∆ΕΡΜΑΤΙΚΟΙ ΣΠΙΛΟΙ -Τι πρέπει να γνωρίζουµε και πότε να ανησυχήσουµε

Γράφει ο ΑΛΕΞΑΝ∆ΡΟΣ ΣΟΥΜΑΛΕΥΡΗΣ, ∆ερµατολόγος, Αφροδισιολόγος

Ελιές ή σηµάδια που εµφανίστηκαν ή που άλλαξαν εικόνα.

Τι θα µπορούσαµε να γνωρίζουµε γι αυτά και πότε θα πρέπει να ανησυχήσουµε;

Το δέρµα είναι το µεγαλύτερο όργανο του σώµατός µας µε αµέτρητους υποδοχείς για να επικοινωνούµε και να αντιλαµβανόµαστε τον έξω κόσµο, τη θερµοκρασία, τον πόνο, την πίεση κλπ., και επιπλέον αποτελεί και τον εξωτερικό φραγµό, το σύνορο, που µας προστατεύει από βλαπτικούς παράγοντες όπως τα µικρόβια τα αλλεργιογόνα και άλλα. Καταπονείται καθηµερινά από τον ήλιο, τη ζέστη, το
κρύο, την αφυδάτωση και συνεπώς αλλάζει εικόνα συνεχώς.

∆εν είναι όµως όλες οι αλλαγές που βλέπουµε κακές. Για παράδειγµα οι πολλές κόκκινες «ελίτσες» που έχουν κάποιοι άνθρω- ποι στον κορµό τους ονοµάζονται κερασοειδή αιµαγγειώµατα και είναι αθώα αφ’ όσον δεν εµφανίστηκαν µαζικά και απότοµα. Κάποιες άλλες
µικρές «κρεατοελιές» κυρίως στο λαιµό, τις µασχάλες και τις µηροβουβωνικές πτυχές ονοµάζονται ακροχορδώνες και είναι και αυτοί κα- λοήθεις. Άλλες καλοήθεις βλάβες που εµφανίζονται καθώς µεγαλώνουµε είναι οι σµηγµα-τ ο ρ ρο ϊ κ έ ς υπερκερατώσεις που κι αυτές είναι αθώες εφ όσον δεν εµφανίστηκαν απότοµα. Μια αληθής ελιά, ένας αθώος σπίλος, σχηµατίζεται από αθροίσειςµελανοκυττάρων στην επιδερµίδα ή στο χόριο δηλ. το αµέσως πιο βαθύ τµήµα του δέρµατος µετά την επιδερµίδα, και εµφανίζεται κατά την παιδική ηλικία ή
και αργότερα κατά την πρώιµη ενήλικη ζωή πρακτικά οπουδήποτε στο σώµα µας. Είναι σχετικά µικρός σε µέγεθος και δε φαίνεται να αλλάζει ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια των χρόνων.

Μπορεί να έχει το χρώµα του δέρµατος, ανοιχτό ή σκούρο καφέ ακόµη και έντονα µαύρος. Το χρώµα αυτό καθ’ αυτό δεν είναι εκείνο που
κάνει έναν σπίλο επικίνδυνο, αντίθετα η ανοµοιογένεια του χρώµατος είναι κάτι
που µας ανησυχεί. Μία είναι η «ελιά» που είναι πιο επικίνδυνη και αυτή ονοµάζεται µελάνωµα. Το µελάνωµα είναι η πιο επικίνδυνη από τις διάφορες µορφές καρκίνου του δέρµατος καθώς µπορεί να δώσει γρήγορα µεταστάσεις και να απειλήσει τη ζωή.

Μπορεί όµως και πρέπει να διαγνωστεί έγκαιρα και τότε είναι ιάσιµο στο 90% των περι- πτώσεων. Σε αντίθεση µε όσα πιστεύει ο κόσµος το
µελάνωµα δεν αναπτύσσεται πάντοτε επί προϋπάρχοντος σπίλου. Το αντίθετο µάλιστα, τις περισσότε- ρες φορές εµφανίζεται χωρίς να προϋπάρχει σπίλος, ως µία νέα «περίεργη ελιά».

Η ελιά αυτή µπορεί να έχει ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω χαρακτηριστικά :

1. Ασυµµετρία
2. Ακανόνιστα όρια
3. ∆υσχρωµίες
4. Μεγάλο
µέγεθος
5. Να εξελίσσεται δηλ. να αλλάζει ή να µεγαλώνει γρήγορα.

Πέρα όµως από το µελάνωµα , για το οποίο πολλοί έχουν ακούσει, υπάρχουν και οι µη µελανωµατικοί όγκοι του δέρµατος και ειδικότερα το ακανθοκυτταρικό και το βασικο- κυτταρικό καρκίνωµα. Και αυτά µοιάζουν µε µια ελιά. Εξελίσσονται βεβαίως πιο αργά από το µελάνωµα , αλλά κάποιες µορφές αυτών δίνουν µεταστάσεις εάν δεν αντιµετωπιστούν έγκαιρα. Η έγκαιρη διάγνωση και αντιµετώπιση και σε
αυτές τις περιπτώσεις δίνει δυνατότητες πραγµατικά αποτελεσµατικής θεραπείας και ίασης.

Οι οµάδες του πληθυσµού που κινδυνεύουν περισσότερο και κατά συνέπεια οφείλουν να είναι ακόµη πιο προσεκτικές είναι όσοι έχουν ανοιχτό φωτότυπο , ανοιχτόχρωµα µάτια και µαλλιά (ή κόκκινα µαλλιά), εκείνοι που έχουν θετικό οικογενει- ακό ή ατοµικό ιστορικό, όσοι έχουν υποστεί επανειληµµένα ηλιακά εγκαύµατα ή εγκαύµατα από τον ήλιο σε παιδική ηλικία και βεβαίως όλοι όσοι λόγω επαγγέλµατος εκτίθενται συχνά στον ήλιο. Η αυτοεξέταση του δέρµατός µας ανά τακτά χρονικά διαστήµατα, όπως ακριβώς συνίσταται και για την
αυτοεξέταση του µαστού στις γυναικες, είναι απαραίτητη ώστε από µόνοι µας να γνωρίζουµε το δέρµα µας και συνεπώς να είµαστε σε θέση πιο εύκολα να αναγνωρίσουµε µια αλλαγή σε κάποιο σπίλο.

Μια πιο ειδική εξέταση δερµατολογική εξέταση που να περιλαµβά- νει απαραίτητα και τη δερµατοσκόπηση, δηλαδή την
εξέταση των σπίλων µε ειδικό όργανο που ονοµάζεται δερµατοσκόπιο πρεπει να γίνεται µια φορά το χρόνο από το δερµατολόγο µας, ο οποίος και θα αποφασίσει εάν υπάρχει ένδειξη και για χαρτογράφηση µε βάση την κλινική εικόνα, το ατοµικό και οικογενειακό ιστορικό. Η έγκυρη πληροφόρηση, ο µη εφησυχασµός, η τακτική παρακολούθηση και check-up και η έγκαιρη επίσκεψη στο δερµατολόγο,
µας επιτρέπουν να αναγνωρίζουµε και να αντιµετωπίζουµε µε επιτυχία τη συντριπτική πλειοψηφία των σπίλων που είναι κακοήθεις ή έχουν τη δυναµική να εξελιχθούν σε κακοήθεια.

Όσον αφορά στο δέρµα µας το ερώτηµα που θέτω είναι πως όταν η πρόληψη είναι κάτι το εύκολο, γρήγορο και ανώδυνο γιατί να το
αφήσουµε στην τύχη;