ΘΩΜΑΣ ΚΟΡΟΒΙΝΗΣ, Συγγραφέας, «Η Ελλάδα βρίσκεται σ’ ένα σημαντικό σταυροδρόμι και η τύχη μας καθορίζεται από αυτό»

Ο Θωμάς Κοροβίνης γεννήθηκε το 1953 στη Νέα Μηχανιώνα Θεσσαλονίκης. Φιλόλογος στη μέση εκπαίδευση. Από το 1988 έως το 1996 έζησε στην Κωνσταντινούπολη, υπηρετώντας στο Ζάππειο και το Κεντρικό Παρθεναγωγείο της. Εδώ και χρόνια ερευνά πτυχές του ελληνικού και του τουρκικού λαϊκού πολιτισμού καθώς και τις σχέσεις μεταξύ τους. Συνεργάζεται με διάφορα λογοτεχνικά περιοδικά. Από το 1995 μέχρι και το 1999 εργάστηκε ως παραγωγός και επιμελητής ραδιοφωνικών εκπομπών στον 9,58 FM της Θεσσαλονίκης.

Συνέντευξη: ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

Έγραψε τα βιβλία: «Τουρκικές παροιμίες», «Κανάλ ντ’Αμούρ», «Τα πρόσωπα της Σωτηρίας Μπέλλου», «Φαχισέ Τσίκα», «Σκανδαλιστικές και βωμολοχικές ελληνικές παροιμίες», «Κωνσταντινούπολη, λογοτεχνική ανθολογία: Τούρκοι ποιητές υμνούν την Κωνσταντινούπολη», «Ο Μάρκος στο χαρέμι», «Το χτικιό της Άνω Τούμπας», «Οι ασίκηδες», «Οι ζεϊμπέκοι της Μικράς Ασίας», «Όμορφη νύχτα», «Σμύρνη: μια πόλη στη λογοτεχνία», «Ο γύρος του θανάτου», «Το αγγελόκρουσμα», κ.ά.
Το 1995 βραβεύτηκε με το βραβείο Αμπντί Ιπεκτσί. Το 2011 με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος για το βιβλίο του «Ο γύρος του θανάτου», με θέμα την υπόθεση του «Δράκου του Σέιχ-Σου», Αριστείδη Παγκρατίδη.
Είναι μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων. Είναι επίσης συνθέτης, στιχουργός και ερμηνευτής λαϊκών τραγουδιών. Έχει συνεργαστεί με τα συγκροτήματα «Βόσπορος», «Εν χορδαίς» και «Λωξάντρα». Το 2002 δημιούργησε, μαζί με την Τουρκάλα ερμηνεύτρια Ντιλέκ Κοτς, το συγκρότημα παραδοσιακής ελληνικής και τουρκικής μουσικής «Ανατολίτικος Σεβντάς».
Δισκογραφία (σύνθεση-ερμηνεία): «Από έβενο κι αχάτη», «Φουζουλή: Λεϊλά και Μετζνούν», «Τακίμια», «Το κελί», και συμμετοχή ως στιχουργός σε δίσκους των Νίκου Παπάζογλου, Λιζέτας Καλημέρη, Χρήστου Τσιαμούλη, Βούλας Σαββίδη, Ελένης Βιτάλη, Δημήτρη Κοντογιάννη, κ.ά. Συχνά παρουσιάζει συναυλίες με το δικό του ρεπερτόριο ή με θέματα του ρεμπέτικου και του λαϊκού τραγουδιού.
Από το 2009, στις αρχές του καλοκαιριού, οργανώνει στο κτήμα του στα Λεχώνια Πηλίου μια βραδιά πανελλήνιας συνάντησης συγγραφέων και αναγνωστών της νεοελληνικής λογοτεχνίας, με τη συμμετοχή μουσικών συγκροτημάτων.

«ΠΑΛΜΟΣ»: Σε ποιο περιβάλλον μεγαλώσατε;
ΘΩΜΑΣ ΚΟΡΟΒΙΝΗΣ: Μεγάλωσα στην κωμόπολη της Νέας Μηχανιώνας, έναν ψαρότοπο απέναντι απ’ τον Όλυμπο. Σ’ ένα καφενείο. Ζυμώθηκα με την φτωχολογιά, το λαϊκό τραγούδι, την κοινωνική αδικία. Ψήθηκα από νωρίς στη ζωή.

«Π»: Ποια τα πρώτα ακούσματά σας;
Θ.Κ.: Τα ακούσματά μου σε όλη την παιδική και εφηβική ηλικία, ήταν ρεμπέτικα και λαϊκά τραγούδια. Τα λάτρεψα! Αργότερα ήταν γραφτό μου να γράψω κι εγώ τραγούδια και να μελετήσω το λαϊκό τραγούδι, τους δημιουργούς, τους τραγουδιστές, τους ήρωές του και να γράψω αρκετές μελέτες γι’ αυτό.

«Π»: Τί σηματοδοτούν για εσάς τα οκτώ χρόνια που ζήσατε στην Κωνσταντινούπολη;
Θ.Κ.: Ήταν ένα όνειρο! Μια τεράστια προίκα, γνωριμία με μια διαπολιτισμική μεγαλούπολη μαγευτικής ομορφιάς. Κάτω από τα επιστρώματα του τουρκικού και του οθωμανικού κόσμου εύρισκα πάντοτε αποθησαυρίσματα του ελληνικού πολιτισμού, ο οποίος προϋπήρχε και την είχε στο παρελθόν καθορίσει. Συγκέντρωσα πολλά στοιχεία που με βοηθούν σημαντικά στις έρευνες που κάνω και μου άνοιξαν δρόμους μέχρι τότε άγνωστους.

«Π»: Ως ερευνητής του Ελληνικού και Τουρκικού λαϊκού πολιτισμού, ανήκουμε στη Δύση;
Θ.Κ.: Είναι μοιραία η θέση μας, βρισκόμαστε σ’ ένα σημαντικό σταυροδρόμι και η τύχη μας παίζεται και καθορίζεται απ’ αυτό, δηλαδή ανάμεσα σε Βαλκάνια, Ανατολή και Δύση. Σε όλα αυτά ανήκουμε, όχι μόνο στη Δύση. Αυτό άλλωστε φαίνεται και από τη ποικιλία του πολιτιστικού μας κόσμου.

«Π»: Τί μας ενώνει και τί μας χωρίζει με τους γείτονές μας τους Τούρκους;
Θ.Κ.: Η μοίρα μας, ως λαών, είναι περίπου κοινή, τα συμφέροντα του οργανωμένου κράτους μας φέρνουν σε αντιμαχία. Πάντοτε θα έχουμε μια …διφορούμενη σχέση.

«Π»: Πότε ξεκινήσατε να γράφετε; Τί σας εμπνέει;
Θ.Κ.: Ξεκίνησα πολύ μικρός να γράφω και μάλιστα ποίηση. Με ενέπνευσαν πολλά και ποικίλα θέματα αλλά και πρόσωπα γι’αυτό και έχω ασχοληθεί με όλα τα είδη του λόγου: διήγημα, μυθιστόρημα, δοκίμιο, ποίηση, λαογραφία κλπ.

«Π»: Τί διαβάζατε από μικρό παιδί και τί τώρα;
Θ.Κ.: Διάβαζα και διαβάζω τα πάντα. Ελληνική και ξένη λογοτεχνία από μετάφραση, κυρίως μυθιστορήματα, Ουγκώ, Ζολά κ.α. Τώρα συνεχίζω να διαβάζω τα πάντα αλλά με πιο επιλεκτικό μάτι. Δεν προλαβαίνω λόγω υποχρεώσεων δυστυχώς. Πάντως διαβάζω όλα τα βιβλία των φίλων μου συγγραφέων.

«Π»: Πώς βλέπετε τα πράγματα στο ελληνικό τραγούδι;
Θ.Κ.: Το ελληνικό τραγούδι βγάζει ακόμη πολλά ταλέντα σε επίπεδο δημιουργίας αλλά δυστυχώς σε άδεια αγορά. Δε μπορούν έτσι να επιβιώσουν οι μουσικοί και οι ερμηνευτές. Είναι άδικο!

«Π»: Στέλιος Καζαντζίδης, τί ήταν για τους Έλληνες;
Θ.Κ.: Τί να πεις για τον Στέλιο… Ο Στέλιος είναι ο ιδανικός εκφραστής της ανατολίτικης πλευράς της Ελλάδας και της πιο βαθιάς και αυθεντικής λαϊκότητας. Είναι αξεπέραστος ακόμα και σήμερα, όχι μόνο ως τραγουδιστής, αλλά και ως λαϊκή προσωπικότητα.

«Π»: Ποια μουσική σας δουλειά ξεχωρίζετε;
Θ.Κ.: Το τελευταίο έργο μου, με τίτλο «Το κελί».
«Π»: Πόσο σημαντικός είναι ο στίχος στο τραγούδι; Μέσω της ποίησης βρήκε το δρόμο του;
Θ.Κ.: Και χωρίς υψηλές ποιητικές απαιτήσεις το τραγούδι είχε σχεδόν τέλειες στιγμές. Εγώ βάζω στο ίδιο βάθρο την Ευτυχία με τον Γκάτσο και τον Βίρβο με τον Ελευθερίου.

«Π»: Τί είναι το λαϊκό και το ρεμπέτικο τραγούδι για εσάς;
Θ.Κ.: Είναι εθνική παρακαταθήκη, πολιτιστική κληρονομιά εφάμιλλη του δημοτικού μας τραγουδιού. Και πρέπει όλα αυτά να τα διαφυλάξουμε.

«Π»: Η δισκογραφία σήμερα;
Θ.Κ.: Για να είμαι ειλικρινής, δεν την πολυπαρακολουθώ. Δεν με ενδιαφέρει ιδιαίτερα.

«Π»: Το 2011 αποσπάσατε το Κρατικό Λογοτεχνικό Βραβείο Μυθιστορήματος για «Τον Γύρο του Θανάτου». Τί πραγματεύεται;
Θ.Κ.: Είναι ένα δυνατό, πολυφωνικό, κοινωνικοπολιτικό μυθιστόρημα, με φόντο τη ζωή του λεγόμενου Δράκου του Σέιχ Σου. Αναδεικνύει μια ολόκληρη σκληρή εποχή μετά τον εμφύλιο στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη.

«Π»: Το 1995 βραβευτήκατε με το Αμπντί Ιπεκτσί. Ήταν κορυφαία στιγμή αυτή για εσάς;
Θ.Κ.: Το Ιπεκτσί είναι βραβείο Ελληνοτουρκικής φιλίας. Δεν σταματώ στα βραβεία και στις διακρίσεις. Νοιώθω πως είμαι ακατάπαυστος εργάτης του πολιτισμού.

«Π»: Ξεχωρίζετε κάποια συνεργασία σας;
Θ.Κ.: Η συνεργασία μου στο θέατρο με την ηθοποιό Νένα Μεντή απ’ όπου προέκυψε μια δυνατή φιλία και στο τραγούδι με την ερμηνεύτρια Λιζέτα Καλημέρη, που στο πρόσωπό της βρήκα την ιδανική συνεννόηση για τις παραστάσεις μας.

«Π»: «Ολίγη μπέσα, ωρέ Μπράτιμε», τίτλος ενός ακόμα βιβλίου σας. Βλέπετε στις μέρες μας να υπάρχει μπέσα;
Θ.Κ.: Όσοι άνθρωποι είναι πλασμένοι μπεσαλήδες και καλλιεργούν στη ζωή τους την αρετή του σεβασμού και της εμπιστοσύνης προς τους άλλους, τηρούν τη μπέσα. Αλλά είναι σίγουρα οι λιγότεροι από εμάς, δυστυχώς.

«Π»: Ποια είναι η μεγάλη σας αγάπη;
Θ.Κ.: Τώρα πια, στην ωριμότητά μου, η φύση και η έντονη σχέση μου με τη γη και τα δέντρα. Από δίπλα βέβαια και η αδιάπτωτη αγάπη μου για την γραφή.

«Π»: Προσφυγικό.
Θ.Κ.: Το προσφυγικό είναι ένα θέμα που το προκάλεσαν οι συνθήκες που δημιούργησαν εδώ και δεκαετίες τα συμφέροντα της κυνικής Δύσης στις χώρες της Ανατολής και του Νότου. Αυτοί έχουν χρέος να βρουν λύσεις. Αλλά, δυστυχώς, δεν πρόκειται. Βαδίζουμε ταχέως προς το χάος.

«Π»: Τί ετοιμάζετε;
Θ.Κ.: Δουλεύω πάνω σ’ένα δοκίμιο εδώ και χρόνια με θέμα «Το ρεμπέτικο και το λαϊκό τραγούδι στη Θεσσαλονίκη του 20ου αιώνα». Σοβαρή μελέτη με πολλές απαιτήσεις.