Μια χωματερή μετράει τ’ άστρα, του Βαγγέλη Ντάλη

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Μια χωματερή  μετράει τ’ άστρα, του Βαγγέλη Ντάλη

Συνηθίζω να τρέχω κάποια βράδια έξω. Ένα τέτοιο βράδυ, τρέχοντας γύρω από άλσος, συναντάω παρέα παιδιών της γειτονιάς. Ήταν μέρες καραντίνας κι αυτά είχαν αράξει σε κάποιο παγκάκι συζητώντας. Με χαιρετάνε, αντιχαιρετάω και συνεχίζω. Ξαναπερνώντας από το ίδιο σημείο βλέπω άδειο, ή σχεδόν άδειο, το παγκάκι. Τα παιδιά είχαν φύγει αλλά κάποια κουτάκια αναψυκτικών ήταν στη θέση τους. Κάπου εδώ γύρω θα είναι τα παιδιά, σκέφτηκα. Ξαναπερνώντας όμως κι άλλη φορά συνάντησα και πάλι το παγκάκι αδειανό…

Κι άφησαν τα σκουπίδια τους; Πράγματι τα άφησαν. Παρ’ όλο που στα 10 μέτρα υπήρχε μεγάλος κάδος σκουπιδιών. Κι αν έφυγαν βιαστικά; Τόσο βιαστικά που δεν προλάβαιναν να πάνε ως τον κάδο; Αδιαφορία; Συνηθισμένο φαινόμενο απαξίωσης των κοινόχρηστων χώρων; Μήπως βγάζεις βιαστικά συμπεράσματα χωρίς να ξέρεις τι έγινε, σκεφτόμουν στο τέλος. Με αυτές τις σκέψεις συνέχιζα να τρέχω, ώσπου είδα και το απρόσμενο. Πάνω στα κάγκελα πεζοδρομίου, από αυτά που αποτρέπουν αυτοκίνητα να παρκάρουν, πλαστικό ποτήρι φραπέ με το καλαμάκι να ορθώνεται περήφανο. Περασμένα μεσάνυχτα, με τα μαγαζιά κλειστά, δεν είναι δυνατόν αυτός ο καφές να είχε φτιαχτεί πρόσφατα. Πρέπει να έστεκε εκεί, ισορροπώντας πάνω στο στενό κάγκελο επί ώρες. Σα βασιλιάς στο θρόνο του. Τυχερός καφές. Ούτε ο «ιδιοκτήτης» του τον πέταξε, ούτε και κανένας άλλος τον μάζεψε. Αητός περήφανος ο καφές. Σε μένα έλαχε ο κλήρος να γίνω ο «κακός»…
Την άλλη μέρα σχολίαζα τα χθεσινοβραδινά σε άλλη παρέα παιδιών. «Α, δεν το ξέρετε» μου λένε. «Έτσι κάνουν σχεδόν όλοι. Αν πάτε στον περιφερειακό πάνω, θα τα χάσετε από τα σκουπίδια. Να φανταστείτε», μου λέει μία κοπέλα, «προχθές το βράδυ που είχα πάει κι εγώ με μια φίλη μου για να καθίσουμε, αναγκάστηκα να μαζεύω σκουπίδια. Είχαμε πάρει κι εμείς αναψυκτικά αλλά ευτυχώς τα είχαμε σε σακούλα. Όταν φεύγαμε και πήγαμε να τα πετάξουμε στον κάδο, αυτός ήταν μισογεμάτος αλλά γύρω του υπήρχαν πεταμένα ένα σωρό άλλα κουτάκια. Ε, τι να κάνω, είπα να τα μαζέψω, μιάς και είχα σακούλα. Μπράβο, μπράβο, μου λένε τα παιδιά από το παγκάκι που ήταν δίπλα.
»Τους κοιτάω να δω αν λένε σε μένα και τί να σας πω; Δεν μου το έλεγαν ειρωνικά αλλά η εντύπωσή μου είναι ότι μάλλον αυτοί τα είχαν πετάξει. Και το μπράβο ίσως ήταν γιατί έκανα αυτό που αυτοί δεν είχαν όρεξη να κάνουν! Αν δείτε πως είναι όλη αυτή η περιοχή, τύφλα να έχει ο σκουπιδότοπος»!
Άρχισα να το παρατηρώ και σε άλλα μέρη που έτρεχα (μετακίνηση 6, αν θυμάστε…). Ανάλογα φαινόμενα, αλλά όχι στην ίδια έκταση. Μάλλον τη διαφορά την έκανε ο Δήμος. Όπου τα συνεργεία καθαρισμού είχαν εντολή να πηγαίνουν και σε χώρους εκτός προγράμματος, σε χώρους που είχαν γίνει «στέκια» για παρέες, κυρίως νεανικές, εκεί η εικόνα ήταν καλύτερη. Γιατί ένα από τα πολλά που ανέδειξε η καραντίνα ήταν και η ευελιξία των τοπικών αρχών στην αντιμετώπιση των νέων φαινομένων. Κάποιοι δήμοι δεν άλλαξαν το πρόγραμμά τους, κάποιοι προσαρμόστηκαν. Οι ικανότεροι αντιμετώπισαν αυτές τις τοπικές μαζώξεις όπως την κατάσταση μετά από λαϊκή αγορά ή πολιτική συγκέντρωση. Άλλοι «αγρόν ηγόρασαν», όπως στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο (Κεφ.14-16).
Αλλά το θέμα μας δεν είναι τι έκαναν οι δήμοι. Είναι αυτή η έρημη η «ατομική ευθύνη» όπου για αλλού μας εγκαλούν κι αλλού έπρεπε να την έχουμε. Δεν είναι κόπος να μαζεύει ο καθένας τα σκουπίδια του, ακόμα κι αν οι δήμοι είχαν τα πανέτοιμα και υπερπλήρη συνεργεία καθαρισμού που έτρεχαν από πίσω μας. Έχει χιλιογραφεί αλλά έχει σημασία να το ξαναλέμε. Είτε καθόμαστε στο πάρκο με την οικογένεια ή την παρέα μας, είτε βγάζουμε το κατοικίδιο βόλτα, είτε πάμε στην παραλία, είτε, είτε… τα σκουπίδια που αφήνουμε είναι ο πολιτισμός που έχουμε! Όλα τα άλλα είναι φρου-φρού κι αρώματα.
Έλεγα να μην τα γράψω όλα αυτά που με συγχίζουν είτε για να μη θεωρηθώ γκρινιάρης και υπερβολικός, είτε για να μη θεωρηθεί ότι αναγάγω την περίπτωση σε γενικότερο θέμα. Αλλά ήρθαν πρόσφατα κάποια ρεπορτάζ σε διάφορα Μέσα Ενημέρωσης που με έκαναν να νιώσω πολύ …μετριοπαθής!
Ένα μικρό μόνο δείγμα από την Τασούλα Καραϊσκάκη στην Καθημερινή: «’Ορος Αιγάλεω και το σούρουπο να σβήσει αργά τα περιγράμματα του τοπίου. Τα απομεινάρια του καθημερινού αυτού ξεσκάσματος, που απολαμβάνουν όλοι οι συμμετέχοντες, χαλαρωμένα και ήρεμα, σε ένα σχεδόν γενικευμένο κλίμα ευφορίας, ορατά παντού. Ένα παχύ στρώμα από άδεια πλαστικά μπουκάλια, τενεκεδάκια αναψυκτικών και μπίρας, χάρτινα και πλαστικά κύπελλα, χαρτοσακούλες, καλαμάκια, πώματα, χαρτομάντιλα, εκτείνεται κάτω από το πεζούλι και προς τα πρανή του λόφου. Πολλά είναι παρατημένα πάνω στο πεζούλι, άλλα πεταμένα κοντά του ή πίσω, μέσα στα χώματα και τα ξερά πλέον χόρτα.»
«Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι, ότι αυτών έστιν η βασιλεία των ουρανών» (Ματθαίου ε’, 3). Ναι, έτσι είπε ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Μα αυτό συ το μπερδεύεις, λένε οι μελετητές της ορθόδοξης πίστης. Συγχέεις την «πτωχεία του πνεύματος», που εξυμνεί ο Χριστός, με την χαζομάρα! Αλλά όχι! Δεν έχεις δίκιο. Η πτωχεία του πνεύματος είναι ο πιο άγιος λογισμός, που μπορεί να έχει ο άνθρωπος! Είναι η συναίσθηση της πτωχείας μας μπρος στο μεγαλείο του Θεού – η συναίσθηση της ρυπαρότητας μπροστά στη καθαρότητα του Πλάστου…
Κι όταν στις μέρες μας λέμε «των ουρανών» μάλλον εννοούμε την ωραία θέα από ψηλά, το ηλιοβασίλεμα και τα ωραία του χρώματα, το μαγευτικό έναστρο ουρανό τα βράδια. Όμως όταν βρίσκεσαι εκεί ψηλά, πάνω στον βράχο, το βλέμμα δεν χαμηλώνει, απλώνεται προς το μακρινό στραφτάλισμα του Σαρωνικού που ανοίγεται πέρα από το τσιμεντένιο θερμό κορμί της στεριάς, γυαλιστερός, ολόδροσος, και προς τα σύννεφα που προσπερνούν με μορφές παραμυθητικών μάγων. Πανέμορφη θέα. Μαγεία να στέκεσαι και να την αγναντεύεις με το ηλιοβασίλεμα ή με το σούρουπο. Όμως το σκουπίδι, σκουπίδι.
Άνθρωποι ανενόχλητοι μέσα στο ρυπαρό αλλά οικείο περιβάλλον. Αλλά οι δικοί μας πεζόδρομοι, οι δικές μας αλάνες, δεν είναι και η αυλή μας, ο δημόσιος κοινός χώρος δεν μας απασχολεί, ως εκ τούτου μπορεί να μετατραπεί και σε χωματερή. Και ο πολιτισμός, από τα πιο επείγοντα για μια χώρα ζητήματα, ηττάται συνεχώς από προσχήματα.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή