπικό είναι και πλανητικό» και, στις μέρες μας, είναι πολύ εύκολο να φτάσει και σε μας…!

Ο Βασίλης Ζαφειράκης, παρά τις αντιξοότητες που τον συνόδευαν κατά τη σύντομη διαδρομή του επάνω στον πλανήτη αφ’ ότου ξεκίνησε από τηn Κοζάνη, έμεινε αλώβητος. Μια παλλόμενη από κοινωνική ανησυχία ψυχή. Μια πηγή αδιάπτωτης δημιουργικής κοινωνικής αμφισβήτησης. Μια λαϊκή καρδιά που αγαπούσε απέραντα τη ζωή και την απολάμβανε φυσικά, απλά, ενστικτώδικα. Χωρίς άγχη και στερητικά σύνδρομα για τα άχρηστα και περιττά. Ο Βασίλης τη χαιρόταν τη ζωή…