Ο κορωνοϊός δεν θα φύγει ποτέ, του Βαγγέλη Ντάλη

Ας το εμπεδώσουμε. Θα είναι εδώ, μαζί μας, όσο ζούμε κι όσα εμβόλια κι αν βγουν. Είναι αργά για να περιοριστεί, είναι αργά για να καταπολεμηθεί με τρόπο οριστικό και αμετάκλητο. Από όλους τους ιούς που έχουν εμφανιστεί ιστορικά στον πλανήτη, μόνο ο ιός της ευλογιάς θεωρούμε ότι έχει εξαληφθεί. Για τους υπόλοιπους, όπως και για τον κορωνοϊό, απλά ελπίζουμε ότι θα τον καταστήσουμε λιγότερο επίφοβο από ότι είναι τώρα.

Όσο κι αν δυσανασχετούμε από τις προφυλάξεις που είμαστε υποχρεωμένοι να παίρνουμε σε ατομικό επίπεδο, όσο κι αν ζοριζόμαστε από τους περιορισμούς που πρέπει να παίρνουμε σε κοινωνικό επίπεδο, όσο κι αν στερούμαστε υπηρεσίες, αγαθά και δυνατότητες, τόσο πρέπει να είμαστε αποφασιστικοί στην ορθή τήρηση των προφυλάξεων. Η «ατομική ευθύνη» είναι το λιγότερο. Στις κρατικές πολιτικές για τα συστήματα υγείας, στις ανεπάρκειες των υγειονομικών συστημάτων, στις ελλείψεις γιατρών και νοσηλευτών, στην τήρηση των υγειονομικών πρωτοκόλλων από τις κρατικές δομές και τις επιχειρήσεις, εκεί πρέπει να εξαντλούμε την αυστηρότητά μας, εκεί πρέπει να έχουμε την ατομική ευθύνη να απαιτούμε.
Στις 7 Σεπτεμβρίου ανοίγουν τα σχολεία κι ένα εκατομμύριο παιδιά μαζί με τους δασκάλους τους θα συγχρωτιστούν σε αίθουσες, διαδρόμους, γραφεία, προαύλια. Πώς; Όπως στα νυχτερινά κλαμπ που ορθώς έκλεισαν όλο τον Αύγουστο, όπως στα λεωφορεία και τα μετρό που παρά τις εξαγγελίες ούτε αυξήθηκαν τα δρομολόγια ούτε επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες; Από τα πρώτα μέτρα που πήρε η νυν ηγεσία του υπουργείου Παιδείας όταν ανέλαβε ήταν η αύξηση των μαθητών κάθε τμήματος σε 25. Από τα τελευταία μέτρα που πήρε ενόψει της νέας χρονιάς ήταν να μην γίνουν αυτά τα τμήματα μικρότερα, να μην υπάρξουν εναλλακτικά ωράρια ή χωρισμός των τμημάτων. Ατομική ευθύνη δεν είναι μόνο να εφοδιάζει ο γονιός το παιδί του με απολυμαντικά μαντηλάκια για να καθαρίζει κάθε επιφάνεια που αγγίζει, δεν είναι να του πλένει την υφασμάτινη μάσκα καθημερινά, δεν είναι μόνο να το καθοδηγεί υγειονομικά. Ατομική ευθύνη είναι να απαιτεί σχολικές συνθήκες που να προστατεύουν το παιδί του. Ατομική ευθύνη είναι να απαιτεί να μη στοιβάζεται σε αίθουσες container, να υπάρχουν τεστ κι όχι μόνο μια απλή θερμομέτρηση λες και πάει να ακούσει Βέρτη στο μαγαζί του 8-12 το βράδυ!
Ατομική ευθύνη είναι να ζητάμε ελέγχους σε όλους τους χώρους που γίνονται παραβάσεις. Δεν είναι να τσακώνεται αυτός που φοράει με αυτόν που δεν φοράει μάσκα. Ατομική ευθύνη είναι να απαιτούμε να μη θυσιάζονται όλες οι στερήσεις μιας καραντίνας δύο μηνών στο βωμό ενός θολού επιχειρηματικού κέρδους τουριστικών πολυεθνικών, ιδιοκτητών νυχτερινών κέντρων και «επιχειρηματιών» μαγαζιών-αρπαχτές που δεν τηρούν τις απαραίτητες προδιαγραφές σε νησιά και άλλα τουριστικά μέρη. Ατομική ευθύνη είναι να απαιτούμε από όσους κυβερνάνε να προλαμβάνουν καταστάσεις κι όχι να τρέχουμε μετά όλοι να κρυφτούμε ενώ ολόκληρες κοινωνίες κατεβάζουν ρολά. Ο σκοπός είναι να γλιτώσουμε από τη νόσο, όχι να πεθάνουμε από την πείνα!
Πρακτικά από τον ιό δεν θα γλιτώσουμε ποτέ. Ζωές θέλουμε να γλιτώσουμε. Οι κορωνοϊοί είναι δύο τύπων. Ο ένας είναι πολύ φονικός αλλά δεν εξαπλώνεται τόσο εύκολα. Τέτοιος ήταν ο προηγούμενος SARS-CoV που εμφανίστηκε το 2004 και υπάρχει ακόμα αλλά είναι περιορισμένος. Τέτοιος είναι ο ιός Έμπολα ο οποίος έχει σκοτώσει χιλιάδες ανθρώπους αλλά μετά από συντονισμένες προσπάθειες του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (αυτόν που σταμάτησε να χρηματοδοτεί ο Τραμπ γιατί δεν έλεγε αυτά που τον συμφέρουν) έχει περιοριστεί στην αφρικανική ήπειρο και ευτυχώς δεν τον έχουμε βιώσει στην Ευρώπη. Ο δεύτερος τύπος κορωνοϊού είναι ο «δικός μας». Ο SARS-CoV-2 που προκαλεί την ασθένεια Covid-19. Εξαπλώνεται ταχύτατα αλλά δεν είναι τόσο φονικός. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι επωάζεται και μεταδίδεται από ανθρώπους που είναι ασυμπτωματικοί ή εμφανίζουν συμπτώματα μετά από 7 και 8 μέρες. Όλο αυτό το διάστημα κυκλοφορούν ανύποπτοι, κάνουν μια φυσιολογική ζωή και τον μεταδίδουν σε πολύ περισσότερους.
