Τi κρύβει ο όρος «απελευθέρωση της αγοράς»;

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Τi κρύβει ο όρος  «απελευθέρωση της αγοράς»;

ΤΙ ΚΡΥΒΕΙ Ο ΟΡΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΑΣ

Ανάµεσα στα διάφορα άλλα θέµατα που διαπραγµατευόµαστε µε
τους «θεσµούς», προκειµένου να κλείσει επιτέλους αυτή η ρηµάδα η συµφωνία,
είναι και η συνέχιση της διαδικασίας που λέγεται «απελευθέρωση της αγοράς».
 Ως γνωστόν, αυτή τη διαδικασία την είχε ξεκινήσει η προηγούµενη, η κακή και
µνηµο- νιακή κυβέρνηση, αλλά τώρα θα τη συνεχίσουµε και θα την ολοκληρώσουµε
από αριστερά, για πρώτη φορά.
Αλήθεια, τi σηµαίνει «απελευθέρωση της αγοράς»;

Ρωτάω επειδή ο όρος «απελευθέρωση» φέρνει συνειρµικά στο µυαλό κάτι καλό,
οπότε φαίνεται τουλάχιστον ακαταλαβίστικη η επιµονή κάποιων να αντιµάχονται
κάθε προσπάθεια για απελευθέρωση της αγοράς.

 Ας πάρουµε, λοιπόν, τα πράγµατα
µε τη σειρά, ξεκινώντας από τον ίδιο τον όρο «απελευθέρωση». πρέπει, προφανώς, να υπάρχει κάτι σκλαβωµένο. Κάποτε, ας πούµε, για να
ανοίξει κάποιος κοµµωτήριο, θα έπρεπε να είχε προηγηθεί µαθητεία. Να έχει
κάνει κάλφας δηλαδή. Να έχει µάθει τη δουλειά, βρε αδερφέ. Πώς το λένε; ∆εν
γινόταν να ανοίξεις κοµµωτήριο δίχως να έχεις κάνει προηγουµένως βοηθός
πιστολάκι. Με την απελευθέρωση, η µαθητεία καταργείται, όποιος θέλει ανοίγει
κοµµωτήριο µε µια δήλωση και… πού θα πάει;… σε κάποιου κασίδη το κεφάλι θα
µάθει να κουρεύει.

Απελευθέρωση σηµαίνει, επίσης, ότι µπαίνει τέλος στις
διοικητικές αδειοδοτήσεις.
Στο παρελθόν, ας πούµε, ήθελες να ανοίξεις
µπακάλικο και έτρεχες: έλεγχος από την πολεοδοµία για την ασφάλεια του
κτηρίου και σχετική άδεια, έλεγχος από το υγειονοµικό για την τήρηση κανόνων
υγείας και ασφάλειας τροφίµων και σχετική άδεια, έλεγχος από την Πυροσβεστική
για σωστή πυρασφάλεια και σχετική άδεια, έλεγχος από το δήµο για ύπαρξη χώρων
απαραίτητων για φορτοεκφορτώσεις και αποθηκεύσεις και σχετική άδεια…
 Με την
απελευθέρωση, όλα αυτά τελειώνουν. Όποιος θέλει να ανοίξει µπακάλικο, απλώς
ανοίγει το µαγαζί και µετά ας πάει όποιος θέλει να τον ελέγξει. Τώρα, αν
µέχρι να γίνει έλεγχος (το πιθανότερο είναι πως, µε τις υπηρεσίες σε διάλυση,
ποτέ δεν θα γίνει οποιοσδήποτε έλεγχος) τσακιστεί ή καεί ή δηλητηριαστεί
κανένας… ε, όλα µέσα στην ζωή είναι.
Παρένθεση. Αν νοµίζετε ότι η κατάργηση των
αδειοδοτήσεων είναι σωστή επειδή είναι αµαρτία να τραβιέται σαν λάστιχο ένας
φουκαράς που θέλει να γίνει µπακάλης, σας πληροφορώ ότι αυτοί που καταργούν τις
άδειες δεν σκέφτονται κανέναν φουκαρά. Στους φουκαράδες θα στηριχτεί η
ανάπτυξη;
Τους µεγάλους σουπερµαρκετάδες και τα Μωλλ σκέφτονται. Συνεννοηθήκαµε τώρα;

Κλείνει η παρένθεση. Όµως, όταν µιλάµε για απελευθέρωση αγορών,
κατά βάση εννοούµε το άνοιγµα κάποιων επαγγελµάτων, τα οποία θεωρούνται
κλειστά. Στόχος αυτής της «απελευθέρωσης» είναι να δοθεί η δυνατότητα σε όλους
όσους θέλουν, να δραστηριοποιηθούν στα συγκεκριµένα επαγγέλµατα.

Τι σηµαίνει
αυτό στην πράξη; Ας δούµε ένα παράδειγµα από τον θαυµαστό κόσµο των ταξιτζήδων:
Ας πούµε, ότι µέχρι σήµερα το επάγγελµα του ταξιτζή είναι κλειστό, εφ’όσον
χρειάζεται σχετική άδεια. Αλλά για ποιον είναι κλειστό αφού, όποιος θέλει να
γίνει ταξιτζής, µπορεί να βρει πανεύκολα µιαν άδεια στις περίφηµες «µάντρες»;
Βέβαια, θα πρέπει να πληρώσει κάποια φράγκα (ας πούµε εκατό χιλιάρικα) για να
αποκτήσει αυτή την άδεια αλλά τα λεφτά του δεν θα πάνε στράφι. Μέχρι τώρα, η
άδεια όχι µόνο δεν έχανε ποτέ την αξία της αλλά την αύξανε κιόλας, οπότε
εθεωρείτο περιουσιακό στοιχείο, το οποίο πολλές φορές δινόταν και ως προίκα.
Όµως, µε βάση τον ισχύοντα νόµο, το πρόβληµα είναι αλλού: κανένας δεν µπορεί να έχει στην κατοχή του περισσότερες από δυο άδειες. Συνεπώς, το
επάγγελµα είναι «κλειστό» υπό την έννοια ότι κανένας δεν µπορεί να αποκτήσει
π.χ. 100 άδειες. Για βάλτε τώρα το µυαλουδάκι σας να δουλέψει: εκατό άδειες
επί εκατό η άδεια… ίσον δέκα εκατοµµυριάκια.

∆ηλαδή, για να στηθεί (αν µπορούσε
να στηθεί) µια εταιρεία ταξί, θα πρέπει να διαθέτει δέκα ζεστά εκατοµµυριάκια
για να φτιάξει έναν στόλο της προκοπής. Άρα; Άρα µε το να «ανοίγω» το
επάγγελµα του ταξιτζή, καταργώ τις άδειες και διευκολύνω το στήσιµο εταιρειών
ταξί απ’ αυτούς που έχουν τον τρόπο να αγοράσουν 100 αυτο- κίνητα. Πάµε
παρακάτω. Λένε πως η «απελευθέρωση της αγοράς» αποτελεί προϋπόθεση για
ανάπτυξη.

Σε σχέση µε τα προηγούµενα, λοιπόν, υποτίθεται ότι «ανοίγοντας» το
επάγγελµα του ταξιτζή, αναπτύσσω τον κλάδο. Αλλά ποιον κλάδο να αναπτύξω, ρε
γαµώτο, όταν υπάρχουν π.χ. 35.000 ταξιτζήδες στην Αθήνα; Η πίτα είναι
συγκεκριµµένη και σε κάθε ταξί ανα- λογεί ένα συγκεκριµµένο κοµµάτι. Συνεπώς,
αν αβγατίσουν οι ταξιτζήδες, θα µικρύνει το κοµµάτι της πίττας που αναλογεί
στον κάθε έναν. Συνεχίζουµε τη σκέψη µας. Λένε πως, αν απελευθερωθεί η αγορά,
θα βελτιωθούν οι υπηρεσίες και θα πέ- σουν οι τιµές. Σήµερα τα
κόµιστρα των ταξί ορίζονται από κράτος αλλά µε το άνοιγµα της αγοράς, οι τιµές
θα διαµορφώνονται µε βάση τον ανταγωνισµό.

Ποιος ανταγωνισµός είναι
προτιµότερος;
Αυτός ανάµεσα σε 30- 35 χιλιάδες ταξιτζήδες ή αυτός ανάµεσα σε
4-5 µεγάλες εταιρείες ταξί, οι οποίες µπορούν άνετα να στήσουν ένα άτυπο τραστ,
όπως έχουν στήσει οι µεγάλες εταιρείες εκµετάλλευσης γάλακτος;

 Η απάντηση είναι
προφανής. Πάµε και στην ποιότητα των υπηρεσιών. Είναι δεδοµένο ότι υψηλότερη
ποιότητα συνεπάγεται υψηλότερες τιµές. Με τη δεδοµένη κόντρα ανάµεσα σε 4-5
µεγάλες εταιρείες, ποια εταιρεία θα ρισκάρει τα κέρδη της προσφέ- ροντας
υψηλότερη ποιότητα υπηρεσιών; Κι αν κάποια εταιρεία αποφασίσει να ακολουθήσει
αυτόν το δρόµο, είναι απολύτως σίγουρο ότι θα συνοδέψει τις βελτιωµένες
υπηρεσίες της µε αντίστοιχη αύξηση τιµών. Εποµένως, πάλι ο καταναλωτής θα
πληρώσει το µάρµαρο. ∆είτε τι έγινε στην Αγγλία µε τα διάσηµα cabs (τα
παραδοσιακά «µαύρα ταξί») και θα καταλάβετε τι εννοώ. Αλλά ακόµη κι αν µερικές
εταιρείες, µόλις πάρουν την δουλειά στα χέρια τους, αβγατίσουν το στόλο τους,
το όνειρο της δηµιουργίας νέων θέσεων εργασίας θα παραµείνει όνειρο.
 Όνειρο για
τους απελπισµένους, οι οποίοι ελπίζουν πως θα καταφέρουν να βρουν δουλειά.
Όνειρο για όσους δεν εννοούν να καταλάβουν πως η συγκέντρωση της ιδιοκτησίας
στα χέρια ολίγων δεν ανοίγει δουλειές αλλά εντατικοποιεί τις δουλειές:
δουλεύουν περισσό- τερο λιγότεροι.

Πάµε παρακάτω.Οι εθισµένοι στην «πρέζα των
8» πολίτες, επηρεασµένοι από τις βαθυστόχαστες αναλύσεις των Πρετεντέρηδων και
των Μπάµπηδων, συνηθίζουν να µιλάνε για «προνοµιούχα κάστα» όταν αναφέρονται
στους ταξιτζήδες, για µια κάστα που κονοµάει, που δεν πληρώνει φόρους κλπ.
Προνοµιούχα κάστα οι ταξιτζήδες… Κι όµως, κανένας δεν µπορεί να δεί- ξει έναν
(έστω, έναν!) ταξιτζή που να έχτισε µια βίλα από το προϊόν τής δου- λειάς του ή
έναν (έστω, έναν!) ταξιτζή που να έβγαλε στην Ελβετία περισσευούµενα λεφτά από
την δουλειά του. Λεπτοµέρεια: κανένας Πρετεντέρης και κανένας Μπάµπης δεν αποκάλυψε
ποτέ ότι το πρώην ΤΣΑ (Ταµείο Συντάξεως Αυτοκινητιστών, τώρα τµήµα τού ΟΑΕΕ)
είναι το Ταµείο που χορηγεί περισσότερες συντάξεις σε χήρες συντα- ξιούχων παρά
σε κανονικούς συνταξιούχους. Τόσο προνοµιούχοι είναι οι τα- ξιτζήδες ώστε
πεθαίνουν πριν προλάβουν να απολαύσουν τη σύνταξή τους

