Ο Μπο Φοβάται, του Ελισσαίου Βγενόπουλου

Ο Μπο Φοβάται
Το παρανοϊκό σύμπαν του σύγχρονου ανθρώπου

Τίποτα δεν μπορεί να τρομάξει και να παραλύσει περισσότερο τον άνθρωπο από την αίσθηση της αδυναμίας του. Μπορεί να φοβηθεί τον ισχυρό, να παρακάμπτει τον κραταιό, να αποφεύγει τον ανυποχώρητο, αλλά αυτό που συνθλίβει τον κάθε θνητό επί γης, είναι η έντονη ανασφάλεια, η βαθιά τρωτότητα και ο παραλυτικός φόβος. Κατά καιρούς έχουν ειπωθεί και γραφτεί διάφορα για την κατανίκηση του φόβου, όπως να πέφτει κανείς πάνω του, με όλη την ορμή του, για να τον κατανικήσει ή να τον καλεί στα μαρμαρένια αλώνια να τον κοιτάξει κατάματα και να μονομαχήσει μαζί του. Φαίνεται όμως, ότι δεν υπάρχει άλλος δρόμος, ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να διασχίσει το σκοτεινό τούνελ του φόβου, για να βρει όλα τα πολύτιμα που αναζητεί στο βίο του.
Ο φοβητσιάρης και παρανοϊκός Μπο (ΧοακίμΦίνιξ) στην ταινία «Ο Μπο Φοβάται» ξεκινά ένα μακρόσυρτο, επίπονο και παρατεταμένο ταξίδι επιστροφής στην γονική του οικία για να επισκεφθεί τη μητέρα του. Ο άτολμος και δειλός ΜποΓουάσερμαν ζει μόνος σ’ ένα διαμέρισμα και περιβάλλεται από μια αποκρουστική και εφιαλτική γειτονιά.Δεν περνά στιγμή χωρίς να τον επισκεφθεί κάποια κρίση πανικού. Κάθε του κίνηση και ενέργεια ακόμα και η ακινησία και η απραγία του, ελέγχονται από τις δυνάμεις του κακού, της διαστροφής και της παράνοιας. Ο Μπο γίνεται έρμαιο μιαςσειράς πολλών γεγονότων και ιδίως περιπετειών που επιτείνουν τον τρόμο του και τον παραλύουν. Επιρρεπής στις συνεχείς κρίσεις πανικού και την ακατάβλητη παράνοια, επισκέπτεται τον ψυχολόγο του (Στίβεν ΜακΚίνλεϊΧέντερσον), ο οποίος προσπαθεί να τον εξοπλίσει, να τον προετοιμάσει και να τον εφοδιάσει για την επικείμενη επίσκεψη στη μητέρα του (ΠάτιΛουΠόν).
Την προηγούμενη ημέρα της προγραμματισμένης αναχώρησης του Μπο η όλη προετοιμασία γίνεται θρύψαλα, καθώς το παράξενο και πρωτόφαντο εισχωρούν στη ζωή του ταξιδευτή και δεν αφήνουν τίποτα στη θέση του. Ο Μπο ξεβράζεται σε έναν παράλληλο κόσμο εκεί που το σουρεαλιστικό και το παράδοξο κυριαρχούν και τα γεγονότα το ένα μετά το άλλο έρχονται σε σύγκρουση με την κοινή λογική, η αντίφαση, η αντίθεση και η αντινομία των σκέψεων και πράξεων χορεύουν στον διαλυμένο κόσμο του ήρωα. Ο Μπο διανύει δρόμους ανύπαρκτους, διασχίζει εκτάσεις αχαρτογράφητες και «κόσμους» ανυπόστατους και μπαίνει στη διαδικασία να δώσει εξηγήσεις και να απολογηθεί για τις μισές αλήθειες, τα ατόφια ψέματα , τις άπειρες ενοχές και τις χίλιες αντιφάσεις που έχει προσκομίσει στους φίλους και στους κοντινούς του ανθρώπους.
Ο σκηνοθέτης AriAster («Μεσοκαλόκαιρο», «Διαδοχή»)την ιδέα της ταινίας την εκκόλαπτε για αρκετά χρόνια,το 2011 γύρισε την μικρού μήκους ταινία με τίτλο “Beau” για έναν νευρωτικό μεσήλικα που σκοπεύει να επισκεφτεί την μητέρα του και για περίεργους λόγους δεν βρίσκει τα κλειδιά για να φύγει από το διαμέρισμα, με πρωταγωνιστή τον εκλιπόντα το 2019ΜπίλιΜέιο.
«Αν είχα κάνει την ταινία τότε», διευκρινίζει ο σκηνοθέτης,«ίσως να είχα πάρει όντως τον ΜπίλιΜέιο εκείνη την εποχή επειδή θα ήταν η πρώτη μου ταινία. Πιθανότατα θα την είχα κάνει με ελάχιστα χρήματα. Αυτή η ιστορία μεγαλώνει και μεγαλώνει για μένα, και ο χαρακτήρας μεγαλώνει εξίσου και σχεδόν σαν να μετατρέπεται όλο και περισσότερο σε αυτό το αίνιγμα. Οι χαρακτήρες γίνονται ολοένα και πιο αινιγματικοί. Νιώθω πως ένα μεγάλο ερώτημα που οΧοακίν κι εγώ είχαμε ήταν το πώς θα χτίσουμε αυτόν τον τύπο και την ίδια στιγμή, πώς θα διατηρήσουμε το μυστήριο εκεί».
Η ταινία είναι μια παραγωγή του στούντιο Α24, το οποίο επιμελήθηκε και τις άλλες δύο μεγάλου μήκους ταινίες του εκρηκτικά δημιουργικού ΆριΆστερ. Το καστ της ταινίας περιλαμβάνει εκτός του Φίνιξ τους Νέιθαν Λέιν, ΈιμιΡάιαν, και ΠάρκερΠόουζι.Ο σκηνοθέτης στήνει μια σουρεαλιστική κωμωδία τρόμου πάνω σε δική του ιδέα. Καταλύτης αυτής της ταινίας είναι ο πρωταγωνιστής ο στραπατσαρισμένος ΧοακίνΦίνιξ που φορά τη μορφή, την παράνοια, τους φόβους, τις ενοχές και την απελπισία του ΜποΓουάσερμαν. Ο αγχωμένος ήρωας μας ξεκινώντας την περιπετειώδη διαδρομή του με σκοπό να φτάσει στο πατρικό σπίτι, αρχίζει να ξετυλίγει πίσω του μια εφιαλτική κωμωδία, η οποία προσκρούει στον πανικό, την απελπισία και τον τρόμο.
-Λυπάμαι πολύ γι αυτό που κληρονόμησες από τον μπαμπά σου. Αλλά ήθελα ένα παιδί. Το πιο σπουδαίο δώρο της ζωής μου, ακούει ο Μποκαι το βάρος γίνεται ασήκωτο, ένα βάρος που τον φορτώνει ο περίγυρος και η οικογένεια κι αυτός πρέπει να το κουβαλά αγόγγυστα μέχρι το τέλος.

Ο δημιουργός της ταινίας στήνει έναν καφκικό εφιάλτη ο οποίος διασταυρώνεται με τον Όμηρο, τον Οιδίποδα και τον Φρόιντ, από τον οποίο δεν μπορεί να διαφύγει ο φοβισμένος Μπο. Με αφορμή τις αγωνιώδεις προσπάθειες του εγκλωβισμένου ήρωα ο ΆριΆστερ σχολιάζει την αποπνικτική καθημερινότητα του συγκαιρινού ανθρώπου, τα απειλητικά συναισθήματα που συντρίβουν τον βίο του, το χάος του σύγχρονου πολιτισμού και τα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει ανήμπορος να αντιδράσει κάτω από το βάρος των βαθύτερων φόβων του. Αυτές είναι οι προθέσεις του δημιουργού, γιατί καθώς αναπτύσσεται το φιλμ, ο ΆριΆστερ ανακατεύει την ψυχεδέλεια, τη γοητευτική εικαστική προσέγγιση και τη σκηνοθετική δεινότητα και εγκλωβίζεται σε ένα παιχνίδι εικόνων, ειδώλων, σκέψεων και νοημάτων που δύσκολα θα μπορούσε να βγει αλώβητος ο ίδιος και συνεπαρμένος ο θεατής. Ο ΧοακίμΦίνιξ έχει αποδείξει ότιμπορεί να ερμηνεύσει τα πάντα, αλλά όχι κι εκείνα που είναι ερμητικά κλειστά.
Ωστόσο έχουμε διαπιστώσει ότι δεν υπάρχει ούτε έννοια, ούτε γεγονός, ούτε στόχος, ούτε σκοπός τόσο απλός ώστε να μη μπορούμε, σαν έτοιμοι από καιρό να τον παρεξηγήσουμε. Κοιτώντας την ιστορία βγάζουμε το αβίαστο συμπέρασμα ότι η πορεία του ανθρώπου μέσα στους αιώνες είναι μια τεράστια παρεξήγηση την οποία ο άνθρωπος φοβάται να τη λύσει, γιατί θα καταρρεύσει από ανία και πλήξη.

Ελισσαίος Βγενόπουλος
Συγγραφέας – Σκηνοθέτης
elissaiosb@gmail.com