Τί είναι η Σκολίωση

Η σκολιωση αποτελεί την πιο συχνή παθολογική παραμόρφωση της σπονδυλικής μας στήλης (ΣΣ).
Ακριβέστερα ορίζεται ως η παθολογική παρεκτόπιση της ΣΣ προς τα πλάγια, με αποτέλεσμα τον σχηματισμό κυρτωμάτων που αποκλίνουν από τον φυσιολογικό κατακόρυφο άξονα.

ΤΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Η σκολίωση είναι η πιο συχνή παραμόρφωση του κορμού μας καθώς το 25% περίπου των ανθρώπων είναι πιθανοί πάσχοντες από αυτήν. Εκδηλώνεται συχνότερα στην παιδική ή εφηβική ηλικία, ενώ σπανιότερες μορφές είναι η βρεφική σκολίωση και η σκολίωση των ενηλίκων. Ο γυναικείος πληθυσμός είναι αυτός που πλήττεται περισσότερο, με 8 στις 10 πιο σοβαρές περιπτώσεις σκολίωσης να αφορούν νεαρά κορίτσια. Περίπου το 80% των περιπτώσεων σκολίωσης είναι αγνώστου αιτιολογίας για αυτό και συνοψίζονται στον όρο ιδιοπαθής σκολίωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις η εξέλιξη της σκολίωσης σταματάει μετά το πέρας της σκελετικής ωρίμανσης του ανθρώπου (20-25 ετών περίπου), ενώ σε σπάνιες περιπτώσεις συνεχίζεται και μετά την ηλικία αυτή. Τέλος, ανάλογα με τον εντοπισμό της, διακρίνεται σε θωρακική, οσφυική ή μεικτή.

Η ΚΛΙΝΙΚΗ
ΕΙΚΟΝΑ
Η κλινική εμφάνιση της σκολίωσης γίνεται με την παρατήρηση της σχετικής παραμόρφωσης στην ράχη της ασθενούς. Πρέπει σε κάθε περίπτωση να γίνεται διάκριση μεταξύ της οργανικής σκολίωσης, η οποία αποτελεί μια σαφή παθολογική οντότητα της ΣΣ, και της ανταλγικής σκολίωσης που προκαλείται από υπάρχουσα παθολογικά κατάσταση στα κάτω άκρα πχ. άλγος στο ισχίο, ανισοσκελία κλπ.
Σπανιότερα η παραμόρφωση συνοδεύεται από πόνο κυρίως όταν αυτή είναι αρκετά μεγάλη. Πολλές φορές μπορεί να συνυπάρχει κάποιο οικογενειακό ιστορικό σκολίωσης ή ένα ιστορικό κάποιας ανωμαλίας κατά την εγκυμοσύνη.

Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ
Η διάγνωση της σκολίωσης γίνεται με εκτέλεση απλών ειδικών ακτινογραφιών της θωρακικής και της οσφυικής μοίρας της ΣΣ που λαμβάνονται σε όρθια θέση.
Στις ακτινογραφίες γίνεται μέτρηση των γωνιών των κυρτωμάτων και καθορισμός του είδους της σκολίωσης που σε συνδυασμό με την εξέλιξη της νόσου (που ελέγχεται με νέο ακτινολογικό έλεγχο που γίνεται μετά από 6 μήνες από τον αρχικό) καθορίζεται η εξέλιξη της πάθησης, η πρόγνωση της και καθορίζεται ο τρόπος αντιμετώπισης της.
Τα ανωτέρω ευρήματα αξιολογούνται και με βάση τον βαθμό σκελετικής ωρίμανσης του ασθενούς (ο οποίος καθορίζεται και αυτός από ειδικές ακτινογραφίες), έτσι ώστε να υπάρχει μια πλήρης εικόνα της πάθησης. Ενας πλήρης κλινικός έλεγχος της σκολίωσης ολοκληρώνεται με έναν πλήρη νευρολογικό έλεγχο των άκρων και μέτρηση του μήκους των κάτω άκρων του ασθενούς (για διερεύνηση ανισοσκελίας).

Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η αντιμετώπιση καθορίζεται με βάση το είδος, το μέγεθος και την εξέλιξη των κυρτωμάτων της ΣΣ. Κυρτώματα μικρού μεγέθους (μέχρι 20 μοίρες) υποχωρούν συνήθως αυτόματα ή παραμένουν αμετάβλητα. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο ασθενής υποβάλλεται σε συγκεκριμένο πρόγραμμα γυμναστικών ασκήσεων, για ενδυνάμωση των σπονδυλικών μυών και εκμηδένιση της πιθανότητας περεταίρω επιδείνωσης του κυρτώματος.
Οι κλασικές ασκήσεις ενδυνάμωσης είναι το μονόζυγο, το τρέξιμο, η κολύμβηση και τελευταία ολόενα και αυξάνεται η αξία των ασκήσεων pilates για την ανωτέρω μυική ενδυνάμωση. Μεγαλύτερα κυρτώματα (20-30 μοίρες) στο τέλος της σκελετικής ωρίμανσης, τα οποία παρουσιάζουν προοδευτική επιδείνωση και μετά το πέρας αυτής χρήζουν κάποιας μορφής κηδεμόνα.
Υπάρχουν αρκετά είδη κηδεμόνων και η επιλογή τους από τον θεράποντα ιατρό γίνεται με βάση της θέση και το μέγεθος των κυρτωμάτων της ΣΣ. Ο κηδεμόνας πρέπει να φοριέται συνέχεια από τον ασθενή (σχεδόν καθ’ όλη την διάρκεια της ημέρας) και για μεγάλο χρονικό διάστημα και να υπάρχει συχνή και ανά τακτα χρονικά διαστήματα επανεκτίμηση της κατάστασης με νεους ακτινολογικούς ελέγχους. Σε πολύ μεγάλα κυρτώματα (πάνω από 30 μοίρες) που συνεχίζουν να επιδεινώνονται και μετά το πέρας της σκελετικής ωρίμανσης, επιλέγεται η χειρουργική θεραπεία με αρκετές διαφορετικές μεθόδους, οι οποίες έχουν το κοινό γνώρισμα της τοποθέτησης εσωτερικού μηχανισμού ευθυγράμμισης της σπονδυλικής στήλης.
Τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο σπάνια ο ασθενής καταφεύγει στην χειρουργική θεραπεία και αυτό οφείλεται στην πρόωρη διάγνωση και στην ταχύτερη αντιμετώπιση της πάθησης.
Συνοπτικά, η σκολίωση είναι μια συχνή παθολογική κατάσταση που πλήττει κατά κύριο λόγο τις γυναίκες. Υπάρχουν όμως αρκετοί τρόποι πρόληψης ή πρόωρης αντιμετώπισης, τόσο με κατάλληλες γυμναστικές ασκήσεις, όσο και με υιοθέτηση ορθών στάσεων του σώματος, όπως η μη άρση μεγάλων βαρών, η αποφυγή μακρόχρονης ανάρτησης βαρέων αντικειμένων από τους ώμους (όπως η γυναικεία τσάντα, ιδίως όταν αυτή κρεμιέται μονίμως από την ίδια πλευρά), η υιοθέτηση εργονομικής στάσης στο γραφείο, η αποφυγή μακρόχρονης ορθοστασίας κ.α.