Όλες οι «εξυπνάδες» που γράφονται στο διαδίκτυο, όλες οι «θεωρίες συνωμοσίας», όλες οι υποθέσεις για την ανυπαρξία του ιού έχουν καταρριφθεί στην πράξη. Το νοσοκομείο ΑΧΕΠΑ της Θεσσαλονίκης έκλεισε για 4 μέρες γιατί 14 μέλη του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού μολύνθηκαν. Σχεδόν 100 υγειονομικοί σε όλη τη χώρα. Ιδιωτικές κλινικές αναγκάστηκαν να κάνουν το ίδιο επιβεβαιώνοντας ότι η προφύλαξη από τον ιό δεν περιορίζεται στο «πλένω τα χεράκια» και φοράω μάσκα.
Το «εμείς δεν έχουμε ιό» δεν έπιασε ούτε σε εκείνο το γάμο όπου γαμπρός και καλεσμένοι συνέχισαν το γαμήλιο γλέντι σε μονάδες εντατικής θεραπείας ή σε καραντίνα οίκοθεν. Το «η πίστη σώζει» – κι ας μην βιαστεί κάποιος να κατηγορήσει για ασέβεια – δεν ήρκησε ούτε στη Μεσσαρά του Ηρακλείου Κρήτης όπου παπάς, παπαδιά και οι δύο ψάλτες νόσησαν. Το «εγώ δεν πιστεύω ότι είναι τόσο τραγικά τα πράγματα» ας το πει, όποιος το λέει, στα 20 εκατομμύρια και πλέον διαπιστωμένα κρούσματα σε όλον τον πλανήτη και στις οικογένειες του – κοντεύουμε – ενός εκατομμυρίου νεκρών. Είναι ύπουλος ο εχθρός. Δεν σε ενημερώνει πριν έρθει!
Το ιδανικό θα ήταν να έχει εξαπλωθεί ταυτόχρονα σε όλες τις χώρες του πλανήτη και όλες, επίσης ταυτόχρονα, να έμπαιναν σε καραντίνα. Δυστυχώς όμως εξαπλώθηκε ασύμμετρα, μια χώρα έκανε lock-down και μόλις άνοιγε τα σύνορά της έρχονταν το δεύτερο κύμα. Είναι αυτό που συνέβη αυτόν τον Αύγουστο και στη χώρα μας. Η μαζική είσοδος τουριστών ανέβασε τα κρούσματα και τους θανάτους σε επίπεδα προ καραντίνας. Όσο κι αν προσπαθεί η κυβέρνηση να το κρύψει, ο τουρισμός έκανε ζημιά. Φτηνά επικοινωνιακά κόλπα κάνει στην αγωνιώδη προσπάθειά της να σώσει το «τουριστικό προϊόν». Τόσα κρούσματα στις πύλες εισόδου, τόσα σχετιζόμενα με γνωστά κρούσματα λές και ο κορωνοϊός φυτρώνει και στην Ελλάδα αλλά συμπληρώνει και ο εισαγόμενος. ΟΛΑ τα κρούσματα είναι με τον ένα ή άλλο τρόπο εισαγόμενα!
Η πανδημία – όχι ο ιός – θα «λάβει τέλος» είτε όταν θα έχουν μολυνθεί είτε όταν θα έχουν εμβολιαστεί οι περισσότεροι άνθρωποι στον πλανήτη. Στη συνέχεια θα έρχεται και θα φεύγει όπως τα κύματα. Ελπίζουμε μόνο ότι η ένταση των κυμάτων θα βαίνει μειούμενη και στο τέλος θα τον περιορίσουμε όπως την εποχιακή γρίπη, όπως τους πρηγούμενους κορωνοϊούς (229E, OC43, NL63 και HKU1) που προκαλούν κοινά κρυολογήματα. Ίσως ο SARS-CoV-2 γίνει ο πέμπτος ιός αυτής της πολύ πιο «άκακης» ομάδας…
Αλλά ακόμη κι αν ο ιός εξαφανιστεί από τους ανθρώπους, θα συνεχίσει να ζεί στα ζώα, από όπου κάλλιστα θα μπορεί να εξαπλωθεί ξανά στους ανθρώπους. Πολύ περισσότερο που άνθρωποι με Covid-19 φαίνεται ότι κολλάνε διάφορα ζώα όπως σκυλιά και γατιά που έχουν σπίτι τους και από όπου ο ιός επιστρέφει. Άλλωστε οι καλύτεροι ξενιστές του ιού είναι ζώα, κατά προτίμηση αυτά που ζουν σε δάση.
Τελευταίο: αυτό που σκοτώνει δεν είναι ο ιός αυτός καθεαυτός. Είναι το αδύνατο ανοσοποιητικό σύστημα, υποκείμενα νοσήματα, η ευπάθεια των οργανισμών. Το νου σας και … καλό χειμώνα!