«Η καλή ανατροφή φέρνει και τον σεβασμό», του Θανάση Καμπισιούλη

Μια λέξη που στις μέρες μας έχει παρεξηγηθεί – δεν είναι η μόνη – είναι ο σεβασμός. Σεβασμός είναι να μην ξεπερνάς τα όριά σου, αλλά να διεκδικείς με πάθος αυτό που επιδιώκεις. Να υπερασπίζεσαι τις θέσεις σου, αλλά να μη μειώνεις εκείνες του συνομιλητή σου. Να μην απαξιώνεις το διαφορετικό, το δικό σου και των άλλων. Να βλέπεις και να αποδέχεσαι την αλλαγή, αλλά να μπορείς να θυσιάζεις κάποιες ανάγκες σου για ένα σημαντικό σκοπό. Να σωπαίνεις, να μιλάς να προτείνεις αλλά να αποδέχεσαι τη γνώμη των άλλων. Να είσαι καλοπροαίρετος, να ψάχνεις το καλό στους ανθρώπους και στο κακό να επιταχύνεις, να προσπερνάς.

Ο Επίκτητος συμβούλευε: «Αν θέλεις να σε επαινούν, μάθε πρώτα να λες καλά λόγια, και αφού μάθεις να λες καλά λόγια, να κάνεις καλές πράξεις, και τότε θα ακούς καλά λόγια για εσένα». Αν δεν έχεις μάθει να ξεχωρίζεις και να αναγνωρίζεις τα μεγάλα λόγια ή τα σημαντικά έργα το θέμα δεν το έχει αυτός που προσπαθεί αλλά εσύ που δεν το βλέπεις. Αν δεν έχεις μάθει να εκτιμάς τις σπουδαίες πράξεις ίσως πρέπει να δεις βαθιά μέσα σου. Αν εκτιμήσεις τις συμπεριφορές και τα έργα των άλλων, τότε οι συμπεριφορές και τα έργα γίνονται δικά σου. Εσύ μεγαλώνεις και ψηλώνεις.
Ο Χριστόφορος Πισσαρίδης είναι Κύπριος οικονομολόγος. Τιμήθηκε το 2010 με το Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών. Το 2005, ήταν ο πρώτος οικονομολόγος εκτός των ΗΠΑ που κέρδισε το διεθνούς κύρους βραβείο του Ινστιτούτου για τη Μελέτη της Εργασίας. Έχει διδάξει στα μεγαλύτερα Πανεπιστήμια, ενώ το βιβλίο του αποτελεί σημείο αναφοράς και έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες. Τις προηγούμενες ημέρες παρουσιάστηκε η έκθεση της επιτροπής Πισσαρίδη για την Ελληνική Οικονομία. Ένα σχέδιο για τα επόμενα 10 χρόνια, με στόχους, δράσεις και προτεραιότητες. Αμέσως μετά την παρουσίαση, ήταν αναμενόμενο να υπάρξει κριτική και σχολιασμός της έκθεσης. Δεν είναι κακό να διαφωνεί κάποιος, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι αποδεκτή η απαξίωση και η έλλειψη σεβασμού σε έναν επιστήμονα αυτού του βεληνεκούς.
Ο Σωτήρης Τσιόδρας είναι Έλληνας γιατρός παθολόγος, ακαδημαϊκός με ειδικότητα ειδικού λοιμωξιολόγου. Έχει τελειώσει με άριστα την Ιατρική Σχολή ενώ το 2001 έλαβε Μεταπτυχιακό δίπλωμα από την Ιατρική σχολή Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Το 2003 ολοκλήρωσε με άριστα τη διδακτορική του διατριβή από την Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ορίστηκε επικεφαλής του Υπουργείου Υγείας, αλλά και εκπρόσωπος τύπου της κυβέρνησης με σκοπό την ενημέρωση των πολιτών. Στους The New York Times χαρακτηρίστηκε ως ένας από τους «ήρωες της επιστήμης στα χρόνια του κορωνοϊού». Υπήρξαν σχόλια, κριτική καθώς και διαφωνίες. Κι εδώ όμως πρέπει να μην χαθεί ο σεβασμός σε έναν επιστήμονα με αυτές τις διακρίσεις και το ήθος.

Οι δυο παραπάνω είναι δυο γνωστά παραδείγματα ανθρώπων που βρέθηκαν στην επικαιρότητα τους τελευταίους μήνες. Ευτυχώς μπορούμε να βρούμε πολλούς Έλληνες, γνωστούς και διάσημους αλλά και απλούς καθημερινούς ανθρώπους. Τον ίδιο σεβασμό αξίζει ο καλός ιατρός, ο ποδοσφαιριστής που διακρίθηκε, η μαθήτρια που αρίστευσε και η σπουδαία ηθοποιός που συγκινεί σε κάθε ρόλο που ενσαρκώνει. Κάθε ένας που προσπαθεί περισσότερο και διακρίνεται στον τομέα του.

Ο Δαλάι Λάμα έλεγε: «Σεβασμό για τον εαυτό σου. Σεβασμό για τους άλλους. Να έχετε την ευθύνη για όλες τις ενέργειές σας». Οι Σπαρτιάτες δεν έδειξαν τον απαιτούμενο σεβασμό στον αγγελιοφόρο και το πλήρωσαν. Αντίθετα, οι Πέρσες δεν σκότωσαν τους δυο απεσταλμένους που έστειλαν οι Σπαρτιάτες για να εξιλεωθούν. Η συμπεριφορά των προγόνων μας στους ήρωες του 1821, αμέσως μετά την απελευθέρωση δεν είχε τον απαιτούμενο σεβασμό που τους άξιζε. Το τέλος του Θ. Κολοκοτρώνη, του Νικηταρά και των άλλων ηρώων είναι μέχρι και σήμερα μια πληγή που μας πονά ακόμη.
Αυτοί που δεν σέβονται την εργασία των άλλων, συνήθως δεν εκτιμούν ούτε την δική τους. Όσοι δεν δείχνουν την απαιτούμενη εκτίμηση στους γύρω τους, συνήθως δεν έχουν βαθιές σχέσεις και η μοναξιά τους πλησιάζει. Αν δεν σέβεσαι τον εαυτό σου, μάλλον ο δρόμος για την ευτυχία και την επιτυχία θα είναι μακρύς και δύσκολος. Η έλλειψη σεβασμού στους άλλους χαρακτηρίζει εσένα και όχι τους άλλους. Δεν υπάρχει πιο λυπηρό συναίσθημα από το να βλέπεις ανθρώπους να μειώνουν και να μην σέβονται επιτεύγματα που οι ίδιοι δεν μπορούν να φτάσουν ούτε στο ελάχιστο.
Βασικές ηθικές αξίες, όπως η εντιμότητα, ο σεβασμός, η αξιοπρέπεια και η αγάπη διέπουν την καθημερινότητα μας. Ο σεβασμός περικλείει και τις υπόλοιπες αξίες, καθώς αν δεν είσαι έντιμος και αξιοπρεπής δεν μπορείς να σέβεσαι ούτε τον εαυτό σου, ούτε τους άλλους. Αν δεν μπορείς να δώσεις αγάπη και να εκτιμήσεις την αγάπη που λαμβάνεις δεν έχεις μάθει να προσφέρεις και να λαμβάνεις σεβασμό. Αν δεν μπορείς να δώσεις σεβασμό είναι πολύ πιθανό να μην εισπράξεις ποτέ από τους άλλους.
Η ολοκλήρωση της επιτυχίας έχει να κάνει και με το σεβασμό των άλλων, ακόμη και των αντιπάλων ή των ανταγωνιστών σου. Δεν αρκεί μια νίκη ή μια επαγγελματική επιτυχία. Πρέπει όλα αυτά να συνοδεύονται από έναν έντιμο αγώνα και μια ηθική συμπεριφορά. Επιτυχίες που πέρα από το καταπληκτικό αποτέλεσμα προάγουν την ανάπτυξη των ανθρώπων για κάτι μεγαλύτερο από το συγκεκριμένο επίτευγμα. Πίσω από μεγάλες επιτυχίες βρίσκονται άνθρωποι ολοκληρωμένοι, με αρχές και αξίες. Αυτές οι επιτυχίες έχουν συνέχεια, αυτές βρίσκουν μιμητές.
Ο Αρσέν Βεγγέρ στην αυτοβιογραφία του αναφέρει: «Ο ανταγωνισμός σε κάνει να μισείς τον αντίπαλο. Πιστεύω πως ο Σερ Άλεξ με μισούσε κάποιες φορές και κάποιες άλλες τον μισούσα εγώ επίσης. Όταν βρισκόμασταν ως αντίπαλοι πάντα τσακωνόμασταν – ήμασταν πάντα νευρικοί. Όταν όμως ο ανταγωνισμός τελειώνει, αυτό που μένει είναι βαθύς σεβασμός για τύπους σαν αυτόν, για όσα έχουν πετύχει και όλο αυτό τον καιρό που έμειναν στη δουλειά και αφοσίωσαν την ζωής τους σε αυτή».

• Αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μου: eetsi@windowslive.com