Γονείς μόνοι στο σπίτι!

 Ο ΠΡΩΤΟΣ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΙΟ ΒΑΡΥΣ…

Για όσους έχουν άλλα παιδιά στο σπίτι ενέργεια µοιράζεται αλλιώτικα: το άγχος και η αγωνία αν ο νεαρός ενήλικας θα τα καταφέρει µόνος, µαζί και η καθηµερινότητα που συνεχίζεται µε τα υπόλοιπα βλαστάρια. Είναι όµως κοινή η βάση της αγωνίας, όταν το πρώτο ή το µοναχοπαίδι ανοίγει τα φτερά του µακριά από την οικογενειακή εστία και πρέπει να επιβιώσει χωρίς τους γονείς πάνω από το κεφάλι του: να τα καταφέρει, να πάνε όλα καλά, αν χρειάζεται βοήθεια, αν η ζωή του είναι γεµάτη, αν οι γονείς του θα του λείψουν…

Η αναχώρηση για σπουδές στην κρίσιµη φάση της ενηλικίωσης είναι κατάλληλη αφορµή για να δοκιµαστούν τα πλαίσια κάθε οικογενειακής δοµής: να µπορέσει να εκδηλωθεί η επιθυµία του νέου ανθρώπου για την πορεία προς την ενηλικίωση, το ταξίδι, το πέταγµα προς το καινούργιο που θα σηµατοδοτήσει την δική του, ξεχωριστή ζωή.

Όσον αφορά στους γονείς, είναι η πρώτη σηµαντική δοκιµασία για τον επαναπροσδιορισµό του ρόλου τους, το πέρασµα, δηλαδή, από µια µορφή κυριαρχίας στο οικογενειακό περιβάλλον, στο ρόλο του παρατηρητή και ταυτόχρονα του υποστηρικτή, που επιτρέπει στον άλλο να προχωρήσει, έχοντας, ή αναπτύσσοντας, την ικανότητα να καταναλώσει θετικά τα αρνητικά συναισθήµατα και τις δυσκολίες που φυσιολογικά και αναµφίβολα προκύπτουν από αυτή την εκχώρηση της κυριαρχίας.
Ονοµάζεται «σύνδροµο της άδειας φωλιάς», η συναισθηµατική δυσκολία και οι επενέργειές της για τους γονείς, και παρουσιάζεται όταν τα παιδιά φεύγουν πια από το σπίτι, είτε για σπουδές, είτε για να ζήσουν µόνα, είτε για να κάνουν δική τους οικογένεια. Με δεδοµένη την στενή «διαπλοκή» του ελληνικού οικογενει- ακού ιστού, τα πράγµατα, αρκετές φορές, µπορεί να είναι πολύ δύ- σκολα στον αποχωρισµό αυτό. Ας κάνουµε εδώ µια σηµείωση, πριν συνεχίσουµε να συζητάµε για την πλευρά των γονιών: όσο µεγαλύτερη δυσκολία έχουν οι γονείς να αποδεχ- θούν ως φυσιολογικό και αναµενό- µενο το γεγονός της αναχώρησης του ενήλικου πια παιδιού από το σπίτι για να ζήσει τη δική του ζωή µε το δικό του τρόπο, όσο περισσότερα ψυχικά και πρακτικά εµπόδια στή- νουν σε αυτό, συχνά ασυνείδητα, τόσο µεγαλύτερη θα είναι και η δυ- σκολία του παιδιού να περάσει δηµι- ουργικά στον δικό του κόσµο, να ενηλικιωθεί ώριµα και ουσιαστικά και όχι µόνο στην ταυτότητα!

ΤΙ ΜΑΣ ΘΥΜΙΖΕΙ ΤΟ Α∆ΕΙΟ ∆ΩΜΑΤΙΟ;

Οι γονείς έχουν να αντιµετωπίσουν συναισθήµατα λύπης και µοναξιάς ακόµη κι αν ξέρουν ότι το παιδί θα έρθει για τις γιορτές των Χριστουγέννων. Ένας πολύ κοινός φόβος που έχουν συχνά είναι πως δεν νοιώθουν πια τόσο χρήσιµοι. ∆εν είναι σπάνιο να εκδηλωθεί και κατάθλιψη µε αυτή την αφορµή, ακόµα και εξάρτηση από ουσίες, όπως το αλκοόλ, όταν το ζευγάρι λειτουρ- γούσε ως γονείς. Όταν αυτός ο ρόλος πάψει να είναι στο κέντρο της σκηνής, η σκηνή αδειάζει, αποκαλύπτοντας µια γύµνια σκηνικού, συναισθηµάτων, κοινών στόχων και ενδιαφερόντων, δυο ανθρώπων που είχαν πάψει προ πολλού να είναι «µαζί». Μπορεί τα παιδιά να είναι το σπουδαιότερο κεφάλαιο στη ζωή ενός ζευγαριού, αλλά δεν είναι το µόνο.

Κι επιπλέον δεν είναι «για πάντα» µε την έννοια που πολύ γ νείς του δίνουν: ένας γονιός είναι φυσικά πάντα γονιός και νοιάζεται εσαεί για το παιδί του, είναι όµως και άντρας/γυναίκα, σύζυγος, φίλος/η, µοναδική προσωπικότητα µε τα δικά της ενδιαφέροντα και ταλέντα. Όταν αυτό έχει κατακτηθεί, το παιδί γίνεται πιο εύκολα αυτόνοµο και ικανό και οι γονείς µπορούν να αντιµετωπίσουν τα αρνητικά συναισθήµατα της «άδειας φωλιάς» ευκολότερα και δηµιουργικό τρόπο. Είναι δύσκολοι οι αποχωρισµοί, είναι αλήθεια. Κι όσο πιο δύσκολα µάθαµε να τους διαχειριζόµαστε από την µικρή µας ηλικία, τόσο µας χτυπούν… αλύπητα µεγαλώνοντας!

Ο αποχωρισµός, πρακτικός και συµβολικός, του γονιού από το παιδί του, χτυπά πάνω σε ασυνείδητες φλέβες βαθιές, που µόνο η πραγµατική ωρί- µανση που κατορθώνει ένας άνθρω- πος µεγαλώνοντας µπορεί να τις κουµαντάρει. Από τη µια, το παιδί που δεν µας χρειάζεται τόσο από- λυτα πια, δεν µας χρειάζεται συνε- χώς εκεί, είναι ευτυχισµένο χωρίς εµάς και συζητά και τις «ατέλειές» µας, από τον τρόπο µαγειρέµατος ως την διακόσµηση του σπιτιού, είναι ένα γερό χτύπηµα στον γονεϊκό ναρκισσισµό, στην απόλυτη πλήρωση που είχαµε νοιώσει όταν όλα για εκείνο εξαρτώνταν από εµάς. Ωραία ήταν τότε… Κι από την άλλη, όσο οι καρέκλες µετακινούνται, τόσο πλησιάζουµε σε άλλες θέσεις, που αναγκάζουν να διαπραγµατευτούµε ξανά το πεπε- ρασµένο της ύπαρξής, το τι κάνουµε µε αυτή, να αποδεχθούµε την φθαρ- τότητά µας, που ίσως επιλεκτικά αγνοούσαµε και µας την φέρνει πιο κοντά η ενηλικίωση του παιδιού µας. Μια διάσταση της ζωής µας µε την οποία οφείλουµε να συµφιλιωθούµε όσο καλύτερα γίνεται, για να ζούµε καλά.

ΟΛΕΣ ΟΙ ΦΩΛΙΕΣ ∆ΕΝ ΕΙΝΑΙ Ι∆ΙΕΣ...

Σηµαντική παράµετρος της αντι- µετώπισης της άδειας φωλιάς παίζει και η κουλτούρα που διέπει µια οικο- γένεια, έναν λαό ολόκληρο. Παρά- δειγµα, βρετανική δηµοσκόπηση που δηµοσιεύθηκε πριν λίγα χρόνια, που έγινε για λογαριασµό της βρετανικής εταιρείας εύρεσης κατοικίας για φοι- τητές «Unite».: το 84% των Βρετα- νών γονέων µετά τις πρώτες δύσκολες εβδοµάδες, καλοπερνάνε µόνοι: νιώθουν περισσότερη ανεξαρτησία και διάθεση για ενδιαφέ- ρουσες δραστηριότητες, ενώ σε πολλές περιπτώσεις σηµειώνεται και αναζωπύρωση της ερωτικής έλξης µεταξύ των δύο συζύγων που διαθέ- τουν πλέον περισσότερο προσωπικό χρόνο ο ένας για τον άλλο. Με την αναχώρηση των παιδιών από το σπίτι δηµιούργησαν χώρο στη ζωή τους για φίλους και εξόδους, απέκτησαν την τάση να αναζητούν νέες εµπειρίες. Πολλοί γονείς ανακάλυψαν πάλι τη σχέση τους και δήλωσαν ότι από τότε που έµειναν µόνοι νιώθουν δέκα χρόνια νεότεροι, ενώ όσοι δεν χρειάστηκε να συνεχίζουν να συντη- ρούν οικονοµικά τα παιδιά τους έγι- ναν κατά µέσον όρο 720 ευρώ πλουσιότεροι. Παρόµοια αποτελέσµατα θα µπορούσαν να έχουν και Έλληνες γονείς,

αρκεί να «φροντίζουν τον κήπο τους», όπως έλεγε ο Βολταίρος.

Να µην εξαντλούν την σχέση τους µόνο στο µεγά- λωµα των παιδιών, να καλλιεργούν την συντροφικότητά τους, τα ενδιαφέροντά τους, το συναισθηµατικό τους περιβάλ- λον που δεν αφορά αποκλειστικά στα παιδιά. Γονείς που δεν έχουν µια στα- θερή, ουσιαστική σχέση, που µένουν µαζί ψυχικά ασύνδετοι, «µόνο και µόνο για τα παιδιά» (και κάποιες φορές τους το λένε κιόλας!), το πιθανότερο είναι ότι θα καταφέρουν να αναθρέψουν ενήλικες παιδιά, εξαρτηµένα, που δεν ξέ- ρουν πώς να µεγαλώσουν, πώς να πετάξουν µε τα δικά τους φτερά.

ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΣ ΕΙΝΑΙ, ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ!

Το να µπορούµε να βιώνουµε ώριµα τους αποχωρισµούς, σηµαίνει ότι µπορούµε να συνεχίζουµε τη ζωή µας και να την ζούµε όµορφα. Η αποχώρηση των φοιτητών, των νεαρών εργαζόµε- νων από το σπίτι δηµιουργεί αντιφατικά συναισθήµατα, πράγµα απολύτως λο- γικό. Από την µια περηφάνια και χαρά για την επιτυχία του παιδιού, από την άλλη, στενοχώρια, ανησυχία, άγχος, που δεν θα µοιράζεστε µαζί του την ηµέρα σας, που θα είναι µόνο σε άγνωστα µέρη… Θυµός που δεν µένουν εκεί και πάνε σε άλλη πόλη, θλίψη που το σπίτι θα έχει περισσότερη σιωπή, φόβος για το άγνωστο, αλλά και λαχτάρα να γίνουν όλα σωστά, λαχτάρα για την αναµονή της επιστροφής, τα νέα, ικανοποίηση που το µικρό τα καταφέρνει… Αναγνωρίστε τα και βιώστε τα µε όσο πιο γόνιµο τρόπο γίνεται. Συµφιλιωθείτε µε τη νέα πραγµατικό- τητα: τα παιδιά µεγαλώνουν και φεύγουν. Το αντίθετο αντιβαίνει τους νόµους της φύσης και της εξέλιξης! Αναρωτηθείτε τι σας φοβίζει, τι σας βα- ραίνει πιο πολύ και δουλέψτε πάνω σ’ αυτό, αν χρειάζεται ζητώντας και την βοήθεια του ειδικού. Θα βοηθήσετε έτσι και το παιδί σας να δοµήσει γερά το νέο του κόσµο, να έχει εµπιστοσύνη στον εαυτό του και στη στήριξη της παρουσίας σας.

Ένας καινούργιος κόσµος περιµένει κι εσάς, ακόµα κι αν είστε χωρίς το σύντροφό σας: τώρα µπορείτε να κάνετε πράγµατα που αγαπούσατε και εί- χατε παραµελήσει, να ανακαλύψετε νέα ενδιαφέροντα, να ξεκινήσετε κάτι που όλο αναβάλατε και το θέλετε πολύ, να ξαναβρείτε τους φίλους σας ή δηµιουργήστε νέους. Αν έχετε τον σύντροφό σας όλα αυτά µπορείτε να τα κάνετε και µαζί, όπως και να ξαναβρείτε ο ένας τον άλλο. Ανακαλύψτε αυτό τον καινούργιο κόσµο που είναι δικός σας και ζήστε τον: θα κάνετε καλό στον εαυτό σας, στα παιδιά σας και στο µέλλον, δίνοντας στο κοινωνικό γίγνεσθαι ικανούς, αυτόνοµους και ώριµους ενήλικες. Είναι µια σπουδαία συνεισφορά στη ζωή!