O πλανήτης στριφο-γυρίζει , Γράφει ο Βαγγέλης Ντάλης

Ποιά «καλή χρονιά»; Εγκαινιάζοντας ένα σταθμό δεν υπάρχει μετρό. Συρμός δεν έρχεται, συγκοινωνία δεν υπάρχει. Το «Συντριβάνι» είναι καλό για βόλτα και για να βγουν φωτογραφίες αλλά δεν πάει πουθενά. Αν έρχεται κάτι δεν είναι τρένο, είναι μια παγκόσμια καταιγίδα.

χρονιά που έφυγε άφησε άλυτα 4 μεγάλα προβλήματα και στη χρονιά που ήρθε αυτά αναμένεται να διογκωθούν. Προβλήματα παγκόσμια, όχι τοπικά και γι’ αυτό δύσκολο να βρουν λύση. Ο πλανήτης έχει γίνει πλέον – κι όχι μόνο λόγω παγκοσμιοποίησης – μια τεράστια γειτονιά και κανένας δεν μπορεί να κλειστεί σπίτι του και να τα αφήσει απέξω.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ
ΒΑΘΑΙΝΕΙ
Πριν λίγες εβδομάδες το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο χτύπησε το τελευταίο (;) καμπανάκι με το γενικό διευθυντή του οργανισμού, Ντέιβιντ Λίπτον, σε ομιλία του σε τραπεζικό συνέδριο που οργάνωσε το Bloomberg. «Όπως και πολλοί από εσάς, βλέπω σύννεφα καταιγίδας να πυκνώνουν και φοβάμαι ότι η δουλειά που έγινε προ κρίσεως για την αποτροπή της είναι ανεπαρκής» είπε χαρακτηριστικά. «Οι κεντρικές τράπεζες πιθανότατα θα καταλήξουν να αναζητούν ολοένα και περισσότερα αντισυμβατικά μέτρα. Αλλά με την αποτελεσματικότητά τους να είναι αβέβαιη, οφείλουμε να ανησυχούμε» τόνισε ο κ. Λίπτον, ενώ πρόσθεσε πως τα περιθώρια ελιγμών και για αρκετές κυβερνήσεις είναι πολύ πιο στενά από ό,τι ήταν πριν από δέκα χρόνια.
Το τι ακριβώς θέλει να πει το ΔΝΤ στα τραπεζικά στελέχη το εξηγεί καλύτερα η οικονομική ιστοσελίδα του FORBES: «Η μεγαλύτερη πρόκληση της παγκόσμιας οικονομίας για το 2019 δεν θα είναι ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ – Κίνας. Θα είναι οι επιχειρηματικές και, ίσως, οι τραπεζικές καταστροφές που θα μπορούσαν επίσης να οδηγήσουν σε τραπεζικές αποτυχίες στις αναδυόμενες αγορές που βασίζονται στο ξένο κεφάλαιο για τη διατήρηση ενός υψηλού επιπέδου διαβίωσης. Ο λόγος για αυτή την εξέλιξη δεν είναι άλλος από την άνοδο των επιτοκίων και το τέλος του «εύκολου» χρήματος, τα οποία δημιούργησαν οι κεντρικοί τραπεζίτες τα τελευταία χρόνια. Το εύκολο χρήμα ενήργησε σαν τσουνάμι, αυξάνοντας τόσο τη ζήτηση όσο και την προσφορά στην παγκόσμια οικονομία σε υψηλότερα επίπεδα. Από την πλευρά της ζήτησης, ενθάρρυνε τους καταναλωτές να αναλάβουν μεγαλύτερο χρέος. Από την πλευρά της προσφοράς δε, ενθάρρυνε τις εταιρείες και τους επιχειρηματίες να επιδιώξουν επιχειρηματικές ευκαιρίες με χαμηλό κέρδος.
Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες, η κατάσταση άλλαξε. Οι κεντρικές τράπεζες αυξάνουν τα επιτόκια. Το τσουνάμι του «εύκολου» χρήματος υποχωρεί. Και αυτό αναμένεται, με τη σειρά του, να ωθήσει τη ζήτηση και την προσφορά της οικονομίας σε χαμηλότερα επίπεδα. Όσον αφορά τη ζήτηση, το τέλος του «εύκολου» χρήματος θα δυσκολέψει τους καταναλωτές να δημιουργήσουν περισσότερο χρέος. Στην προσφορά, θα μπορούσε να προκαλέσει περισσότερα επιχειρηματικά «λουκέτα». Το μικρότερο χρέος των καταναλωτών θα μπορούσε να οδηγήσει σε λιγότερες δαπάνες, και οι λιγότερες δαπάνες θα μπορούσαν να τροφοδοτήσουν κύματα επιχειρηματικών αποτυχιών. Οι επενδυτές έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται αυτό που έρχεται, και γι’ αυτό πωλούν φθηνότερα τα μερίδια που κατέχουν σε αδύναμες οικονομικά επιχειρήσεις, και ακριβότερα τα κρατικά ομόλογα.»
Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που βίωσε, χάρη και στα μνημόνια, την κρίση και είναι αυτή που θέλοντας να «βγει πάλι στις αγορές» αντιμετωπίζει πιέσεις για υψηλά επιτόκια στα κρατικά της ομόλογα. Γιατί σε όποια κρίση του συστήματος, αυτός που χάνει τα περισσότερα είναι ο φτωχός …

Ο ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΣ ΚΑΙ
Ο ΛΑΪΚΙΣΜΟΣ ΣΕ ΑΝΟΔΟ
Ηνωμένες Πολιτείες. Ο εκκεντρικός δισεκατομμυριούχος Ντόναλντ Τραμπ έγινε πρόεδρος της χώρας, μιά εκλογή αναμφίβολα ανατρεπτική. Οι Αμερικανοί έδειξαν ότι δεν ανέχονται άλλο τις πολιτικές ελίτ που ευνοούν τους πλούσιους έναντι των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, των οποίων τα εισοδήματα και οι θέσεις εργασίας συρρικνώθηκαν σημαντικά στη διάρκεια της κρίσης.
Στη Βραζιλία, όπου η σοσιαλδημοκρατία κυριάρχησε μετά την πτώση της στρατιωτικής χούντας, ήρθε πάλι στην εξουσία ένας νοσταλγός της. Το ίδιο συνέβη και με το Brexit. Κανείς, μέχρι αυτό να συμβεί, δεν πίστευε ότι οι Βρετανοί θα ενδώσουν στη γοητεία της αντισυστημικής ρητορικής. Το ίδιο έγινε και στην Ιταλία, όπου σήμερα ένας ετερόκλητος λαϊκιστικός συνασπισμός κυβερνά τη χώρα. Οι ανά τον κόσμο Τραμπ, Μπολσονάρο και Σαλβίνι επελαύνουν. Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπαν κέρδισε άλλη μια τετραετή θητεία αυτή την άνοιξη, ενώ το κυβερνών κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη της Πολωνίας φαίνεται έτοιμο να επανεκλεγεί την επόμενη χρονιά.
Οι λαϊκιστές αξιοποιούν τα λάθη των παλιών, ποντάρουν στην αρνητική ψήφο των αντιπάλων και στην οργή των «ξεχασμένων». Και το κύμα που σηκώνουν κινείται απειλητικά προς τις αστικές δημοκρατίες, φέρνοντας μνήμες από τις χειρότερες εποχές που πέρασε η ανθρωπότητα τον περασμένο αιώνα. Σε παγκόσμιο επίπεδο, τα σκάνδαλα, η διαφθορά του συστήματος δίνουν το πάνω χέρι στους απανταχού λαϊκιστές. Στη Βραζιλία, ο Ζαΐρ Μπολσονάρο κατάφερε να κερδίσει λόγω της κοινωνικής δυσαρέσκειας απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα διεφθαρμένο και αδύναμο να αντιμετωπίσει δομικά προβλήματα της χώρας, όπως η βία και η έλλειψη ασφάλειας, πηγαίνοντας κόντρα στο σύστημα και παίζοντας με το αίσθημα ανασφάλειας και φόβου των συμπατριωτών του.
Στην Ευρώπη η οικονομική κρίση – και η φτωχοποίηση που αυτή επέφερε – αποτέλεσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για τους λαϊκιστές, κυρίως της Άκρας Δεξιάς να κερδίσουν έδαφος και σε πολλές χώρες να αποκτήσουν ισχυρή πολιτική παρουσία στα εθνικά Κοινοβούλια και στην Ευρωβουλή, όταν μόλις πριν από δύο δεκαετίες βρίσκονταν στο περιθώριο. Προκρίνοντας ένα μείγμα διχαστικού λόγου και ενίοτε επικίνδυνης ημιμάθειας, πατούν στην αγωνία των ευπαθών κοινωνικών ομάδων για την ίδια τους την επιβίωση.

ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ
Περισσότεροι από 68,5 εκατ. άνθρωποι έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τη χώρα τους παγκοσμίως, ανάμεσά τους πάνω από 25,4 εκατ. πρόσφυγες (δεν υπολογίζονται οι εσωτερικά εκτοπισμένοι). Στην Ελλάδα ζουν περίπου 550.000 μετανάστες, που έφτασαν πριν από το 2010, συν περί τους 65.000 πρόσφυγες. Οι αριθμοί αυξάνονται παγκοσμίως και κανένας δεν θέλει να παραδεχτεί ότι ζούμε μια τεράστια παγκόσμια κίνηση πληθυσμών που δεν χαλάει απλά τις ισορροπίες αλλά δημιουργεί άλλες καταστάσεις που θα γίνουν ορατές τα επόμενα χρόνια.
Το κύμα αυτό της μετανάστευσης που ταρακουνάει τον πλανήτη προκύπτει από τις ανάγκες επιβίωσης και κανένα τείχος ή στρατόπεδο συγκέντρωσης δεν πρόκειται να το ανακόψει.

ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ
Οι τεράστιες πυρκαγιές στην Καλιφόρνια, την Αυστραλία, την αφρικανική ήπειρο ή τη Σουηδία σε πρωτοφανή ένταση και έκταση πείθουν και τον πιο σκεπτικιστή για τη μεγάλη αλλαγή που έχει ήδη συντελεστεί στο κλίμα. Αυτοί που κρατάνε όμως και το μαχαίρι και το πεπόνι στον πλανήτη, με πρώτο και χειρότερο τον Τραμπ, κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν …
Καταλάβατε σε ποιά χρονιά μπήκαμε λοιπόν; Υγεία να έχουμε και κίτρινα γιλέκα στο αυτοκίνητο!