Πολιτικά ορθόν ή αλλιώς politically correct, του Γιώργου Πένταρη

Ο όρος «πολιτικά ορθόν», αν και είναι αρκετά παλιός, την τελευταία εικοσαετία έχει αλλάξει νόημα και έχει επηρεάσει πολύ τις ζωές και τις συμπεριφορές του Δυτικού Κόσμου και ημών συμπεριλαμβανομένων. Πολλές ονομασίες ομάδων ατόμων ή μειονοτήτων καθώς και συμπεριφορές έχουν αλλάξει την τελευταία εικοσαετία χάρις στην πολιτική ορθότητα. Πριν αναφέρω τις όποιες θετικές ή αρνητικές συνέπειες της εισαγωγής στην κοινωνική πρακτική αυτού του όρου, θα κάνω μια μικρή αναφορά στην έννοιά του και στο πώς δημιουργήθηκε.

Ως πολιτική ορθότητα, λοιπόν, αναφέρεται η αποφυγή εκφράσεων ή ενεργειών που πιστεύεται ότι αποκλείουν, περιθωριοποιούν ή προσβάλλουν ομάδες ανθρώπων που μειονεκτούν κοινωνικά ή γίνονται διακρίσεις εις βάρος τους. Πολύ πιστεύουν ότι χάρις στο κίνημα της πολιτικής ορθότητας αποκαταστάθηκαν ορισμένες κοινωνικές αδικίες, οι οποίες όμως αμφισβητούνται από άλλες ομάδες και έχουν προκαλέσει άλλες παρενέργειες.
Για παράδειγμα, ο Ουμπέρτο Έκο θεωρεί ότι η πολιτική ορθότητα τείνει να εξελιχθεί σε μιας νέας μορφής φονταμενταλισμό. Ο όρος είχε μόνο περιορισμένη χρήση πριν από τη δεκαετία του 1990, συνήθως ειρωνική, αλλά μπήκε σε κανονική χρήση στις ΗΠΑ όταν ο συντηρητικός συγγραφέας Dinesh D’ Souza τον χρησιμοποίησε για να κατακρίνει αυτό που έβλεπε ως προσπάθειες της Αριστεράς για την προώθηση της πολυπολιτισμικότητας μέσω της γλώσσας, των θετικών δράσεων, της αντίθεσης στη ρητορική μίσους και αλλαγών στο περιεχόμενο των σχολικών και πανεπιστημιακών προγραμμάτων σπουδών.
Ο όρος άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως στο Ηνωμένο Βασίλειο περίπου την ίδια περίοδο, ιδιαίτερα σε έντυπα όπως η συντηρητική Daily Mail, που έγινε γνωστή για την έκφραση «τρελή πολιτική ορθότητα» (political correctness gone mad). Μελετητές της Αριστεράς έχουν πει ότι Συντηρητικοί και Φιλελεύθεροι Δεξιοί, όπως ο D’ Souza προώθησαν τον όρο για να αποσπάσουν την προσοχή από ουσιαστικότερα ζητήματα διακρίσεων και ως μέρος ενός ευρύτερου πολιτιστικού πολέμου εναντίον του Φιλελευθερισμού. Έχει επίσης λεχθεί ότι οι Συντηρητικοί έχουν τις δικές τους μορφές πολιτικής ορθότητας, κάτι που συνήθως αγνοείται.
Η πολιτικά ορθή ορολογία χρησιμοποιείται και με ειρωνική διάθεση, φτάνοντας στα όρια του επιτρεπτού μιας «κόσμιας» συμπεριφοράς. Χρησιμοποιείται επίσης υποτιμητικά για να επικριθεί η γλώσσα, ενέργειες ή πολιτικές που θεωρούνται ως υπερβολικά υπολογισμένες, ώστε να μην προσβάλλουν ή να φέρουν σε μειονεκτική θέση κάποια συγκεκριμένη κοινωνική ομάδα.

Ο Αμερικανός συγγραφέας και δημοσιογράφος William Safire αναφέρει ότι η πρώτη καταγραμμένη χρήση με την σύγχρονη σημασία έγινε από την Αμερικανίδα Toni Cade (συγγραφέα, κινηματογραφίστρια, κοινωνική ακτιβίστρια και καθηγήτρια κολλεγίου) το 1970 στην ανθολογία «The Black Woman». Τον Μάρτιο του 1968, ο Γάλλος φιλόσοφος Μισέλ Φουκώ έλεγε ότι «μια πολιτική σκέψη μπορεί να είναι πολιτικά ορθή (“politiquement correcte”) μόνο εάν είναι επιστημονικά επίπονη», αναφερόμενος σε αριστεριστές διανοούμενους που προσπαθούσαν να κάνουν το μαρξισμό επιστημονικά αυστηρό αντί να αρκούνται στη μαρξιστική ορθοδοξία.
Ο συμπατριώτης μας ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Γέϊλ κ. Στάθης Καλύβας αναφέρει ότι χάριν της πολιτικής ορθότητας έγινε επιλεκτική αναφορά ιστορικών δεδομένων σε τρία ιστορικά έργα που αφορούν την Ελληνική Εθνική Εντίσταση και τον Εμφύλιο. Για παράδειγμα, στα συγκεκριμένα ιστορικά έργα αναφέρει ότι: «…ενώ οι όροι “ακροδεξιά” και “ακροδεξιοί” συναντώνται συχνά, δεν θα βρει κανείς τους αντίστοιχους όρους «άκρα Αριστερά» ή «ακροαριστεροί». Οι αντικομουνιστές φέρουν συχνά το κοσμητικό επίθετο του “φανατικού”, όχι όμως και οι κομμουνιστές. Η προπαγάνδα είναι δραστηριότητα στην οποία επιδίδεται η Δεξιά, όχι όμως και η Αριστερά. Οι στρατιωτικοί αντίπαλοι του Εμφυλίου είναι ο “Δημοκρατικός Στρατός” (όπως αυτοονομάστηκε) και ο “κυβερνητικός στρατός” (όπως τον ονόμασαν οι αντίπαλοί του) …».

Ο ιστορικός των επιστημών Thony Christie σχολιάζει το ζήτημα της πολιτικής ορθότητας στην ιστοριογραφία των επιστημών, όπου ορισμένοι (συνήθως μη ειδικοί) υπερτονίζουν κάποιες επιστημονικές ή τεχνολογικές γνώσεις που υπήρχαν σε μη Ευρωπαϊκούς πολιτισμούς (π.χ. Άραβες, Κινέζους, Ινδούς κτλ) σε εποχές πριν την Αναγέννηση. Ως αφορμή χρησιμοποιεί τις αντιδράσεις στο βιβλίο «Η Ανακάλυψη της Επιστήμης» του David Wootton (2015) το οποίο θεωρήθηκε «ευρωκεντρικό». Αυτή η πολιτική ορθότητα έχει επικρατήσει σε πολλές ομάδες με επιρροή στον Δυτικό Κόσμου που στην ουσία υπονομεύει τον Δυτικό Πολιτισμό.

Η καθηγήτρια του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Αγγελική Γιαννικοπούλου, στα πλαίσια του μαθήματος Ιδεολογία στην Παιδική Λογοτεχνία, έχει δώσει αρκετά παραδείγματα λέξεων, εκφράσεων και εικόνων που θεωρούνται μη πολιτικώς ορθές. Μεταξύ άλλων ως πολιτικώς μη ορθοί αναφέρονται οι τίτλοι παραδοσιακών παραμυθιών, όπως ο Κοντορεβυθούλης και η Τοσοδούλα. Με το πρόσχημα της αλλαγής των μη πολιτικώς ορθών παραμυθιών, έχουν γραφτεί χιουμοριστικά βιβλία όπως το «Πολιτικώς ορθά παραμύθια» και «Πολιτικώς ορθότερα παραμύθια» του Τζέημς Φινν Γκάρνερ, τα οποία είναι μεταφρασμένα και στα Ελληνικά. Η πολιτική ορθότητα μπήκε και στο νομικό μας σύστημα και έτσι οι γύφτοι μετονομάστηκαν σε Ρωμά και οι κίναιδοι σε ομοφυλόφυλους. Λόγω της πολιτικής ορθότητας γιγαντώθηκε η παραβατικότητα των αθιγγάνων και έχουν κράτος εν κράτη στην Δυτική Αττική, καταδυναστεύουν την Κορινθία και την Ηλεία απ’ όσο γνωρίζω πολύ καλά. Στα πλαίσια της πολιτικής ορθότητας μας γίνονται σχεδόν κάθε βράδυ από την Ελληνική τηλεόραση μαθήματα αποδοχής των ομοφυλοφίλων. Πάρτε για παράδειγμα την εκπομπή της ΕΡΤ1 «Η τούρτα της μαμάς». Έχει βαλθεί ο σκηνοθέτης και φοβάται να το απορρίψει η ΕΡΤ1, να μας πείσει σώνει και καλά ότι είναι ευλογία μέσα σε μια οικογένεια να έχει ένα μέλος ομοφυλόφιλο. Στα πλαίσια της πολιτικής ορθότητας λειτουργεί η Αριστερά απέναντι στο μεταναστευτικό. Και σε αυτά τα πλαίσια της πολιτικής ορθότητας κινήθηκε και η Γαλλία όσον αφορά τους μουσουλμάνους μετανάστες. Στο τέλος η Γαλλία έφτασε να έχει αμιγώς μουσουλμανικούς θύλακες όπου εφαρμόζεται απόλυτα ο νόμος του μουσουλμάνου. Είναι φρικτό στη Μεγάλη Χώρα του Διαφωτισμού να εμποδίζεται από τους γονείς μουσουλμάνους ο καθηγητής φιλοσοφίας να πάει στο σχολείο του να διδάξει ή να μην μπορούν Γαλλίδες, όχι μουσουλμάνες, να πάνε σε café αυτών των περιοχών.
Η κίνηση που έκαναν οι στρατιωτικοί στην Γαλλία είναι, κατά την γνώμη μου, απόλυτα δικαιολογημένη και την συμμερίζονται πάρα πολλοί Γάλλοι σύμφωνα με πληροφορίες που έχω. Στη Γαλλία είναι απολύτως προφανές ότι η πολιτική ορθότητα έχει δημιουργήσει αυτά τα προβλήματα γιατί ως πολιτικά ορθοί δεν προσπαθούμε να ενσωματώσουμε στην κοινωνία τους μουσουλμάνους και αυτοί από την άλλη πλευρά αυτό το εκμεταλλεύονται να επιβάλλουν τις δικές τους πολιτισμικές καταβολές στις φιλοξενούσες χώρες. Η Ευρώπη μελλοντικά θα έχει πρόβλημα και μας προϊδέασε πριν μερικές μέρες φαντασιονόμενος ο Ερντογάν. Αυτά τα παραδείγματα είναι η μύτη της καρφίτσας στην κορυφή του παγόβουνου για το τι συμβαίνει εκεί. Στο πλαίσιο της πολιτικής ορθότητας καταργήθηκαν στην Γαλλία τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά που είναι τα θεμέλια του Δυτικού Πολιτισμού. Τέτοιες αλλαγές έχουν γίνει και σε πολλά Αμερικανικά πανεπιστήμια. Παράδειγμα αποτελεί το κίνημα DisruptTexts (Διακόψτε κείμενα) που έχει αναπτυχθεί στις ΗΠΑ, οι οπαδοί του οποίου πιστεύουν ότι οι μαθητές δεν πρέπει να διδάσκονται πολλά από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας καθώς περιέχουν αναφορές που με βάση τα σημερινά δεδομένα είναι ρατσιστικές, σεξιστικές, αντισημιτικές κλπ. Βγάλανε τον Όμηρο σεξιστή. Η Γαλλία είδε το πρόβλημα και επανάφερε τα Λατινικά στα σχολεία με προαιρετικά τα Αρχαία Ελληνικά. Εμείς τι θα κάνουμε;
Από πολλούς διανοούμενους, αυτοί οι πολιτικά ορθοί ονομάστηκαν «σύγχρονοι ιεροεξεταστές» γιατί επιβάλουν λογοκρισίες στην παγκόσμια λογοτεχνία όπως ζητούν να γίνει στα έργα του Σαίξπηρ, αλλά και πολλών άλλων ογκόλιθων του Ευρωπαϊκού πνεύματος.

Όπως καταλαβαίνετε η πολιτική ορθότητα που επεμβαίνει στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα παράγει πολίτες, οι οποίοι στην ουσία θα είναι αγράμματοι και ευάλωτοι σε κάθε είδους αυθεντίες που θα εμφανιστούν κάποια στιγμή μπροστά τους. Η πολιτική ορθότητα είναι ένας από τους λόγους που το εκπαιδευτικό μας σύστημα είναι υποβαθμισμένο. Και γίνεται αυτό ακόμη και ασυναίσθητα από τους εκπαιδευτικούς. Όταν για παράδειγμα, σε μια τάξη υπάρχουν παιδιά που δεν τα καταφέρνουν για πολλούς και διαφόρους λόγους, αντί να βοηθηθούν να προχωρήσουν κρατάνε την πρόοδο των άλλων που τα καταφέρνουν. Έτσι εξηγείται το κίνημα του ΣΥΡΙΖΑ εναντίον της αριστείας. Θυμάστε;
Μέσα σε όλο αυτόν τον ορυμαγδό φανατισμού και σκοταδισμού (στο όνομα της πολιτικής ορθότητας), την απάντηση ήρθε να δώσει ο συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας Τζον Ντελ Αρόζoν ο οποίος έγραψε πως «είναι τραγωδία το γεγονός ότι αυτό το κίνημα κατά της διανόησης, με στόχο την απαγόρευση των κλασικών, κερδίζει έδαφος μεταξύ των εκπαιδευτικών και της εκδοτικής βιομηχανίας. Η διαγραφή της ιστορίας των μεγάλων έργων περιορίζει μόνο την ικανότητα των παιδιών να μορφωθούν σωστά. Εάν υπάρχει κάτι κακό στην κλασική λογοτεχνία, πηγάζει από τη μη διδασκαλία της. Οι μαθητές που δεν δικαιούνται να διαβάσουν θεμελιώδη κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας μπορεί να φαντάζονται ότι είναι τυχεροί καθώς κάνουν αυτό που θέλουν οι άνθρωποι που στηρίζουν την εκστρατεία DisruptTexts. Ωστόσο, σε σύγκριση με τους καλύτερα μορφωμένους συνομηλίκους τους, θα υποφέρουν από γλωσσική φτώχεια και πολιτιστικές αναφορές. Και το χειρότερο είναι ότι δεν το γνωρίζουν καν…»