«Στον καιρό της σποράς μάθε, στο θέρος δίδαξε, το χειμώνα απόλαυσε!», του Θανάση Καμπισιούλη

Λένε πως καλός δάσκαλος είναι αυτός που φτιάχνει καλούς μαθητές. Κάποιοι άλλοι το προεκτείνουν και λένε πως καλός δάσκαλος είναι αυτός που βγάζει καλούς δάσκαλους. Υπάρχουν και κάποιοι άλλοι που λένε πως καλός δάσκαλος είναι αυτός που μαθαίνει από τους μαθητές του. Ό,τι κι αν πιστέψουμε από όλα αυτά, το συμπέρασμα είναι ότι η γνώση είναι πολύ σημαντική και σχεδόν πάντα οδηγεί στην ανάπτυξη του ανθρώπου. Χάρη στην καλή γνώση θα έχουμε καλύτερες επιλογές και οι επιλογές αυτές φέρνουν τα καλά αποτελέσματα.

Πότε όμως είναι ο κατάλληλος καιρός για την απόκτηση γνώσεων; Όπως λέει και ο Μπλέικ, τον καιρό της σποράς μάθε. Αν θέλεις ανθό και σπανάκι, τότε η σπορά πρέπει να γίνει τους πρώτους τρεις μήνες του έτους. Αν θέλεις λάχανο και ντομάτα, τότε ο καιρός της σποράς είναι ο Απρίλιος, ο Μάιος και ο Ιούνιος. Το καλοκαίρι μπορείς να σπείρεις μαρούλι και παντζάρια ενώ ραδίκια, σκόρδα και μπιζέλια, μπορείς να σπείρεις τους υπόλοιπους μήνες του έτους. Βλέπουμε ότι ο καιρός της σποράς είναι κάθε μήνας και κάθε ημέρα. Έτσι και για τη μάθηση, πάντα είναι η κατάλληλη ώρα. Ποτέ δεν σταματάς να σπέρνεις, ποτέ δεν σταματάς να μαθαίνεις.
Δεν είναι σωστό να περιορίζουμε την εποχή της μάθησης μόνο στους σχολικούς μήνες, από Σεπτέμβριο έως Μάιο, ούτε στις σχολικές και φοιτητικές ηλικίες, μέχρι 18 ή 24 ετων. Η εποχή της μάθησης δεν σταματά ποτέ, απλά αλλάζει ανάλογα την εποχή, όπως και η σπορά. Η γνώση δεν έχει τέλος, δεν θα μπορέσουμε να τα μάθουμε όλα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η προσπάθεια μας πρέπει να σταματήσει. Αντίθετα, πρέπει συνεχώς να προσπαθούμε να μαθαίνουμε όσο πιο πολλά και ουσιαστικά μπορούμε, τουλάχιστον στους τομείς που μας ενδιαφέρουν. «Πρέπει να ζούμε σαν να πρόκειται να πεθάνουμε αύριο και να μελετάμε σαν να πρόκειται να ζήσουμε για πάντα». Αφού κάνουμε την γνώση που αποκτήσαμε κτήμα μας, μπορούμε να την μοιράσουμε στους γύρω μας.
Η εποχή του θέρους είναι η κατάλληλη εποχή να διδάξουμε. Διότι η γνώση μικραίνει αν μένει μέσα στον ίδιο άνθρωπο. Είναι απίστευτα χρήσιμο να μπορείς να μοιραστείς τις γνώσεις σου με τους ανθρώπους που αγαπάς, με αυτούς που είναι γύρω σου και με ανθρώπους που βρίσκονται σε μια δύσκολη θέση και ζητούν τη συμβουλή σου. Όσο άσχημο είναι να επιδεικνύεις την γνώση σου, τόσο ωραίο είναι να την μοιράζεις όταν αυτό σου ζητηθεί. Για αυτό εμάς μας θυμούνται ελάχιστοι άνθρωποι ενώ έναν δάσκαλο τον θυμούνται εκατοντάδες μαθητές του. Ό,τι δώρο κι αν κάνεις σε κάποιον άνθρωπο, πάντα οι φίλοι σου θα θυμούνται μια καλή κουβέντα ή συμβουλή που θα τους έδωσες την στιγμή που την είχαν ανάγκη.
Η γνώση και η εμπειρία αναπτύσσουν, βελτιώνουν τον εαυτό μας αλλά και την κοινωνία μέσα από εποικοδομητικό διάλογο και μοίρασμα. Η γνώση άλλωστε είναι από τα πράγματα που όταν την μοιράζεσαι μεγαλώνει, πολλαπλασιάζεται και δεν λιγοστεύει! Φυσικά για να μαθαίνεις από τον άλλο πρέπει να έχεις μάθει πρώτα από όλα να ακούς. Να μην θεωρείς ότι τα ξέρεις όλα και φυσικά να είσαι έτοιμος να υιοθετήσεις μια διαφορετική άποψη. Ανάλογα την οπτική ή ανάλογα τη στιγμή μπορεί να είναι σωστό αυτό που πιστεύεις, αλλά μπορεί να είναι σωστό και κάτι άλλο. Έχουμε ένα στόμα αλλά δυο αυτιά για να ακούμε κυρίως.
Στα πρώτα βήματα μας καλό είναι να κοπιάσουμε. Να εκμεταλλευθούμε τα πρώτα χρόνια της ζωής μας αποκτώντας γνώσεις. Αν γίνει αυτό, σίγουρα τα επόμενα χρόνια θα είναι πιο εύκολα και αργότερα θα μπορέσουμε να απολαύσουμε τα επιτεύγματά μας. Το αντίθετο δεν μπορεί να γίνει και πρέπει να είμαστε ειλικρινείς τόσο με τους εαυτούς μας, όσο και με την σημερινή νεολαία. Πρώτα θα αφιερώσουμε χρόνο να μάθουμε για να μπορέσουμε να κάνουμε τις σωστές επιλογές και ύστερα θα έρθει η εποχή της επιτυχίας. Μέσα από λάθη και αποτυχίες θα μας προσφέρει η ζωή την απόλαυση που μας αξίζει με βάση την προσπάθεια που κάναμε. Η ζωή δεν χρωστά σε κανέναν, όλοι πρέπει να μοχθήσουμε για να κερδίσουμε. Ο Ιησούς δεν είπε στους μαθητές του μην κάνετε τίποτα και όλα θα γίνουν. Τους έλεγε: «ζητάτε και θα σας δοθεί, ψάχνετε και θα βρείτε, χτυπάτε την πόρτα και θα σας ανοιχτεί. Όποιος ζητάει παίρνει, όποιος ψάχνει βρίσκει, κι όποιος χτυπάει του ανοίγεται».
Ο Ουίλιαμ Μπλέικ ήταν ένας από τους σημαντικότερους Άγγλους ποιητές και παράλληλα ζωγράφος, χαράκτης, εικονογράφος, μυστικιστής και οραματιστής. Mε την καθημερινή του προσπάθεια θέλησε και κατάφερε να ασχοληθεί με όλα αυτά. Χαρακτηρίζεται συχνά ως ο «Προφήτης» της αγγλικής λογοτεχνίας και ένας από τους πιο πολύπλευρους καλλιτέχνες. Ακόμα και στο τέλος της ζωής του παρέμενε ακμαίος και ιδιαίτερα οξυδερκής. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός πως προσπάθησε να μάθει ιταλικά με σκοπό να διαβάσει Δάντη! Χιλιάδες συνάνθρωποι μας δεν καθορίζουν τη ζωή τους με βάση την ηλικία στην ταυτότητα τους. Προσπαθούν μέχρι το τέλος να είναι δημιουργικοί, να μαθαίνουν και να βελτιώνονται. Με το παράδειγμα όχι μόνο μας δείχνουν την δύναμη της μάθησης αλλά ταυτόχρονα μας διδάσκουν. Αν καταφέρεις και παίρνεις και απόλαυση από όλα αυτά, σημαίνει ότι ζεις στην καλύτερη εποχή όπου μπορείς να μαθαίνεις, να διδάσκεις αλλά και να απολαμβάνεις.
Όπως έλεγε και ο Μάρκος Αυρήλιος: «Αν στα είκοσι δεν μάθεις, στα τριάντα δεν κάνεις, στα σαράντα δεν έχεις, τότε στα πενήντα ούτε θα μάθεις, ούτε θα κάνεις, ούτε θα έχεις.» Με μια παραλλαγή θα μπορούσαμε να πούμε αν μικρός δεν ξεκινήσεις να μαθαίνεις και δεν σταματήσεις ποτέ, στα τριάντα δεν κάνεις, στα σαράντα δεν έχεις, τότε στα πενήντα ούτε θα μάθεις, ούτε θα κάνεις, ούτε θα έχεις…

* Αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μου: eetsi@windowslive.com.