ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΟΥΖΟΥΛΗΣ, Εκπαιδευτικός – Συγγραφέας

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΟΥΖΟΥΛΗΣ, Εκπαιδευτικός – Συγγραφέας

«Η ζωή είναι μια τραμπάλα που πότε μας εκτοξεύει στα ύψη και άλλοτε μας καταβαραθρώνει»

Ο Βασίλης Σιουζουλής γεννήθηκε στο Δομένικο Ελασσόνας. Σπούδασε Θεολογία και Μεσαιωνική – Νεοελληνική Φιλολογία στο Α.Π.Θ. Εργάστηκε στη Δημόσια Μέση Εκπαίδευση ως καθηγητής φιλόλογος. Υπηρέτησε στο Γυμνάσιο Ελασσόνας και στο 4ο Γυμνάσιο Λάρισας. Συνταξιοδοτήθηκε το 2005. Ήταν μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του Περιοδικού «Γραφή» του Δήμου Λάρισας. Ποιήματα και διηγήματά του δημοσιεύτηκαν σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες.
Έργα του είναι το «Δωμάτιο» (Λάρισα 1980, ποιήματα), «Χειραψίες» (Οδυσσέας 1981, ποιήματα), «Τραγούδια για τον Νίκο» (ΕΛΜΕ Ν. Λάρισας 1991, ποιήματα), «Η ήττα του απογεύματος» (Τα Τραμάκια 1994, ποιήματα), «Θεσσαλός Σεπτέμβρης» (Τα Τραμάκια 2000, ποιήματα), «Η ευτυχία του 50» (Οδός Πανός 2006, μυθιστόρημα), «Αδέξιος Περιποιητής Ανθέων» (Γρηγόρης 2012, ποιήματα), «Κρίσιμες Σιωπές» (Ενδυμίων 2014, ποιήματα).

 

 

«ΠΑΛΜΟΣ»: Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΟΥΖΟΥΛΗΣ: Γεννήθηκα λίγο πριν τον Παγκόσμιο πόλεμο του ‘40. Τι να θυμηθώ; Ο τρόμος του πολέμου έμοιαζε σύννεφο μαύρο που απλωνόταν απειλητικά παντού. Ο φόβος μόνιμος σύντροφος και τα καταφύγια μέρος της καθημερινότητας. Θυμάμαι ξένες φωνές Γερμανών και Ιταλών, Εγγλέζων όχι και τόσο καθώς δεν πέρασαν απ’ το χωριό μου. Οι συμπεριφορές των Γερμανών ήταν βλοσυρές σε αντίθεση με αυτές των Ιταλών που υπήρξαν κάπως πιο ήπιες. Μάλιστα μήτε και οι γονείς ένιωθαν μεγάλο φόβο μπροστά στη παρουσία των Ιταλών. Χρόνια ντυμένα από ανυπόφορα ρίγη και το παιδικό χαμόγελο είδος σε ανεπάρκεια.

 

 

«Π»: Ποιά ήταν τα αγαπημένα σας αναγνώσματα;
Β.Σ.: Αρχικά ό,τι είχε σχέση με Δημοτικό σχολείο και ύστερα με Γυμνάσιο. Δεν περίσσευε καθόλου χρόνος γιατί από παιδιά, μετά το πέρας του σχολείου, κάναμε οποιαδήποτε δουλειά προκειμένου να ζήσουμε. Πότε μικροπωλητές και άλλοτε υπάλληλοι σε μαγαζιά. Είχαμε ένα παντοπωλείο γειτονιάς, το οποίο τις βραδινές ώρες λειτουργούσε και σαν ταβερνάκι. Όλες τις «ελεύθερες» ώρες εκεί. Όταν ενδιάμεσα ξεκλέβαμε λίγο χρόνο, τον αφιερώναμε στο διάβασμα. Μέσα στις αντιξοότητες των καιρών κυρίαρχο ρόλο έπαιζε το ένστικο της βιολογικής αυτοσυντήρησης.

 

 

«Π»: Ως εκπαιδευτικός, καθηγητής φιλόλογος, είσασταν αυστηρός και απαιτητικός από τους μαθητές σας;
Β.Σ.: Πάνω απ’ όλα ήμουν φίλος, είτε αυστηρός, είτε πράος. Δεν θυμάμαι ποτέ να με φοβούνται. Επίσης δεν θυμάμαι ποτέ να ένιωσα αυτό που κατά κόρον ακουγόταν, δηλαδή «του πήραν τον αέρα και τον κάνουν ό,τι θέλουν». Ήταν μια σχέση που την κρατήσαμε με τα παιδιά αλώβητη μέσα στα χρόνια. Μια φιλία με έντονο τον χαρακτήρα της αμοιβαιότητας αλλά πάντα ανάμεσα σε έναν μεγάλο και σε νεαρά παιδιά. Τώρα, στα γεράματά μου, την θυμάμαι έντονα και χαίρομαι ιδιαίτερα.

 

 

«Π»: Τι είναι ποίηση;
Β.Σ.: Είναι η ανώτερη τέχνη του λόγου. Σπουδαία, μεγαλοπρεπής και ωραία. Γίνεται δε προσέτι όμορφη όταν επιτυγχάνεται μέσω της αγάπης του δάσκαλου. Τον συγκεκριμένο χρόνο που επιτελείται, τον μεταβάλλει σε ό,τι πιο ιερό και ωφελιμιστικό για το καλό των παιδιών. Η ποίηση διασκεδάζει χωρίς να κουράζει και εν κατακλείδι διδάσκει. Κοντολογίς θα έλεγα πως από τη φύση της αποπνέει μια ιερότητα.

 

 

«Π»: Αδέξιος περιποιητής ανθέων. Πρόκειται για την ποιητική σας συλλογή μ’ αυτόν τον τίτλο. Τι πραγματεύεται;
Β.Σ.: Τον δάσκαλο και εν γένει το όλο γίγνεσθαι της διδασκαλίας. Τον δάσκαλο ο οποίος καλείται μπροστά στην αγάπη να την μετουσιώσει σε πράξη μέσα στο τελετουργικό της τάξης και της αυλής. Όσο καλός, όσο αγαπητός και όσο αφοσιωμένος κι αν είναι, δεν μπορεί να αγγίξει το μεγαλείο της τελειότητας και δεν πρέπει ποτέ να αισθάνεται ολοκληρωμένος. Είναι ένα λειτούργημα που δια βίου επιδιώκει να βελτιώνεται έχοντας σαν αταλάντευτο πλοηγό ένα καλύτερο αύριο για τα παιδιά.

 

 

«Π»: Τι θα λέγατε στους μαθητές εκείνους που θέλουν να φύγουν από τη χώρα μας;
Β.Σ.: Για το συγκεκριμένο θέμα είχαμε αλλεπάλληλες και πολλές φορές ατέρμονες συζητήσεις. Ποτέ δεν καταλήγαμε σε ακέραια συμπεράσματα του ναι ή του όχι. Η κάθε εκδοχή είχε τα θετικά και τα αρνητικά της επιχειρήματα αλλά η πλάστιγγα δεν μπορούσε ποτέ να σταθεροποιηθεί προς ένα αναντίρρητο αποτέλεσμα… Ωστόσο εκείνο που όλοι συναισθανόμαστε βαθύτατα, ήταν η εγγενής αγάπη μας προς την πατρίδα. Οι έφηβοι υπακούοντας την ορμή που κυλάει στις φλέβες τους, θέλουν τα πάντα την ίδια ώρα που ταυτόχρονα διαμορφώνονται οι προσεγγίσεις τους πάνω σε μυριάδες θέματα. Από την άλλη μεριά ο δάσκαλος συζητάει, ακούει και προσέχει. Δεν κανοναρχεί μήτε και νουθετεί ως άλλος αλάθητος φωστήρας. Σε ανάλογες συζητήσεις θαυμάζεις παιδικούς ενθουσιασμούς, τους χαίρεσαι και δεν μεταβάλλεσαι σε οδόφραγμα που θα τους εμποδίσει να βρουν αυτό που επιθυμούν.

 

 

«Π»: Ο λαός στις δύσκολες ώρες γίνεται παλικάρι δικό σας. Πιστεύετε έχει ο λαός σήμερα τη δύναμη αυτή του παλικαριού;
Β.Σ.: Το έχω δει αλλά και το έχω βιώσει στην πορεία μου, τόσο στο σπίτι μου όσο και σε σπίτια γνωστών και φίλων. Πολύ περισσότερο το έχω νιώσει σε δυσχερείς στιγμές λαών που ξεπερνούν τους εαυτούς τους πετυχαίνοντας όλα εκείνα που αρχικά φάνταζαν ακατόρθωτα. Η Μάνα γίνεται ηρωΐδα για να σώσει τα παιδιά της σε ώρες κινδύνου. Ο πατέρας στέκει άγρυπνος φρουρός στη διαφύλαξη των ιερών και όσιων της οικογένειας… Είναι οι σιωπηλοί ήρωες που σπάζοντας τα βιολογικά φράγματα των αντοχών τους σώζουν ολόκληρους λαούς και δεν επιτρέπουν τον κατακερματισμό των χωρών τους.

 

 

«Π»: Η κρίση που βιώνουμε είναι κυρίως κρίση αξιών;
Β.Σ.: Έχω ζήσει πολλά και αντίκρισα χειρότερα που όμως τελικά τα ξεπεράσαμε έστω και με τραγικές απώλειες. Βρήκαμε το κουράγιο να σταθούμε όρθιοι μπροστά στις λαίλαπες του Παγκόσμιου πολέμου, στον αδερφοκτόνο εμφύλιο αλλά και σε τόσες άλλες κρίσεις με τις οποίες έλαχε να συναπαντηθούμε.
Τούτη τη κρίση αρχικά τη θεωρώ σαν λυσσώδη μάχη οργανωμένων οικονομικών συμφερόντων. Οι αρχιερείς του υλιστικού ιμπεριαλισμού προκαλούν αλυσιδωτές αναταράξεις στη πορεία του βίου μας με αποτέλεσμα κάποια στιγμή να επέρχεται και δυσαρμονία στον τομέα των αξιακών συστημάτων. Παρ΄ όλα αυτά θεωρώ πως τελικά είναι στο χέρι μας να βάλουμε στην άκρη αυτή την αλγεινή δυσμορφία και να προχωρήσουμε προς την οριστική έξοδο από τούτη την τεχνηέντως κατασκευασμένη ερεβώδη σήραγγα.

 

 

«Π»: Οι πνευματικοί άνθρωποι είναι ενεργοί; Συμμετέχουν στο κοινωνικό σώμα;
Β.Σ.: Ανέκαθεν, σε ώρες που η πατρίδα αιμορραγεί, οι πνευματικοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται την ευθύνη τους απέναντι στο λαό και βοηθούν με τον τρόπο τους στην επίλυση των διάφορων δυσκολιών που αναφύονται στο ευρύτερο κοινωνικό μας γίγνεσθαι. Αν δεν δραστηριοποιηθούν και επιλέξουν να επενδύσουν μόνο στη προσωπική τους καλοπέραση τότε κατά την άποψή μου δεν ανήκουν στον πνευματικό πυρήνα της χώρας. Είναι κατώτεροι και από έναν τυχαίο αριβίστα που ασχολείται μόνο με την προσωπική του βόλεψη.

 

 

 

«Π»: Πόσο μπορούν να βοηθήσουν οι τοπικές κοινωνίες, οι ομάδες στην κοινωνική συνοχή και ευημερία;
Β.Σ.: Όταν οι τοπικές κοινωνίες αναπτύξουν δράσεις αλληλεγγύης και γενικότερα στήριξης των αδύναμων στρωμάτων, τότε μπορούν να προσφέρουν στην καλυτέρευση των συνθηκών διαβίωσης όλου του συνόλου αλλά και στην άνοδο του πνευματικού επιπέδου, έτσι ώστε να ζήσουν οι άνθρωποι με αξίες που προάγουν την αξιοπρέπεια και καλλιεργούν την γενικευμένη ευτυχία.

 

 

«Π»: Υπάρχουν κοινωνικοί ταγοί; Η σχέση τους με την εξουσία τους επιτρέπει να μπουν μπροστά;
Β.Σ.: Σιγά – σιγά χάνονται γιατί η ζωή είναι τόσο ίδια και με τόσο επαναλαμβανόμενα προβλήματα, γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα να εξαϋλώνονται όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των όποιων ενδεχόμενων θετικών διαφορών θα μπορούσαν να προκύψουν. Οι ταγοί πλέον δεν έχουν την αξία και την ισχύ που διέθεταν παλαιότερα. Σήμερα που η εποχή μας βιώνει τον κολοφώνα του διαδικτυακού κατακλυσμού, υπάρχουν πλειάδες μέσων τα οποία διεκδικούν την πρωτοκαθεδρία στη πληροφόρηση και όταν η χρήση τους γίνεται με σύνεση και με κριτικό πνεύμα τότε μπορούν να αποδειχθούν εφαλτήρια διδαχών. Ωστόσο καλό θα ήταν να μη λησμονάμε ποτέ πως η κάθε μορφή εξουσίας έχει σαν απώτερο στόχο τον απόλυτο έλεγχο των καταστάσεων.Ο πολίτης που πραγματικά ενδιαφέρεται να μάθει έχει στη διάθεσή του πάμπολλους τρόπους να πληροφορηθεί, να παρακολουθήσει και τελικά να κατασταλάξει σε μια γνώμη που θα είναι προϊόν σφαιρικής ενατένισης των πραγμάτων. Στο χέρι του είναι να αποκτήσει αυτά που χρειάζεται.

 

 

«Π»: Δεν υπάρχει πια δούναι και λαβείν σε σκέψεις και συναισθήματα. Έκλεισαν οι δρόμοι. Είναι έτσι σήμερα τα πράγματα; Γιατί;
Β.Σ.: Ναι, αυτό το ένιωσα πολλές φορές ζώντας μέσα στο πλήθος με το πλήθος.Ελάχιστη επικοινωνία έως και μακρινή. Μπορεί και αδιάφορη που κουράζει και απομακρύνει πιο πολύ. Ψάχνω τον ένα για μια ζεστή και ανθρώπινη επικοινωνία. Θεωρώ πως είναι πολυδιάστατοι οι λόγοι αυτού του φαινομένου που πλέον έχει αγγίξει τα όρια του συνδρόμου. Ωστόσο πιστεύω πως η πρωταρχική αιτία επικεντρώνεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι εκπαιδεύονται από νωρίς στο πως θα γίνουν υλιστικά άριστοι αδιαφορώντας παγερά για την ευτυχία3 που μπορεί να τους προσφέρει η καλλιέργεια του ψυχικού πλούτου μέσα από την πνευματική τροφή.

 

 

 

«Π»: Τι προτείνετε στους νέους που αγαπούν τη συγγραφή;
Β.Σ.: Να κάνουν αυτό που τέρπει την ψυχή τους. Για να έλκονται από την τάση συγγραφικής δραστηριότητας, σημαίνει ότι πέρασαν από μια εσώτατη διεργασία η οποία τους οδήγησε σε αυτή την επιλογή τους. Τυχεροί οι νέοι που ξεδιάλυναν μέσα τους τι αγαπούν να κάνουν, αλλά προσέτι τυχεροί είναι εκείνοι που τους δίνεται η δυνατότητα να παράξουν έργο στο τομέα της αρεσκείας τους. Η εργασία τους μετουσιώνεται σε χαρά και απόλαυση με τελικό επιστέγασμα την εμπράγματη δημιουργικότητά τους. Αυτό ακριβώς τελικά είναι ό,τι καλύτερο μπορεί να συμβεί σε ένα άνθρωπο ώστε να βαδίσει γαλήνιος στους δρόμους της αληθινής ευτυχίας.

 

 

 

«Π»: Μπορούν να αντιστρέψουν οι νέοι τα συνήθη στερεότυπα;
Β.Σ.: Ο αυθορμητισμός και η εν γένει παρορμητικότητα των νέων, μπορούν να χαράξουν νέες πορείες, χωρίς απαραίτητα να γκρεμίσουν αυτά που βρήκαν. Στο χέρι τους είναι να ακολουθήσουν μια σειρά από φρέσκα και αμόλυντα δημιουργικά οράματα, τα οποία με τη σειρά τους θα τους οδηγήσουν στην ευόδωση των δικών τους προσδοκιών. Συνεπώς μπορούν να αλλάξουν αυτά που άκριτα τους επιβάλλονται στο όνομα μιας στείρας προσκόλλησης στο παρελθόν.

 

 

 

«Π»: Έχουμε λαμπρά μυαλά;
Β.Σ.: Η λαμπρή ιστορία μας είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας πως πάντα στην Ελλάδα υπήρχαν πεφωτισμένα μυαλά. Σαφώς υπάρχουν και σήμερα και θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν στο μέλλον. Αυτό που χρειάζεται είναι να δημιουργούνται κάθε φορά από τους αρμόδιους οι κατάλληλες προϋποθέσεις ώστε αυτά τα χαρισματικά άτομα να μην έρχονται αντιμέτωπα με βλέψεις σκαιών και άνομων συμφερόντων τα οποία θα μπορούσαν να γίνουν τροχοπέδη στην παραπέρα εξέλιξή τους.

 

 

 

«Π»: Κατά τον Καμύ, η λογοτεχνία έχει έναν τόνο προφητείας που στο τέλος γίνεται επικαιρότητα. Συμφωνείτε;
Β.Σ.: Συμφωνώ. Η λογοτεχνία υπάγεται στο χώρο των Καλών Τεχνών μαζί μέ την Ποίηση και ως εκ τούτου διαπνέεται μεταξύ άλλων και από τον οραματισμό ο οποίος πλειστάκις υπέχει θέση διορατικότητας του καλλιτέχνη. Οι Καλές Τέχνες, σε κάθε τους έκφανση, εμπεριέχουν στα βάθη τους την δυναμική της προβλεψιμότητας κάποιων κοινωνικών φαινομένων με αποτέλεσμα να αποκτούν μια προφητική χροιά. Αν δεν διέθεταν αυτό το γνώρισμα δεν θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν παραγωγικές. Η ζωή μας, έχει τη χρεία της Λογοτεχνίας, μιας και θεωρεί πως αυτή είναι η κλίμακα που θα την οδηγήσει σε άλλα ύψη.

 

 

 

«Π»: Μετανάστες;
Β.Σ.: Πάντα υπήρχαν Έλληνες μετανάστες. Σε κάθε γωνιά του πλανήτη μας υπάρχουν χνάρια της φυλής μας. Το Ελληνικό πνεύμα είναι από τη φύση του διερευνητικό και πάντα αναζητούσε αυτά τά στοιχεία που θα του πρόσφεραν ευνοϊκά πεδία δράσεων. Η πατρίδα μας διαθέτει ανυπέρβλητα φυσικά κάλλη τα οποία δυστυχώς δεν αξιοποιήθηκαν κατάλληλα στα βάθη των χρόνων ώστε να προσφέρουν στους Έλληνες το δικαίωμα σε μια αξιοπρεπή διαβίωση. Έτσι λοιπόν πολλοί μη έχοντας άλλες επιλογές ανοίγουν τα φτερά τους για άλλους προορισμούς στους οποίους μάλιστα κατά γενική ομολογία διαπρέπουν.

 

 

 

«Π»: Τι σας πληγώνει;
Β.Σ.: Βρίσκομαι πλέον σε κάποια ηλικία που ενδεχομένως κάποιες καταστάσεις να μου προκαλούν μια παροδική όχληση αλλά δεν μπορώ να πω ότι με πληγώνουν με την ευρύτερη έννοια του όρου. Τα χρόνια που βαραίνουν τις πλάτες μου με δίδαξαν πως όλα τελικά έρχονται και παρέρχονται. Αυτό που έχει σημασία είναι να αντιμετωπίζουμε με αξιοπρέπεια την καθημερινότητά μας δίχως ακρότητες και υπερφίαλες αντιδράσεις. Έτσι λοιπόν όταν ψυχανεμίζομαι να με προσεγγίζει το γκρίζο τότε αφήνομαι στην ομορφιά του τόπου μου ο οποίος λειτουργεί σαν καταπραϋντικό απέναντι στον κάθε επισκέπτη πόνο με αποτέλεσμα όλα να μοιάζουν αλλιώς.

 

 

«Π»: Είστε αισιόδοξος;
Β.Σ.: Είμαι εκ πεποιθήσεως αισιόδοξο άτομο έστω και αν αυτή η τάση μου πολλές φορές με έφερε μπροστά σε δύσκολες καταστάσεις. Θαρρώ πως το να βλέπουμε παντού την άρνηση, μερικές δε φορές ακόμη και εκεί που δεν υπάρχει, ισοδυναμεί με σύνδρομο μαζοχιστικής υφής. Η ζωή μας έτσι κι αλλιώς είναι μια τραμπάλα που πότε μας εκτοξεύει στα ύψη και άλλοτε μας καταβαραθρώνει. Ας μη λησμονάμε πως είχαμε το προνόμιο να γεννηθούμε σε μια χώρα που λούζεται στα καταγάλαζα νερά των θαλασσών της και συγχρόνως την αγκαλιάζει ο ζωοδότης Ηλιάτορας. Αυτά τα δύο συγκλονιστικά χαρίσματα θα πρέπει να αποτελούν τους κρουνούς της άσβεστης αισιοδοξίας μας.

 

 

 

«Π»: Ο άνθρωπος είναι ο λόγος του;
Β.Σ.: Φρονώ πως ο άνθρωπος γενικά πρέπει να έχει το λόγο του ως θέμελο στο οικοδόμημα της ζωής του. Να εισπράττει αλλά και αντίστροφα να προσφέρει σεβασμό. Να πράττει το κατά γενική ομολογία αποδεχτό χωρίς να κορδώνεται προσβλητικά έναντι των υπολοίπων συνανθρώπων του. Κοντολογίς να μη προβάλλει το «εγώ» του σε βάρος των άάλλων σαν γύφτικο σκεπάρνι. Είναι κοινός τόπος πως η ειλικρινής συνεργασία και η αφτιασίδωτη σύμπνοια μπορούν να δημιουργήσουν τις κατάλληλες προϋποθέσεις έτσι ώστε να γίνει δημιουργικό το ταξίδι της συμπόρευσης.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή