Κάθε χρόνο χάνουμε 400 εκατομμύρια, γράφει ο Βασίλης Γιαννακόπουλος

Η φετινή χρονιά μπορεί να χαρακτηριστεί ως και «χρυσή χρονιά» για τους ελαιοπαραγωγούς αφού και η παραγωγή τους είναι αυξημένη και η τιμή του ελαιολάδου έχει πάρει κυριολεκτικά την ανηφόρα. Ωστόσο παράγοντες όπως τα δυσεύρετα και ακριβά εργατικά χέρια, οι αυξημένες τιμές στην ενέργεια, ο διπλασιασμός της τιμής των λιπασμάτων δεν αφήνουν τον κλάδο να εκμεταλλευτεί όπως θα της άξιζε αυτή τη φετινή ευνοϊκή συγκυρία.

Η έλλειψη εργατικών χεριών δεν παρατηρείται μόνο την περίοδο του μαζέματος της ελιάς. Ανάλογα παράπονα περί έλλειψης εργατικών χεριών έχουν εκφράσει και οι παραγωγοί μήλων, ροδάκινων και άλλων αγροτικών προϊόντων. Και εδώ μπαίνει το ερώτημα: είναι τόσο δύσκολο να υπολογίσουν οι αρμόδιοι φορείς πόσα εργατικά χέρια θα χρειαστούμε για τη συγκομιδή αυτών των προϊόντων ώστε να γίνουν διακρατικές συμφωνίες με γειτονικά ή μη κράτη για την έλευση εργατών για περιορισμένο χρόνο; Έλληνες εργάτες γης δεν υπάρχουν πλέον. Και πάρα πολλοί που έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν βολεύονται μόνο με το επίδομα. Γι’ αυτό η λύση του προβλήματος είναι η εισαγωγή ξένων εργατών.
Αν η τιμή του ελαιολάδου φέτος δεν είχε φτάσει στα σημερινά επίπεδα πώλησης (4,9 έως 5,20 ευρώ το κιλό) η πλειοψηφία των ελαιοπαραγωγών, λόγω του αυξημένου κόστους καλλιέργειας, θα είχαν μηδενικό κέρδος.
Η Ελλάδα παράγει ετησίως περίπου 280.000 έως 300.000 τόνους ελαιόλαδου με πρώτη ελαιοπαραγωγό χώρα την Ισπανία με 1,5 εκατ. τόνους. Άλλες χώρες της Μεσογείου που παράγουν ελαιόλαδο είναι Ιταλία, Τυνησία, Μαρόκο, Πορτογαλία, Τουρκία.
Το ελληνικό ελαιόλαδο στην πλειοψηφία του είναι χαρακτηρισμένο ως έξτρα παρθένο, δηλαδή αρίστης ποιότητας. Την υπεραξία όμως αυτού του καταπληκτικού και αξιόλογου ελληνικού αγροτικού προϊόντος την καρπώνονται άλλοι και συγκεκριμένα οι Ιταλοί. Η εξαγωγή χύμα ελαιολάδου, ειδικά προς Ιταλία, είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα και στερεί από τους Έλληνες ελαιοπαραγωγούς κάθε χρόνο περίπου 400 εκατ. ευρώ. Η απώλεια εσόδων λόγω της μη τυποποίησης υπολογίζεται 2 ευρώ το κιλό.

Κάθε χρόνο τέτοια εποχή που πηγαίνω για να μαζέψω τις ελιές στο χωριό, ο μόνιμος καβγάς μας στα καφενεία με τους συγχωριανούς μου είναι αυτό το πρόβλημα. Δηλαδή της μη τυποποίησης του ελαιολάδου που παράγουν. Ο νομός Ηλείας έχει μέση ετήσια παραγωγή ελαιολάδου 20 έως 25.000 τόνους. Αν αφαιρέσουμε την οικιακή κατανάλωση, μας μένουν 15.000 τόνοι οι οποίοι θα μπορούσαν να εξάγονται ως τυποποιημένο προϊόν. Η οικονομική απώλεια από τη μη τυποποίηση κάθε χρόνο για το νομό είναι 30 έως 40 εκατομμύρια.
Στο χωριό μου, το Λαμπέτι, σύμφωνα με όσα μου είπε ο Πρόεδρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού, η παραγωγή ελαιολάδου ανέρχεται στους 800 τόνους ετησίως. Από αυτούς, οι 500 τόνοι θα μπορούσαν κάλλιστα να εξάγονται ως τυποποιημένο προϊόν και κάθε χρόνο οι Λαμπεταίοι ελαιοπαραγωγοί να βάζουν στις τσέπες τους επιπλέον 1 εκατ. ευρώ! Οι απαντήσεις των συγχωριανών μου στην παρότρυνσή μου να προχωρήσουν επιτέλους στην τυποποίηση του ελαιόλαδου που παράγουν ήταν «αυτό δεν γίνεται» – μια φράση την οποία ακούς συνήθως στις δημόσιες υπηρεσίες. Αν, φίλοι μου Λαμπεταίοι, πριν πάτε για ύπνο κάθε βράδυ σκεφτείτε ότι κάθε χρόνο χάνετε 1 εκατ. ευρώ, τότε πιστεύω ότι κάποια στιγμή θα αποφασίσετε να συνεργαστείτε και να προχωρήσετε στην τυποποίηση του ελαιολάδου που παράγετε.
Εκτός από την Ιταλία, μία άλλη χώρα που έχει αρχίσει να μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι είναι η Τουρκία, η οποία το 2021 αύξησε τις εξαγωγές της σε τυποποιημένο ελαιόλαδο προς την Ιαπωνία κατά 73% ενώ αντίστοιχα οι εξαγωγές της χώρας μας προς την Ιαπωνία μειώθηκαν κατά 23%. Λέγεται, δε, ότι κυκλοφορεί και τούρκικο τυποποιημένο ελαιόλαδο το οποίο έχει αγοραστεί χύμα από την Ελλάδα. Η Ιαπωνία έχει την υψηλότερη κατά κεφαλή κατανάλωση ελαιόλαδου στην Ασία και αποτελεί την 7η αγορά σε μέγεθος αξίας εισαγόμενου ελαιολάδου στον κόσμο.
Οι προοπτικές, επομένως, για το ελληνικό ελαιόλαδο παραμένουν ισχυρές αρκεί να γίνει γνωστή η υπεραξία του προϊόντος μας. Κι αυτό φυσικά μπορεί να γίνει μόνο με την εξαγωγή τυποποιημένου ελαιολάδου και όχι με την χύμα εξαγωγή του.