Εμπιστοσύνη και πειθαρχία, του Γιώργου Πένταρη

Στις 9 Απρίλη είχα γράψει ένα άρθρο για την ανάγκη συναίνεσης στην Ελληνική κοινωνία, υποστηρίζοντας την άποψή μου με μερικά παραδείγματα από την πειθαρχία που έχουμε δείξει στην τήρηση των μέτρων, αλλά και στις μεθόδους που ακολουθήθηκαν για την υλοποίηση κάποιων έργων πληροφορικής που πήγαν την χώρα ένα βήμα πιο μπροστά στην σύγχρονη εποχή της ψηφιακής διακυβέρνησης. Σε αυτό το άρθρο θα προσπαθήσω να εξηγήσω την συμπεριφορά μας σε τρία καθοριστικά γεγονότα στην πορεία μας στην τελευταία εικοσαετία. Ήταν το μεγάλο γεγονός της τέλεσης των Ολυμπιακών Αγώνων, η οικονομική κρίση του 2010 και η σημερινή κρίση του κορωνοϊού, τις οικονομικές συνέπειες της οποίας δεν μπορούμε ακόμη να υπολογίσουμε. Ακούμε από διάφορους οικονομολόγους για ύφεση 10%, για καταβαράθρωση του τουρισμού και για πολλές άλλες πιθανές συνέπειες που δικαιολογούνται με την σημερινή κατάσταση.

Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή και πρώτα – πρώτα με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, των οποίων η επιτυχία ήταν αναμφισβήτητη παίρνοντας εύσημα από όλες τις συμμετέχουσες χώρες. Τότε έγιναν μεγάλα έργα που έμειναν κληρονομιά στον Ελληνικό λαό, όπως π.χ. τα στάδια, η Αττική Οδός και διάφορα άλλα. Τότε ένα σπουδαίος θεσμός αναπτύχθηκε, ο εθελοντισμός, ο οποίος μετά την λήξη των Αγώνων εγκαταλείφθηκε. Δεν εγκαταλείφθηκε μόνο ο εθελοντισμός, αλλά και πολλά ολυμπιακά έργα κινδύνεψαν από έλλειψη συντήρησης και για τα οποία έγιναν αγώνες να περάσουν στην ιδιοκτησία του λαού μέσω της τοπικής αυτοδιοίκησης όπως π.χ. το Παλαί στο Γαλάτσι. Γενικά είναι διάχυτη η άποψη ότι υπάρχει εγκατάλειψη των εγκαταστάσεων επειδή έχουν μεγάλο κόστος συντήρησης χωρίς να φέρουν έσοδα, τα οποία θα μπορούσαν να υπάρχουν αν υπήρχε η ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗ του λαού προς την Κυβέρνηση.
Εδώ ακριβώς είναι ο πυρήνας του άρθρου μου σήμερα, η εμπιστοσύνη του πολίτη απέναντι στις πράξεις της εκτελεστικής εξουσίας. Θα μπορούσε κάποιος απλά να ισχυριστεί ότι φταίει η κυβέρνηση για την έλλειψη εμπιστοσύνης μέσα στον λαό. Άλλοι θα ισχυριστούν ότι για αυτό το θέμα φταίει ο λαός ή τα κόμματα της αντιπολίτευσης που δεν δέχονται την πολιτική της κυβέρνησης. Η αλήθεια όμως είναι κάπου στη μέση, αλλά με μεγαλύτερη ευθύνη στην κυβέρνηση. Αν η κυβέρνηση έθετε ένα διαφανές πλαίσιο για την τύχη και διαχείριση των ολυμπιακών ακινήτων στους ενδιαφερόμενους δήμους και κατ’ επέκταση στους πολίτες, τότε παρά τα διάφορα αντικρουόμενα συμφέροντα, ο λαός θα έβλεπε τις ειλικρινείς διαθέσεις και θα αποδεχόταν όποιες αποφάσεις. Το συμπέρασμα είναι ότι τότε η Ελλάδα απέτυχε να επενδύσει στο όφελος των Ολυμπιακών Αγώνων όπως έκανε η Βαρκελώνη και άλλες ολυμπιακές πόλεις και αυτό οφείλεται και στην απουσία εμπιστοσύνης των πολιτών.
Το δεύτερο γεγονός ήταν η σχεδόν δεκαετής κρίση που ξεκίνησε το 2010 και από την οποία είδαμε φως στο τούνελ πρόσφατα, αλλά ήρθε ο κορονοϊός και μας έριξε κατραπακιά. Τότε που ο Παπανδρέου από το Καστελόριζο μας πληροφορούσε ότι η χώρα είναι στο χείλος οικονομικής καταστροφής δεν τον πίστεψε κανένας, ούτε ακόμη και ο κόσμος του ΠΑΣΟΚ, ούτε τα κόμματα της Αντιπολίτευσης. Κανένας δεν πίστεψε τότε ότι είμασταν σε οικονομική κρίση και όπως θυμάστε οι διαδηλώσεις έδιναν και έπαιρναν στην Αθήνα και στις άλλες μεγάλες πόλεις. Τότε καμιά κυβέρνηση δε μίλησε με ειλικρίνεια στον λαό, εκτός ίσως του Παπανδρέου, αλλά κατασπαράχθηκε όμως από το Σαμαρά με τα Ζάππεια και με την σειρά του αυτός κατασπαράχθηκε από τον Τσίπρα με το πρόγραμμα Θεσσαλονίκης.
Αυτή η απουσία εμπιστοσύνης στην εκτελεστική εξουσία, η οποία οφείλεται κυρίως στην έλλειψη εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, ανάγκασε την χώρα να περάσει από τις Συμπληγάδες δεκαετούς σχεδόν κρίσης. Παρά τις τρομερές θυσίες που υποβληθήκαμε από την κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ, τρόικα και ΔΝΤ, φτάσαμε το 2014 να εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια εξόδου από την κρίση. Πάλι όμως η απουσία εμπιστοσύνης έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ στην κυβέρνηση με τα γνωστά αποτελέσματα τουλάχιστον τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του.
Το τρίτο γεγονός που ζούμε τώρα είναι ο κορωνοϊός με τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει στην κοινωνία και στην οικονομία. Βλέπουμε εδώ λοιπόν ότι ο λαός και τα πολιτικά κόμματα συναινούν στα μέτρα και αυτό δεν γίνεται μόνο από τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει η υγεία του καθενός, αλλά και γιατί η κυβέρνηση χειρίστηκε το ζήτημα με κάθε ειλικρίνεια έχοντας ταυτόχρονα και ένα συνεκτικό σχέδιο για αντιμετώπιση της κατάστασης. Η συνεχής ενημέρωση του κόσμου από τους ειδικούς και η λήψη μέτρων από την κυβέρνηση για την όσο το δυνατόν καλύτερη υποστήριξη των εργαζομένων και των επιχειρήσεων που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τον κορονοϊό, έχουν αυξήσει κατά πολύ το επίπεδο εμπιστοσύνης του λαού.
Αυτό είναι το ζητούμενο σε μια κοινωνία και οικονομία όπως είναι η δική μας. Θα πρέπει η κάθε κυβέρνηση με τις ενέργειές της να κερδίζει την εμπιστοσύνη του λαού και ο λαός με την σειρά του, τουλάχιστον η πλειοψηφία των λογικών ανθρώπων, θα δέχεται τις αποφάσεις της κυβέρνησης. Για να γίνει αυτό όμως απαιτείται διαφάνεια των αποφάσεων της κυβέρνησης και λογοδοσία, επειδή διαφάνεια και λογοδοσία είναι ποσά ανάλογα με το επίπεδο εμπιστοσύνης. Ένα απλό παράδειγμα αδιαφάνειας που προκαλεί μείωση του επιπέδου εμπιστοσύνης και θα πρέπει να καταργηθεί, είναι η φάμπρικα των τροπολογιών που συνοδεύουν τα διάφορα νομοσχέδια. Αν είναι ανάγκη να μπουν κάποιες τροπολογίες για την διόρθωση κάποιων δυσλειτουργιών διαφόρων ψηφισμένων νόμων, τότε αυτές θα πρέπει να κατατίθενται μαζί με τον προς συζήτηση νόμο. Ακόμη θα πρέπει η διαβούλευση των προς ψήφιση νομοσχεδίων να παίρνει μεγαλύτερη δημοσιότητα ώστε οι ενδιαφερόμενοι να υποβάλουν απόψεις, προτάσεις και αντιρρήσεις.
Θέλω να πιστεύω ότι η θετική κληρονομιά του κορωνοϊού θα είναι πρέπει να είναι ο διαφανής τρόπος που δουλεύει η κυβέρνηση και η εμπιστοσύνη που έχει ο λαός προς αυτή, ανεξάρτητα πολιτικών πεποιθήσεων. Δεν θα πρέπει να έχουμε ως κριτήριο την πολιτική μας τοποθέτηση, αλλά αν η κυβερνητική πολιτική ακολουθεί μια δίκαιη και ορθολογική πορεία με υποστήριξη των λαϊκών συμφερόντων, αλλά και των επιχειρήσεων. Τουλάχιστον για τα θέματα που αφορούν ζητήματα παιδείας, υγείας, εθνικής άμυνας θα κάθε κυβέρνηση να χαίρει της απόλυτης εμπιστοσύνης από τον λαό και αυτή η εμπιστοσύνη κερδίζεται μόνο από την διαφάνεια και λογοδοσία της κυβερνητικής πολιτικής.
Η Ελλάδα πρέπει να επενδύσει στην εθνική ομοψυχία που αποκτήθηκε λόγω κορωνοϊού.