Κάτω από τη βάση, του Βαγγέλη Ντάλη

Ανακοινώθηκαν οι φετινές βάσεις εισαγωγής στα πανεπιστήμια και… κάτω των 10.000 (βάση με άριστα τα 20.000) μορίων βρίσκεται το 42% των τμημάτων ενώ από τα Επαγγελματικά Λύκεια το 30%. Το 32,04% των επιτυχόντων αποφοίτων Γενικών Λυκείων εισήχθη με βαθμό κάτω από τη βάση και το 25% αντίστοιχα των επιτυχόντων αποφοίτων ΕΠΑΛ.

Αυτό ήταν! Άλλο που δεν ήθελαν τα μέσα ενημέρωσης και οι τίτλοι κραύγαζαν: «Πέρασε στο Μαθηματικό με …3.125 μόρια». «Μπήκαν στο πανεπιστήμιο δίνοντας …λευκή κόλλα». «Πέρασαν γράφοντας 0,6 στα 20». «Έγραψαν μόνο το όνομά τους στις πανελλαδικές και μπήκαν στο πανεπιστήμιο!»
Παρεπιπτόντως, απαγορεύεται να γράψεις στην κόλλα το όνομά σου, υπάρχει μόνο κάτω από την ταινία ασφαλείας και ανοίγεται αφού βαθμολογηθεί το γραπτό! Αν δεν έχεις γράψει τίποτα παίρνεις στρογγυλό …μηδέν! Αυτή είναι ίσως η πιο ασήμαντη από τις διαστρεβλώσεις που γίνονται αλλά δείχνει και τη διάθεση παραποίησης των γεγονότων από τη συντριπτική πλειοψηφία των μέσων. Μία από τις πιο κρίσιμες είναι αυτή του Μαθηματικού Σάμου με τα 3.125 μόρια. Του μόνου Μαθηματικού τμήματος που είχε τόσο χαμηλή βάση. Όχι όμως γιατί οι εισακτέοι του είναι «κούτσουρα» ή «δεν ξέρουν ούτε την προπαίδεια». Αλλά γιατί είναι στη Σάμο και το δήλωσαν μάλλον αδιάφοροι υποψήφιοι. Ένα μεγάλο μέρος τους δεν θα φοιτήσει ποτέ στη σχολή ενώ ένα άλλο δεν θα πάρει ποτέ πτυχίο. Και ο λόγος δεν θα είναι το χαμηλό μορφωτικό τους επίπεδο αλλά το …Σάμου!
Βλέπετε, οι βάσεις δεν διαμορφώνονται ούτε από την «αξία» της κάθε σχολής, ούτε από το επίπεδο των υποψηφίων αλλά από την προσφορά και τη ζήτηση. Ακριβώς όπως και με τις τιμές των ενοικίων. Φέτος δεν είναι μόνο η εντεινόμενη οικονομική δυσπραγία των οικογενειών που αποτρέπει τη φοίτηση σε σχολή άλλης πόλης, είναι και πολλά άλλα. Είναι ο φόβος της πανδημίας που καλό είναι να μη σε βρεί σε ακριτικό νησί. Είναι και ο κίνδυνος «θερμού» επεισοδίου στο Αιγαίο. Είναι και τα υπερφορτωμένα κέντρα μεταναστών στα νησιά του Αιγαίου, είναι και άλλα πολλά αποτρεπτικά του να δηλώσει κάποιος σχολή τέτοιων νησιών. Αποτέλεσμα είναι ότι τα 17 από τα 18 τμήματα του Πανεπιστημίου Αιγαίου είχαν βάση εισαγωγής κάτω από 10, ακριβώς λόγω της μειωμένης ζήτησης. Αυτό όμως επιμελώς αποκρύπτεται, μένει ο εντυπωσιασμός του «3.125 μόρια», ρίχνονται οι ευθύνες στους «αδιάφορους» και «αγράμματους» υποψήφιους και μένουν στο απυρόβλητο όσοι έχουν ευθύνες και στο μεταναστευτικό πρόβλημα και στη φτωχοποίηση όλο και μεγαλύτερων τμημάτων της κοινωνίας και στην απουσία φοιτητικής μέριμνας για τους φοιτητές φτωχότερων οικογενειών.

ΑΣ ΠΟΥΜΕ ΑΛΗΘΕΙΕΣ
Αλήθεια πρώτη. Στο Λύκειο έχουμε ένα υψηλό ποσοστό μαθητών με λειτουργικό αναλφαβητισμό που υπολογίζεται σε περίπου 20%. Το πώς έφτασαν αυτά τα παιδιά στο Λύκειο και γιατί δεν βοηθήθηκαν σε όλα τα προηγούμενα σχολικά τους χρόνια είναι ευθύνη του εκπαιδευτικού συστήματος και όσων το καθορίζουν.
Αλήθεια δεύτερη. Εδώ και πολλά χρόνια το Γυμνάσιο, με διάφορες κυβερνήσεις, είναι «περίπατος» για τους μαθητές. Μπορούν να το τελειώσουν χωρίς να κουραστούν, χωρίς να «παιδευτούν». Αυτό όμως είναι ευθύνη των εκπαιδευτών, όχι των εκπαιδευομένων.
Αλήθεια τρίτη. Η μεταρρύθμιση Γαβρόγλου με τη βιαστική ανωτατοποίηση των ΤΕΙ, την «πανεπιστημιοποίησή» τους έγινε πρόχειρα. Παρ΄όλο που η νυν κυβέρνηση δεν αναγνώρισε την ισοτιμία τους με τα παραδοσιακά ΑΕΙ ως προς τα επαγγελματικά τους δικαιώματα, ωστόσο οι υποψήφιοι δεν πτοήθηκαν και οι βάσεις των πρώην ΤΕΙ της Αθήνας ανέβηκαν. Οι υποψήφιοι δηλαδή τα εμπιστεύτηκαν περισσότερο από την κυβέρνηση. Αντίθετα τα περιφερειακά πρώην ΤΕΙ είδαν τις βάσεις τους να κατακρημνίζονται, για λόγους που προαναφέραμε.
Αλήθεια τέταρτη. Η πλειοψηφία των υποψηφίων δεν είναι αδιάφορη για σπουδές. Είναι αδιάφορη για το σχολείο, βρίσκει μονότονο και κουραστικό το εκπαιδευτικό σύστημα της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και αντιδρά με την αδιαφορία της. Στο απελευθερωμένο ακαδημαϊκό περιβάλλον της τριτοβάθμιας κάνει πράγματα που ξεπερνούν τις προσδοκίες.

Εάν δείτε αναρτήσεις επιτυχόντων στα κοινωνικά δίκτυα, θα θεωρήσετε ότι αυτοτρολάρονται. Δεν κρύβουν τη χαρά τους επειδή πέρασαν σε επαρχιακό ΤΕΙ, «κάτω από τη βάση», από αυτά που θεωρούμε ότι δεν έχουν ούτε κάποιο κύρος ούτε και δίνουν αξιόπιστο πτυχίο. Κι όμως τα παιδιά θέλουν να φοιτήσουν! Αντί άλλης εξήγησης, ας δούμε ένα φετινό περιστατικό, ένα από τα πολλά:
Η Μαρία Σιαφάρα, απόφοιτη του Εσπερινού ΕΠΑΛ Κοζάνης εισήλθε στο τμήμα Γεωπονίας Ιχθυολογίας και Υδάτινων πόρων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας στο Βόλο, από τα «ΤΕΙ κάτω από τη βάση». Όμως είναι πάρα πολύ περήφανη γιατί εκτός από επιτυχούσα είναι και μητέρα τεσσάρων παιδιών! Είναι εργαζόμενη στην καθαριότητα του Δήμου και κατάφερε να κάνει φέτος πραγματικότητα το όνειρο. Δεν τα κατάφερε το 1996 (είναι 41 ετών), στη συνέχεια το θέμα υποβαθμίστηκε λόγω οικογένειας και τα χρόνια πέρασαν. Ο καημός όμως υπήρχε και τα κατάφερε φέτος ταυτόχρονα με τη 18χρονη κόρη της. Πώς; Το πρωί στη δουλειά, 80 χιλιόμετρα από το σπίτι της, το μεσημέρι η οικογένεια, το απόγευμα ΕΠΑΛ και το βράδυ διάβασμα. Σε μια συνέντευξή της περιγράφει την κούραση που ένιωθε αλλά είναι περιττό να την παραθέσουμε, όλοι την καταλαβαίνουμε.
Δεν ήταν όμως μόνο καημός. Ήταν και ανάγκη. Φτωχή οικογένεια, συμπληρώνει το εισόδημά της με ένα κτήμα καλλιέργειας κερασιών. Η κυρία Σιαφάρα βλέπει σε αυτό οικονομική προοπτική και θέλει να το αναλάβει σε επαγγελματική βάση κι αυτή απαιτεί τις γνώσεις Γεωπονικής σχολής. Αμφιβάλει κανένας ότι θα είναι μια πολύ καλή φοιτήτρια παρά τη χαμηλή της επίδοση στις πανελλαδικές; Αυτό λοιπόν που στα δικά μας μάτια φαίνεται «πεταμένα λεφτά», γι’ αυτή την οικογένεια είναι λύση στο οικονομικό της πρόβλημα. Ας μην εντυπωσιαζόμαστε λοιπόν από τους τίτλους. Κάθε σχολή κρύβει δυνατότητες, αρκεί να υπάρχει η κατάλληλη διάθεση και η σωστή στόχευση.
Η στόχευση πάντως των προπαγανδιστών είναι να κλείσουν τα περιφερειακά τμήματα, να μειωθούν οι εισακτέοι και οι χαμηλές βαθμολογίες στις πανελλαδικές είναι ένα καλό πρόσχημα. Οι ίδιοι όμως δεν βγάζουν άχνα όταν οι υποψήφιοι του 0,6 και των 1.000 μορίων θα γραφτούν είτε σε ιδιωτικές σχολές είτε σε αμφιβόλου ποιότητας πανεπιστήμια ξένων χωρών και θα έρθουν ως πτυχιούχοι να απαιτήσουν επαγγελματικά δικαιώματα ίδια με τους αποφοίτους «καλών» ελληνικών σχολών, με υψηλές βάσεις, ελέω Ευρωπαϊκής Ένωσης! Εκεί δεν υπάρχουν ούτε μόρια, ούτε βάσεις. Βασικά υπάρχει το χρήμα.
Τα βασικά τα έχουμε καταλάβει. Τί κρύβεται δηλαδή κάτω από τις βάσεις.