«Κίτρινα γιλέκα» οι «αγανακτισμένοι» της Γαλλίας , γράφει ο Βαγγέλης Ντάλης

«Act 4 / Tous a l’Elysée», δηλαδή «Πράξη 4η: όλοι στο Ελυζέ». Είναι το όνομα της ιστοσελίδας που δημιούργησαν στο Facebook τα Κίτρινα Γιλέκα και καλούν σε νέες κινητοποιήσεις το Σάββατο 8 Δεκεμβρίου. Όσες προτάσεις διαλόγου κι αν τους κάνει πλέον ο Μακρόν, το καπάκι της γαλλικής κοινωνικής χύτρας άνοιξε.

Σας ενημερώνουμε επί τρεις συνεχόμενες εβδομάδες για τις κινητοποιήσεις τους. Από την αρχή είδαμε κάτι «παράξενο» για τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Οδηγοί αυτοκινήτων να διαμαρτύρονται για τις αυξήσεις στα καύσιμα που επέβαλε η κυβέρνηση Μακρόν στη Γαλλία. Ούτε για αυξήσεις μισθών, ούτε για εργασιακά δικαιώματα, ούτε για ευρύτερους πολιτικούς λόγους. Μόνο για τις αυξήσεις στα καύσιμα. Γι’ αυτό και φόρεσαν τα κίτρινα γιλέκα τα οποία υποχρεωτικά έχει στο πορτ-παγκάζ του κάθε Γάλλος οδηγός για να τα φοράει σε τυχόν βλάβη ή ατύχημα που θα του συμβεί στο δρόμο.
Από την αρχή του 2018 ξεκίνησε η γκρίνια κατά των αυξήσεων στα καύσιμα. Μέσα σ’ ένα χρόνο οι αυξήσεις έφθασαν : +23% για το ντίζελ, +15% για την αμόλυβδη βενζίνη. Βέβαια οι αυξήσεις, οφείλονται εν μέρει στην αύξηση της τιμής του πετρελαίου, στις οποίες όμως προστίθενται οι συνεχείς αυξήσεις της φορολογίας.
Προβάλλοντας το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος μέσω της μείωσης της χρήσης του ντίζελ, η κυβέρνηση επεδίωξε καταρχάς μέσω της φορολόγησης του ντίζελ, τη σύγκλιση στις τιμές στην αντλία με τη σούπερ αμόλυβδη. Η σύγκλιση θα μπορούσε να είχε επιτευχθεί με τη μείωση της αμόλυβδης, φώναξαν πολλοί. Αντ’ αυτού η κυβέρνηση αιφνιδίασε τελευταία αυξάνοντας συγχρόνως και επιπλέον και την τιμή της αμόλυβδης. Έτσι από τον προσεχή Ιανουάριο, στο όνομα της οικολογίας, η αμόλυβδη θα αυξηθεί κατά 4 λεπτά ανά λίτρο, το δε ντίζελ κατά 7 λεπτά ανά λίτρο. Σύμφωνα μάλιστα με τις προβλέψεις, η τιμή του ντίζελ το 2021 θα φθάσει το 1,60/λίτρο ξεπερνώντας την τιμή της αμόλυβδης (1,59), το δε 2022 οι τιμές θα φθάσουν το 1,67 και 1,64 αντίστοιχα.
Το πρόβλημα των Γάλλων είναι ότι «για δεκαετίες οι εκάστοτε κυβερνήσεις ωθούσαν τους πολίτες να αγοράζουν ντίζελ αυτοκίνητα» όπως εξηγεί ο Φλαβιέν Νεβί, οικονομολόγος και δήμαρχος του Σεμπαζά στην Ωβέρνη. Πριν από 10ετία μάλιστα έδιναν και μια έξτρα βοήθεια, ένα είδος επιταγής, για την αγορά ντίζελ με συνέπεια τα ντίζελ αυτοκίνητα να καλύπτουν κατά το 2012, το 73% των πωλήσεων. «Σήμερα με τις αυξήσεις οι οδηγοί νιώθουν παγιδευμένοι» λέει ο Νεβί, «20 εκατομμύρια ντίζελ αυτοκίνητα κυκλοφορούν καθημερινά, τα οποία έχουν ήδη χάσει την αξία τους, εάν θελήσουν να τα πωλήσουν. Παράλληλα ιδιαίτερα στην ύπαιθρο, δεν υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Και είναι ωραία να μιλάμε για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα τα οποία έχουν ακόμα πολλά προβλήματα και κυρίως είναι ανύπαρκτα τα σημεία φόρτισης των μπαταριών, ιδιαίτερα στην περιφέρεια» υπογράμμισε ο Φ. Νεβί.
Η Ελληνίδα δημοσιογράφος – ανταποκρίτρια στο Παρίσι – Μαρία Δεναξά έχει κάνει κάποιες διαφωτιστικές αναρτήσεις στο Twitter. Ας τις διαβάσουμε: «Γαλλία: Το 84% των Γάλλων (+7% απο τις 22 Νοεμβρίου) βρίσκουν δικαιολογημένες τις κινητοποιήσεις των Κίτρινων Γιλέκων. Δημοσκόπηση Odoxa-Dentsu για την εφ. Figaro». «Από τα 3,9 δισ. που θα αποφέρει η αύξηση της φορολογίας των καυσίμων το 2019, μόνο 80 εκατομμύρια, δηλαδή το 0,2%, θα διατεθούν για το περιβάλλον και την οικολογία»- Le Canard Enchaîné. Η επιβολή νέων φόρων στα καύσιμα έγινε με την δικαιολογία προστασίας του περιβάλλοντος». «Με δυο λόγια επειδή πολλοί ρωτάτε τι είναι τα Κίτρινα Γιλέκα που βγήκαν στους δρόμους της Γαλλίας και οι αρχές ως φαίνεται δεν μπορούν να ελέγξουν. Είναι οι Φτωχοί Εργαζόμενοι που δεν καταφέρνουν με τον μισθό που παίρνουν να βγάλουν το μήνα».
«Κόμματα των άκρων αλλά και παραδοσιακά, όπως οι σοσιαλιστές και το δεξιό κόμμα επιχειρούν να βάλουν την ετικέτα τους στα Κίτρινα Γιλέκα. Ωστόσο, οι ίδιοι δεν θέλουν να έχουν κάποια σχέση με κόμματα και γι’ αυτό αυτοοργανώνονται μέσω Facebook. Στις κινητοποιήσεις τους όμως έχουν διεισδύσει και ταραξίες που εκτός από κουκούλες φόρεσαν και κίτρινα γιλέκα». Κι ενώ στην αρχή τους σιγόνταραν πολλές ακροδεξιές ομάδες και η ίδια η Μαρί Λεπέν, τώρα τα γυρνάει και είναι υπέρ του νόμου και της τάξης. Γιατί οι διαμαρτυρίες έχουν αποκτήσει ευρύτερο χαρακτήρα, είναι ουσιαστικά εναντίον της φτώχειας που μαστίζει και τη Γαλλία.
Κάποιοι διαδηλωτές, δεν σεβάστηκαν ούτε τα Χριστουγεννιάτικα δέντρα, αφού τα έκαψαν και μας θύμισαν τις καταστροφές που είχαν προκαλέσει οι κουκουλοφόροι, το 2008 στην Αθήνα. Το περασμένο Σάββατο, ξύπνησε το Παρίσι από τις πράξεις πρωτοφανούς βίας στις οποίες κατέληξε η «δράση Νο ΙΙΙ» των κίτρινων γιλέκων, που τρίτη φορά κατέβηκαν να διαμαρτυρηθούν στην καρδιά της γαλλικής πρωτεύουσας. Ακόμα μια φορά, τα Ηλύσια Πεδία μετατράπηκαν σε πεδίο μάχης. Αρχικά το επίκεντρο ήταν η Αψίδα του Θριάμβου, γρήγορα όμως, το απόγευμα, οι ταραχές εξαπλώθηκαν και σε άλλα σημεία της γαλλικής πρωτεύουσας, ιδιαίτερα στις λεωφόρους γύρω από την πλατεία.
Η ένταση των συγκρούσεων κορυφώθηκε αργά το απόγευμα, όταν έφθασαν στην περιοχή πολύ καλά προετοιμασμένα για την περίσταση άτομα, με αντιασφυξιογόνες μάσκες, κιάλια, κουκούλες και, βέβαια, κίτρινα γιλέκα. Άρχισαν να φτιάχνουν οδοφράγματα, σπάζοντας ό,τι έβρισκαν μπροστά τους, αναποδογυρίζοντας παρκαρισμένα αυτοκίνητα, βάζοντας φωτιές, ξηλώνοντας τα πράσινα παγκάκια ή ακόμα κουβαλώντας κορμούς δένδρων στη λεωφόρο Φος. Ήταν ατμόσφαιρα σύρραξης, γεύση επανάστασης, εικόνες χάους. Πολλά «κίτρινα γιλέκα» δε δίστασαν να καταγγείλουν τις βιαιότητες αυτές, ενώ προβληματίζονταν για το κατά πόσον επρόκειτο για προβοκάτορες ντυμένους στα κίτρινα. Σύμφωνα με τηλεοπτικά πλάνα, έγιναν λεηλασίες στο εσωτερικό της Αψίδας του Θριάμβου, ενώ στο εξωτερικό τμήμα γράφτηκαν συνθήματα με σπρέι κατά του καπιταλισμού, αλλά και σλόγκαν με κοινωνικά αιτήματα.
Τα πρωτοφανή επεισόδια που συντάραξαν την γαλλική κοινωνία και έφεραν στην επιφάνεια το εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα, που πολύ δεν θέλουν να δουν κατά πρόσωπο, τη φτώχεια στη Γαλλία και την καταβύθιση του επιπέδου ζωής των κοινωνικών ομάδων που είναι καταδικασμένες να ζουν με αμοιβές κάτω από 1000 ευρώ τον μήνα.
Είναι ενδεικτικό ότι στη λεωφόρο Κλεμπέρ, στο 16ο διαμέρισμα της γαλλικής πρωτεύουσας, οι διαδηλωτές έκαψαν ακριβά αυτοκίνητα επιλέγοντας τα μοντέλα που κοστίζουν άνω των 50.000 ευρώ, ενώ στόχος τους ήταν και τα χλιδάτα πεντάστερα ξενοδοχεία στο σημείο αυτό της πόλης απ’ όπου οι τουρίστες (εξαιρετικά πλούσιοι κατά κανόνα) παρατηρούσαν και φωτογράφιζαν τα επεισόδια από τα παράθυρα των επιβλητικών ξενοδοχείων. Μία εικόνα που παραπέμπει περισσότερο σε Κολοσσαίο και επιτείνει την άποψη ότι η Γαλλία βρίσκεται στον πυρήνα της διαμάχης που προκαλεί η κοινωνική ανισότητα.
Αύριο θα είναι μια κρίσιμη μέρα –ειδικά και γενικά – για τη Γαλλία. Πιθανά και για την υπόλοιπη Ευρώπη…