H διαβούλευση για την επαναφορά του Συμπαραστάτη του Δημότη

Στη διαβούλευση στο opengov.gr για το Άρθρο 07 – Συμπαραστάτης του Δημότη και Περιφερειακός Συμπαραστάτης του πολίτη και της επιχείρησης, παρουσιάστηκαν αρκετά σχόλια για το θεσμό αυτό καθώς με το νέο άρθρο:

Τα άρθρα 152 έως 174 του ν. 4555/2018 καταργούνται και επαναφέρονται σε ισχύ τα άρθρα 77 και 179 του ν. 3852/2010. Όπου στις διατάξεις του ν. 4555/2018 αναφέρεται Δημοτικός Διαμεσολαβητής ή Περιφερειακός Διαμεσολαβητής, νοείται ο Συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης και ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του πολίτη και της επιχείρησης, αντίστοιχα.
Το α’ εδάφιο της πρώτης παραγράφου του άρθρου 77 του ν.3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής:
«Στους δήμους άνω των είκοσι χιλιάδων (20.000) κατοίκων, καθώς και στους νησιωτικούς δήμους, με απόφαση του δημοτικού συμβουλίου, επιλέγεται, κατόπιν προκηρύξεως που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του δήμου, πρόσωπο εγνωσμένου κύρους και εμπειρίας, ως συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης».
Το β’ εδάφιο της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 77 του ν.3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής:
«Ο συμπαραστάτης του δημότη και της επιχείρησης επιλέγεται με απόφαση, η οποία λαμβάνεται με μυστική ψηφοφορία και με πλειοψηφία των τριών πέμπτων (3/5) των παρόντων μελών του δημοτικού συμβουλίου.».
Το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 179 ν. 3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής:
«Με απόφαση του περιφερειακού συμβουλίου, η οποία λαμβάνεται με μυστική ψηφοφορία και με πλειοψηφία των 3/5 των παρόντων μελών, επιλέγεται πολίτης που αποτελεί προσωπικότητας εγνωσμένου κύρους ως Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης.».
Η παράγραφος 3 του άρθρου 77 του ν. 3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Ο συμπαραστάτης δέχεται ενυπόγραφες καταγγελίες άμεσα θιγόμενων φυσικών ή νομικών προσώπων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του δήμου, των νομικών του προσώπων και των επιχειρήσεών του και ασκεί διαμεσολάβηση προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα, ενώ είναι υποχρεωμένος να απαντά εγγράφως ή ηλεκτρονικά εντός τριάντα (30) ημερών στους ενδιαφερομένους ως προς τις ενέργειες στις οποίες ο ίδιος προέβη μετά την λήψη της καταγγελίας τους. Ο συμπαραστάτης υποστηρίζεται διοικητικά από τις υπηρεσίες του δήμου, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να παρέχουν κάθε δυνατή συνδρομή. Κατά την εξέταση καταγγελιών, ο συμπαραστάτης μπορεί να αιτηθεί στοιχεία από το αρχείο των υπηρεσιών του δήμου, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του π. δ. 28/2015 (Α’ 34) για την πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα και στοιχεία. Εφόσον, ύστερα από εξέταση καταγγελίας, προκύψουν φαινόμενα κακοδιοίκησης, ο συμπαραστάτης δύναται να υποβάλλει συστάσεις προς τις υπηρεσίες του δήμου για την αποτροπή επανάληψής τους.».
Η παράγραφος 2 του άρθρου 179 του ν. 3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Ο συμπαραστάτης δέχεται ενυπόγραφες καταγγελίες άμεσα θιγόμενων φυσικών ή νομικών προσώπων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών της περιφέρειας, των νομικών της προσώπων και των επιχειρήσεών της και ασκεί διαμεσολάβηση προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα, ενώ είναι υποχρεωμένος να απαντά εγγράφως ή ηλεκτρονικά εντός τριάντα (30) ημερών στους ενδιαφερομένους ως προς τις ενέργειες στις οποίες ο ίδιος προέβη μετά την λήψη της καταγγελίας τους. Ο συμπαραστάτης υποστηρίζεται διοικητικά από τις υπηρεσίες της περιφέρειας, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να παρέχουν κάθε δυνατή συνδρομή. Κατά την εξέταση καταγγελιών, ο συμπαραστάτης μπορεί να αιτηθεί και να λάβει στοιχεία από το αρχείο των υπηρεσιών της περιφέρειας, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του π. δ. 28/2015 (Α’ 34) για την πρόσβαση σε δημόσια έγγραφα και στοιχεία. Εφόσον, ύστερα από εξέταση καταγγελίας, προκύψουν φαινόμενα κακοδιοίκησης, ο συμπαραστάτης δύναται να υποβάλλει συστάσεις προς τις υπηρεσίες της περιφέρειας για την αποτροπή επανάληψής τους.».
Παρέμβαση για το θέμα έκανε και ο Ευάγγελος Μιχάλης Πρόεδρος του Δικτύου Δημοτικών & Περιφερειακών Συμπαραστατών, αναφέροντας:
«Λίγα λόγια για το θεσμό: Από το έτος 2011, λειτουργεί σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης ο θεσμός του Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης (σε δήμους άνω των 20.000 κατοίκων) και του Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης. Με τα άρθρα 77 και 179 του Ν.3852/2010 (Πρόγραμμα “Καλλικράτης”) εισάγεται στο ελληνικό διοικητικό σύστημα ο θεσμός του δημοτικού / περιφερειακού διαμεσολαβητή (municipal / regional ombudsman), για την λειτουργία του οποίου το Συμβούλιο της Ευρώπης είχε απευθύνει στα κράτη μέλη του σειρά ψηφισμάτων από την δεκαετία του 1980. Με το Ψήφισμα 80/1999 του Κογκρέσου των Τοπικών και Περιφερειακών Αρχών της Ευρώπης ορίστηκαν και οι “Αρχές της λειτουργίας του τοπικού διαμεσολαβητή / συνηγόρου”, οι οποίες συνιστούν, μεταξύ άλλων και την δημιουργία ενός Δικτύου διαμεσολαβητών / συνηγόρων και αναγνωρίζεται ότι στους Συμπαραστάτες του Δημότη και τους Περιφερειακούς Συμπαραστάτες πρέπει να αναγνωρίζονται αρμοδιότητες επίλυσης διαφορών που σχετίζονται με τα ανθρώπινα δικαιώματα και την αρχή της ισότητας.
»Το 2012 ιδρύθηκε στην Αθήνα από τους τότε Συμπαραστάτες το πανελλήνιο Δίκτυο Συμπαραστατών, για την προώθηση του θεσμού, την ανταλλαγή καλών πρακτικών και μεθοδολογιών και για την βελτίωση του θεσμικού πλαισίου για την λειτουργία του θεσμού. Το Διεθνές Ινστιτούτο Ombudsmen (International Ombudsman Institute) έχει αναγνωρίσει ότι ο θεσμός του Συμπαραστάτη συνιστά μορφή δημοτικού / περιφερειακού ombudsman, ενώ και το Συμβούλιο της Ευρώπης σε πρόσφατη έκθεσή του για την “ Tοπική και Περιφερειακή δημοκρατία στην Ελλάδα” (2015) αναγνώρισε τον Συμπαραστάτη ως Ombudsman και επισήμανε την ανάγκη καθιέρωσης μιας θεσμοποιημένης διαδικασίας για την συνεργασία του με τον κεντρικό Συνήγορο του Πολίτη. Συγκεκριμένα, η έκθεση αναφέρει:
»38. Οι εισηγητές αξιολογούν θετικά τις διατάξεις για τον θεσμό του Συνηγόρου στην Ελλάδα και τον ρόλο που παίζει τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Ωστόσο, επιθυμούν να σημειώσουν ορισμένα ανοικτά ζητήματα, όπως τον περιορισμένο αριθμό δήμων που διόρισαν Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης και τις ασαφείς σχέσεις ανάμεσα στα δύο επίπεδα του θεσμού. ”Βρισκόμαστε ήδη στον 9ο χρόνο λειτουργίας του θεσμού σε επίπεδο Δήμων και Περιφερειών και οι σαράντα (40) θητεύοντες Συμπαραστάτες έχουμε συγκεντρώσει ένα σημαντικό όγκο πληροφοριών επί υποθέσεων που χειριστήκαμε κατόπιν καταγγελιών πολιτών.
»Μέρος των υποθέσεων που έχουμε χειριστεί αφορά ακριβώς εφαρμογή της ίσης μεταχείρισης, ως προς τις υπηρεσίες που παρέχουν οι δήμοι και οι περιφέρειες, αλλά και ως προς την σχέση των δήμων και περιφερειών ως εργοδοτών απέναντι στους υπαλλήλους τους.
»Από τις ετήσιες εκθέσεις μας, οι οποίες βρίσκονται αναρτημένες υποχρεωτικά κατά τα άρθρα 77 και 179 του Ν.3852/2010 στις ιστοσελίδες των Δήμων και Περιφερειών στις οποίες υπηρετούμε, προκύπτει ότι ο χειρισμός υποθέσεων που αφορούν την ίση μεταχείριση χωρίς διακρίσεις αφορούν συχνά περιπτώσεις επιβαλλόμενων διακρίσεων λόγω θρησκευτικών πεποιθήσεων (αρνήσεις καταχώρισης γάμων, αρνήσεις καταχώρισης θρησκευμάτων), λόγω αναπηρίας (μη επαρκείς υποδομές πρόσβασης, μη εξειδικευμένη κρίση σε περιπτώσεις επιβολής προστίμων στάθμευσης, κήρυξη ως αυθαιρέτου μπάρας πρόσβασης σε κατοικία), λόγω ηλικίας (επαγγελματικά δικαιώματα υπαλλήλων), λόγω κοινωνικής θέσης (περικοπή προνοιακών επιδομάτων χωρίς προηγούμενη έκθεση κοινωνικού λειτουργού κατά παράβαση σχετικής υπουργικής απόφασης) και πολλά άλλα, στα οποία έχουμε επιδιώξει να δώσουμε εξωδικαστικές λύσεις στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων μας, με βάση την ισχύουσα νομοθεσία.
»Η κατάργηση του θεσμού από την προηγούμενη κυβέρνηση και η προσπάθεια δημιουργίας ενός ακόμα κεντρικού ελεγκτικού μηχανισμού που θα αναφερόταν απευθείας στον υπουργό ΥΠΕΣ και μάλιστα αντισυνταγματικού (δημιουργεί το μηχανισμό του δημοτικού διαμεσολαβητή στο επίπεδο του Νομού, με πολλές αρμοδιότητες ελεγκτικού χαρακτήρα, που καταστρατηγούν το άρθρο 102 του Συντάγματος, ψήφισμα ΚΕΔΕ /10/2018) θα αποτελεί παράδειγμα αλαζονικής και κακής νομοθέτησης! Με την σημερινή της πρωτοβουλία η Κυβέρνηση ξαναβάζει σε πρώτο πλάνο την επίλυση των προβλημάτων που συναντούν οι πολίτες στους ΟΤΑ Α’ & Β΄ βαθμού αποκαθιστώντας το κύρος της διαμεσολάβησης στους δημότες αλλά και στους αιρετούς,επαναφέροντάς την αναγκαία εμπιστοσύνη στον εκλεγμένο με διαφάνεια και αυξημένη πλειοψηφία διαμεσολαβητή – Συμπαραστάτη.»