ΠΟΠΗ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗ, Εκπαιδευτικός – Ποιήτρια της ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

ΠΟΠΗ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗ  «Η ποίηση είναι επικοινωνία»

Γεννήθηκε στην Αθήνα. Από μικρό παιδί λάτρευε το διάβασμα, ο,τιδήποτε μπορούσε να της προσφέρει γνώση της ήταν ευπρόσδεκτο. Άρχισε να γράφει ποιήματα στην αρχή της εφηβείας της. Άρχισε να δημοσιεύει ποιήματά της σε περιοδικά του Πανεπιστημίου (όπου σπούδασε Αγγλική Φιλολογία), εργαστηκε σε Δημόσια και ιδιωτικά σχολεία και αργότερα σε λογοτεχνικά περιοδικά, όπως τα Νέα Σύνορα, η Ομπρέλλα, ο Νουμάς κ. ά. Έχει συμμετάσχει σε ανθολογίες ποίησης (Ανθολογία Αιγαίου, Πολύπτυχο, 36 νέες φωνές, Σύγχρονη ανθολογία γυναικείας ποίησης, Πορτραίτα Τέχνης και Λόγου κ.α.) και έχει διακριθεί σε πολλούς πανελλήνιους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς. Έλαβε πρώτα βραβεία για τα ποιήματά της «Τρελός ή αναρχικός» από την Ένωση Ελλήνων και «Ο κήπος με τα όνειρα» από την Εταιρία Γραμμάτων και Τεχνών.

«ΠΑΛΜΟΣ»: Σε ποιό περιβάλλον μεγαλώσατε;
ΠΟΠΗ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗ: Ως παιδί μεγάλωσα σε περιβάλλον με πολλή αγάπη και φροντίδα από τους γονείς μου, με καλούς δασκάλους αγάπη για το σχολείο. Είχα έντονα αναπτυγμένη την φιλομάθεια αλλά και πολλές φίλες παιχνίδια στος δρόμους και αλάνες της τότε εποχής. Γενικά, ξένοιαστα χρόνια σε ένα προάστειο της Αθήνας, το Χαϊδάρι, που τότε ήταν σαν χωριό!

«Π»: Εργαστήκατε ως εκπαιδευτικός σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. Πώς Βλέπετε τα πράγματα στη δημόσια εκπαίδευση συγκριτικά με την ιδιωτική;
Π.Π.: Εργάστηκα ως εκπαιδευτικός, διδάσκοντας την αγγλική γλώσσα. Σε κάποιο ιδιωτικό σχολείο, συγκεκριμένα το Αρσάκειο, οι συνθήκες ήταν πολύ καλύτερες. Μικρότερες ομάδες παιδιών επιλεγμένα ανάλογα με το μαθησιακό τους επίπεδο. Αντίθετα στο Δημόσιο οι τάξεις έχουν περισσότερους μαθητές και το γνωστικό επίπεδο διαφέρει. Πράγμα που αναγκάζει τον δάσκαλο να πάει με τον μέσο όρο. Κάποιοι πιο προχωρημένοι φυσικό είναι να βαριούνται και οι λιγότερο προχωρημένοι δεν μπορούν να παρακολουθήσουν. Αυτό που γενικότερα, κατά τη γνώμη μου, είναι μειονέκτημα στα Ελληνικά σχολεία ότι δεν καλλιεργείται η κριτική σκέψη και για χρόνια βασιζόταν στην παπαγαλία. Μια πρότασή μου και ευχή ταυτόχρονα είναι να διδάσκεται η σοφία των αρχαίων Ελλήνων από το Δημοτικό σχολείο ακόμα. Μέσα από απλοποιημένες φράσεις ή ιστορίες καταλλήλως προσαρμοσμένες για μικρά παιδιά, όπως για παράδειγμα οι μύθοι του Αισώπου και η μυθολογία μας αλλά με μεγαλύτερη σοβαρότητα.

«Π»: Ποίηση μέσω του εκπαιδευτικού συστήματος. Πώς λειτουργεί;
Π.Π.: Δεν γνωρίζω τα βιβλία των Νέων Ελληνικών και ποιούς ποιητές περιλαμβάνουν. Σίγουρα υπάρχουν φιλόλογοι που φαντάζομαι την προσεγγίζουν με τον κατάλληλο τρόπο γιατί αυτοί μπορούν να κάνουν τους νέους να την αγαπήσουν. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό.
Η ποίηση είναι έρωτας και ανάγκη ψυχής. Είναι κάτι που γίνεται μόνο του, δεν ξέρω πώς. Απλά συμβαίνει κι ενώ πολλές φορές αισθάνομαι ότι με τον προφορικό λόγο δεν μπορώ να εκφράσω σκέψεις και συναισθήματα εύκολα με την ποίηση το κάνω με λίγες γραμμές.

«Π»: Σε τι διαφέρει η ποίηση από τη στιχουργική;
Π.Π.: Η στιχουργική είναι ποίηση αλλά έμμετρη με ρίμες. Έχει τεχνική που πρέπει να διδαχτείς αν έχεις το ταλέντο. Να μάθεις τους ρυθμούς, τα κουπλέ, τα ρεφρέν… Η ποίηση έχει ρυθμό αλλιώς θα ήταν πεζογράφημα ή απλές σκέψεις αλλά δεν είναι υποχρεωτικό να έχει ρίμε. Επίσης λέξεις πολύπλοκες ή και έννοιες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα ποιήματα, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στα τραγούδια. Τα τραγούδια είναι πιο απλοποιημένα για να έχουν αντίκτυπο σε πολύ περισσότερο κόσμο. Αυτή όμως είναι και η μαγεία της στιχουργικής: ότι ένα τραγούδι που αφορά πολύ κόσμο φέρνει τη δουλειά του στιχουργού σε πιο πλατειές μάζες – ας σκεφτούμε μεγάλους ποιητές, όπως ο Μάνος Ελευθερίου που έγραψε υπέροχα τραγούδια έγινε γνωστός στον πολύ κόσμο με αυτά. Τα ποιητικά βιβλία περιορίζονται αναγκαστικά σε πολύ μικρότερο κοινό.

«Π»: Έχετε διακριθεί για ποιήματά σας με το πρώτο βραβείο, «Τρελός ή αναρχικός» και «ο Κήπος με όνειρα». Ποιά τα συναισθήματά σας;
Π.Π.: Όταν ένα ποίημά σου βραβεύεται ή με έναν έπαινο, η χαρά είναι πολύ μεγάλη διότι το να ξεχωρίζει μέσα σε δεκάδες άλλα ποιήματα σημαίνει ότι λέει κάτι δηλαδή επικοινωνείς με τους άλλους ή τους δημιουργείς συναισθήματα.

«Π»: Το 2006 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Σκαραβαίος», η ποιητική σας συλλογή «Παραδείσια πουλιά στο καπέλο μου». Πώς προέκυψε αυτός ο τίτλος και τί πραγματεύεται το βιβλίο σας;

Π.Π.: Ο τίτλος του βιβλίου ήταν χρόνια στο μυαλό μου. Προέκυψε από έναν πίνακα ζωγραφικής που έχω στην κατοχή μου της ζωγράφου και ποιήτριας Ισμήνης Λιόση και τον αγαπώ. Ήθελα να μπει εξώφυλλο στο πρώτο μου βιβλίο και έγινε. Από αυτόν τον πίνακα εμπνεύστηκα τον τίτλο «Τα παραδείσια πουλιά είναι τα ποιήματα»
Το βιβλίο μιλά για όλα τα θέματα που αφορούν τον άνθρωπο διαχρονικά: Τον έρωτα, τη μοναξιά, τη ματαιότητα των ανθρωπίνων πραγμάτων, την εξουσία γενικά, τις ανθρώπινες σχέσεις, ό,τι μας καίει, μας πονά και μας αναπτερώνει στα πιο ψηλά…

«Π»: Πιστεύετε στον Θεό;
Π.Π.:Πιστεύω στην ανώτερη δύναμη που δημιούργησε την ζωή, τους πλανήτες και τους γαλαξίες, αυτό το αέναο θαύμα και επίσης πιστεύω ότι έχουμε πολλές ζωές όπου ερχόμαστε σε άλλα κάθε φορά σώματα για να πάρουμε μαθήματα και να εξελιχθούμε.

«Π»: Στο ποίημά σας «Εξουσία» λέτε ότι η εξουσία διαφθείρει τους ιδεολόγους και τους επαναστάτες. Ποιό το δέλεαρ, πιστεύετε, της διαφθοράς;
Π.Π.: Η εξουσία διαφθείρει και αυτό είναι το μόνο σίγουρο! Το ζούμε, το βλέπουμε αλλά και ιστορικά αν το δει κανείς, είναι παγκόσμιο το φαινόμενο. Η δύναμη της εξουσίας γεννάει αυθαιρεσία, κάνει τον άνθρωπο αλαζόνα. Το δέλεαρ είναι συνήθως τα υλικά αγαθά. Η φύση του ανθρώπου είναι επιρρεπής στην απληστία. Δεν ικανοποιείται με τίποτα. Γι’ αυτό οι ηγέτες θα έπρεπε να επιλέγονται από τους άριστους. Αριστοκρατία του πνεύματος αλλά και του χαρακτήρα διότι απαιτεί μεγάλη δύναμη χαρακτήρα για να μην υποκύπτεις σε δωροδοκίες και βραβεία. Οφείλεις να είσαι δίκαιος και ακέραιος χαρακτήρας, όπως ήταν ο Καποδίστριας. Δυστυχώς η Ελλάδα βρίσκεται σε ασφυκτικό κλοιό από άλλες δυνάμεις, τις λεγόμενες …μεγάλες, και δεν τι επιτρέπουν να αναπτυχθεί. Αυτό το ζούμε στις μέρες μας και είναι φοβερό! 700.000 νέοι επιστήμονες με πολλά προσόντα έφυγαν και φεύγουν στο εξωτερικό, μια σωστή γενοκτονία για μια τόσο μικρή σε πληθυσμό χώρα. Ας το αναλογιστούμε: Χώρα γερόντων η Ελλάδα και γίνεται αντικατάσταση του πληθυσμού με αλλοεθνείς. Όπως καταλαβαίνετε για ένα άτομο ευαισθητοποιημένο στα κοινά, αυτό πονάει πολύ. Και ως μητέρα δύο παιδιών και ως πολίτης μιλάω.

«Π»: Ποιά η γνώμη σας για τους Έλληνες σήμερα;
Π.Π.: Από τη στιγμή που αγαπώ ενθέρμως την Ελλάδα ως χώρα του φωτός κυριολεκτικά και μεταφορικά, αγαπώ και τους Έλληνες. Αγαπώ κυρίως τους ευαίσθητους φιλότιμους, έξυπνους, καλοσυνάτους ανθρώπους. Αν είναι και καλλιεργημένοι, ευγενικοί ακόμα περισσοτερο. Και έχουμε πολλούς. Δεν αγαπώ τους φιλοχρήματους και παρτάκηδες – αυτούς που πέρα από τον εαυτό τους δεν ενδιαφέρονται για τίποτα. Κάποιους τους λέω Ελληνόφωνους, δηλαδή ότι απλά έτυχε να γεννηθούν σε αυτό τον ιερό τόπο αλλά δεν κατάλαβαν τίποτα από την ιστορία του και την ιερότητά του. Κάποιοι έδωσαν τη ζωή τους γι’αυτή την πατρίδα και οφείλουμε να τους τιμούμε!

«Π»: Η ποίηση για εσάς είναι ταξίδι αναζήτησης;
Π.Π.: Η ποίηση έτσι κι αλλιώς είναι ένα πανέμορφο ταξίδι στην ενδοχώρα της ψυχής. Ψάχνεις πάνω από όλα να καταλάβεις τον εαυτό σου. Αυτογνωσία. Γίνεσαι ένας «μεταλλωρύχος» που σκάβεις να ανακαλύψεις τον εαυτό σου και τους άλλους. Είναι επικοινωνία δηλαδή. Αν συγκινήσεις κάποιον που σε διαβάζει ή τον κάνεις να σκεφτεί κάτι, αυτό βεβαίως είναι πολύ σημαντικό διότι μην ξεχνάμε ότι δεν γράφεις μόνο για σένα αλλά γι’ αυτήν την επικοινωνία. Γράφοντας φτιάχνεις γέφυρες.

«Π»: «Πάντα ανοιχτά πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής» γράφει ο εθνικός μας ποιητής Διονύσιος Σολωμός. Υπάρχει η ελληνική ψυχή; Πώς αγρυπνά;
Π.Π.: Η Ελληνική ψυχή αγρυπνά γιατί η αγάπη δεν την αφήνει να εφησυχάζει. Δεν καθεύδει. Είναι έτοιμη σε όποιο κάλεσμα να υπερασπιστεί αυτό που πρέπει: την ηθική με την ευρεία έννοια και τον πολιτισμό.

«Π»: Ο λογοτέχνης, με τη γλώσσα του, δημιουργεί ένα έργο τέχνης;
Π.Π.: Ο ποιητής εννοείται πως είναι καλλιτέχνης του λόγου. Ο μεγαλύτερος ποιητής παγκοσμίως, ο Όμηρος, έγραψε αυτά τα θαυμαστά αξεπέραστα σε ομορφιά έργα, τα διαχρονικά. Ο κάθε ποιητής βάζει μια μικρή ή μεγαλύτερη ψηφίδα στον υπέροχο πίνακα της ποίησης, βάζει την δική του σφραγίδα.

«Π»: Ποιές είναι οι πηγές έμπνευσής σας;
Π.Π.: Πηγή έμπνευσής μου ο άνθρωπος. Η ποίησή μου είναι ανθρωποκεντρική. Αν και αγαπώ πολύ την φύση και επιθυμώ να ζω κοντά της, δεν έχω γράψει ποιήματα γι’αυτήν. Με απασχολούν αυτά τα θέματα που έχουν ως βάση την ανθρώπινη μοίρα, τα πάθη της ζωής, το αναπόφευκτο του θανάτου, ο έρωτας ως ελιξίριο και ζωογόνα δύναμη.

«Π»: Ποιές ώρες της ημέρας προτιμάτε να γράφετε;
Π.Π.: Η ποίηση είναι κομμάτι της ζωής μου που ξεκίνησε από πολύ μικρή ηλικία. Ήταν αυθόρμητο και γίνεται σχεδόν αυτόματα χωρίς σκέψη. Έχω ξυπνήσει από ένα όνειρο και άρχισα να γράφω ολόκληρο ποίημα που ήταν τελείως ψυχαναλυτικό. Μου κατέδειξε τις πραγματικές μου επιθυμίες εκείνο τον καιρό. Ώρες δεν υπάρχουν συγκεκριμένες, είναι θέμα έμπνευσης. Βεβαίως, όπως έχει πει ένας συγγραφέα,ς στην έμπνευση πρέπει να στήνεις παγίδα. Δηλαδή δουλεύοντας, διαβάζοντας εμπνέεσαι πολλές φορές από μια λέξη ή μια εικόνα ή ένα ποίημα.

«Π»: Τί σας οργίζει;
Π.Π.: Τι με εξοργίζει γενικά ή σχετικά με την συγγραφή; Γενικά η ασχήμια σε όλες τις εκφάνσεις είμαι λάτρης του ωραίου. Γι’αυτό λατρεύω τα αρχαία Ελληνικά αγάλματα και την αρχιτεκτονική. Στο Λούβρο στάθηκα πολλή ώρα κοιτάζοντας την Αφροδίτη της Μήλου, με δάκρυα στα μάτια από το κάλλος, και φαντάστηκα ότι κι εκείνη επιθυμεί την επιστροφή της στα πάτρια εδάφη, όπως η Νίκη της Σαμοθράκης, τα γλυπτά του Παρθενώνα, η Καρυάτιδα στο Λονδίνο, ο Ναός της Περγάμου στο Βερολίνο. Με εξοργίζει η αγένεια επίσης και η έλλειψη γεναιοδωρίας.
Στα ποιητικά και καλλιτεχνικά πράγματα, με εξοργίζουν οι κλίκες και τα κυκλώματα. Αυτό που προβάλλονται οι ίδιοι και οι ίδιοι παρά του γεγονότος ότι υπάρχουν άνθρωποι που έχουν εκδώσει δέκα βιβλία είναι αξιόλογοι και δεν προβάλλονται ποτέ. Υπάρχουν μουσικοί νέοι, ας πούμε, με υπέροχες φωνές και ωραία τραγούδια αλλά για να του παίξουν τα τραγούδια του οι ραδιοφωνικοί σταθμοί ζητούν χρήματα και μάλιστα πολλά! Κρίμα...

«Π»: Ποιοί οι αγπημένοι σας ποιητές;
Π.Π.: Οι αγαπημένοι μου ποιητές είναι ο Καβάφης, ο Καββαδίας και ο Καρυωτάκης. Τα τρία κάππα! Από ξένους ποιητές, μου αρέσει η Σύλβια Πλαθ και ο Λόρκα.

«Π»: Συγγραφικά μελλοντικά σχέδια;
Π.Π.: Προς το παρόν συγκεντρώνω ποιήματα για την επόμενη ποιητική συλλογή μου. Έχουμε όμως καιρό, δεν βιάζομαι. Επίσης γράφω στίχους για μελοποίηση. Είναι κάτι που αγαπώ πολύ η μελοποίηση γιατί εκεί γίνεται κάτι μαγικό! Ένας συνθέτης βάζει μουσική στα λόγια που έχει γράψει και όταν είναι ωραίο το αποτέλεσμα, πετάς στα σύννεφα από χαρά! Πρόκειται για άλλου είδους δημιουργία που προϋποθέτει συνεργασία, πιο ομαδική δουλειά .Στο you tube υπάρχει το τραγούδι μου «Διγενής ο έρωτας», Γιώργος Λίβας.