ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΣΤΡΟΥΝΗΣ, Συγγραφέας, της ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΣΤΡΟΥΝΗΣ«Πιστεύω στον άνθρωπο
που δρα, που προσπαθεί,
που δεν εφησυχάζει
γιατί μέσα από την αέναη
αναζήτηση υπάρχει»

Ο Γιώργος Καστρουνής γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Σπούδασε Οικονομικές Επιστήμες (Bachelor of Arts) στην Αγγλία στο Kingston University. Στη συνέχεια ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στα Οικονομικά (Master of Arts) στο London School of Economics στην Αγγλία και στο New School for Social Research της Νέας Υόρκης. Η αγάπη του όμως για το θέατρο τον ώθησε να σπουδάσει Υποκριτική και Σκηνοθεσία στο American Academy of Dramatic Arts στη Νέα Υόρκη. Συνέχισε τις σπουδές του στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Ντακότα (North Dakota State University) στην Αμερική, όπου και απέκτησε το πτυχίο Master of Arts στις Θεατρικές Τέχνες.

Η ενασχόλησή του με τη συγγραφή και το θέατρο άρχισε το 1981. Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί κατά καιρούς σε εφημερίδες και λογοτεχνικά περιοδικά. Το 1994 εξέδωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Το Τελευταίο Σκαλί» (Εκδόσεις Δωδώνη) και τη δεύτερη το 2008 με τίτλο «Εραστές – Ιστορίες και Εικόνες» (Εκδόσεις Καλέντη). Το 2010 και το 2012 ακολούθησαν δύο βιβλία-ημερολόγια για το 2011 και το 2013, αντίστοιχα, από τις Εκδόσεις Κοντύλι και με τίτλο «Συναισθήματα». Το 2014, ακολούθησε το βιβλίο, «Μυστικά Γυναικών – Η Κόκκινη Συλλογή» από τις Εκδόσεις Αμφιθέατρο. Το πιο πρόσφατο συγγραφικό του έργο είναι η ποιητική του συλλογή, «Η Άλλη Πλευρά», που κυκλοφόρησε τον Νοέμβριο του 2018, από τις Εκδόσεις 24 γράμματα. Επιπλέον, έχει γράψει θεατρικά έργα τα οποία έχουν παιχτεί από πανεπιστημιακές θεατρικές ομάδες καθώς και από ερασιτεχνικούς και επαγγελματικούς θιάσους στην Αμερική και στην Ελλάδα. Το 2018 ανέβασε επαγγελματικά ως παραγωγός και ως σκηνοθέτης ένα δικό του θεατρικό έργο, το «Θεός Απών», στο «Θέατρο της Ημέρας”». Από το 1992, είναι διευθυντής του Κέντρου Ξένων Γλωσσών «Αμφιθέατρο – Ξένες Γλώσσες» με παραρτήματα στον Πειραιά και στην Καισαριανή. Το 2009 πραγματοποίησε ένα όνειρο ζωής, δημιουργώντας τη Θεατρική Σχολή «ACTORS in ACTION» για παιδιά και ενήλικες, στην Καισαριανή.

«ΠΑΛΜΟΣ»: Γεννηθήκατε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Τι σημαίνει για εσάς αυτό, τι πήρατε μαζί σας;
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΣΤΡΟΥΝΗΣ: Ναι, γεννήθηκα στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου αλλά δυστυχώς δεν θυμάμαι τίποτα από εκείνη την περίοδο γιατί έφυγα από την Αλεξάνδρεια όταν ήμουν 3 χρονών.

«Π»: Σπουδάσατε οικονομικά στην Αγγλία και την Νέα Υόρκη. Σας κέρδισε όμως το θέατρο. Το πτυχίο σας, Master of Arts στις Θεατρικές Τέχνες, ήταν το εισιτήριο στον χώρο του Θεάτρου;
Γ.Κ.: Αρχικά σπούδασα Οικονομικές Επιστήμες (Bachelor of Arts) στην Αγγλία στο Kingston University. Στη συνέχεια ακολούθησα μεταπτυχιακές σπουδές στα Οικονομικά (Master of Arts) στο London School of Economics στην Αγγλία και στο New School for Social Research της Νέας Υόρκης. Επέλεξα τα οικονομικά, όχι γιατί μου άρεσαν ιδιαίτερα, αλλά γιατί επηρεάστηκα από τον περίγυρό μου και από τον πατέρα μου ειδικά, ο οποίος και εκείνος είχε σπουδάσει οικονομικά. Επιπλέον, πίστευα ότι ήταν μια επιστήμη που θα μου εξασφάλιζε εύκολα δουλειά, ένα «σίγουρο» μέλλον όπως λένε. Το λάθος μου ήταν ότι δεν άκουσα την καρδιά μου τότε, που ήθελε άλλα πράγματα (π.χ. την λογοτεχνία και το θέατρο), αλλά το μυαλό μου – η λογική υπερίσχυσε των συναισθημάτων.
Αυτό βέβαια δεν κράτησε πολύ. Μετά από λίγα χρόνια αποφασίζω ότι τα οικονομικά και ο επιχειρηματικός κόσμος δεν με εκφράζουν πια και κάνω μια σημαντική μεταστροφή στην καριέρα μου. Μεγάλη η ανατροπή και μεγάλο το τόλμημα! Όπως καταλαβαίνετε, ήταν τέτοιο το πάθος μου για το θέατρο και την τέχνη, που αυτή τη φορά τα «πρέπει» έχασαν τη μάχη με τα «θέλω»! Έκανα επιτέλους αυτό που πραγματικά ήθελα: να σπουδάσω θέατρο. Έτσι, η αγάπη μου για το θέατρο με ώθησε να σπουδάσω Υποκριτική και Σκηνοθεσία πρώτα στο American Academy of Dramatic Arts στη Νέα Υόρκη και κατόπιν, στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Ντακότα (North Dakota State University) στην Αμερική, όπου και απέκτησα το πτυχίο Master of Arts στις Θεατρικές Τέχνες. Αυτό ήταν και το «εισιτήριο» για να εμπλακώ με θέατρο.

«Π»: Τι είναι το Θέατρο για εσάς;
Γ.Κ.: Το θέατρο, όπως και η συγγραφή, είναι πάθος, είναι ο καθοδηγητής μου, είναι φλόγα μέσα μου, είναι η κινητήριος δύναμη μου, η «ζωτική ορμή» ή το ελάν βιτάλ μου! Το πάθος είναι αυτό που με παρακινεί να δημιουργώ. Και, κατόπιν, αυτό που δημιουργώ, έχω την ανάγκη να το μοιραστώ με τον κόσμο, είτε είναι κάτι θεατρικό, είτε κάτι συγγραφικό. Η τέχνη για μένα είναι η μετουσίωση του πάθους, γιατί χωρίς πάθος δεν μπορείς να παράξεις τέχνη. Και μιας και μιλάμε για θέατρο θέλω να πω τα εξής. Κατ’ αρχάς το θέατρο για μένα πρέπει να είναι γενικότερα προσιτό. Όταν λέω προσιτό δεν εννοώ «εμπορικό», ευτελές, μη ποιοτικό, που αποσκοπεί μόνο στο κέρδος και στην ευρεία κατανάλωση. Αλλά ούτε δυσνόητο και ασαφές. Όταν λέω προσιτό εννοώ ότι το θέατρο πρέπει να «αγγίζει» τον κόσμο, να μιλάει, να επικοινωνεί με τον κόσμο. Το θέατρο, από την φύση του, είναι διαδραστικό, υπάρχει ένα δούναι και λαβείν ανάμεσα στον καλλιτέχνη και το κοινό. Θεωρώ ότι το θέατρο είναι μια «ερωτική πράξη» μεταξύ καλλιτέχνη και κοινού και όχι «αυνανισμός». Ο θεατρικός συγγραφέας π.χ. δεν γράφει μόνο για τον εαυτό του, ούτε ο ηθοποιός παίζει μόνο για τον εαυτό του, γιατί αυτό θα ήταν καθαρά εγωιστικό. Δεν μπορεί ένας καλλιτέχνης να αγνοεί το κοινό του. Ο μεγάλος καλλιτέχνης είναι αυτός που μπορεί να επηρεάσει (συναισθηματικά και εγκεφαλικά) ένα ευρύτερο κοινό διατηρώντας όμως το status, το κύρος της γραφής του ή του παιξίματός του, χωρίς να κάνει εκπτώσεις στην τέχνη του. Το ζητούμενο είναι να μπορεί το έργο του καλλιτέχνη να έχει απήχηση σε ένα ποικίλο κοινό διαφορετικών ηλικιών και προτιμήσεων, κουλτούρας και πνευματικού επιπέδου. Ο καλλιτέχνης δεν παράγει τέχνη μόνο για τους διανοούμενους και τους μυημένους.

«Π»: Ξεκινήσατε να γράφετε το 1981. Τι σας ώθησε;
Γ.Κ.: Η ανάγκη να εκφραστώ και να δημιουργήσω. Έτσι πιστεύω χαράζω την πορεία προς την αυτοπραγμάτωση. Είμαι πολύ δραστήριος ως άνθρωπος. Ο άνθρωπος μόνο μέσα από την πράξη και την δράση δημιουργεί. Πιστεύω πολύ στον άνθρωπο που προσπαθεί, που δεν κάθεται, που δεν επαναπαύεται, που δεν εφησυχάζει, που δρα, και που μέσα από την αέναη αναζήτηση πλάθεται, δημιουργείται, υπάρχει. Το γράψιμο, το θέατρο, και η τέχνη γενικότερα είναι η κινητήριος δύναμή μου, το ακατασίγαστο πάθος μου, και συνεπώς ένας σημαντικός λόγος ύπαρξης! Στην τέχνη, στη δημιουργία, δεν υπάρχουν στεγανά γιατί τα οράματα δεν καλουπώνονται – δεν μπαίνουν σε συρτάρια και κουτιά, δεν φυλακίζονται. Είμαι πάρα πολύ ανήσυχος ως άνθρωπος και συνέχεια ανακαλύπτω τον εαυτό μου, τον γνωρίζω, τον μαθαίνω, μέσα από το έργο μου, κυρίως το συγγραφικό. Άμα μου αφαιρέσεις από τη ζωή μου τη δημιουργία «πέθανα». Και κάτι τελευταίο, δεν πρέπει ποτέ να χάσουμε το παιδί μέσα μας, τον αυθορμητισμό μας, τα συναισθήματά μας, την ανθρώπινη υπόστασή μας. Όλα αυτά είναι σαν μια φλόγα στην ψυχή μας. Μην την αφήσουμε να σβήσει. Πρέπει να την προφυλάξουμε, να την κρατήσουμε ζωντανή, όχι μόνο για να φωτίζει εμάς, αλλά και τον κόσμο γύρω μας…

«Π»: Το θεατρικό σας έργο «Θεός Απών» ανέβηκε το 2018 με δική σας παραγωγή και σκηνοθεσία στο Θέατρο Ημέρας. Τι πραγματεύεται, ποιά η απήχηση στο κοινό;
Γ.Κ.: Το νέο μου έργο πραγματεύεται το θέμα της μοίρας, ως προ τετελεσμένου γεγονότος, και το ζήτημα της ευθύνης που μας αναλογεί για τη διαμόρφωση της, μέσα από τις ζωές οχτώ χαρακτήρων που έχουν βασανιστεί από τη ζωή. Τα διλήμματα που τίθενται στο κοινό αφορούν το κατά πόσο εμείς οι άνθρωποι είμαστε έρμαια τυχαίων και ανεξέλεγκτων γεγονότων ή είμαστε οι απόλυτοι διαμορφωτές της ζωής μας. Ο τίτλος του έργου, «Θεός Απών», υποδηλώνει την πεποίθηση της εγκατάλειψης από το Θεό, που φέρουν πολλοί άνθρωποι και που μπορεί να οφείλεται στην ανεπάρκεια των αισθήσεών μας να τον αντιληφθούμε και όχι στην ανυπαρξία του. Το έργο καλεί λοιπόν το κοινό να προβληματιστεί πάνω σε ερωτήματα που έχουν απασχολήσει εδώ και αιώνες την ανθρώπινη νόηση και παραμένουν αναπάντητα. Επίσης, η επίκαιρη θεματολογία του έργου φέρνει στην επιφάνεια την βία που η εκδήλωσή της έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις στις εποχές που ζούμε. Πιο συγκεκριμένα, το έργο έχει να κάνει με μια ομάδα αστέγων και πώς αντιμετωπίζουν τον ρατσισμό και γενικά τις δύσκολες συνθήκες επιβίωσης στην σύγχρονη κοινωνία μας. Είχε μεγάλη απήχηση στο κοινό καθώς τις περισσότερες φορές ήμασταν SOLD OUT!

«Π»: Είστε δημιουργικός, πολυπράγμων, ένας ταλαντούχος άνθρωπος. Τι δυνάμεις χρειάζονται όλες οι ενασχολήσεις σας;
Γ.Κ.: Να είσαι αφοσιωμένος στο στόχο σου και να μην παρεκκλίνεις από τον σκοπό σου! Θέλει υπομονή, επιμονή, και προσήλωση για να πραγματοποιήσεις τα όνειρα σου. Η λέξη πάθος νομίζω τα εμπεριέχει όλα. Η κινητήριος δύναμη που χρειάζεται ένας ανήσυχος και δημιουργικός άνθρωπος είναι το πάθος για να υλοποιήσει το όποιο όραμά του.

«Π»: Δημιουργήσατε το 2009 την Θεατρική Σχολή, “ACTORS in ACTION”, στην Καισαριανή, μιλήστε μας γι’ αυτήν.
Γ.Κ.: Το 2009 δημιούργησα την Θεατρική Σχολή “ACTORS in ACTION”, για παιδιά και ενήλικες στην Καισαριανή. Εκεί διδάσκω την υποκριτική (Σύστημα Stanislavski) και την ανάπτυξη της συναισθηματικής νοημοσύνης. Η συναντήσεις γίνονται μια φορά την εβδομάδα, είτε κάθε Τετάρτη πρωί, 10.30-13.30, είτε κάθε Σάββατο απόγευμα, 17.00-20.00. Μέσα από τα μαθήματα υποκριτικής μαθαίνουμε να αγαπάμε, να σεβόμαστε και να αποδεχόμαστε τους άλλους και πρώτα από όλα τον εαυτό μας. Έτσι αποκτάμε υψηλή αυτοεκτίμηση, ενισχύουμε την αυτοπεποίθησή μας, και αντιμετωπίζουμε πιο αποτελεσματικά τους φόβους και τις ανασφάλειές μας. Με λίγα λόγια το θέατρο είναι ψυχοθεραπεία, αυτογνωσία, επικοινωνία. Βοηθάει όλους μας, όχι μόνο στην προσωπική μας ζωή, αλλά και στην κοινωνική και επαγγελματική μας ζωή. Είναι ένα είδος βιωματικού «life coaching» που αποσκοπεί στην αυτοβελτίωση του ατόμου. Αυτή τη στιγμή έχω δύο θεατρικές ομάδες. Τέλη Ιουνίου, η κάθε ομάδα θα παρουσιάσει μια σειρά από μονόπρακτα στο Θέατρο της Ημέρας στους Αμπελόκηπους.
Οι συμμετέχοντες σε αυτά τα βιωματικά μαθήματα έρχονται σε επαφή μέσα από συγκεκριμένες ασκήσεις (κυρίως αυτοσχεδιασμούς) με τις βασικές αρχές του Constantin Stanislavski για ψυχολογικό ρεαλισμό και συναισθηματική αυθεντικότητα. Σε αυτά τα σεμινάρια συμμετέχουν εκπαιδευτικοί, δικηγόροι, επιχειρηματίες, φοιτητές, γιατροί, έμποροι, κ.λπ. Δηλαδή δεν έρχονται μόνο άτομα που ενδιαφέρονται να κάνουν θέατρο, για να γίνουν ηθοποιοί, αλλά και άτομα που δεν έχουν καμιά σχέση με αυτό. Οι τεχνικές αυτές που μαθαίνουμε δεν περιορίζονται μόνο στο θέατρο επί σκηνής, αλλά έχουν ευρύτερες εφαρμογές και στην ίδια την καθημερινότητά μας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο γινόμαστε πιο αποτελεσματικοί επικοινωνιακά, μέσα από μια σειρά θεατρικών ασκήσεων αυτογνωσίας (το «γνώθι σαυτόν»), αυτοεκτίμησης, αυτοπεποίθησης, ελεύθερης έκφρασης, κ.λ.π.
Ο κόσμος που συμμετέχει στις θεατρικές μου ομάδες ή στα σεμινάρια υποκριτικής που κάνω, το κάνει γιατί θέλει να ξεδώσει, να ξεσπάσει, να τσαλακωθεί, και έτσι να «ξαναβρεί» τον εαυτό του. Το στρες, το άγχος, και οι πιέσεις της ζωής μάς πνίγουν όλους, μας καταπιέζουν, μας χαλιναγωγούν. Πρέπει να υπάρξει αποσυμπίεση, αλλιώς θα εκραγούμε. Και το θέατρο μάς το δίνει αυτό απλόχερα – είναι ο καλύτερος ψυχολόγος/ψυχίατρος.

«Π»: Ο Κάφκα λέει το παράλογο δεν μπορείς να το εξηγήσεις. Ζούμε στην εποχή του παραλόγου; Πώς κρίνετε την εποχή μας;
Γ.Κ.: Το παράλογο πάντα υπήρχε και πάντα θα υπάρχει. Αλήθεια, θέτω το ερώτημα. Τι είναι παράλογο; Κάτι που είναι παράλογο για τον έναν δεν είναι για τον άλλον. Κι αν υποθέσουμε ότι μπορούμε να προσδιορίσουμε τι είναι το παράλογο, πιστεύω ότι πρέπει να το αποδεχτούμε και να συμφιλιωθούμε με αυτό . Δεν μπορούμε να λειτουργούμε σαν ρομπότ μόνο με την λογική, γιατί υπάρχει μέσα μας είτε το θέλουμε είτε όχι ο αχαρτογράφητος κόσμος των συναισθημάτων. Το παράλογο με ιντριγκάρει. Εμπνέομαι από τις αντιθέσεις και αντιφάσεις της ύπαρξής μας. Υπάρχει σε όλους μας το Ying and Yang. Μέσα από τις αντιθέσεις, τις αντιφατικότητες μας, δημιουργείται μια σύνθεση. Εμείς οι άνθρωποι έχουμε δυο πλευρές, αντιμαχόμενες πλευρές — μια φωτεινή και μια σκοτεινή. Έχουμε δυο εαυτούς. Ο εαυτός της λογικής και της προβλεψιμότητας και ο εαυτός του συναισθήματος και του απρόβλεπτου. Ξέρετε, στον κόσμο των συναισθημάτων ένα κι ένα δεν κάνουν δύο, αλλά έντεκα. Αυτό είναι που με ιντριγκάρει, που με μαγεύει, που μου δίνει το έναυσμα να γράψω. Η προσπάθειά μου να εξερευνήσω, να αποκρυπτογραφήσω, και να χαρτογραφήσω τα δύσβατα μονοπάτια της ανθρώπινης ψυχής. Όπως είπε και ο Albert Camus: «Υπάρχουν κάποια πάθη τόσο δυνατά, που δεν μπορεί παρά να είναι αρετές»

«Π»: Στη συγγραφή κάθε λέξη είναι πληροφορία;
Γ.Κ.: Φυσικά, κάθε λέξη έχει την βαρύτητα της, την σημασία της. Είναι πολύ συγκεκριμένος ο τρόπος που γράφω. Θα τον έλεγα «θεατρικό». Κάποτε τα κείμενα μου τα ονόμαζα «ενσταντανέ» γιατί τα θεωρώ ότι είναι μικρές λογοτεχνικές «ιστορίες» ή «στιγμιότυπα», άλλοτε με θέμα τα συναισθήματα στις ανθρώπινες σχέσεις, και άλλοτε τις υπαρξιακές ανησυχίες μας. Τα κείμενα που έχουν να κάνουν με τις σχέσεις των δύο φύλων εστιάζουν στις εντάσεις τους, στα πάθη και στους πόθους τους, στα ανεκπλήρωτα όνειρά τους, στις κρυφές επιθυμίες τους. Δεν τα θεωρώ ποίηση με την στενή έννοια του όρου, αλλά με την ευρύτερη έννοια καθώς η γραφή μου δεν είναι γλαφυρή, ούτε λυρική, και δεν είναι «φορτωμένη» με επίθετα. Είναι κατά πολύ επηρεασμένη από τη θεατρική μου παιδεία. Τα κείμενα μου μπορεί να τα περιγράψει κανείς σαν μικρές σκηνές που εξελίσσονται μπροστά στον αναγνώστη. Στο γράψιμό μου το ρήμα είναι το κυρίαρχο στοιχείο και όχι το δεσμευτικό επίθετο. Έτσι, αναδεικνύεται η πράξη, η δράση, με λίγα λόγια η θεατρικότητα των κειμένων ενώ παράλληλα προκύπτει, η ανατροπή, και η αλλαγή του status quo!

«Π»: Στα θεατρικά σας έργα, ενδιαφέρεστε ν’ αφήνετε χώρο στον θεατή να συμμετάσχει, να χρησιμοποιεί την φαντασία του; Είναι εφικτό αυτό;
Γ.Κ.: Ναι είναι εφικτό. Το θέατρο είναι μια διαδραστική εμπειρία, μια ερωτική πράξη, ο θεατής συμμετέχει στην δημιουργία, δίνει και παίρνει ενέργεια. Χωρίς θεατές δεν υπάρχει θέατρο. Το καλό έργο, το καλό παίξιμο εξάπτει την φαντασία του θεατή. Ο θεατής δεν πρέπει να είναι απλός παρατηρητής του θεατρικού γίγνεσθαι, αλλά ενεργός συμμέτοχος συμπληρώνοντος με την φαντασία του την εικόνα που βλέπει να εξελίσσεται επί σκηνής.

«Π»: Μελλοντικά σχέδια;
Γ.Κ.: Να συνεχίσω να γράφω και να εκδώσω σταδιακά όλο μου το συγγραφικό έργο, το οποίο είναι μεγάλο, και δεν αποτελείται μόνο από λογοτεχνικά κείμενα και ποίηση, αλλά και θεατρικά έργα. Επίσης, θα ήθελα να ξανανέβει το θεατρικό μου έργο, «Θεός Απών» και άλλα θεατρικά μου έργα, σε συνεργασία πάντα με κάποιον θεατρικό παραγωγό, καθώς είναι πολύ δύσκολο να αναλάβω πάλι εξολοκλήρου την συγγραφή, την σκηνοθεσία, και την παραγωγή ενός θεατρικού έργου. Οι δημιουργικές συνεργασίες στον χώρο του θεάτρου είναι απαραίτητες.