Σχολικό ξεσκαρτάρισμα, του Βαγγέλη Ντάλη

«Πονάει κεφάλι, κόψει κεφάλι» λέει μια παλιά ανατολίτικη παροιμία. Θα την εφαρμόσει το υπουργείο Παιδείας στους εισακτέους προσεχώς. Όποιοι δεν γράφουν περισσότερο από τη βάση του δέκα (ή και παραπάνω, ανάλογα με τη σχολή) δεν θα εισάγονται σε καμία σχολή. Γιατί 4 στους 10 μαθητές δεν μπορούν να πιάσουν τη βάση, δεν απασχολεί το υπουργείο. Κεφάλια θέλει να κόψει και μέσω αυτών σχολές. Τις θεωρεί πολλές και είναι ευκαιρία να τις καταργήσει χωρίς να ξεσηκωθούν πολλές αντιδράσεις. Θα καταργηθούν ελλείψει …εισακτέων.

Η ηγεσία όμως του υπουργείου (και όχι μόνο) είναι και αμερικανοσπουδαγμένη και δυτικοαναθρεμένη. Έχει την κουλτούρα της «οικονομίας της αγοράς». Τί κάνει μία επιχείρηση όταν μειώνονται τα κέρδη της; Απολύει προσωπικό. Προσοχή, υπαλλήλους, όχι «golden boys». Έτσι κι εδώ. Τα έξοδα λειτουργίας πανεπιστημίων και σχολείων είναι πολλά. Δεν χρειάζεται να τελειώσουν όλα τα παιδιά το Γενικό Λύκειο. Ας πάνε και στα ΕΠΑΛ ή τα κρατικά ΙΕΚ. Πιο φτηνά θα μας έρθει. Αντί για μόνιμους καθηγητές, πολλούς αναπληρωτές που είναι και χαμηλότερα αμοιβόμενοι και δεν τους πληρώνουμε όλο το χρόνο.
Το όλο κόλπο είναι πώς να περιοριστούν οι μαθητές, αλλά κυρίως οι υποψήφιοι για τα Πανεπιστήμια. Ιδέες υπάρχουν πολλές.
Η πρώτη εφαρμόζεται από φέτος στην Α’ Λυκείου και κυλιόμενα και στις επόμενες τάξεις. Λέγεται ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ. Είναι ένα μεικτό εξεταστικό σύστημα όπου στο τέλος της χρονιάς οι μαθητές/τριες εξετάζονται κατά το ήμισυ σε θέματα που επιλέγει ο/η καθηγητής/τρια του σχολείου της και κατά το άλλο μισό από ένα αρχείο θεμάτων που διαμορφώνει το υπουργείο. Ένα αρχείο εκατοντάδων ή χιλιάδων θεμάτων προς λύση, από το οποίο επιλέγονται με κλήρωση θέματα που αντιστοιχούν στο 50% της εξέτασης. Τα προς εξέταση θέματα είναι ίδια για όλους και το αδιάβλητο της κλήρωσης εξασφαλισμένο.
Μ’ ένα σμπάρο, δύο τρυγόνια. Αφ’ ενός το υπουργείο δεν θα κατηγορηθεί για δύσκολα, στρυφνά ή και εξωπραγματικά θέματα, όπως συμβαίνει τα τελευταία χρόνια κι έχει οδηγήσει στην κατακρήμνιση των βάσεων. Τυχαιότητα, θα είναι η δικαιολογία. Ατυχία, θα πουν οι εξεταζόμενοι και οι θεματοδότες αυτή τη φορά θα βρεθούν στο απυρόβλητο. Αφ’ ετέρου το υπουργείο θα πετύχει το σκοπό του που θα είναι ο περιορισμός των αριστούχων και των καλών υποψηφίων.
Πώς το ξέρουμε ότι θα υπάρξει αποτυχία; Υπάρχει η εμπειρία του 2014, όταν και εφαρμόστηκε για μία και μόνη χρονιά αυτό το σύστημα. Είχαμε βαθμολογίες όπου σε σειρά σχολείων έγραφαν κάτω από τη βάση είτε οι μισοί μαθητές είτε και δύο στους τρεις. Η αποτυχία του συστήματος ήταν παταγώδης και γι’ αυτό αποσύρθηκε άμεσα. Το ψυχολογικό σοκ στα παιδιά ήταν τεράστιο. Όχι μόνο σε αυτά που συγκέντρωσαν χαμηλές βαθμολογίες αλλά και σε αυτά που συγκέντρωσαν μέτριες.
Γιατί το κρίσιμο είναι ότι από φέτος ο βαθμός της Α’ Λυκείου, όπως και των επόμενων τάξεων από του χρόνου, θα συνυπολογίζεται για την εισαγωγή στα πανεπιστήμια. Ο συνολικός βαθμός θα προκύπτει από τους βαθμούς και των τριών τάξεων του Λυκείου αθροιζομένων ποσοστιαία με τους βαθμούς των πανελλαδικώς εξεταζόμενων μαθημάτων στο τέλος του Λυκείου. Η κούρσα εισαγωγής αρχίζει λοιπόν από φέτος.
Τί συνέβη τότε και θα επαναληφθεί και τώρα; Όσα παιδιά «έμειναν πίσω» σε εκείνη την κούρσα, έχασαν εκτός από μόρια και το ηθικό τους. Τελειώνοντας την Α’ ή τη Β’ Λυκείου ήταν βέβαια ότι «δεν θα περάσουν πουθενά». Αν αυτό συνδυαστεί και με την προϋπόθεση της βάσης του 10 ή μεγαλύτερης, ανάλογα με τη σχολή, τότε από τις μικρότερες τάξεις τα παιδιά έχουν ξεχωρίσει σε αυτά που «πάνε για να περάσουν» και σε αυτά που «δεν έχουν ελπίδες». Ο στόχος θα επιτευχθεί εύκολα. Οι υποψήφιοι για τα πανεπιστήμια θα μειώνονται συνεχώς, όπως και οι προς διάθεση σχολές.
Κι είναι κακό αυτό; Παιδαγωγικά σίγουρα. Δεν μπορεί σ’ ένα παιδί 15 χρονών να κλείνεις πόρτες στη ζωή. Δεν μπορεί να το καταδικάζεις σε αυτή την κρίσιμη ηλικία κατατάσσοντάς το στα «αποτυχημένα». Η εκπαιδευτική εμπειρία έχει δείξει ότι τα παιδιά στην εφηβεία κάνουν πολλές στροφές και προς το καλύτερο και προς το χειρότερο. Λίγα παιδιά έχουν σε αυτή την ηλικία την ωριμότητα να ξέρουν τι θέλουν να κάνουν σε αυτή την κοινωνία, λίγα έχουν συγκεκριμένους στόχους και πολύ λιγότερα ξέρουν πώς θα τους πραγματοποιήσουν. Μπαίνοντας στο Λύκειο αρχίζει να ωριμάζει στα περισσότερα η ιδέα των σπουδών και του επαγγέλματος. Καθώς πλησιάζει η διαδικασία των πανελλαδικών έρχονται σιγά – σιγά ενώπιον των ευθυνών τους, αρχίζουν και συνειδητοποιούν κοινωνικές καταστάσεις και απαιτήσεις, μετρούν δυνάμεις, δυνατότητες και διαθέσεις. Κι ετοιμάζονται, το καθένα για τη δική του «μάχη».
Η προετοιμασία για τέτοιου είδους εξέταση απαιτεί αλλαγή του τρόπου λειτουργίας του σχολείου. Από διδασκαλοκεντρικό πρέπει να μετατραπεί σε εξεταστικοκεντρικό, αν θέλει να προετοιμάσει σωστά τα παιδιά. Αντί για πολύπλευρη εκπαίδευση, που τόσο έχει ανάγκη αυτή η ηλικία, η ηλικία των αναζητήσεων, θα πρέπει το σχολείο να γίνει «φροντιστήριο». Το τραγικό είναι ότι εκτός από το ότι θα χαθεί η εκπαιδευτική ουσία του σχολείου, θυσία στον υπέρ πάντων στόχο, δεν θα τα καταφέρει ποτέ να γίνει «φροντιστήριο». Για πολύ πρακτικούς λόγους, χρόνου, δομών και οργάνωσης. Προφανώς τη «λύση» θα δώσουν και πάλι τα κανονικά φροντιστήρια.
Τα κανονικά φροντιστήρια έχουν την εμπειρία, έχουν το «know how», να προετοιμάσουν τα παιδιά για οποιεσδήποτε εξετάσεις. Αυτή άλλωστε είναι και η δουλειά τους. Γι’ αυτό και έχουν ξεκινήσει, νωρίτερα από τα σχολεία την προετοιμασία. Δεν έχουν δεσμεύσεις από υπουργικές οδηγίες, καταναγκασμούς κανενός Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και μπορούν απρόσκοπτα να κάνουν αυτό που ξέρουν καλύτερα από όλους.
Έτσι κι αλλιώς οι εισαγωγικές εξετάσεις ήταν ανέκαθεν ανταγωνιστικές. Τα καταφέρνουν οι καλύτερα προετοιμασμένοι, οι καλύτερα οργανωμένοι. Πλην ελαχίστων φωτεινών εξαιρέσεων, δεν αρκεί να έχει κάποιο παιδί την καλή διάθεση και το φιλότιμο να διαβάσει. Πρέπει να ξέρει τι και πως. Οι πανελλαδικές έχουν τις δικιές τους ιδιαιτερότητες, τα δικά τους tips. Όποιος εκπαιδευτεί καλύτερα, θα φτάσει και πιο σύντομα στο στόχο.
Οι υπόλοιποι; Είπαμε. Δεν διάβαζαν από την Α’ Λυκείου… Τί να τους κάνουμε; Αν δεν τα καταφέρνουν, ας πάνε ΕΠΑΛ, ΙΕΚ, Σχολές μαθητείας κλπ. Και στην τελική υπάρχουν και τα ιδιωτικά κολλέγια. Δικοί μας άνθρωποι είναι και αυτοί. Μας στήριξαν και επειδή δεν είμαστε αχάριστοι τους ψηφίσαμε κι έναν ωραίο νόμο που τους δίνει πολλά περιθώρια «ευελιξίας» ώστε να μπορούν να χειριστούν μόνοι τους τις καταστάσεις. Κανείς δεν πάει χαμένος…

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή