Μια εικόνα «παιδική»;

Είναι αλήθεια πως έχουμε συνηθίσει πια την άλλοτε ανεκτή, άλλοτε οριακή και άλλοτε βουτημένη στις υπερβολές τραγική εκμετάλλευση των ανηλίκων, ειδικά όταν κουβαλούν, άθελά τους, ένα όνομα γνωστό ανά την υφήλιο, είτε για κακό, είτε για καλό. Το συγκεκριμένο είδος εκμετάλλευσης βέβαια, χρησιμοποιεί με τη σειρά του τον πιο διαδεδομένο, οξύ, και άμεσο τρόπο προώθησης των ημερών μας, την εικόνα. Πρόκειται για εκμετάλλευση φυσικά, ωστόσο δεν προδίδεται από μώλωπες, γρατζουνιές και τραύματα, καλύπτεται νομικά, και ακόμα και οι λίγοι σταθεροί αντίπαλοι που θα συναντήσει, (ίσως ορισμένες οργανώσεις υπεράσπισης των προφανών ανθρώπινων δικαιωμάτων, όπως της αξιοπρέπειας και της ιδιωτικότητας), πιθανότερο είναι να της προσφέρουν επιπλέον διαφήμιση, παρά να τη βλάψουν.

Η εικόνα δεσμεύει, αποσπά προσοχή, σκέψεις, αντιδράσεις, αλλοιώνει την κρίση, υποκειμενικοποιεί τη λογική. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι, εσκεμμένα ή ασυνείδητα, δεν επιτρέπουν στο μυαλό τους να συννεφιάζει δεχόμενο τους αναρίθμητους προβληματισμούς που μπορεί να προκαλέσει μια εσωτερική ερώτηση σχετικά με το βαθμό της ισχύς των γονιών ως προς τα παιδιά τους, για τις επιρροές, για τις καθοριστικές αυτές επιπτώσεις στο μέλλον το δικό τους και το δικό μας. Σίγουρα υπάρχουν άνθρωποι που αναρωτιούνται για το ποιον πραγματικά ενδιαφέρει η κόρη του Tom Cruise, και άλλοι τόσοι που τους μοιάζει αδιανόητο το πόσο καθυστέρησα εγώ να ενημερωθώ για ένα τέτοιο φλέγον ζήτημα της καλλιτεχνικής επικαιρότητας. Προσωπικά, δεν ανήκω σε καμία από τις παραπάνω κατηγορίες. Σκοντάφτω, κατά λάθος συνήθως, σε παρεμφερή κείμενα, και η δύναμη της εικόνας που τα συνοδεύει, είναι αυτή που με εμποδίζει από το να βιαστώ να απομακρυνθώ από τα δεδομένα τους. Ορισμένα με ξενίζουν από την αρχή τους, άλλα με στενοχωρούν με την αδιακρισία τους, άλλα τα απολαμβάνω, ως το τέλος τους.

Η εικόνα, όμως! Η εικόνα με παρασύρει, καταφέρνοντας να σκεπάζει ακόμα και τις γύρω της λέξεις. Όταν είδα, λοιπόν, ένα χαριτωμένο κοριτσάκι με βαμμένα νύχια και ενδυμασία σε όλες τις αποχρώσεις του ροζ, παραπάτησα για άλλη μία φορά, γιατί γέλασα. Γέλασα! Και αφού συνήλθα από το ταρακούνημα, διάβασα. Η Suri Cruise είναι μόλις έξι χρόνων. Έστρεψα το πρόσωπό μου προς την κορνίζα απέναντι από τον υπολογιστή μου. Ήμουν εγώ, έξι περίπου χρονών. Μπερδεύτηκα, αγχώθηκα. Οι λεζάντες έγραφαν πως πρόκειται για ένα άτομο από το οποίο ο κόσμος της μόδας αναμένει πολλά. Μα το άτομο αυτό, το πιο φυσικό είναι να ενοχλείται από το βερνίκι στα δάχτυλά του, να απεχθάνεται τη φουριόζικη φορεσιά του, να πονάει από τα καλοχτενισμένα του μαλλιά. Ωστόσο, οι γονείς του καμαρώνουν, και γνωρίζω πως αντίστοιχες καταστάσεις συναντούμε όλοι, από το σπίτι μας, μέχρι τον πιο μακρινό δρόμο της πόλης. Στην καλύτερη περίπτωση τις παρατηρούμε, τις σχολιάζουμε, τις προσπερνάμε, στη χειρότερη τις ζηλεύουμε. Τις επικροτούμε; Σπάνια. Όμως, όταν μιλάμε για το Hollywood, όλα ξαφνικά αλλάζουν.

Εγώ για παράδειγμα, διάβασα από το πουθενά ένα ολόκληρο κείμενο που με προτρέπει να μιμηθώ το ζεύγος Kate – Tom, και έχω αφιερώσει ένα τουλάχιστον δεκάλεπτο, εξετάζοντας εξονυχιστικά (στην κυριολεξία), την περίφημη φωτογραφία. Και τώρα που το έχω συνειδητοποιήσει, μάλλον θα το ξαναέκανα. Ποια είναι η δική μου ευθύνη; Σίγουρα δε μασκάρεψα εγώ το παιδάκι, μαθαίνοντας του, αντί για τον ήλιο, να επιζητά τα φλας. Μπορεί όμως να διάδωσα την «αστεία» εικόνα του, να μοιράστηκα ένα κομμάτι της εκμετάλλευσης που άλλοι ξεκίνησαν, ίσως πιο κοντά μου από όσο φαντάζομαι. Και αν δεν ήταν η σειρά μου να πράξω κάτι από τα παραπάνω, κάποιος άλλος δε θα αμφέβαλλε για το πόσο αθώο ήταν το γέλιο που του δημιούργησε η μικρή δεσποινίδα. Δεν πιστεύω πως η πλειονότητα των επισκεπτών των εν λόγω σελίδων αποδέχτηκαν το θέαμα και τις ιδέες που πρέσβευε, συμπέρασμα που μου απέδειξαν γενναιόδωρα και τα σχόλια, τα οποία, (ευτυχώς για άτομα που αναζητούν τις αντιδράσεις, όπως εγώ), πολλοί τελικά παραθέτουν χωρίς ενδοιασμό. Να και ένα καλό του ψηφιακού σύμπαντος! 

Ο κόσμος μας διαθέτει ακόμα αντισώματα. Το πρόβλημά του όμως είναι ότι πρέπει να μάθει να τα ενεργοποιεί και σε συνθήκες φαινομενικής ευχαρίστησης και διασκέδασης. Κυρίως δηλαδή, σε τέτοιες συνθήκες, που ως λιγότερο εμφανείς, είναι περισσότερο επικίνδυνες. Όταν οι πολύχρωμες, αναζωογονητικές εικόνες επιδιώκουν να σε προσεγγίσουν, κομψά ή άξεστα, τότε να ξέρεις πως είναι η κατάλληλη ώρα να επικαλεστείς τα δικαιώματα της μικρής Suri, που δεν τη ρώτησε κανείς αν θέλει, τη στιγμή που πίνει την – ας ελπίσουμε – σοκολάτα της, να την κατασκοπεύει μια φοιτήτρια από την Ελλάδα. 

Συγγνώμη, Suri. Συγγνώμη εκ μέρους αυτών που θα σου επιβάλλουν να είσαι περήφανη σε λίγα χρόνια για τις εν λόγω εμφανίσεις σου, συγγνώμη για όσες φορές δεν καταφέρω να αποτρέψω τη συμβολή μου στο εγχείρημά τους…