Πρωινός καφές με τον Σωκράτη, τον Αριστοτέλη και τον Επίκτητο, του Θανάση Καμπισιούλη

Ξεκίνησα πρωί πρωί, για μερικούς βέβαια 10:00 δεν είναι και τόσο πρωί αλλά τέλος πάντων. Την περίοδο των διακοπών οι ώρες μετράνε διαφορετικά. Κάθισα στην καφετέρια που συνδυάζει θάλασσα αλλά και ίσκιο από μουριές και κληματαριές. Η επαφή με το νερό είναι ευεργετική, ηρεμεί, απλοποιεί και εμπνέει. Ο στόχος μου βέβαια, δεν ήταν ο καφές αλλά η απάντηση στο ερώτημα που με βασάνιζε τελευταία: «Αν έπρεπε να διαλέξεις πέντε κανόνες για μια επιτυχημένη ζωή, τι θα επέλεγες;» Φθάνοντας στο τραπέζι είχε ήδη αλλάξει το ερώτημα. Γιατί επιτυχημένη και όχι μια όμορφη και ισορροπημένη ζωή; Πριν αρχίσω να σκέφτομαι τους πέντε κανόνες, άρχισα να παρατηρώ τους ανθρώπους των διπλανών τραπέζιων που απολάμβαναν κι αυτοί τον καφέ τους.

Μια κυρία με γυαλιά μυωπίας, καπνίστρια, λίγο πριν τα 60 έτη, μελετούσε ένα ντοσιέ με διάφορα έγγραφα, μάλλον επαγγελματικά. Κατά διαστήματα κοιτούσε λεπτομερώς και το κινητό της. Ήταν τόσο απορροφημένη που σχεδόν αγνοούσε την ύπαρξη μας. Κατά διαστήματα άναβε το μικρό της πούρο που έσβηνε και συνέχιζε να μελετά σχολαστικά τα έγγραφά της. Η θάλασσα και οι γύρω της δεν την απασχολούσαν καθόλου. Απορροφημένη απολάμβανε την εργασία της. Αυτό που κατάλαβα από την ήρεμη και συγκεντρωμένη κυρία είναι ότι πρέπει να αφιερώνεις όλο σου το είναι σε αυτό που επιλέγεις να κάνεις. Να βρεις αυτό που σε ευχαριστεί και να το κάνεις με όλες σου τις δυνάμεις! Είναι άδικο και δυσβάσταχτο να επιλέξεις για επάγγελμα κάτι που σε φυλακίζει και δεν σε ελευθερώνει. «Για να βρείτε τον εαυτό σας, σκεφτείτε για τον εαυτό σας», δίδασκε ο Σωκράτης τους Αθηναίους.
Πιο δίπλα ένα ζευγάρι τουριστών, μάλλον από βόρειες χώρες και τουλάχιστον εξωτερικά λιγάκι αταίριαστο… Αντάλλαξαν λίγες έως ελάχιστες κουβέντες μεταξύ τους. Διάβαζε ο καθένας το βιβλίο του για να μου δείξουν πόσο σημαντικό είναι να κάνεις τις επιλογές σου με βάση αυτά που πραγματικά θέλεις. Πρέπει να σκέφτεσαι πολύ πριν αποφασίσεις κάτι, κυρίως αν αφορά σημαντικές επιλογές της ζωής σου. Και επειδή το αναπάντεχο και το απρόσμενο θα σε περιμένει στη γωνία, πρέπει να στηρίζεις την επιλογή σου με μεγάλη υπομονή. Η υπομονή αλλά και η αυτοσυγκράτηση θα σε βοηθήσει ενώ αυτό που πρέπει να έχεις υπόψη σου είναι ότι ο αγώνας τελειώνει πάντα με το σφύριγμα της λήξης. Προσπαθείς μέχρι το τέλος με την ίδια μαχητικότητα και επιμονή. «Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, είναι εύκολο. Αλλά να θυμώσεις με τον σωστό άνθρωπο, στο σωστό βαθμό, για τον σωστό λόγο, τη σωστή στιγμή και με τον σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο», έλεγε ο Αριστοτέλης.
Λίγο πιο πέρα ήταν δυο φίλοι συνταξιούχοι που συζητούσαν ασταμάτητα. Πάνω κάτω στην ίδια ηλικία, απλά ο ένας ίσως πιο ταλαιπωρημένος από τη ζωή του. Δεν σταμάτησαν στιγμή, ήρεμα και πολιτισμένα, να ανταλλάσσουν απόψεις. Οι παρέες, οι φιλίες και οι συναναστροφές πάντα θα παίζουν σημαντικό ρόλο στη ζωή μας και θα είναι το στρώμα που απορροφά τα σκαμπανεβάσματα της ζωής μας. Πάντα πρέπει να είμαστε κοντά στους φίλους μας, κυρίως στα δύσκολα. Πολλοί λένε ότι είναι περιουσιακό μας στοιχείο και μάλλον έχουν δίκιο. Άλλοι λένε «δείξε μου τους φίλους σου να σου πω που θα πας». Όλα σωστά είναι για αυτό και κάποιες στιγμές στη ζωή μας η βοήθεια και η «θεραπεία» που μπορεί να μας προσφέρει μια φιλία είναι το αληθινό φάρμακο. «Μη βιάζεσαι να γίνεις φίλος, αλλά όταν γίνεις, προσπάθησε να παραμείνεις», έλεγε με στόμφο ο Αθηναίος ρήτορας Ισοκράτης.
Η πιο μεγάλη παρέα και η πιο φασαριόζικη ήταν, ευτυχώς, σε μεγαλύτερη απόσταση από εμένα. Την αποτελούσαν δυο ζευγάρια με τα παιδιά τους. Συζητούσαν μεγαλόφωνα και χαλούσαν την ησυχία που επικρατούσε. Κουβεντούλες για κάθε λογής επίκαιρο θέμα αλλά και για να «ηρεμήσουν» ή νουθετήσουν τα παιδιά τους. Μεγάλη ευθύνη τα παιδιά και η ανατροφή τους αλλά και μετά από ένα σημείο η μόνη ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Απίστευτα σημαντικό να γίνεις γονιός και να μεγαλώσεις σωστά τα παιδιά σου. Πάντα επηρεάζεσαι από το δικό σου παρελθόν αλλά αυτό που πρέπει να κοιτάζεις είναι οι ανάγκες, οι ιδιαιτερότητες και τα θέλω του παιδιού σου. «Πρώτα πες στον εαυτό σου ποιος θέλεις να είσαι. Μετά να ενεργείς σύμφωνα μ’ αυτό», δίδασκε ο Επίκτητος.
Μπορείς να θεωρήσεις και παρέα μας τον ψαρά που μόλις μπήκε στο λιμάνι με τη βάρκα του. Ήταν τόσο ήρεμος και νηφάλιος που δεν θα μπορούσες να καταλάβεις αν η ψαριά ήταν καλή ή όχι. Προφανώς έχει συνηθίσει άλλες φορές με πολλά κι άλλες φορές με λίγα ψάρια. Ενώ δεν είναι λίγες οι φορές που ο παλιόκαιρος δεν σου επιτρέπει καν να βγεις για ψάρεμα. Σημασία έχει να διατηρείς την ψυχική σου ηρεμία, να κάνεις αυτό που σε ευχαριστεί και να θυμάσαι ότι τα αποτελέσματα θέλουν μακρόχρονη προσπάθεια. Καλές οι εφήμερες νίκες αλλά για να πέτυχουμε τον στόχο μας θα απαιτηθεί συνεχομένη μακροχρόνια προσπάθεια. «Όλα γίνονται, αν δεν αποφεύγει κανείς να κοπιάσει», συνήθιζε να λέει στις ομιλίες του ο Δημοσθένης.
Αν συνοψίσω τα παραπάνω καταλήγω στα εξής:
• Επέλεξε το επάγγελμα σου να σε ευχαριστεί. Θα απορροφά πολλές ώρες από τη ζωή σου και είναι κρίμα να κάνεις κάτι που σε στεναχωρεί.
• Σκέψου καλά πριν αποφασίσεις. Στήριξε τις επιλογές σου και μην απογοητεύεσαι.
• Κάνε φίλους και κράτησε τους. Βοήθησε όποιον χρειαστεί την βοήθεια σου. Η χαρά είναι στο «δίνω»!
• Φτιάξε ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά σου, αλλά μην αποφασίζεις εσύ με βάση τα δικά σου πιστεύω. Ο καθένας μας είναι διαφορετικός.
• Η ζωή είναι μαραθώνιος. Προσπάθησε περισσότερο, έχεις πολλές δυνάμεις αλλά χρησιμοποίησε τες σωστά.
Είναι τόσο μαγική η ζωή που κάποια πράγματα δεν χρειάζονται μελέτη, ούτε έρευνα. Είναι δίπλα σου και περιμένουν να τα εντοπίσεις. Ο Steve Jobs είχε πει: «Θα έδινα όλη την τεχνολογία μου για ένα απόγευμα με τον Σωκράτη». Εγώ για ένα πρωινό, απλά κέρασα τους καφέδες…

• Αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μου: eetsi@windowslive.com