Τελικά, µάλλον οι χήρες τους είναι προνοµιούχες (συγγνώµη
για το απρεπές µπλακ χιούµορ). Η ίδια «πρέζα των 8» έχει αφιονίσει τους
ανυποψίαστους τηλεναρκοµανείς πολίτες µε το επιχείρηµα ότι οι ταξιτζήδες
βγάζουν εκατό χιλιάρικα πουλών- τας µιαν άδεια που απέκτησαν µε ένα χαρτόσηµο.
Όµως οι «πρεζέµποροι των 8» αποκρύπτουν και παραποιούν την αλήθεια. Η αλήθεια
είναι ότι το εµ- πόριο των αδειών ταξί θεσµοθετήθηκε µε τον νόµο 588/1977 και,
συνεπώς, όποιος πουλάει την άδεια του ταξί του δεν κάνει τίποτε παράνοµο.
Επίσης, η αλήθεια είναι ότι έχει πολλά χρόνια να χορηγηθεί άδεια ταξί «µε ένα
χαρ- τόσηµο», οπότε σχεδόν όλοι όσοι έχουν σήµερα τέτοια άδεια, την έχουν απο-
κτήσει πληρώνοντας αδρά τον προκάτοχό της. Συνεπώς, ο εκµηδενισµός τής αξίας
αυτών των αδειών δεν αποτελεί παρά οιονεί απαξίωση περιουσιακών στοιχείων που
κάποιοι πλήρωσαν για να αποκτήσουν, ενδεχοµένως παίρνοντας δάνειο ή πουλώντας
κάποιο χωράφι στο χωριό. Στρέβλωση, θα µου πείτε. Άντε, να συµφωνήσω. Αλλά το ζήτηµα
είναι ποιος πληρώνει τα σπα- σµένα για τη διόρθωσή της και ποιοι θα ωφεληθούν
απ’ αυτή την διόρθωση. Το τελικό ερώτηµα είναι απλό: πού αποσκοπεί το άνοιγµα
του επαγγέλµα- τος του ταξιτζή; Προφανώς, στη διευκόλυνση κάποιων λεφτάδων να
κονοµήσουν απ’αυτό. Κι αν επιµένετε να µη το καταλαβαίνετε, σκεφτείτε άλλα
παρεµφερή ερωτήµατα, όπως π.χ. πού αποσκοπεί η απελευθέρωση της αγο- ράς
προϊόντων καπνού και ποια είναι τα οφέλη για τον καταναλωτή από την δυνατότητα
να πουλάνε τσιγάρα ή εφηµερίδες τα σούπερ µάρκετ. Και µια άσκηση για το τέλος.
Στην παραπάνω ανάλυση χρησιµοποίησα ως παράδειγµα τους ταξιτζήδες. Σκεφτείτε
ποια µορφή θα είχε το ίδιο κείµενο αν επέλεγα να χρησιµοποιήσω ως παράδειγµα
τους φορτηγατζήδες, τους περιπτεράδες ή τους φαρµακοποιούς. Θα διαπιστώσετε ότι
το τελικό ερώ- τηµα παραµένει ίδιο: πού αποσκοπεί το άνοιγµα του συγκεκριµένου
επαγγέλµατος;

Όπως ίδια παραµένει και η απάντηση: στην διευκόλυνση κάποιων
λεφτάδων να κονοµήσουν απ” αυτό. Τελεία και παύλα.

Υ.Γ. Πάνω από 100
οµοσπονδίες, σωµατεία και ενώσεις Ε.Β.Ε συµµετείχαν στο κάλεσµα της ΠΑΣΕΒΕ στο
συλλαλητήριο που έγινε την τετάρτη 10/6 για το φορολογικό. ∆ραστήρια συµµετείχε
και η Ένωση Αυτοαπασχολούµενων Επαγγελµατιών – Βιοτεχνών – Εµπόρων ∆. Γαλατσίου
µετά από απόφαση του ∆.Σ Επίσης η Ένωση συµµετείχε στο συλλαλητήριο που
διοργάνωσαν το ΠΑΜΕ – ΠΑΣΕΒΕ – ΠΑΣΥ – ΟΓΕ και το ΜΑΣ στις 11/6. Στο κάλεσµα
ανταποκρί- θηκαν θετικά πάνω απο 500 συνδικαλιστικές οργανώσεις.

Γράφει ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΣΠΑΝΟΣ, Αντιπρόεδρος ∆ιοίκησης της Ένωσης Αυτοαπασχολούµενων Επαγγελµατιών – Βιοτεχνών – Εµπόρων ∆. Γαλατσίου

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή