ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ Η ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ?

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ Η ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ?

ΣΤΟ ΧΑΡΤΙ Η
ΣΤΗΝ ΟΘΟΝΗ?

Γράφει ο
ΝΤΑΛΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ, ∆ιεύθυνση Σπουδών των φροντιστηρίων «Πρόταση»

 

Από άρθρο,
δηµοσιευµένο στις 10 Σεπτέµβρη, στους «New York Times»:

«Ο εκλιπών ιδρυτής της
“Apple” και πολυεκατοµµυριούχος Steve Jobs επέβαλε στα

παιδιά του περιορισµένη
χρήση της τεχνολογίας».

Στο ίδιο
άρθρο περιλαµβάνονται δηλώσεις υψηλόβαθµων στελεχών µεγάλων

εταιρειών που
δραστηριοποιούνται στις νέες τεχνολογίες, οι οποίοι ακολουθούν

ανάλογη τακτική.
Άλλοι δήλωναν ότι προτείνουν στα παιδιά τους τα βιβλία αντί

των υπολογιστών και
άλλοι ότι αυτή η στάση τους υπαγορεύεται από το ότι είδαν

από πρώτο χέρι τους
κινδύνους.

Τα επόµενα
περιστατικά τα περιγράφει η Αλεξάνδρα Κασσίµη στην Καθηµερινή:

«’Εσυρε το
δάχτυλο πάνω στην τηλεόραση και είπε “χάλασε” όταν διαπίστωσε, η

 2χρονη Μαρία,
ότι η τηλεόραση δεν ανάβει, όπως ακριβώς τα smart phones. Ο

3χρονος Κώστας
έσυρε το δάχτυλό του πάνω στο εξώφυλλο ενός περιοδικού. Το

εξώφυλλο, όµως, δεν
ανταποκρίθηκε, δεν κουνήθηκε η εικόνα. Το πέταξε

απαξιωτικά και είπε “δεν
δουλεύει”. Και τα δύο περιστατικά είναι αληθινά και

καταδεικνύουν το µέγεθος
της διείσδυσης της τεχνο- λογίας στη ζωή των παιδιών

ακόµη και προσχολικής
ηλικίας.»

 Τρία
στα πέντε παιδιά ηλικίας µεταξύ 7 και 12 ετών
χρησιµοποιούν το

∆ιαδίκτυο
καθηµερινά. Σύµφωνα µε ανακοίνωση της UNESCO (14.1.2011), ειδικοί

υποστηρίζουν
ότι θα πρέπει να απαγορεύεται στα παιδιά να χρησιµοποιούν

υπολογιστή στην
Εκπαίδευση µέχρι την ηλικία των 9 ετών, «εξαιτίας των δυσµενών

επιπτώσεων της
χρήσης υπολογιστή στον εγκέφαλο». Επικαλείται δηλώσεις

ψυχολόγων που
επιβεβαιώνουν ότι η πρόωρη εισαγωγή και υπέρµετρη χρήση της

τεχνολογίας έχουν
αρνητικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη των παιδιών αφού οι

γνωστικές ικανότητές
τους διαµορφώνονται σε αυτό το στάδιο. Έρευνα του

Πανεπιστηµίου Duke στη Β.
Καρολίνα στις ΗΠΑ κατέληξε ότι οι επιδόσεις των

µαθητών Μέσης Εκπαίδευσης στα
τεστ έπεσαν αφού απέκτησαν υπολογιστή στο

σπίτι. Συγκρίνοντας τις επιδόσεις
πριν και µετά την απόκτηση υπολογιστή σε παιδιά

ηλικίας 10 – 14 ετών ερευνητές
παρατήρησαν πτώση. Αλλά γιατί συµβαίνει αυτό;

Έρευνες νευροφυσιολόγων δείχνουν
ότι η γραφή µε το χέρι ενδυναµώνει τη

διαδικασία της µάθησης, σε αντίθεση µε τη
χρήση του πληκτρολογίου που τη

διαταράσσει. Στη διαδικασία της ανάγνωσης και
της γραφής εµπλέκονται µια σειρά

αισθήσεις. Όταν γράφουµε µε το χέρι, ο
εγκέφαλός µας ανατροφοδοτείται από τις

κινήσεις, αλλά και από την επαφή µε το
στιλό και το χαρτί. Αυτή η

ανατροφοδότηση είναι σηµαντικά διαφορετική από
εκείνη που γίνεται όταν

αγγίζουµε και χρησιµοποιούµε το πληκτρολόγιο. Η
υπερβολική χρήση του

υπολογιστή επιδρά αρνητικά στη σκέψη, στη δηµιουργία
κριτηρίων αντίληψης,

στην κριτική αφοµοίωση της πραγµατικότητας, σε αντίθεση µε
το διάβασµα

βιβλίων. Με τον υπολογιστή µπλέκεις σε έναν κυκεώνα πληροφοριών που
όσο

χρήσιµες και αν είναι εντούτοις δε συµβάλλουν στη διαδικασία ενίσχυσης της

σκέψης, εποµένως και της απόκτησης ολοκληρωµένης γνώσης για τα αντικείµενα

µε
τα οποία ασχολείται πρώτ’ απ’ όλα η Εκπαίδευση.

Ένα βιβλίο έχει αρχή, µέση

και
τέλος. Έχει ένα διδακτικό σκοπό και µία µεθοδολογία η οποία σε οδηγεί κάπου.

 Το
διαδίκτυο έχει πληροφορίες πολύ χρήσιµες αλλά ατάκτως εριµµένες. Πρέπει να
  
έχει
ήδη αναπτύξει κάποιος τέτοια κριτική ικανότητα ώστε να ξεχωρίζει το

σηµαντικό
από το ασήµαντο, το πρωτεύον από το δευτερεύον. Πρέπει να µην

εντυπωσιάζεται
από εικόνες σχήµατα ή χρώµατα, παραβλέποντας το περιεχόµενο.

Στην οθόνη απλά
κοιτάς. Στο βιβλίο µπορείς να σηµειώσεις, να υπογραµµίσεις, να

 τσακίσεις τη σελίδα.
Μελετώντας από ένα βιβλίο δηµιουργείται η ανάγκη να

σηµειώσεις κάτι σε ένα
χαρτί. Στον υπο- λογιστή ή την ταµπλέτα το χέρι είναι

µονίµως είτε στο ποντίκι
είτε στο πληκτρολόγιο είτε απλά στην αφή. Ο εγκέφαλος

 δεν λειτουργεί ενεργητικά
αλλά µηχανικά και τυποποιηµένα. Ωστόσο το διαδίκτυο

µπορεί να χρησιµοποιηθεί
συµπληρωµατικά κατά την εκπαιδευτική διαδικασία. Με

 τη χρήση χρωµάτων,
γραφικών, ηχητικών εφέ, προσελκύεται το ενδιαφέρον του

παιδιού αφού αυτό µαθαίνει
παίζοντας, ουσιαστικά. Είναι όµως συµπληρωµατική η

χρήση τους. ∆εν είναι κύρια.
Και το κυριότερο. Γίνεται αφού έχουν πρώτα

αποκτηθεί δεξιότητες γραφής και
ανάγνωσης µε τον παραδοσιακό τρόπο. Η χρήση

 του ∆ιαδικτύου στην εκπαίδευση
ελευθερώνει την διδασκαλία και την µάθηση από

τα φυσικά όρια της σχολικής
αίθουσας, καταργεί την απόσταση και εκµηδενίζει τον

 χρόνο στην πρόσβαση στις
µαθησιακές πηγές. Η εξοικείωση όµως των µαθητών µε

 έναν εύκολο τρόπο πρόσληψης
πληροφοριών καλλιεργεί αισθήµατα αποστροφής

προς κάθε µορφή πνευµατικού µόχθου.
∆ηµιουργεί την εντύπωση ότι δεν

χρειάζεται να ψάχνεις σε σελίδες βιβλίων ούτε
και να προβληµατίζεσαι για το πώς

και το γιατί όσων σε ενδιαφέρουν. Απλά, το
«γκουγκλάρεις» και το βρίσκεις

έτοιµο. Μόνο που βρίσκεις αυτό που κάποιος άλλος
σκέφτηκε κι όχι αυτό στο

οποίο η δικιά σου δηµιουργική σκέψη σε οδήγησε. Αλλά
δεν είναι µόνο τα παιδιά

που την πατάνε. Συµβαίνει, σε µικρότερο βαθµό και
στους «µεγάλους». Ο

ΠΑΛΜΟΣ τυπώνεται σε χαρτί αλλά µπορείτε να τον διαβάζετε
και ηλεκτρονικά

στην ιστοσελίδα του. Όταν κρατάς την εφηµερίδα στα χέρια,
µπορείς να διαβάζεις

τούτο εδώ το άρθρο αλλά να αντιλαµβάνεσαι ταυτόχρονα ότι
διαβάζεις προσωπικές

σκέψεις, οι οποίες είναι όµως ένα µικρό µέρος των διαδραµατιζόµενων
στη δικιά

σου ζωή και την κοινωνία. Κοιτάς ταυτόχρονα και τη δίπλα σελίδα που
γράφει κάτι

άλλο ενώ έχεις δει στην πρώτη και δεύτερη σελίδα το περίγραµµα των
κύριων

γεγονότων και έχεις αξιολογήσει το ειδικό βάρος του καθενός. Όταν
διαβάζεις

όµως ένα άρθρο στην οθόνη, αυτή είναι πληρως κατειληµµένη από αυτό.
Έχεις πιο

στενό ορίζοντα και λιγότερες ευκαιρίες για συγκρίσεις. Παρατηρείστε
επίσης ότι

όταν διαβάζετε αυτή την εφηµερίδα, την ξεφυλίζετε ολόκληρη και ακόµα
κι αν δεν

διαβάσετε τα πάντα, έχετε την αίσθηση όλων των θεµάτων που περιέχει.
Όταν

µπείτε στην ιστοσελίδα της όµως θα δείτε έναν διαφορετικό, οπτικά, τρόπο

 παρουσίασης και αξιολόγησής τους. ∆εν θα τα δείτε όλα επίσης γιατί θα

κουραστείτε να κάνετε κλικ µπαίνον- τας και βγαίνοντας στις διάφορες
υποσελίδες.

 Το πιο εντυπωσιακό είναι η αίσθηση της κόπωσης.

Τελειώνοντας την
ανάγνωση

του εντύπου νιώθετε πλήρεις και ενηµερωµένοι. ∆ιαβάζοντας θέµατα στην
οθόνη

δεν αντέχετε να διαβάσετε ολόκληρα κείµενα όπως αυτό που διαβάζετε τώρα.

Θέλετε πιο µικρά, πιο εύπεπτα θέµατα. Η ανάγκη σας για ενηµέρωση κοπάζει και η

 διάθεσή σας για σκέψεις αξιολόγησης µετριάζεται.

Τυχαίο; ∆ε νοµίζω! Καλό

διάβασµα.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή