«Τα παιδιά ξέρουν καλά ότι το αδύνατο είναι η πιο ωραία λύση…», του Θανάση Καμπισιούλη

Στις καθημερινές μας συζητήσεις, με γνωστούς και φίλους, είναι ολοφάνερο ότι οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις χρωματίζονται από μια γενικότερη απαισιοδοξία και καλύπτονται από ένα πέπλο αβεβαιότητας. Κλείνουμε τις συζητήσεις με το γνωστό πια, «ναι καταλαβαίνω, όλοι κάπως έτσι αισθανόμαστε!» Είναι αλήθεια ότι η πανδημία συνεχίζει να μας αποσυντονίζει όλους. Ξεχνάμε την αισιοδοξία, προσπαθούμε να δούμε μόνο μέχρι την επόμενη ημέρα και να βρούμε τρόπο να μειώσουμε την αβεβαιότητα που κυριαρχεί σε κάθε σκέψη μας. Με νοσταλγία αναπολούμε τα προηγούμενα χρόνια που ζούσαμε και προγραμματίζαμε με μεγάλη ασφάλεια και σιγουριά. Ή μήπως δεν ήταν έτσι;

Τις σκέψεις μου αυτές διέκοψαν δυο μικροί μαθητές που γυρνούσαν από το σχολείο και χαρούμενα έλεγαν στη μαμά τους για την γραφική ύλη που πρέπει να αγοράσουν αλλά και για την Δημιουργική Γραφή και το Σχέδιο που θα κάνουν αυτή την χρονιά. Για άλλη μια φορά σκέφτομαι πως τα παιδιά μάλλον ξέρουν περισσότερα από εμάς. «Πώς να κρυφτείς από τα παιδιά, έτσι κι αλλιώς τα ξέρουν όλα». Δεν διέκρινα κανένα ίχνος αβεβαιότητας. Ζουν το σήμερα αλλά κοιτάζουν με ελπίδα το αύριο. Αντιμετωπίζουν τα προβλήματα της καθημερινότητας και οι τρέχουσες δυσκολίες δεν μικραίνουν τα όνειρά τους. Προσαρμόστηκαν στο σχολείο τους, καμία συζήτηση για «την μάσκα», προγραμματίζουν το μέλλον.
Σε ένα κοινωνικό πείραμα έβαλαν σε μια αίθουσα αναμονής, έξι αγνώστους ανθρώπους, μεταξύ σαράντα και πενήντα ετών, για μια ώρα. Πέρασαν δύσκολα αφού μετά το ξεφύλλισμα κάποιων περιοδικών, ασχολήθηκαν με το κινητό τους και στο τέλος άρχισαν να βαριούνται. Σε ατομική συνέντευξη αμέσως μετά δήλωσαν ότι ήταν βαρετό και το θεώρησαν – όλοι! – μια χαμένη ώρα από τη ζωή τους. Την ίδια στιγμή έκαναν ακριβώς το ίδιο πείραμα σε παιδιά μεταξύ εννέα και δώδεκα ετών. Τα παιδιά πέρασαν υπέροχα αφού μετά τα πρώτα δυο λεπτά, άρχισαν να παίζουν όλα μαζί και να διασκεδάζουν. Στην ατομική συνέντευξη δήλωσαν πως ευχαριστήθηκαν πολύ αυτή την ώρα και χάρηκαν που γνώρισαν όλους αυτούς τους φίλους τους! Το ίδιο γεγονός αντιμετωπίστηκε εντελώς διαφορετικά από τα παιδιά και τους μεγάλους.
Μήπως τελικά η μόνη βεβαιότητα είναι ότι τίποτα δεν μπορούμε να θεωρούμε βέβαιο; Αποφεύγουμε, όπως λέμε, να κάνουμε σχέδια για το κοντινό μέλλον λόγω της πανδημίας, αλλά μήπως ό,τι πέτυχαμε μέχρι σήμερα, ήταν κι αυτό αβέβαιο μέχρι να πραγματοποιηθεί; Ήταν βέβαιο ότι θα ζήσουμε τη στιγμή που γεννηθήκαμε; Ήταν βέβαιο ότι θα περάσουμε τόσο τέλεια στο σχολείο μας; Ήταν βέβαιο ότι θα βρούμε την πρώτη μας δουλειά; Ήταν βέβαιο ότι θα γνωρίσουμε τόσο ωραίους φίλους; Ήταν βέβαιο ότι θα πραγματοποιούσαμε εκείνο το ωραίο ταξίδι που θέλαμε να κάνουμε; Πόσο βέβαιο ήταν ότι ο/η σύντροφος μας θα μπορούσε να γίνει ο δικός μας άνθρωπος και να συνεχίζει να είναι εδώ και τόσα χρόνια που είμαστε μαζί; Καθόλου βέβαιο δεν ήταν ότι θα καταφέρναμε να χάσουμε εκείνα τα περιττά κιλά, ούτε ότι θα τερματίζαμε σε εκείνον το κοπιαστικό αγώνα δρόμου.
Όλη η ζωή μας, όλη η διαδρομή μας κινήθηκε από αβεβαιότητα σε αβεβαιότητα. Αυτό δεν μας εμπόδισε να τη ζήσουμε, να την χαρούμε και να την προγραμματίσουμε. Τίποτα δεν αφήσαμε στην τύχη του και τίποτα δεν πρέπει να μας πληγώσει για να τα παρατήσουμε. Ο Θ. Κολοκοτρώνης έλεγε: «Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχομε άρματα, ούτε ότι οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις.» Καμία βεβαιότητα δεν είχε για το αποτέλεσμα του αγώνα. Ξεκίνησε όμως την Επανάσταση γιατί πίστευε στον εαυτό του και τους συντρόφους του.
«Η αβεβαιότητα είναι εκείνη η κατάσταση που ωθεί τις δυνατότητές μας να ξεδιπλωθούν», έλεγε ο Γερμανός Ψυχαναλυτής Εριχ Φρόμ. Σε ωθεί να βάλεις και να πέτυχεις σημαντικότερους στόχους. Σαν να είναι η κρυμμένη δύναμη που έχουμε και εκδηλώνεται μόνο όταν διαπιστώσει ότι το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο και απρόβλεπτο. Ίσως η ευφυΐα και η δύναμη ενός ανθρώπου να μετριέται με το πως αντιμετωπίζει τις αβεβαιότητες της ζωής. Όταν όλα είναι αβέβαια το χρέος σου είναι να παλέψεις περισσότερο, όχι να λυγίσεις και να μείνεις πίσω. Αλλωστε κάποιοι βαριούνται εύκολα με την σιγουριά και την ηρεμία, οπότε αντίστοιχα χαμηλά είναι και τα αποτελέσματα της προσπάθειάς τους.
Ας αναρωτηθούμε μήπως η συγκεκριμένη περίοδος έχει να μας δώσει περισσότερα παρά να πας πάρει. Είναι κατάλληλη για σχέδια και όνειρα και όχι για μια απλή διαχείριση της καθημερινότητας. Είναι εποχή για υπερπροσπάθεια και απελευθέρωση όλων των δυνάμεών μας και όχι για μειωμένη προσπάθεια και χαλαρούς ρυθμούς. Είναι εποχή για άλματα και όχι για στασιμότητα. Να δούμε μήπως τώρα διαμορφώνονται συνθήκες για δημιουργία μεγάλων πράγματων και όχι για συντήρηση των ήδη κεκτημένων. Να δούμε αν η νέα μας καθημερινότητα μπορεί να γίνει πιο παραγωγική και αποτελεσματική για τους στόχους μας. Μήπως ζούμε σε μια εποχή που πρέπει να αναβαθμίσουμε τους στόχους μας προς τα πάνω και όχι να τους περιορίσουμε ή να τους συρρικνώσουμε.
Ας ξεπεράσουμε λοιπόν την βολική παραμονή μας στο πάρκινγκ της χαλαρότητας και ανακούφισης, αφού οι δυνατότητες μας μπορούν να μας ταξιδέψουν μακριά. Ας αυξήσουμε ταχύτητα όταν βλέπουμε ότι, λόγω των συνθηκών, οι δρόμοι μας είναι άδειοι και μπορούμε με ασφάλεια να πάμε πιο γρήγορα. Η αβεβαιότητα υπήρχε και θα υπάρχει πάντα. Μην δικαιολογούμε την αδράνειά μας με το πρόσχημα μιας δυσκολίας. Είναι η κατάλληλη στιγμή να προσπαθήσουμε περισσότερο.
«Από τότε που ο άνεμος μου εναντιώθηκε, έμαθα να σαλπάρω με όλους τους ανέμους». Ας προσπαθήσουμε αυτή την περίοδο να την ζήσουμε όπως τα παιδιά.

• Αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μου: eetsi@windowslive.com