ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΣΑΡΗΣ, Τραγουδοποιός – Συγγραφέας

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΣΑΡΗΣ«Κάθε μέρα εξασκούμαι στο
να αντέχω την υποκρισία,
το παράλογο & την αλαζονεία»

Ο Δημήτρης Κάσσαρης κατάγεται από τη Μυτιλήνη. Στα έργα του παντρεύει το μουσικό με το συγγραφικό του ταλέντο, ως τραγουδοποιός, τραγουδιστής και συγγραφέας παιδικών βιβλίων. Σπούδασε θεωρητικά της μουσικής και κλασικό τραγούδι και πήρε δίπλωμα κλασικού τραγουδιού με άριστα παμψηφεί. Εργάσθηκε στην Εθνική Λυρική Σκηνή ως λυρικός καλλιτέχνης – βαρύτονος, όπου τραγούδησε σε συνεργασία με προσωπικότητες του θεάτρου και της μουσικής, όπως ο βαρύτονος Τάσης Χριστογιαννόπουλος, η σκηνοθέτις Κάρμεν Ρουγγέρη, ο συνθέτης Νίκος Ξανθούλης, οι σοπράνο Βασιλική Καραγιάννη, Σόνια Θεοδωρίδου, κ.ά.
Μουσικά έργα του: «Νεροσταγόνες» εννέα μελοποιημένα τρίστιχα του Γιάννη Ρίτσου, «Μικρές Λιακάδες» εννέα ηλιόλουστα τραγούδια σαν παραμύθια για μεγάλα παιδιά, «Ίμβρος» σύνθεσή του σε ποίηση Εύης Τσιτιρίδου – κυκλοφορεί με το Βιβλίο-cd «Τα παραμύθια της Ίμβρου» από τις εκδόσεις Σαϊτης, «Ταξιδευτής στις μουσικές του κόσμου» live ηχογραφήσεις από εμφανίσεις σε μουσικές και θεατρικές σκηνές.
Βιβλία του συνοπτικά: «Αλλιώς» ποιητική συλλογή, (εκδ. Γαβριηλίδης), «Tο χειμωνόσπιτο» (εκδ. Καλέντης), «Η Σίσι στη χώρα των Νοτοφάγων» (εκδ. Διάπλους), «Οι Χοντρές Κυρίες» (εκδ. Κέδρος, βραβεύθηκε από τον Κύκλο Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, για το σημαντικό θέμα της ανακύκλωσης των σκουπιδιών), «Το θεατράκι του ουρανού» (Ελλ. Γράμματα), «Περιπέτεια στον πλανήτη Μελιτζάν» (εκδ. Κέδρος), «Καλημέρα γέρο Γουότς» (Ελλ. Γράμματα), «Ο θησαυρός της Ρεματιάς» με «το τραγούδι της Ρεματιάς», εκδόθηκε σε συνεργασία με τον Περιβαλλοντικό Σύλλογο Ρεματιάς Χαλανδρίου.
Δίσκοι, Βιβλία και τραγούδια του, παρουσιάζονται σε ραδιο-τηλεοπτικές εκπομπές, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και από διαδικτυακές σελίδες τέχνης.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ:
ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

«ΠΑΛΜΟΣ»: Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΑΣΣΑΡΗΣ: Έχω κρατήσει όσα θέλω να θυμάμαι. Καλές στιγμές από εικόνες, ήχους και μυρωδιές. Τον πατέρα μου να παίζει κιθάρα, τη φωνή του να μας διαβάζει δικά του ποιήματα και πεζά όταν ερχόταν από τα ταξίδια του, το ψάρεμα στη βάρκα με ένα θείο, οι κιούρτοι, μια γιαγιά δίπλα στο τζάκι να μας λέει παραμύθια και να μας δίνει κάστανα, τα συγκροτήματα και οι μπουάτ πιτσιρικάς στην πλάκα που πρωτοάκουσα τους τραγουδιστές του νέου κύματος και κάτι σάλεψε μέσα μου. Αυτά για να αναφέρουμε μόνο τα όμορφα γιατί σε γενικές γραμμές όλα ήταν ένα διαρκές bullying, για το ευαίσθητο παιδί που υπήρξα. Το σπίτι, το σχολείο, ο στρατός, το λάθος περιβάλλον με λάθος ανθρώπους. Τόσο που να λέω ευτυχώς μεγάλωσα.
«Π»: Τι σας ώθησε στη μουσική;
Δ.Κ.: Η σχέση μου με τους ήχους αλλά και με τις λέξεις ήταν κάτι έμφυτο που εκδηλώθηκε από πολύ νωρίς. Όπως προείπα από πολύ μικρός έβλεπα τον πατέρα μου που έπαιζε κιθάρα, αλλά και συγγενείς μου καλλίφωνοι που έπαιζαν όργανα. Αργότερα η δική μου επίμονη αναζήτησή να μάθω και να ακούσω τις μεγάλες μορφές, τραγουδιστές, μουσικούς, συνθέτες, από όλα τα είδη της μουσικής. Στο ωδείο, η μελέτη διαφόρων έργων και τρόπων και βέβαια η ελληνική μουσική, οι σπουδαίοι τραγουδιστές και η μελοποιημένη ποίηση από τους μεγάλους μας συνθέτες που δημιούργησαν μια πλούσια πολιτιστική παράδοση.

«Π»: Το 1994 γίνατε μόνιμο μέλος της Ε.Λ.Σ. και έχετε και άλλες δημιουργικές ανησυχίες. Πώς τα συντονίζετε;
Δ.Κ.: Πρώτα από όλα θα πρέπει να διευκρινίσω ότι εδώ και λίγα χρόνια δεν εργάζομαι πλέον στη Εθνική Λυρική Σκηνή. Ο λόγος είναι ότι διέκοψα για να ξαναβρώ τον χρόνο να ασχοληθώ με τις δικές μου δημιουργικές ανησυχίες, το ελληνικό τραγούδι από το οποίο ξεκίνησα, τους ποιητές και την πλούσια ελληνική μας γλώσσα. Δηλαδή την Ελλάδα που μου έλειψε στην Λυρική Σκηνή. Να ξαναβρώ αυτά που δίνουν περισσότερο νόημα στη δική μου ζωή. Από τότε, λοιπόν, έχω εκδώσει μία ποιητική συλλογή και οκτώ παραμύθια, έχω δισκογραφήσει τραγούδια για μικρούς και μεγάλους, και πρόσφατα κυκλοφόρησε ο δίσκος μου «Νεροσταγόνες» όπου μελοποίησα τρίστιχα του Γιάννη Ρίτσου. Πέρα από αυτά να προσθέσω ότι η Ε.Λ.Σ. ήταν ένα μεγάλο και πραγματικό σχολείο για μένα, μέσα από προσωπικότητες της τέχνης που γνώρισα και πήρα από αυτούς, δασκάλους, σκηνοθέτες, τραγουδιστές.

«Π»: Πώς βρεθήκατε στην Λυρική Σκηνή; Τι ρόλους ερμηνεύατε ως λυρικός τραγουδιστής βαρύτονος;
Δ.Κ.: Έχοντας τις απαραίτητες προϋποθέσεις, ειδικό αρμονίας, δίπλωμα κλασικού τραγουδιού με άριστα, αλλά και ήδη σκηνική εμπειρία, ύστερα από προτροπή των δασκάλων μου έδωσα επιτυχή ακρόαση και ξεκίνησα αμέσως. Και τότε λύθηκε το βιοποριστικό μου πρόβλημα σε μια δύσκολη περίοδο της ζωής μου.
Για τους ρόλους που ρωτάτε να σας απαντήσω. Ενώ ποτέ δεν είχα βλέψεις για καριέρα στην όπερα, ύστερα από εκείνη την ακρόαση διαδόθηκε αστραπιαία ότι έχει έρθει ένας «άπαιχτος» βαρύτονος στο θέατρο. Έτσι λοιπόν με εφόδια το μουσικό, το φωνητικό αλλά και το υποκριτικό ταλέντο, όπως έλεγαν πρωταγωνίστησα με επιτυχία σε διάφορα έργα χωρίς να το επιδιώξω.
Οι ρόλοι που ερμήνευσα ήταν του ελαφρού ρεπερτορίου, δηλαδή αφορούσαν σε παιδικά έργα, όπως «Χένσελ & Γκρέτελ», «Σταχτοπούτα», κ.ά. Μιούζικαλ όπως «Kiss me Kate», «Μαέστρος Κομπραβούρα», κ.ά. και Κωμικές όπερες όπως «Μυστικός Γάμος», «Υπηρέτρια Κυρά», «Εύθυμη χήρα», «Βαφτιστικός» κ.ά., σε συνεργασία με σκηνοθέτες όπως η Κάρμεν Ρουγγέρη, ο Χριστόφορος Χριστοφής, ο Κωστής Παπαϊωάννου, ο Σέργιος Βαφειάδης, Σπύρος Ευαγγελάτος και άλλοι.

«Π»: Θυμάστε κάτι χαρακτηριστικό από τους δασκάλους σας Γιώργο Παππά και Φραγκίσκο Βουτσίνο;
Δ.Κ.: Αείμνηστοι και οι δύο, μεγάλες μορφές και δάσκαλοι που έδωσαν τα φώτα τους σε γενιές τραγουδιστών. Δεν ξεχνάω τις ακροάσεις που με πολύ τρακ έδωσα μπροστά σε αυτά τα βουνά βαθύφωνων, όταν ζήτησα από τον καθένα να με ακούσει. Θα ήθελα όμως να αναφέρω και άλλους δασκάλους μου της Λυρικής, όπως τον θαυμάσιο Τάκη Τρούσα και την Δέσποινα Κάτσαρη που μαζί με τον Γιώργο Παπά με προέτρεψαν να δώσω ακρόαση στην Ε.Λ.Σ.

«Π»: Μαρία Χόρς;
Δ.Κ.: Ευχαριστώ που με ρωτάτε για αυτή την σπουδαία χορογράφο και εμβληματική μορφή των Ολυμπιακών Αγώνων, την κυρία Μαρία Χορς, με την οποία για δύο χρόνια μαθήτευσα στο studio της Λυρικής σε κινησιολογία και αυτοσχεδιασμό. Δεν ξεχνάω την στοργική ματιά της, την γενναιοδωρία και το ταλέντο της. Μια πραγματική δασκάλα και άνθρωπος.

«Π»: Οι νέοι σήμερα ενδιαφέρονται για το λυρικό τραγούδι;
Δ.Κ.: Η άποψή μου είναι ότι οι νέοι θα πρέπει να ενδιαφέρονται γενικά για την καλή μουσική και να ανοίγουν τα φτερά τους σε Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο γιατί η μουσική είναι ωκεανός για ανήσυχους ταξιδευτές, αλλά και αντίβαρο στην παρακμή του καιρού μας. Τώρα μάλιστα με την τεχνολογία μας παρέχεται απλόχερα σαν θείο δώρο, είναι μια δύναμη που μας πάει μπροστά και μας αφυπνίζει.

«Π»: Τι βοηθά στην εκπαίδευση των παιδιών και την αγάπη για το Λυρικό Θέατρο;
Δ.Κ.: Όχι μόνο για το Λυρικό Θέατρο αλλά για την καλή μουσική γενικότερα, θα πρέπει να δημιουργηθεί το ενδιαφέρον από τα παιδικά ή εφηβικά χρόνια όπου σε αυτό συμβάλλουν οι γονείς, με το να πηγαίνουν τα παιδιά σε καλές παραστάσεις, με την εκμάθηση ενός οργάνου, όπως το ίδιο σημαντική είναι η ακρόαση δίσκων στο σπίτι ώστε να γίνονται καλοί ακροατές. Όχι όμως από το κινητό και το youtube, γιατί έχει σημασία η ποιότητα του ήχου ώστε να καλλιεργείται η αισθητική, με την δυναμική των οργάνων, των φωνών, κλπ. Θα μου πείτε λεπτομέρειες στην εποχή της ξέφρενης ταχύτητας αλλά μιλάω, αν θέλετε, για τα δικά μου βιώματα.

«Π»: Σημαντικές συνεργασίες και στιγμές, τι θυμάστε;
Δ.Κ.: Είναι πάρα πολλές οι σημαντικές στιγμές και οι συνεργασίες. Έχω αναφέρει ήδη πρόσωπα από την Λυρική Σκηνή. Σημαντικές ήταν επίσης οι συνεργασίες μου ως τραγουδιστής του ελληνικού τραγουδιού με συνθέτες όπως ο Γιάννης Σπανός, ο Χρ. Λεοντής, ο Γ. Χατζηνάσιος, κ.ά. Είχα την τιμή επίσης να τραγουδήσω δίπλα σε σπουδαίες φωνές όπως η Μαρία Δημητριάδη, η Νένα Βενετσάνου, η Δήμητρα Γαλάνη, κ.ά. Η πρόσφατη μεγάλη συνεργασία μου ως συνθέτης ήταν με τον Γιώργο Νταλάρα που ενορχήστρωσε και τραγούδησε το τραγούδι μου «Ίμβρος». Η εξαίσια Ρίτα Αντωνοπούλου και ο Πάνος Μπούσαλης επίσης που τραγούδησαν στον δίσκο μου «Νεροσταγόνες». Οι συνεργασίες με μουσικούς όπως ο εξαιρετικός πιανίστας Δαυίδ Ναχμίας και ο κλασσικός κιθαρίστας Μανόλης Ανδρουλιδάκης, κ.ά.

«Π»: Τι σας χαρακτηρίζει;
Δ.Κ.: Δεν το ξέρω αυτό. Η αγάπη μου για τα παιδιά, για τα ζώα; Η έννοια μου για εκείνους που βασανίζονται; Η θλίψη μου για τις ξεριζωμένες οικογένειες που δεν τους θέλει ο πλανήτης; Ο θυμός για τους αδιάφορους, τους ασυνείδητους, τους ατομιστές, που δεν σέβονται κανέναν και τίποτα γύρω τους; Κάθε μέρα εξασκούμαι στο να αντέχω το παράλογο, την υποκρισία και την αλαζονεία, μετρώντας ανάσες υπομονής.

«Π»: Πώς προέκυψε η δεύτερη ιδιότητά σας, αυτή του συγγραφέα παιδικού βιβλίου;
Δ.Κ.: Η συγγραφή γενικά είναι απόρροια διαβάσματος. Η αγάπη μου για τα παιδιά γέννησε παραμύθια μέσα από τη φαντασία που ανακάλυψα σε μεγάλη ηλικία. Έτσι κι αλλιώς από μικρός γράφω στίχους και ποιήματα για μεγάλους. Κάτι φαίνεται μέσα μου λοξοδρόμησε προς το φαντασιακό έχοντας πάντα την επίγνωση να μην παλιμπαιδίζω αλλά να λέω κάτι καλό και χρήσιμο στα παιδιά. Ο μικρός Δημήτρης είναι πάντα μαζί μου τον κρατώ από το χέρι και του μιλάω σαν σε μεγάλο, άλλοτε του τραγουδάω και αν πω ή κάνω κανένα φάλτσο με κρίνει αμίληκτα και με φέρνει στα ίσα μου. Με ισορροπεί.

«Π»: Έχετε εκδόσει οκτώ παιδικά βιβλία εξ αυτών το βιβλίο σας με τίτλο «Οι χοντρές κυρίες», Κέδρος 2004, βραβεύτηκε και προτάθηκε το 2005 για το κρατικό βιβλίο. Τι πραγματεύεται;
Δ.Κ.: «Οι χοντρές κυρίες» βραβεύθηκαν από τον Κύκλο ελλ. παιδικού βιβλίου, για το δυστυχώς πάντα επίκαιρο θέμα των σκουπιδιών και της ανακύκλωσης. Το βιβλίο έκανε τον κύκλο του, με παρουσιάσεις σε σχολεία, όπου το έχουν παίξει από ότι ξέρω και θεατρικά και με έκπληξη έμαθα μέχρι και σε ένα σχολείο στην Κάσο. Το χρησιμοποιούν επίσης ως παράδειγμα σε εκπαιδευτικά σεμινάρια για το περιβάλλον. Από εκεί και πέρα όμως το βιβλίο δεν υποστηρίχθηκε όσο θα έπρεπε. Αντίθετα από το πρόσφατα εικονογραφημένο παιδικό μου «Το χειμωνόσπιτο», από τις εκδόσεις Καλέντη, το οποίο περιέχει και ένθετο cd με αφήγηση και τραγούδια, και συνεχίζει την επιτυχημένη πορεία του σε σχολεία και βιβλιοθήκες, μαζί με την αγάπη των παιδιών και την συγκίνηση των μεγάλων.

«Π»: Γράφετε ποίηση. Τι περιλαμβάνει η ποιητική σας συλλογή με τίτλο «Αλλιώς», εκδόσεις Γαβριηλίδη;
Δ.Κ.: Θα σας απαντήσω με τα λόγια αναγνωρισμένων ποιητών που διάβασαν το βιβλίο μου και με τίμησαν με την κουβέντα τους :
Ο Γιώργος Βέης, ποιητής, κριτικός και μεταφραστής, είπε ότι «ο κόσμος χρειάζεται επειγόντως ανακαίνιση. Μάρτυρες συν τοις άλλοις και οι ημέτεροι στίχοι. Εύγε!» Ο Μάρκος Μέσκος, ποιητής και κριτικός, ότι «το ποιητικό βιβλίο “Αλλιώς” πατάει γερά στο έδαφος γιατί’ ναι πολλαπλά υποψιασμένο και γιατί το προσόν του προέρχεται από τη “λοξή” γλώσσα και τη λοξή ματιά-στοιχείο εποικοδομητικό κυρίως στους καιρούς που περιβάλλουν με ζόφους τη ζωή όλων. Πιστεύω στη συνέχειά σας.
Ο Κώστας Στεργιόπουλος, ποιητής και πεζογράφος, μου έδωσε συγχαρητήρια για το «Αλλιώς» λέγοντας ότι «χειρίζεστε με άνεση και ποικίλη θεματολογία τον ομοιοκατάληκτο στίχο, εναλλάσσοντάς τον με τον ελεύθερο». Ο Γιώργος Γώτης, ποιητής και κριτικός: «Διάβασα και χάρηκα τον ρυθμό, την ειρωνεία και την μελωδική λειτουργία των λέξεων σε ποιήματα λιτά αλλά καίρια στον στόχο τους δίχως περιττά φτιασίδια.»
Ο Αντώνης Φωστιέρης, ποιητής, τέλος, είπε ότι «ο Δημήτρης Κάσσαρης μίλησε “Αλλιώς” για “το μηδέν της ύπαρξης”, ευχές για καλή συνέχεια.»

«Π»: Ισως και να ΄ναι ποίηση ο λόγος ο ιριδίζων. Που εντός του ταξιδιωτικές περιγραφές ποιεί. Σε όσα ακριβά μυήθηκε στης ύπαρξης το μείζον, στίχοι από το ποίημά σας «Ποίηση», τι είναι η ποίηση για εσάς;
Δ.Κ.: Ήδη το μικρό απόσπασμα από το ποίημα μου που αναφέρατε δίνει μια υπαρξιακή απάντηση, αλλά θα σας απαντήσω με ένα άλλο ποίημα μου με τον τίτλο «Ψυχή»:
«Κάτι ανασαίνει, αιωρείται στον αέρα / Ανάμεσα από σκόνη, σωματίδια και ρύπους / Κάτι βαθύ γι’ αυτούς που υψώνουνε κεραία / Στο άφαντο και πιάνουνε μηνύματα και χτύπους / Κάποιου άλλου κόσμου φωτεινού, ευρύ, σαν σάλα / Ασύνορου και άπειρου, διαθλασμένου τόπου / Απ’ της ψυχής τα υψηλά και τα μεγάλα / του πνεύματος τα’ ανέσπερα τοπία του ανθρώπου»

«Π»: Αγαπημένοι σας συγγραφείς – ποιητές;
Δ.Κ.: Ο Τίτος Πατρίκιος, και όλοι οι μεγάλοι ποιητές μας, ο Αργύρης Χιόνης, ο Ισίδωρος Ζουργός, ο Κώστας Αρκουδέας, ο Τριβιζάς με την «Τελευταία μαύρη γάτα» κ.ά. Οι κλασσικοί λογοτέχνες στους οποίους επιστρέφω πάντα, ο Ντίκενς με τον «Ντέιβιντ Κόπερφιλντ», ο Ουγκό με τους «Αθλίους», ο Ίταλο Καλβίνο κ.ά. Ο αμερικανός Ρόμπερτ Φίσερ, με τo «Ιππότης με την σκουριασμένη πανοπλία», ο Τζιάνι Ροντάρι με το εξτριμ χιούμορ του, και πολλοί άλλοι, έλληνες και ξένοι.

«Π»: Έχετε σημαντικότατο έργο και επιτυχημένη καλλιτεχνική πορεία. Αυτό σας έκανε ευτυχισμένο άνθρωπο;
Δ.Κ.: Σας ευχαριστώ αλλά υπερβολές, δεν θάθελα ποτέ να πουν και για μένα αυτό που λένε για διάφορους καλλιτέχνες στις μέρες μας… «υπερεκτιμημένος χωρίς λόγο και έργο». Όμως καλύτερο άνθρωπο με έκανε η τέχνη μου, άρα και εν μέρει ευτυχισμένο, γιατί για να πω ολοκληρωτικά ευτυχισμένο θα έπρεπε να υπάρχει λιγότερος πόνος και δυστυχία γύρω μου.

«Π»: Τι σας θλίβει;
Δ.Κ.: Ο ξεπεσμός του ανθρώπινου είδους. Τα άγρια ένστικτα, η βία που βγάζει επάνω στο περιβάλλον, στους αδύναμους, στα ζώα και τα παιδιά. Οι ασταμάτητοι πόλεμοι για το χρήμα και την εξουσία. Το μαύρο φίδι που αναπτύσσεται παγκόσμια. Αλλά κι εμείς ως έθνος, που από ιδρύσεως κράτους παραμένουμε διχασμένοι με τον εμφύλιο στο αίμα μας.

«Π»: Η Ελληνική μουσική σήμερα;
Δ.Κ.: Η Ελληνική μουσική έχουμε την τύχη να βρίσκεται στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης πράγμα που έχει αποτυπωθεί σε τρόπους, σε ηχοχρώματα και φωνές. Ως γνωστόν, έχουμε μεγάλη παράδοση στο καλό ελληνικό τραγούδι που δημιούργησαν οι σημαντικοί μας συνθέτες και ταυτίζεται με τους ποιητές, και τους σπουδαίους στιχουργούς αλλά και τις αυθεντικές φωνές. Επάνω σε αυτούς πάτησαν οι γενιές νέων δημιουργών με τις δικές τους μουσικές. Και σήμερα έχουμε πολύ καλούς καλλιτέχνες που στην πλειοψηφία αγωνίζονται να ακουστούν αλλά μάταια γιατί δεν υπάρχει δισκογραφία και στήριξη. Τα καταφέρνουν όσοι μπορούν και διαθέτουν χρηματικά ποσά αλλά και πάλι προσωρινά. Πιστεύω ότι οι δύσκολοι καιροί που ζούμε θα γεννήσουν μουσικά αριστουργήματα από αυθεντικά πνευματικούς καλλιτέχνες.

«Π»: Μελλοντικά καλλιτεχνικά σχέδια;
Δ.Κ.: Νέα τραγούδια μου και συνεργασίες, έκδοση εικονογραφημένου παιδικού βιβλίου, παρουσιάσεις και συναυλίες σε μουσικές σκηνές τις οποίες θα ανακοινώσω σύντομα.