«Με νοιάζει το πρόσωπο του θεατή καθώς χειροκροτεί στο φινάλε της παράστασης», ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ, Συγγραφέας

Ο Γιώργος Α. Χριστοδούλου μεγάλωσε στο Βέλο με καταγωγή το Καίσαρι Κορινθίας. Έχει εργαστεί σε εφημερίδες περιοδικά και ραδιόφωνα. Έχει γράψει τα βιβλία «Ο Λόφος της Ειρήνης, «Ιστορίας Λόγος», «Ορατός κύκλος», «Το δάκρυ της Τζοκόντας», και «Ο Γλύπτης και η κοιμωμένη του». Επίσης τα θεατρικά έργα «Η γυναίκα Ανεμώνη», «Γιαννούλης Χαλεπάς, η κοιμωμένη μου», «Ξανθίππη η γυναίκα του Σωκράτη», «Ομφάλιος Λώρος», «Πηνελόπη Δέλτα», «Λέλα Καραγιάννη, η μάνα της αντίστασης», «Το Βαλς της Κόκκινης βροχής», «Το ζεϊμπέκικο της Τζοκόντας», «Η κούνια», «Η Γκιλοτίνα», «ΕΠΤΑ», «Κύριε Αττίκ… τελειώσαμε.», «Όταν η Φόνισσα συνάντησε την Μήδεια», ενώ σε ελεύθερη ποίηση έγραψε το έργο, «Ηρώδης ο Αττικός!»
Για την επανάσταση του 1821 έγραψε τα εξής τρία θεατρικά έργα: «Ο Θεός έβαλε την υπογραφή του…Θεόδωρος Κολοκοτρώνης», «Μια δίκη παρωδία… Γεώργιος Καραϊσκάκης», «Αι γενεαί πάσαι… Νικηταράς».
Για την Μικρασιατική καταστροφή (θεατρική περίοδος 2021-2022) έγραψε τα θεατρικά «Η Δίκη των έξι», Γράμμα απ’ τη Μικρά Ασία», «Σμύρνης θυμιάματα» (Μουσικό-θεατρική παράσταση).
Όλα του τα έργα σχεδόν, έχουν παρουσιαστεί σε σκηνές από καταξιωμένους σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Τα περισσότερα είναι βραβευμένα από σημαντικούς φορείς (Ακαδημία Τέχνης, Εθνικό Θέατρο, Δήμους, Υπουργείο Πολιτισμού, κλπ.).
Αποσπάσματα των έργων του έχουν μεταφραστεί και διδάσκονται σε θεατρικές σχολές στην Ελλάδα, και σε Πανεπιστήμια των ΗΠΑ, στα τμήματα κοινωνιολογίας.
Είναι μέλος της Ένωσης Θεατρικών Συγγραφέων. Από το 2008, δίνει διαλέξεις σε Δραματικές Σχολές και σε Πανεπιστήμια (ΗΠΑ και Ελλάδα) στα τμήματα θεατρικών σχολών ως θεατρικός συγγραφέας και κριτικός θεάτρου.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

«ΠΑΛΜΟΣ»: Σε ποιό περιβάλλον μεγαλώσατε και πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια στο Βέλο Κορινθίας;
ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ: Γεννήθηκα στις 10 Σεπτέμβρη 1958. Μεγάλωσα στο Βέλο Κορινθίας, οι ρίζες μου όμως παρέμειναν στο Καίσαρι του ίδιου νομού. Στο σχολείο υπήρξα κακός μαθητής, δεν σπούδασα τίποτα, ωστόσο στη ζωή μου έκαμα 49 δουλειές!
Τα παιδικά μου χρόνια τα έζησα όπως κάθε παιδί που μεγάλωσε σε χωριό. Με μια πλήρη οικογένεια με παππού, γιαγιά, μάνα, πατέρα, αδέρφια… Δύσκολα χρόνια για πολλούς λόγους… υπήρχε τότε μια γλυκύτατη φτώχεια…

«Π»: Τί σας ώθησε στη συγγραφή;
Γ.Α.ΧΡ.: Νομίζω πως ήταν τυχαίο. Δεν είχα σκεφτεί ποτέ τι θα γίνω σαν μεγαλώσω όπως άλλα παιδιά. Μα ούτε και ποτέ ήθελα κάτι συγκεκριμένο. Μάλλον άφησα τη ζωή να με πάει εκεί που ήθελε αυτή… Προφανώς, εκείνη ήξερε καλύτερα.

«Π»: Πότε ξεκινήσατε να γράφετε;
Γ.Α.ΧΡ.: Σε ηλικία 14 χρόνων… εκθέσεις στο σχολείο, ποίηση, δικές μου σκέψεις τέτοια μικροπράγματα. Στο σχολείο έπαιρνα 20 στην έκθεση και 4 στα μαθηματικά! Μιλούσαν μεταξύ τους η φιλόλογος και ο μαθηματικός και προσπαθούσαν να καταλάβουν τι ακριβώς συνέβαινε με μένα. Είχε μεγάλη πλάκα αυτό…

«Π»: Τι είναι η συγγραφή για εσάς;
Γ.Α.ΧΡ.: Το γράψιμο που κάνεις, όταν το κρατάς για τον εαυτό σου σε ένα συρτάρι, αυτό είναι καλό. Θες να βγάλεις πράγματα από μέσα σου γιατί πνίγεσαι… Μέχρι εδώ, όλα ωραία. Όταν όμως γράφεις και ξέρεις πως αυτό το κείμενο, θα εκτεθεί στον κόσμο, τότε αυτό είναι βάσανο μεγάλο. Γιατί πολύ απλά, αυτός που κρίνει είναι μόνο ο κόσμος.

«Π»: Τι πραγματεύονται τα βιβλία σας;
Γ.Α.ΧΡ.: Τα 5-6 βιβλία, τα έγραψα πριν 20 χρόνια. Τότε ήμουν δημοσιογράφος σε εφημερίδες. Κανένα θέμα του, δεν συνάδει με το άλλο. Έγραψα για τα παιδιά του πολέμου σε βασανισμένες χώρες, για τον Γιαννούλη Χαλεπά, τη Τζοκόντα, ποίηση – τον Ορατό Κύκλο κλπ…

«Π»: Τι σας εμπνέει;
Γ.Α.ΧΡ.: Έχω ξαναπεί πως η λέξη έμπνευση δεν ερμηνεύεται. Απλά, είναι μια πολύ εύηχη ελληνική λέξη η οποία μάλιστα, δεν ενοχλεί κανέναν. Γνωρίζω όμως ακριβώς τι θέλει ο Γιώργος Α. Χριστοδούλου ως θεατρικός συγγραφέας. Και αυτό που θέλει και επιδιώκει με οποιοδήποτε τρόπο, είναι να δημιουργεί μέσα από τα έργα του συγκίνηση. Ξέρετε, αυτή η λέξη είναι πολύ ακριβή. Δεν φαντάζεστε πόσο….

«Π»: Έχετε γράψει σημαντικότατα θεατρικά έργα, ποιό είναι το αγαπημένο σας είδος; Βραβευτήκατε γι’ αυτά σε Ελλάδα και Η.Π.Α. Είστε ικανοποιημένος;
Γ.Α.ΧΡ.: Δεν υπάρχει είδος. Πάντα προσπαθώ να γράφω σοβαρό θέατρο. Τίποτα άλλο. Διαφωνώ με τον Χατζιδάκι (που τον λατρεύω) που είχε πει πως «δεν γράφω μουσική για όλους. Γράφω για τους λίγους.» Ο Χριστοδούλου λοιπόν, γράφει για όλο τον κόσμο. Υπάρχει μια δημιουργία. Ένα κείμενο. Κάποιους θα τους αγγίξει, κάποιους άλλους όχι. Τι να κάνουμε δηλαδή; Δεν γνωρίζει ποτέ κανένας δημιουργός, ποιους θα αγγίξει η πένα του. Δεν μπορεί να το γνωρίζει. Διότι ποτέ δεν αντιλαμβανόμαστε τι ακριβώς και πόσους πόνους κρύβει μέσα του ένας συνάνθρωπός μας.
Όσο για τις βραβεύσεις που λέτε, η αλήθεια είναι πως ναι, τα περισσότερα έργα μου έχουν τιμηθεί από αξιόλογους φορείς και είμαι ευτυχής γι’ αυτό. Δεν συμφωνώ με την άποψη κάποιων που αρνούνται τα βραβεία. Θεωρώ πως αυτό είναι μια τεράστια υποκρισία.
Παρ’όλα αυτά, η διαχρονικότητα ενός θεατρικού έργου, μιας θεατρικής παράστασης, είναι βεβαίως πολύ καλύτερη από οποιοδήποτε βραβείο.

«Π»: Ως κριτικός θεάτρου, μιλήστε μας για την τέχνη της κριτικής.
Γ.Α.ΧΡ.: Αναλύσεις θεατρικών έργων προσπαθούσα να κάνω και όχι κριτική. Αυτό συνέβη πριν πάρα πολλά χρόνια. Οι εφημερίδες το είχαν βαφτίσει έτσι. Ομολογώ πως δεν μου άρεσε αυτή η περίοδος. Δεν τη θυμάμαι με αγάπη. Ήμουν και πιο μικρός τότε. Θυμάμαι μόνο, πόσο πολύ διάβασμα έκανα σε ο,τιδήποτε γύρω από το θέατρο. Κριτικοί θεάτρων, κακά τα ψέματα, δεν υπάρχουν. Ποιος είναι αυτός που θα πει με βεβαιότητα αν κάποια παράσταση είναι καλή ή όχι; Και σε ποιους θα το πει; Ο κόσμος γνωρίζει πολύ καλά τι θα πάει να δει και γιατί θα πάει. Μπορεί ο Έλληνας στο θέατρο να μη μπορεί να κάτσει μια ώρα ακίνητος να δει, αλλά από την άλλη ξέρει άριστα τι βλέπει και μπορεί να κρίνει από μόνος του. Το κεφάλι του Έλληνα είναι ένα αλλιώτικο κεφάλι… Πάντα ήταν…

«Π»: Υπάρχουν στην Ελλάδα σχολές κριτικής Τέχνης;
Γ.Α.ΧΡ.: Δεν υπάρχουν και δεν χρειάζονται. Ας μάθουμε πρώτα τι πάει να πει θεατρική Παιδεία επί της ουσίας, ας μπει το μάθημα αυτό στα σχολεία κι κατόπιν όλα τα άλλα…

«Π»: Τι δημιουργεί τον καλό κριτικό;
Γ.Α.ΧΡ.: Δεν υπάρχει καλός ή κακός κριτικός. Υπάρχουν μόνο διασυνδέσεις παντού. Τώρα δε, με το διαδίκτυο, έγιναν ακόμα χειρότερα τα πράγματα. Ο ένας, ο οποιοσδήποτε, προσπαθεί να επηρεάσει τον άλλον, τον οποιονδήποτε. Γιατί στο θέατρο ειδικά σε αυτή την Τέχνη, υπάρχει αυτό που λέμε «αγαπομίσος». Εμένα προσωπικά δεν με ενδιαφέρουν καθόλου αυτά. Τα ακούω μόνο και μόνο για να γελώ. Είμαι σε μια ηλικία που δύσκολα πλέον θα μου κάνει κάτι σοβαρή εντύπωση. Εφ’όσον στο πιο σημαντικό Θέατρο του κόσμου, ομιλώ για την Επίδαυρο, τα τελευταία χρόνια είδα αυτές τις ανοησίες, τότε δεν μένει κάτι άλλο χειρότερο να δω. Με συγχωρείτε αλλά στη δουλειά μου τουλάχιστον, υπήρξα πάντα ειλικρινής.

«Π»: Τι είναι για εσάς αλλά και για εμάς το θέατρο;
Γ.Α.ΧΡ.: Θεωρώ πως έχω παλέψει για το θέατρο και η πιο σπουδαία ανταμοιβή μου ήταν πως έχω απολαύσει όλα τα συναισθήματα. Σημαντικό! Ακούστε… Είναι απλά μια δουλειά κι αυτή. Ναι, ζω από αυτή αλλά τούτο έγινε μετά από πολύ κόπο, χρόνο και απέραντο σεβασμό. Ξέρετε η λέξη αυτή (σεβασμός) είναι τεραστίων διαστάσεων. Ως θεατρικός συγγραφέας μετά από τόσα χρόνια και μετά από τόσα έργα που έχουν παρουσιαστεί στις σκηνές, νοιώθω πως βρίσκομαι σε μια πληρότητα. Όμως συνεχίζω γιατί η πληρότητα αυτή με ένα περίεργο τρόπο, με κάνει πλέον πιο ελεύθερο. Δηλαδή, δεν με νοιάζουν πια τα σχόλια του κοινού. Λέω την αλήθεια. Εκείνο που με νοιάζει πάρα πολύ όμως, είναι το πρόσωπο του θεατή καθώς χειροκροτεί στο φινάλε της παράστασης.
Ο κόσμος όταν πηγαίνει στο θέατρο και τον αγγίζει το έργο, είναι σαν να παίρνει εκείνη τη θεατρική νύχτα ένα ποτήρι γεμάτο ισχυρές πολυβιταμίνες!

«Π»: Πιστεύετε στο ταλέντο;
Γ.Α.ΧΡ.: Όχι ακριβώς! Πιστεύω στο πάθος και στο όραμα που έχει ο κάθε ένας άνθρωπος. Σε όλα μου τα έργα δεν αναζήτησα ποτέ ηθοποιούς με ταλέντο. Αναζήτησα και πάντα θα αναζητώ, ηθοποιούς και σκηνοθέτες να έχουν σεβασμό και να παθιάζονται με το χρέος που έχουν να κάνουν, απέναντι στο κείμενο και στην προσωπικότητά τους.

«Π»: Έχουμε καλούς ηθοποιούς σήμερα;
Γ.Α.ΧΡ.: Όχι απλά καλούς. Πολύ καλούς! Αυτοί χάνονται όμως μέσα σε παραστάσεις που δεν έχουν κανένα μέλλον. Θέλουν όμως κάπου να παίξουν τα παιδιά, να ερμηνεύσουν ρόλους… Συγκινητική πράγματι η προσπάθειά τους. Υπάρχουν άνθρωποι ογκόλιθοι στο θέατρο που δεν τους γνωρίζει κανείς. Την αναγνωρισιμότητα βλέπετε, καλώς ή κακώς, την έχει μόνο η τηλεόραση.

«Π»: Πώς βλέπετε το θέατρο και τις θεατρικές σκηνές σήμερα;
Γ.Α.ΧΡ.: Τα θέατρα πολλά στην Αθήνα, το κράτος δεν βοηθάει. Γενικά δεν υπάρχει μια βάση, είναι ό,τι νά’ναι κι όπως νάναι… Επίσης, ο κόσμος δεν έχει χρήματα για να δει θέατρο. Από την άλλη έχει χρήματα για να πάει να φάει στην ταβέρνα. Αυτό το τελευταίο πράγματι μου προκαλεί μια θλίψη… Εν τούτοις, πάντα υπάρχουν παραστάσεις εξαιρετικές αρκεί οι φίλοι του θεάτρου να ξέρουν να αφουγκράζονται και να επιλέγουν.

«Π»: Εν μέσω της πολλαπλής κρίσης η τέχνη μπορει να επιβιώσει;
Γ.Α.ΧΡ.: Η Τέχνη ζει από τότε που γεννήθηκε ο άνθρωπος. Μαζί γεννήθηκαν, μαζί μεγάλωσαν. Μαζί έχουν περάσει, πολέμους, πείνες, πόνους, όλα τα δεινά και επιβίωσαν. Τώρα θα πεθάνει; Ακούστε, η πρώτη Τέχνη είναι η μουσική, αμέσως επόμενη είναι το Θέατρο. Μετά, ακολουθούν όλες οι άλλες.
Ας παραδεχτούμε πια πως ο κόσμος έχει αλλάξει. Οι άνθρωποι παλεύουν ο καθένας με τον τρόπο του… Η Τέχνη οφείλει να προσφερθεί στους ανθρώπους, ως λύτρωση, ως προβληματισμό, αλλά και ως μέσο για την πολιτιστική εξέλιξή τους.

«Π»: Ποιοι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς;
Γ.Α.ΧΡ.: Είναι οι ποιητές! Ο Λόρκα και ο Νερούδα ποιητές, ο Παλαμάς, ο Καβάφης ποιητές, ο Σαίξπηρ ποιητής, ο Καρούζος και ο Λιαντίνης το ίδιο. Ο Μπωντλαίρ, ο Ρεμπώ… αυτοί οι ποιητές τα έχουν πει όλα… Και ο Τέννεσυ στην ουσία ποιητής ήταν. Θέλω να πω πως αν ο οποιοσδήποτε θεατρικός συγγραφέας γράφει δίχως ποιητική αύρα, τότε δεν κάνει για συγγραφέας. Η βάση μιας οποιασδήποτε πετυχημένης γραφής, βρίσκεται ακριβώς εκεί. Στους ποιητές όλου του κόσμου!

«Π»: Πώς σχολιάζετε το παιδικό θέατρο ως θέαμα;
Γ.Α.ΧΡ.: Είναι δύσκολο κομμάτι αυτό. Γενικά, ό,τι αφορά παιδιά, είναι πολύ ευαίσθητο θέμα. Τα παιδιά δεν πρέπει να πηγαίνουν στο θέατρο για να διασκεδάσουν. Πρέπει να μάθουν οριστικά και αμετάκλητα πως το θέατρο δεν ήταν ποτέ διασκέδαση, όπως νομίζουν κάποιοι μεγάλοι. Αυτό είναι άθλιο και μόνο που το ξεστομίζουν οι γονείς στα παιδιά. Να λοιπόν, από πού ξεκινά η θεατρική Παιδεία. Το θέατρο είναι γνώση και αποκάλυψη.

«Π»: Στον χώρο που κινείστε υπάρχει κάτι να σας ενοχλεί;
Γ.Α.ΧΡ.: Μόνο ένα: Το Υπουργείο Πολιτισμού. Δεν θέλω να επεκταθώ διότι έτσι κι αλλιώς δεν αλλάζει τίποτα. Δεν γνωρίζουν οι άνθρωποι κι αυτό πράγματι είναι θλιβερό. Δεν με ενοχλεί τίποτα άλλο… Τα έχω ζήσει άλλωστε όλα. Και ξέρω άριστα τι ρόλο πλέον παίζει ο καθένας και τι θέλει ακριβώς. Στο θέατρο εν τούτοις, γνώρισα και ανθρώπους που είναι πραγματικοί αγωνιστές της Τέχνης. Σε αυτούς υποκλίνομαι με σεβασμό.

«Π»: Το Ελληνικό έργο – θέατρο μπορεί να βρεθεί σε διεθνείς σκηνές;
Γ.Α.ΧΡ.: Εδώ με Οδύσσειες δυσκολίες και δεν καταφέρνουμε να πάμε Ελληνικά έργα στους δικούς μας Δήμους… Τρομακτικό!
Τέλος πάντων, κατά καιρούς έχουν βρεθεί κάποια σε διεθνείς σκηνές, αλλά δεν είχαν την απήχηση που θα έπρεπε ή που θα τους άξιζε ίσως. Δύσκολα πράγματα αυτά. Οι Έλληνες συγγραφείς παλεύουν απελπιστικά μόνοι τους. Πριν δύο μήνες, μου ζήτησαν το έργο «Η Γκιλοτίνα», στη Σερβία. Αυτό, είναι ένα έργο που παίχτηκε το 2017-18 στην Αθήνα, σε σκηνοθεσία Γιάννη Μόρτζου. Μου το μετέφρασε στα Σέρβικα ο σπουδαίος Γιάννης Τσαχαλίδης. Να δούμε…

«Π»: Τί νέο ετοιμάζετε;
Γ.Α.ΧΡ.: Αυτή την εποχή, ετοιμάζουμε μια μουσικο-θεατρική παράσταση με τίτλο «Κρατώντας ένα τόσο δα μικρό όνειρο», με μουσική και ζωντανά τραγούδια της Πηγής Λυκούδη. Τα κείμενα θα ερμηνεύσουν η Γεωργία Αγγέλου, ο Σταμάτης Κακαβελάκης και η Σάρα Τερζή. Τον Μάρτιο πρώτα ο Θεός, θα είμαστε έτοιμοι.