Οι αστοί τρομάξανε

Πολλοί περίμεναν, ή έτσι έλεγαν τουλάχιστον, ότι τα πάντα θα καταρρεύσουν την επομένη των εκλογών έτσι και δεν ψηφίσουμε όπως μας υποδείκνυε ο Σόιμπλε. Ότι η χώρα θα καταστρεφόταν μεμιάς έτσι και δεν υπακούαμε τη σοφή Λαγκάρντ. Ότι θα ερχόταν η συντέλεια εάν τολμούσαμε να αμφισβητήσουμε το μνημόνιο. Ότι θα κλείσουν οι τράπεζες γιατί όλοι θα πάνε να σηκώσουν τις καταθέσεις τους, ότι θα παρακαλάμε να μας συγχωρήσουν οι ξένοι γιατί δεν πράξαμε το σωστό. Μη σας πω ότι κάποιοι έλεγαν ότι θα γίνουμε Βόρεια Κορέα έτσι και δεν ψηφίσουμε με υπευθυνότητα και σύνεση, δηλαδή να δοξάσουμε το μνημόνιο.

Δεν ξέρω τι ακριβώς μεσολάβησε, αλλά τη Δευτέρα των εκλογών, που ανέδειξαν τον Τσίπρα πρώτο μάγκα και θα έπρεπε να ανατριχιάσουν όλα τα παγκόσμια συστήματα, άκουσα τη Λαγκάρντ να λέει ξαφνικά ότι η επιβράδυνση του ρυθμού ανάπτυξης πρέπει να συνδέεται με χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων, τον Ομπάμα να καταδικάζει τη λιτότητα – όπως μία μέρα νωρίτερα και ο Ολάντ – και ευρωπαίους αξιωματούχους να μιλάνε για τα όρια στα οποία έχει φτάσει ο ελληνικός λαός από τα σκληρά μέτρα.

Δεν ξέρω αν είναι η ιδέα μου, αλλά μου φαίνεται ότι μετά την Κυριακή, έχουμε πάρει κάπως αλλιώς το δρόμο, βαράνε αλλιώς τα νταούλια. Στις 6 Μαΐου ο ελληνικός λαός έκανε το πιο λογικό πράγμα – ούτε σοφό, ούτε τρελό, ούτε αυτοκτονικό. Μίλησε για πρώτη φορά μετά από δυόμισι χρόνια, που άλλαξαν τη ζωή του και την πορεία της χώρας, και έστειλε ένα δυνατό μήνυμα: Ότι δεν πάει άλλο αυτή η κατάσταση, δεν αντέχει να τον ισοπεδώνουν οικονομικά, κοινωνικά, ηθικά, εθνικά και δημοκρατικά. Η πολιτική, που έχει επιβληθεί στη χώρα και εφαρμόζεται είναι άδικη, καταστροφική, προσβλητική και αδιέξοδη. Την επέλεξαν και την εφάρμοσαν κατά παράβαση κάθε δημοκρατικής νομιμότητας και μάλιστα επικαλούμενοι τη σωτηρία του, οι αυτόκλητοι σωτήρες. Δεν θα μπορούσε, λοιπόν, ο ελληνικός λαός παρά να βάλει δίπλα στη λέξη «έγκλημα» – που είναι τα όσα συνέβησαν στη χώρα – και τη λέξη «τιμωρία» – που συντελέστηκε με την αποδοκιμασία του δικομματισμού.

Παραλήπτες του μηνύματος είναι η τρόικα (ΔΝΤ και ΕΕ) και η διεθνής κοινότητα αφενός και αφετέρου τα κόμματα του δικομματισμού. Οι πρώτοι έδωσαν τη λάθος συνταγή, οι δεύτεροι την υιοθέτησαν (το ΠΑΣΟΚ πλήρως και από την αρχή, η ΝΔ στη συνέχεια) αλλά την εφάρμοσαν και με το χειρότερο τρόπο.

Βλέπω ότι ο διεθνής παράγοντας αρχίζει να το μελετάει το μήνυμα και μάλιστα περισσότερο απ’ όσο θέλουν να κάνουν οι υμνητές του μνημονίου. Ίσως προσχηματικά, αλλά φαίνεται να αντιλαμβάνονται κάποιοι ξένοι ότι κάτι τρέχει στις δυτικές κοινωνίες, που καταπιέζονται υπερβολικά. Και αυτό ίσως έχει τη σημασία του για το μέλλον, πιθανόν δε το ελληνικό εκλογικό αποτέλεσμα της 6ης Μαΐου να παίξει το ρόλο του στις διεργασίες.

Λένε οι δικοί μας εδώ, ότι οι ξένοι μας την έχουν στημένη για να μας βγάλουν από το ευρώ και εμείς τους δίνουμε το άλλοθι με τις εκλογικές επιλογές μας. Μα, αν είναι έτσι, αργά ή γρήγορα θα τη βρουν την αφορμή. Δεν είναι, λοιπόν, καλύτερα να κάνουμε κάτι από το να συμπεριφερόμαστε σαν υπόδουλοι; Δηλαδή να γίνουμε και κερατάδες και δαρμένοι; Τουλάχιστον, ας πέσουμε ηρωικά.

Πολλές αναγνώσεις έχει το αποτέλεσμα των εκλογών και πολλές ευοίωνες προοπτικές διανοίγονται.

Ο ελληνικός λαός απέρριψε το Μνημόνιο και καταδίκασε την πολιτική ελίτ – εθελόδουλη και φοβική – που συμφώνησε με τις δυνάμεις «δημοσιονομικής κατοχής» να το επιβάλλει υποθηκεύοντας το μέλλον της χώρας της. Ο ελληνικός λαός διαπραγματεύεται πια απευθείας με τους ξένους επικυρίαρχους και τους εντόπιους συνεργάτες τους μία βιώσιμη συμφωνία για το μέλλον του.

Ακούγεται ο επιθανάτιος ρόγχος του παλιού πολιτικού συστήματος αλλά το νέο ακόμη δεν έχει γεννηθεί. Έγινε, όμως, το πρώτο καθοριστικό βήμα. Οι πολίτες ξεπέρασαν τις αναστολές τους, έσπασαν τη νοοτροπία του δικομματισμού. Απελευθερώνει κοινωνικές δυνάμεις ο απεγκλωβισμός από την συστημική ψήφο και αναδεικνύει νέες πολιτικές δυνάμεις. Ο καινούργιος πολιτικός χάρτης θα αποκαλυφθεί πλήρως στις επόμενες εκλογές.

Το ΠΑΣΟΚ τελείωσε, το Μνημόνιο αναιρεί την πολιτική του ιδιοσυστασία, τον κοινωνικό και πατριωτικό του χαρακτήρα, την παράδοση και την ιστορία του. Δεν του συγχώρεσε η κοινωνική βάση του την προδοσία και του έμεινε μόνο ο μηχανισμός, οι βολεμένοι τριών δεκαετιών. Η ΝΔ πιο κοντά στην νεοφιλελεύθερη και συντηρητική λογική του Μνημονίου άντεξε με βαριές απώλειες, περιμένει την προσωπικότητα που θα επαναπροσδιορίσει το πολιτικό της στίγμα που τώρα είναι θολό και συγκεχυμένο. Η ηγεσία της πάει να πέσει στο επόμενο λάθος της και στρέφεται προς τους νεοφιλελεύθερους του χώρου. Η νέα Δεξιά είναι πολύ πιθανόν να έχει λαϊκό στίγμα και να εκφραστεί από τους «Ανεξάρτητους Έλληνες».

Το μεγάλο κενό είναι στον ευρύτερο κεντροαριστερό χώρο. Υπάρχει εκεί η ανάγκη για ένα σοσιαλδημοκρατικό έως μετριοπαθές αριστερό κόμμα που να συνθέσει το σύγχρονο πατριωτικό και κοινωνικό αίτημα και να εκφράσει έναν κόσμο που αναζητά πολιτική στέγη. Τον πρώτο λόγο έχει σε κάθε περίπτωση ο ΣΥΡΙΖΑ με τον νέο σε ηλικία και ικανό, όπως δείχνουν οι δυσχέρειες που αντιμετωπίζει, αρχηγό του. Μπορεί να προκύψει και ένα νέο κόμμα με ό,τι υγιές έχει απομείνει στο ΠΑΣΟΚ. Δεν μπορούν πάντως να εκφράσουν τη νέα σοσιαλδημοκρατία πολιτικοί όπως ο κ. Ανδρέας Λοβέρδος που έχουν εγκολπωθεί το νεοφιλελεύθερο πνεύμα. Η σοσιαλδημοκρατία που διαχειριζόταν το νεοφιλελεύθερο μοντέλο οικονομίας, όπως δείχνουν οι εξελίξεις στην Ευρώπη, τελείωσε.

Όλοι χρειάζονται χρόνο. Το σύστημα εξουσίας εντός και εκτός χώρας θέλει χρόνο για να μεθοδεύσει την αναπαραγωγή της κυριαρχίας του. Οι νέες δυνάμεις από δεξιά και αριστερά – κυρίως ΣΥΡΙΖΑ και Ανεξάρτητοι Έλληνες – που μορφοποιήθηκαν σε συνθήκες πολιτικού πολέμου θέλουν χρόνο για να ανασυγκροτηθούν και να παγιώσουν τα χαρακτηριστικά τους.

Τείνει έτσι να διαμορφωθεί η συνθήκη του συμβιβασμού: Μία κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ με ολίγη εσάνς αριστεράς του κ. Φώτη Κουβέλη που θα συμφωνήσει με εταίρους και δανειστές μία χαλάρωση του Μνημονίου σε αναπτυξιακή κατεύθυνση που δεν θα πνίγει την κοινωνία και θα αποσπάσει την ανοχή της. Εταίροι και δανειστές που κρατούν το κλειδί της δημοσιονομικής χαλάρωσης θα το δώσουν σε εκείνον που θα επιλέξουν. Δύσκολα θα είναι ο κ. Σαμαράς που κινδυνεύει να είναι ο μεγάλος χαμένος των εκλογών.

Ήδη άρχισαν οι γνωστοί εκβιασμοί προς την κοινωνία, εκκρεμεί η επόμενη δόση του δανείου, δεν φτάνουν τα λεφτά πέρα από τον Ιούνιο, η χρεωκοπία είναι κοντά κλπ. Μόνο που η κοινωνία έκανε το πρώτο καθοριστικό βήμα για να ξεπεράσει τον φόβο της και δεν γυρίζει πίσω. Αν οι συστημικές δυνάμεις εντός και εκτός χώρας κάνουν το λάθος ή τους ξεφύγουν τα πράγματα και πάμε σε νέες εκλογές τον Ιούνιο η κοινωνία θα ολοκληρώσει την ανατροπή που ξεκίνησε με ειρηνικό τρόπο την περασμένη Κυριακή.

Οι πολίτες έστειλαν όμως και ένα δεύτερο ηχηρό μήνυμα στις 6 Μαΐου, ότι το πολιτικό σύστημα έφαγε τα ψωμιά του, τελείωσε. Αφού δεν είχε τη δύναμη να αλλάξει μόνο του, το αλλάζουν οι πολίτες. Παραλήπτες του δεύτερου μηνύματος είναι τα ξεπερασμένα κόμματα του λεγόμενου δικομματισμού, που κυβέρνησαν τη χώρα επί δεκαετίες, προσθέτοντας απείρως περισσότερα προβλήματα από εκείνα, που υποτίθεται ότι έλυσαν. ΠΑΣΟΚ και ΝΔ αποδοκιμάστηκαν από τη συντριπτική πλειοψηφία του ελληνικού λαού. Πρόκειται ουσιαστικά για τη ληξιαρχική πράξη του πολιτικού τους θανάτου.

Μπορεί, υπό τον εκβιασμό και τις απειλές ότι πρέπει να καταστραφεί η χώρα αν δεν ψηφίσουν οι πολίτες τα κόμματα του μνημονίου σε τυχόν επαναληπτικές εκλογές, ένα τμήμα των ψηφοφόρων να επιστρέψει σε αυτά. Όμως, το χάσμα είναι βαθύ.

Θα είναι χρήσιμο στις ηγεσίες τους να μελετήσουν το μήνυμα αυτό και ίσως και να καταλάβουν τι συμβαίνει στην ελληνική κοινωνία. Και κυρίως να γίνουν λιγότερο αλαζόνες και αμετροεπείς.

Υ.Γ. Το αρνητικό των εκλογών είναι η Χρυσή Αυγή. Όλες οι συστημικές δυνάμεις αλλά και η Αριστερά εξακολουθούν να την υποτιμούν. Είναι γραφικοί με τους χαιρετισμούς και τα παραγγέλματα αλλά επικίνδυνοι. Βασίζονται σ’ένα υπαρκτό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η ελληνική κοινωνία, ο μεγάλος αριθμός των λαθρομεταναστών που τρώει τα θεμέλιά της οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά. Αν η Αριστερά ξεπεράσει την ιδεοληψία της, εγκύψει στο πρόβλημα και διακηρύξει «ότι η χώρα δεν αντέχει άλλους λαθρομετανάστες» η Χρυσή Αυγή θα εξαφανιστεί. Αν συνεχίσει να μην δίνει απάντηση στο πρόβλημα που βιώνει η κοινωνία, ας συνηθίσουμε να ζούμε με τους κοντοκουρεμένους…