«Ευφυΐα είναι η ικανότητα να προσαρμόζεσαι στις αλλαγές» (St. Hawking), του Θανάση Καμπισιούλη

Επιστροφή στην κανονικότητα λοιπόν! Ωραία λέξη η κανονικότητα! Τόσες φορές την έχουμε ακούσει τελευταία και ποτέ δεν την βαριόμαστε. Ίσα ίσα μας γεμίζει χαρά και αισιοδοξία ότι κάτι καλό θα συμβεί σε λίγο. Αυτό που μάλλον μας ενοχλεί είναι η αρχική λέξη που την συνοδεύει. Η λέξη «επιστροφή». Πραγματικά δεν νιώθουμε πάντα χαρούμενοι με την λέξη επιστροφή, αφού συνήθως δηλώνει στασιμότητα, ακινησία. Προτιμούμε τη μετάβαση σε κάτι καλύτερο. Την βελτίωση, την ανάπτυξη, την συνεχιζόμενη πορεία προς τα εμπρός!

Το πρωί φεύγεις από το σπίτι σου για τη δουλειά. Το απόγευμα επιστρέφεις, αλλά ακόμη και σε αυτή την επιστροφή, τίποτα δεν είναι το ίδιο. Μετά από μερικές εβδομάδες επιστρέφεις στον τόπο καταγωγής σου, στο χωριό σου, στο εξοχικό σου. Χαίρεσαι και νιώθεις υπέροχα, αλλά και πάλι τίποτα δεν έχει μείνει όπως τα άφησες. Οι άνθρωποι, το περιβάλλον, η γειτονιά σου, πάντα έχουν πολλά να σου θυμίσουν, αλλά πάντα κάτι καινούργιο έχουν να σου πουν. Πας στο Άλσος Βέικου μετά την καραντίνα και διαπιστώνεις ότι είναι ωραιότερο από ποτέ! Ένας παράδεισος! Όταν εμείς «μέναμε στο σπίτι», ο Δήμαρχος με τις Υπηρεσίες του το φρόντιζαν.
Η αλλαγή λοιπόν είναι αλληλένδετο συστατικό στη ζωή μας. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι είναι πάντα ευπρόσδεκτη, αντίθετα οι αντιδράσεις όλων στην αλλαγή έχουν απασχολήσει και απασχολούν χιλιάδες ερευνητές και επιστήμονες. Η συνήθεια και η αβεβαιότητα είναι οι χειρότεροι εχθροί της. Η πρόοδος είναι ωραία λέξη, αλλά αυτό που τη δημιουργεί είναι η αλλαγή και η αλλαγή έχει πολλούς εχθρούς, έλεγε ο Robert Kennedy. Φυσικά η μεγαλύτερη αντίσταση στην αλλαγή είναι όταν επιδιώκουμε την δική μας αλλαγή! «Σκέψου, πόσο δύσκολο είναι ν’ αλλάξεις τον εαυτό σου και θα καταλάβεις πόσο μηδαμινές είναι οι δυνατότητές σου ν’ αλλάξεις τους άλλους» έλεγε ο Βολταίρος.
Όπως έγραψα πιο πάνω, ο μεγάλος εχθρός της αλλαγής είναι η συνήθεια. Τόσο πολύ έχει ριζώσει μια συμπεριφορά, μια δραστηριότητα που είναι παρα πολύ δύσκολο να πεισθεί κάποιος να κάνει στο εξής κάτι διαφορετικό. Ακόμη και στην κορυφή να βρεθείς πάντα πρέπει να αλλάξεις για να μπορέσεις να διατηρηθείς εκεί ψηλά. Ο Γενικός Διευθυντής μιλούσε στην ετήσια συνάντηση των υπάλληλων της εταιρείας και ενώ το κλίμα ήταν χαρούμενο αφού η εταιρεία είχε τρομερά αποτελέσματα τους είπε, αφήνοντας τους έκπληκτους, την νέα χρονιά πρέπει να κάνουμε ριζικές αλλαγές! Πάντα υπάρχουν περιθώρια για βελτίωση, πάντα υπάρχει ανάγκη για αλλαγές.
Τα στάδια μιας αλλαγής ξεκινούν με την αναγνώριση της ανάγκης για μια αλλαγή και στη συνέχεια με την προετοιμασία και την οργάνωση των δράσεων που πρέπει να γίνουν. Μετά την δράση σημασία έχει η προσπάθεια για την διατήρηση της αλλαγής, κάτι που γίνεται με συνεχή παρακολούθηση και σωστή επικοινωνία. Όλα τα στάδια είναι εξίσου σημαντικά. Σκεφτείτε πόσες αλλαγές δεν προχωρήσαν, δεν ξεκίνησαν καν, διότι κάποιος δεν εντόπισε έγκαιρα και αποτελεσματικά την ανάγκη για αλλαγή. Αυτά όλα ισχύουν από την ανάγκη για αλλαγή ενός προϊόντος έως την ανάγκη για μια αλλαγή στις καθημερινές μας συνήθειες. Τα στάδια παραμένουν σημαντικά και ακολουθούνται είτε το κάνει συστηματικά, είτε όχι.
Βέβαια για να μπορέσει κάποιος να αποδεχθεί μια αλλαγή, πρέπει να γνωρίζει τους λόγους, την διαδικασία και τα αποτελέσματα που αναμένουμε από αυτή την αλλαγή. Για αυτό η μεγάλη προσπάθεια είναι να γίνει σύμμαχος αυτός που πρέπει να αλλάξει. Μόνο τότε θα έρθουν τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Αν αφιερώσουμε ικανό χρόνο για να πεισθούν όλοι αυτοί που πρέπει να αλλάξουν, τα επόμενα βήματα θα είναι εύκολα και θα έχουν αποτέλεσμα. Αν κάποιος πειστεί μπορεί να γίνει πρεσβευτής και σύμμαχος της αλλαγής αυτής. Αν δεν πεισθεί όχι μόνο δεν πρόκειται να αλλάξει ποτέ, αλλά θα πολεμήσει και την επερχόμενη αλλαγή. Αντί για σύμμαχος θα γίνει εχθρός και πολέμιος!
Για το λόγο αυτό στην πράξη πολύ συχνά ισχύει το «μην χάνεις το χρόνο σου με αυτόν που δεν θέλει να αλλάξει». Όσοι έχουν πέτυχει, έκαναν κάποια πράγματα σωστά και κάποια λάθος. Στην πορεία άλλαξαν αυτά που είχαν κάνει λάθος. Επειδή είμαστε αυτό που κάνουμε καθημερινά, η ερώτηση που πρέπει να μας απασχολεί κάθε ημέρα είναι: Πού δεν είμαι καλός; Τί πρέπει να αλλάξω; Με τις απαντήσεις που θα δώσουμε εντοπίζουμε το θέμα αλλά για να φτάσουμε στη λύση θέλει πολύ προσπάθεια. Μόνο η επικοινωνία της αλλαγής, λένε, ότι πρέπει να γίνει 7 φορές! Για να γίνει σαφής και να φτάσει σε όλους. Τόσο μεγάλη είναι η αντίσταση…
«Εσύ πρέπει να αλλάξεις, αν θέλεις να αλλάξεις τον κόσμο», έλεγε πριν από 100 χρονιά ο Ινδός πολιτικός, Mahatma Gandhi. Με την «επιστροφή στην κανονικότητα» έχουμε την κατάλληλη ευκαιρία να αλλάξουμε τον εαυτό μας και τον κόσμο μας αφού δεν αρκεί να παραπονιόμαστε και να γκρινιάζουμε για «τα στραβά αυτού του κόσμου». Αφού έχουμε εντοπίσει την ανάγκη για αλλαγή είναι ώρα για προετοιμασία και δράση! Πάντα υπάρχει λόγος και πάντα υπάρχει τρόπος να αλλάξουμε αυτό που δεν μας αρέσει.
Μετά τη δολοφονία του George Floyd και τα γεγονότα που ακολούθησαν, ο Γιάννης Αντετοκούνμπο δήλωσε: «Φτάνει ως εδώ! Είναι ώρα για αλλαγή!» Aν καθυστερήσει η αλλαγή, αν δεν γίνει στην ώρα της, το πιο πιθανό είναι να γίνει αργότερα αλλά με πιο βίαιο τρόπο.
Επιστρέφουμε στην κανονικότητα αλλά ο κόσμος αλλάζει, εξελίσσεται. Το ίδιο και οι άνθρωποι. «Δεν επιβιώνει το δυνατότερο είδος, ούτε το ευφυέστερο, αλλά το πιο ευπροσάρμοστο στις αλλαγές», έλεγε ο Κάρολος Δαρβίνος. Έτσι, παρά τις δυσκολίες που ανέφερα, θα τολμούσα να πω ότι ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για να αλλάζει και όχι το αντίθετο. Ας μην φοβόμαστε την αλλαγή. Καλύτερα να την επιδιώκουμε…

* Αν θέλετε να επικοινωνήσετε μαζί μου: eetsi@windowslive.com.