ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΕΣΠΟΤΑΚΗΣ, Ποιητής

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΕΣΠΟΤΑΚΗΣ«Εάν δεν επιστρέψουμε σε αξίες
και αρχές, δεν θα υπάρξει
ελεύθερη γενιά ανθρώπων»

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

«Είμαι το τρίτο του Νικόλα και της Μαριέττας παιδί, της Αλεξανδρείας σπλάχνον, πατέρας μιας ωραίας αυγής, της Μαριέττας.» Έτσι αυτοσυστήνεται ο ποιητής Δημήτριος Δεσποτάκης, με τον ιδιαίτερο λόγο του – γραπτό και προφορικό. «Μεγάλωσα εις τις γειτονιές του μπαρουτάδικου εις το Αιγάλεω την δεκαετίαν του ’70, όπου ο θάνατος έκανε τη βόλτα του εις τα παιδικά μας μάτια, πότες με νάρκες ξεχασμένες και πότες με χειροβομβίδες, παγιδευμένες από τον κατοχικόν γερμανικόν στρατόν. Κατοικώ μόνιμα εις την Ακαδημίαν Πλάτωνος των Αθηνών.
»Ως ανήσυχον πνεύμα, ασχολήθηκα με τον γραπτόν λόγον από τα παιδικά μου χρόνια, με αποτέλεσμα να γίνει τρόπος ζωής μου· κάθε έρωτας και κάθε εικόνα έμπνευσις, ταξίδι με πλοίον το μολύβι…» γράφει για τα ποιήματά του.
Διάφορα έντυπα έχουν κατά καιρούς φιλοξενήσει ποιήματά του καθώς και ο 2ος και 3ος Τόμος «Σύγχρονοι Έλληνες Ποιητές». Έχει εκδόσει τις ποιητικές συλλογές «Εν Ουρανοίς τη ξανθή ημέρα», «Και Εγέννησεν Ποίησιν», «Ο μονόλογος της Αρμονίας». Έχει βραβευθεί σε Πανελλήνιους και Διεθνείς Διαγωνισμούς Λογοτεχνίας.
«Αισθάνομαι υπερηφάνεια διότι ο γραπτός μου λόγος είναι η μόνη κληρονομιά, που καλείται να μεταφέρει εις το μέλλον, η μικρή μου ωραία αυγή» δηλώνει.

«ΠΑΛΜΟΣ»: Σε ποιο περιβάλλον μεγαλώσατε;
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΔΕΣΠΟΤΑΚΗΣ: Τί θύμησες… ανάμεσα σε γονείς, παππούδες και δυο αδελφές, στριμωγμένοι σε μια κάμαρη κάποιες φορές, γύρω από τα ερείπια του μπαρουτάδικου στο Αιγάλεω! Με ιστορίες από τη Σμύρνη και την Αλεξάνδρεια και τώρα που μεγάλωσα, αναγνώρισα το μεγαλείον εκείνων των ανθρώπων! Με τα ελάχιστα και φορτωμένοι κακουχίες και πόνους, μας μεγάλωσαν και μας έκαμαν ανθρώπους.

«Π»: Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
Δ.Δ.: Δύσκολα! Γεννημένος το 1962, μεταπολεμική περίοδος, με την τεχνολογία να εισβάλει αδιακρίτως παντού και η φτώχεια στις γειτονιές του μπαρουτάδικου σε σύγκρουσιν με την αξιοπρέπειαν των ανθρώπων, μας εζύμωνε για ένα ακόμα δυσκολότερον αύριο! Ήταν τα χρόνια που ένας δεκαπεντάχρονος ήταν άνδρας και τάιζε πολλάκις την οικογένειάν του. Όταν τελείωσα την πέμπτην Δημοτικού, εργαζόμουν σε κάποιο μαγαζί της γειτονιάς. Φόρτωνα ένα τρίκυκλον μηχανάκι με κιβώτια αναψυκτικών, κρασιών και μπύρες! Τί μου θύμησες!… Ο κυρ Γιάννης ο Σπανάκος! Περνάγαμε έξω από τα αστυνομικά τμήματα και φώναζε δυνατά: Ε, ε, έρχεται! Εννοούσε τον βασιλιά! Άλλα χρόνια…

«Π»: Γιατί γράφετε;
Δ.Δ.: Πώς θα ζούσα αλλιώς; Είναι το μαγικόν χέρι του σύμπαντος κόσμους, το οποίον μαζί με την αναπνοήν, μου επέβαλε και την ποιητικήν γραφή! Είναι ο μόνος τρόπος που διαθέτω για να επικοινωνήσω με την ζωή, τον έρωτα, το θείον. Ο μόνος τρόπος ώστε το κλάμα της ψυχής μου για την κατάντια του πλανήτη γη να γίνει φωνή!

«Π»: Τί είναι η ποίηση για εσάς;
Δ.Δ.: Είναι η προσπάθεια του νοός μου να με οδηγήσει εις το σημείον όπου θα συναντήσω τον καλύτερον Εμένα! Το εισιτήριον για την γην της γαλήνης, το κλειδί που μέσω αυτού η μικρή μου Αυγή θα με ανακαλύψει. Ίσως είναι το καθημερινόν μου γράμμα σε κάποιους άλλους κόσμους, που ευρίσκεται ένα μέρος της κραυγής μου, του πόνου μου, του μεγάλου φορτίου που μεταφέρω…

«Π»: Ποιοι οι αγαπημένοι σας ποιητές;
Δ.Δ.: Δεν έχω απαντήσιν εύκολην. Είμαι ερωτευμένος με την αρχαίαν Ελληνικήν Γραμματείαν. Ξεχωρίζω τον Παλαμά ως ισάξιον των αρχαίων Ελλήνων ποιητών. Υπάρχουν πάμπολλοι βέβαια που λατρεύω τα ποιήματά τους αλλά όχι όλον τον έργον τους. Θα ήθελα εδώ να αναφέρω πως με τιμά που έχω γνωρίσει μια ποιήτριαν, Ελληνίδα, άνευ εκδόσεως έργων, μαγεύτηκα από τη γραφή της, είναι επική ποιήτρια. Αν διαβάσετε το έργον της «Μήδεια» θα καταλάβετε τι εννοώ. Σίγουρα το μέλλον θα την αγκαλιάσει κατά πώς πρέπει. Μαργαρίτα Ράμπια. Κρατήστε το όνομά της. Σπάνια γραφή, σπάνιος άνθρωπος!

«Π»: Πότε ξεκινήσατε να γράφετε;
Δ.Δ.: Ήμουν ακόμη παιδί αμούστακον, δημοτικόν επήγαινα, και όλη του κόσμου η γοητεία ήταν συγκεντρωμένη εις τα χαμόγελα των κοριτσιών της γειτονιάς. Για κάθε ένα είχα κάτι ξεχωριστόν να γράψω, μιας και δύσκολα άρθρωνα λέξιν! Με δυσκόλευε το σίγμα! Ήμουν θουθούρης. Ακόμη ψευδός είμαι αλλά σε βελτιωμένην κατάστασιν. Και έτσι βρήκα τον δρόμο μου!

«Π»: «Εν Ουρανοίς τι ξανθή ημέρα»: «Και τα μάρμαρα ωδίνη μυρίζουν και χώμα και ιδρώτα γεμάτα από την πίκρα». Μιλήστε μας γι’αυτό το βραβευμένο ποίημά σας.
Δ.Δ.: Ήταν ένα στοίχημα με την φιλοπατρία, ένα δείγμα εμπνεύσεως κάποιας στιγμής. Το έγραψα επάνω σε χαρτοπετσέτες, σε εισιτήρια, σε απίστευτα σημεία. Πίστεψα σε αυτό και τιμήθηκα γι’αυτό! Αφορά την απολογίαν του Τόμας Μπρους, 7ου κόμη του Έλγιν και την αρπαγήν των γλυπτών του Παρθενώνος, καθώς και την καταδίκην του από τον σύμπαντα κόσμον! Η ηθοποιός Μαρία Δημητριάδου καθώς και ο Κωνσταντίνος Ζωγραφόπουλος, το ανακάλυψαν, το ερωτεύθηκαν και αρκετές φορές το «έπαιξαν». Τώρα ευρίσκεται εις τα χέρια της ηθοποιού και σκηνοθέτιδος Όλγας Μουργελά, υπευθύνου του θεατρικού εργαστηρίου, «Θεάτρου φίλοι, του Θεάτρου Λύχνος, Τέχνης και πολιτισμού» προς θεατρικοποίησιν.

«Π»: Υπάρχουν σήμερα εραστές της Τέχνης του λόγου;
Δ.Δ.: Ναι, υπάρχουν! Λίγοι μεν, υπάρχουν δε! Κι αυτό μας κρατά ζωντανούς.

«Π»: Τί χάσαμε αφαιρώντας από τη γλώσσα μας τα σημεία στίξης;
Δ.Δ.: Το θέμα με την γλώσσα και τα σημεία στίξεως είναι βαρύ φορτίον! Σκέψου γυναίκα στολισμένην προς βραδυνήν έξοδον με παντόφλες θαλάσσης! Κάπως έτσι ξεγυμνώσαμε την γλώσσα μας και η τιμωρία είναι πολύ κοντά μας.

«Όταν αρνείσαι την γλώσσα σου
θα πει πως αρνείσαι την ψυχή σου
και την Πατρίδα σου.
Και τα ζητήματα της Εθνικής αξιοπρέπειας
Είναι σαν τα ζητήματα της δημοσίας ηθικής.»
Κωστής Παλαμάς, Περιοδικόν Νουμάς, 02-01-1903

«Π»: Η μουσικότητα της γλώσσας μας στην ποίηση;
Δ.Δ.: Ακριβώς έτσι: Η μουσικότητα της γλώσσης μας είναι Ποίησις!

«Π»: Το διάβασμα φωτίζει δρόμους;
Δ.Δ.: Όχι μόνον φωτίζει, μα δημιουργεί ακόμη κι όταν θαρρείς πως δεν υπάρχουν. Το βιβλίον είναι σαν το οξυγόνον αναγκαίον.

«Π»: Θεοποιήσαμε το χρήμα και μετά από αυτό τί;
Δ.Δ.: Εάν δεν επιστρέψουμε σε αξίες και αρχές, άμεσα, δεν θα υπάρξει ελεύθερη γενιά ανθρώπων στο άμεσον μέλλον. Δυστυχώς!

«Π»: Η Ελλάδα θα υπάρξει στα καλύτερά της;
Δ.Δ.: Δεν νομίζω πως διαθέτει το υλικόν για να το κάνει. Κατέστρεψε την παιδεία, έκανε τα πανεπιστήμια κέντρα κατάντιας, κυβερνούν οι ανίκανοι και οι ελάχιστοι ικανοί ζουν κυνηγημένοι… Κάπου εδώ τελειώνει το θέμα της επιβιώσεως της Ελληνικής φυλής. Μόνον ένα θαύμα μας σώζει αλλά όλοι γνωρίζουμε πως θαύματα δεν γίνονται!

«Η μεγαλοσύνη των λαών
δεν μετριέται με το στέμμα·
με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται
και με το αίμα.»
Κωστής Παλαμάς

«Π»: Ένα φλέγον ζήτημα είναι το προσφυγικό.
Δ.Δ.: Εδώ δυσκολεύει το θέμα. Ο προς φυγήν, ο πρόσφυγας, είναι αυτός που φεύγει από εμπόλεμη ζώνη και ζητά άσυλον στην πρώτη αναγνωρισμένη Δημοκρατία πλησίον της χώρας του. Όταν φεύγεις από την Νιγηρία, π.χ., και φτάνεις στην Ελλάδα και απαιτείς να έχεις αυτά για τα οποία δεν πάλεψες στη δική σου χώρα, τότε κάτι δεν πάει καλά. Εξάλλου το 80% περίπου των παρανόμως εισελθόντων στην Πατρίδα μας είναι μάχιμη ηλικία 16 έως 35 περίπου. Ισλαμιστές – με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το σύντομον μέλλον θα δείξει το μέγεθος του πόνου που θα μας αγγίξει.

«Π»: «e-books» η νέα τάση βιβλίων. Πώς βλέπετε την πορεία τους;
Δ.Δ.: Είναι μία έξυπνη και εύκολη λύσις για κάποιους ίσως. Όμως, δεν υπάρχει πορεία βιβλίου. Το πληρώνεις, το εκδίδεις και το αγοράζουν μια χούφτα φίλοι! Οι εκδοτικοί οίκοι φέρουν μεγάλη ευθύνην διότι εισπράττουν και εκδίδουν βιβλία που φέρουν το επίπεδον της τέχνης αυτής πολύ χαμηλά! Όλα εις τον βωμόν του χρήματος. Εάν διαθέτεις όνομα, τίτλος θέσεως και χρήμα, γίνεσαι μεγάλος και τρανός. Όπως έχω ξαναπεί, εάν σήμερα ζούσε και έγραφε ο Παλαμάς, ούτε ντελίβερι σε οβελιστήριον δεν θα εύρισκε εργασίαν.

«Π»: Στο φαίνεσθαι των ανθρώπων στηρίζεται η σύγχρονη κοινωνία. Ποια η σχέση με το κάλλος των Αρχαίων Ελλήνων;
Δ.Δ.: Σχέσις; Δεν γνωρίζουμε τις πτώσεις κλίσεως ενός ουσιαστικού! Περπατάμε και οδηγούμε με τον κινητόν ανά χείρας! Εργαζόμεθα έτσι κι έτσι καταλήγουμε προς κατάνυξιν! Οι πρόγονοί μας σίγουρα είχαν και αυτοί τα θέματά τους αλλά σαν εμάς δεν ήταν. Είχαν όρια, εμείς είμεθα «δημοκράται»… Οι πολιτικοί παραφράζουν τον Ισοκράτη και εμείς χειροκροτούμε. Δεν έχει πλέον η νεολαία τη δυνατότητα να διαβάσει καν Παπαδιαμάντη… Χρειάζεται μετάφρασιν!

«Π»: Η ταυτότητα στον ποιητή είναι ο προσωπικός ξεχωριστός του λόγος;
Δ.Δ.: Σπανίως ο ποιητής έχει ταυτότητα. Αν έχει όμως, τότε είναι ξεχωριστός! Δεν αντιγράφει και δεν αντιγράφεται. Η ταυτότητα είναι η σφραγίδα που τον οδηγεί εις την αθανασίαν του μέλλοντος.

«Π»: «Είναι οι καιροί μικρόψυχοι για την ποίηση» Χέντερλιν.
Δ.Δ.: Η Ποίησις είναι που δημιουργεί την μικροψυχίαν και την μεγαλοψυχίαν. Οι καιροί υπάρχουν εσαεί, αλλάζοντας αριθμούς και ονόματα. Και όσον αναπνέει ο Ποιητής, οι καιροί θα του παρέχουν οξυγόνον.

«Π»: Μελλοντικά σας σχέδια;
Δ.Δ.: Θα ήθελα να στείλω μιαν ευχήν σε κάθε γονιό: Αν αγαπούν τα παιδιά τους και θέλουν καλύτερες ημέρες, ας τα οδηγήσουν στην γνώσιν μέσω των βιβλίων. Και αν δεν μπορούν να κατανοήσουν τους αρχαίους συγγραφείς, υπάρχει ο Παλαμάς, ο Δροσίνης, ο Βάρναλης, ο Καρυωτάκης, ο Καβάφης, ο Παπαδιαμάντης, ο Κάλβος, ο Καββαδίας, ο Ουράνης, ο Μαβίλης, ο Βιζυηνός, ο Βαλαωρίτης, ο Κρυστάλλης …και σταματώ διότι θα αναφέρω μέχρι τον Αύγουστο!