eLearning: Μεθοδολογία Έρευνας σε Διοικητικές και Κοινωνικές Επιστήμες

Έναρξη Μαθημάτων: 14 Φεβρουαρίου 2019 Λήξη Εγγραφών: 31 Ιανουαρίου 2019

Μεθοδολογία Έρευνας σε Διοικητικές και Κοινωνικές Επιστήμες

Το μάθημα παρουσιάζει τα βασικά στάδια εκπόνησης έρευνας στις διοικητικές και κοινωνικές επιστήμες και τα κύρια εργαλεία που χρησιμοποιούνται σε αυτήν. Παρέχει το τεχνικό υπόβαθρο για τη διεξαγωγή μιας πρωτογενούς έρευνας από την επισκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας και τη διατύπωση ερευνητικών υποθέσεων μέχρι τον σχεδιασμό ερωτηματολογίου και τη λήψη αποφάσεων. Μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα, παρουσιάζει την ερμηνεία των στατιστικών συντελεστών και αποτελεσμάτων ώστε να μπορούν να συνεισφέρουν στην αποτελεσματικότερη λήψη αποφάσεων. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην πρακτική αξιοποίηση των αποτελεσμάτων και το πώς αυτά μπορούν να οδηγήσουν σε συγκεκριμένες προτάσεις υλοποίησης. Αναφέρονται οι βασικές αρχές συγγραφής και παρουσίασης μιας επιστημονικής εργασίας και θίγονται ζητήματα ερευνητικής και επιστημονικής δεοντολογίας.

Σε ποιους απευθύνεται

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε επαγγελματίες, στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών που χρησιμοποιούν την έρευνα για τη δουλειά τους. Το πρόγραμμα θα τους βοηθήσει σε τέσσερα επίπεδα:

• Να αξιοποιούν τις δευτερογενείς πηγές δεδομένων που έχουν στη διάθεσή τους.
• Να ορίζουν ερευνητικά ερωτήματα που πρέπει να διερευνηθούν ποσοτικά και να τα επικοινωνούν αποτελεσματικά στους συνεργάτες τους (brief).
• Να κατανοούν τα ερευνητικά αποτελέσματα και να μπορούν να αξιολογήσουν τη χρησιμότητά τους.
• Να συνδέουν τα ερευνητικά δεδομένα (δευτερογενή και πρωτογενή) με συγκεκριμένες αποφάσεις που καλούνται να λάβουν.

Απευθύνεται επίσης, σε ερευνητές που δεν έχουν σημαντική προηγούμενη γνώση στον σχεδιασμό και στη μεθοδολογία της έρευνας. Είναι μια πολύ καλή εισαγωγή που θα τους βοηθήσει σε όλα τα στάδια, από τον καθορισμό του θέματος μέχρι την εξαγωγή συμπερασμάτων.

Για τους μεταπτυχιακούς φοιτητές και τους υποψήφιους διδάκτορες θα είναι ένα σημαντικό εφόδιο στην εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας τους ή της διδακτορικής τους διατριβής.

Ενότητες

Ενότητα 1η : Εισαγωγή στη επιστημονική έρευνα- Διατύπωση ερευνητικού ερωτήματος
Ενότητα 2η : Δευτερογενής έρευνα και Επισκόπηση βιβλιογραφίας
Ενότητα 3η :Πρωτογενής Έρευνα Ι: Ποιοτικές Μέθοδοι
Ενότητα 4η: Πρωτογενής Έρευνα ΙΙ: Ποσοτικές Μέθοδοι
Ενότητα 5η: Διαχείριση και Επεξεργασία δεδομένων
Ενότητα 6η: Ερμηνεία Αποτελεσμάτων, Μέρος Ι
Ενότητα 7η: Ερμηνεία Αποτελεσμάτων, Μέρος ΙΙ
Ενότητα 8η: Συγγραφή και Παρουσίαση
Ενότητα 9η: Ερευνητική Δεοντολογία

Η «αξία» του προγράμματος

Για τα στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών

Επειδή δεν αποτελεί μέρος της κατεξοχήν δουλειάς τους, πολλά στελέχη επιχειρήσεων και οργανισμών δεν έχουν ασχοληθεί με την έρευνα, παρά μόνο σε επίπεδο αξιοποίησης των αποτελεσμάτων της. Δεν γνωρίζουν ποιες είναι οι δυνατότητες που υπάρχουν στο πλαίσιο μιας ερευνητικής προσπάθειας, ποιοι οι περιορισμοί, ποιες οι προϋποθέσεις και ποιοι οι συμβιβασμοί που χρειάζεται να γίνουν. Αυτή η έλλειψη δυσχεραίνει τη βαθύτερη κατανόηση των ερευνητικών αποτελεσμάτων και του τρόπου με τον οποίο μπορούν να αξιοποιηθούν, με αποτέλεσμα να γίνονται λάθη στην ερμηνεία που μετατρέπονται σε λάθη στις αποφάσεις.

Επιπλέον, δυσχεραίνει την επικοινωνία με τους ερευνητές. Όσο καλύτερα γνωρίζει ένα στέλεχος την ερευνητική διαδικασία τόσο καλύτερα μπορεί να διατυπώσει τι χρειάζεται από αυτήν και συνεπώς να το λάβει. Γνωρίζει επίσης και τους περιορισμούς που έχει η έρευνα, τους οποίους λαμβάνει υπόψη του.

Το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο ώστε να καλύψει τα παραπάνω κενά και να δώσει συνοπτικά την απαιτούμενη γνώση. Δίνει μεγάλη έμφαση σε σημεία που συχνά γίνονται αντικείμενο παρερμηνείας και εξηγεί με απλό τρόπο πώς θα πρέπει να αποφεύγονται συνήθεις παγίδες.

Για τους νέους ερευνητές

Σχεδόν σε όλα τα πανεπιστήμια, οι φοιτητές καλούνται να κάνουν ερευνητικές εργασίες. Ελάχιστες φορές όμως, έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν κάποιο μάθημα που θα τους δίνει τα εφόδια για κάτι τέτοιο. Συνήθως, προσπαθούν μόνοι τους, με όση βοήθεια μπορεί να τους προσφέρουν στο περιορισμένο πλαίσιο τους ρόλου τους οι επιβλέποντες καθηγητές. Συχνά, η πρώτη τους απόπειρα γίνεται σε κάποια κρίσιμη εργασία, όπως η πτυχιακή ή η διπλωματική τους εργασία, ακόμα και η διδακτορική διατριβή. Προφανώς, υπάρχει ένα κενό στην μετάβαση των νέων επιστημόνων, από τη φοιτητική ιδιότητα σε αυτή του επιστήμονα-ερευνητή.

Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε για να καλύψει αυτό ακριβώς το κενό. Για να μπορούν οι φοιτητές να αφοσιωθούν στην ουσία της δουλειά τους. Θα γνωρίζουν ήδη πώς να σχεδιάζουν μια ερευνητική εργασία, πώς να την τεκμηριώνουν θεωρητικά, πώς να εκτελέσουν την εμπειρική διερεύνηση και πώς να ερμηνεύουν τα αποτελέσματα. Επιπλέον, επειδή δεν θα χρειαστεί να ανακαλύψουν κάθε στάδιο ξεχωριστά, αλλά θα έχουν σφαιρική άποψη για όλα και για το πώς αυτά συνδέονται, θα είναι σε θέση να αξιολογήσουν καλύτερα τις επιλογές τους από την αρχή και να μη χρειάζεται να κάνουν στη συνέχεια διορθωτικές κινήσεις ή συμβιβασμούς.

Επιπλέον, θα μάθουν βασικές αρχές συγγραφής και παρουσίασης. Είναι εξαιρετικά σημαντικά εφόδια και τα δύο επειδή συχνά η γραπτή αναφορά και η προφορική παρουσίαση είναι τα μοναδικά κριτήρια που έχουν οι άλλοι για να αξιολογήσουν τη δουλειά τους. Σε ό,τι αφορά τον γραπτό λόγο, η ενασχόληση για τους περισσότερους περιορίζεται στο μάθημα της έκθεσης. Ο τρόπος που γράφουμε έκθεση ιδεών όμως, δεν είναι κατάλληλος για να γράφουμε ερευνητικές εργασίες. Σε ό,τι αφορά τον προφορικό λόγο, ίσως μαθαίνουμε κάτι στις προφορικές εξετάσεις των μαθημάτων του σχολείου. Επίσης, δεν είναι ο κατάλληλος τρόπος παρουσίασης μιας ερευνητικής εργασίας.

Γιατί να το παρακολουθήσει κάποιος

Ο Skinner έλεγε πως η «Εκπαίδευση είναι αυτό που επιβιώνει όταν έχουν ξεχαστεί όλα όσα μάθαμε». Αυτό που θα επιβιώσει από το πρόγραμμα, ακόμα κι όταν ίσως ξεχαστούν κάποια πολύ τεχνικά του στοιχεία, είναι η ερευνητική σκέψη. Κι είναι ο πιο ουσιαστικός λόγος για να το παρακολουθήσει κανείς.

Μέσα από το πρόγραμμα θα αρχίσει να βλέπει διαφορετικά τον κόσμο κι ίσως να τον ελέγχει καλύτερα. Θα αντιλαμβάνεται διαφορετικά τα άρθρα των εφημερίδων και τις διαφημίσεις των προϊόντων. Θα διακρίνει τις λανθάνουσες, τις τυχαίες δηλαδή, σχέσεις από τις αιτιακές. Θα εντοπίζει μοτίβα, διαδοχικές ενέργειες που επαναλαμβάνονται με συγκεκριμένο τρόπο. Θα μάθει να ελέγχει τις εύλογες ή βάσιμες υποθέσεις προτού τις αποδεχθεί ως αληθείς.

Η διαφορά κάποιου με ερευνητική σκέψη είναι ότι κοιτάζει πέρα από την επιφάνεια, ότι αναζητάει το «γιατί» κάθε φορά. Δεν το βρίσκει πάντα, αλλά στην πορεία της αναζήτησης, ανακαλύπτει πολλά ενδιαφέροντα και χρήσιμα πράγματα. Η ερευνητική σκέψη βλέπει παντού πόρτες που περιμένουν να τις ανοίξεις.

Οι άνθρωποι έβλεπαν για αιώνες μήλα να πέφτουν. Και έμεναν σε αυτό (πολλοί μένουν ακόμα). Ένας ερευνητής προχωράει ένα βήμα παραπέρα και αναρωτιέται γιατί πέφτουν με τον τρόπο που πέφτουν και όχι με κάποιον άλλο. Δεν φτάνουν όλοι στο νόμο της βαρύτητας (εκεί πάνε οι εξαιρετικοί ερευνητές), αλλά στην αναζήτηση όλοι μαθαίνουν περισσότερα για τα μήλα και για την ελεύθερη πτώση.

Διδάσκοντες

Πιστοποιητικό Παρακολούθησης

Στους εκπαιδευόμενους που θα ολοκληρώσουν επιτυχώς το πρόγραμμα χορηγείται Πιστοποιητικό Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης, το οποίο συνοδεύεται από Συμπλήρωμα του Πιστοποιητικού, στο οποίο αναφέρονται αναλυτικά το αντικείμενο του προγράμματος, οι θεματικές ενότητες που παρακολούθησε ο εκπαιδευόμενος, καθώς και η μεθοδολογία εκπαίδευσης που ακολουθήθηκε.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