Αποχαιρετισμός στα ντίζελ, Γράφει ο Βαγγέλης Ντάλης

Ο Αμερικανός συγγραφέας Έρνεστ Χέμινγουεϊ έγραψε το 1929 το «Αποχαιρετισμός στα όπλα». Έναν περίπου αιώνα μετά η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να γράψει τη δική της ιστορία με το «Αποχαιρετισμός στα ντίζελ». Τόσο περίπου κρατάει κι ο παγκόσμιος πόλεμος της ενέργειας, με επίκεντρο το πετρέλαιο και τα προϊόντα του, όπως το ντίζελ.

Χέμινγουεϊ εργάστηκε ως δημοσιογράφος και πολεμικός ανταποκριτής και με τις εμπειρίες του από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήρθε σε επαφή με την τραγικότητα και τις βαρβαρότητες του πολέμου, έχοντας ως αποστολή την περισυλλογή πτωμάτων. Λίγες εβδομάδες μετά την άφιξή του στην Ιταλία, το 1918, ο Χέμινγουεϊ τραυματίστηκε από θραύσματα, ενώ μετέφερε εφόδια στους στρατιώτες. Οι εμπειρίες του στο μέτωπο, η ανάρρωσή του σε νοσοκομείο του Μιλάνου μετά τον τραυματισμό του, καθώς και η σχέση που ανέπτυξε με εθελόντρια νοσοκόμα αποτέλεσαν υλικό για το μεταγενέστερο μυθιστόρημά του «Αποχαιρετισμός στα όπλα». Κάλυψε επίσης δημοσιογραφικά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο με σημαντικές ανταποκρίσεις για την καταστροφή της Σμύρνης και την ανταλλαγή πληθυσμών στη Θράκη.
Κάπου εκεί, το 1928 δημιουργήθηκαν και οι «επτά αδελφές», οι επτά δηλαδή μεγάλες εταιρείες που κυριαρχούσαν στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου επί δεκαετίες. Από αυτές, οι πέντε ήταν καθαρά Αμερικανικών συμφερόντων, ενώ οι άλλες δύο, ήταν αντίστοιχα καθαρά των συμφερόντων των κρατών της Μεγάλης Βρετανίας καθώς και της Ολλανδίας. Πριν δε τις μεγάλες πετρελαϊκές κρίσεις των ετών 1973 και 1979, οι επτά αυτές εταιρίες, έλεγχαν σχεδόν το 90% της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου, αλλά μετά το πέρας αυτών των κρίσεων, το ποσοστό τους μειώθηκε σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό. Επίσης, μετά τις κρίσεις αυτές, μεγάλο μέρος της παγκόσμιας πετρελαϊκής παραγωγής, βρέθηκε στα χέρια των χωρών του ΟΠΕΚ, ενώ λόγω της πετρελαϊκής ανάπτυξης της ΕΣΣΔ στον Ψυχρό Πόλεμο, μεγάλο μερίδιο της παγκόσμιας πετρελαϊκής αγοράς, «κερδήθηκε» και από αυτή, εις βάρος των συμφερόντων των εφτά αδελφών.
Η ευρεία χρήση του πετρελαίου, όμως ήταν και το σημείο καμπής, από το οποίο και ύστερα ξεκίνησαν η αιματηροί πόλεμοι, οι οποίοι συνεχίζονται από τις μέρες μας με ατελείωτα (εκατομμύρια) θύματα. Γι’ αυτό έγινε και ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος, αφού λίγο πριν από τις απαρχές του, είχαν ανακαλυφθεί στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου, τεράστιες ποσότητες πετρελαίου, οι οποίες ήταν ένας σημαντικός λόγος για τον οποίον πολέμησαν όλα τα δυτικά κράτη και οι Μεγάλες δυνάμεις, πέραν της προσπάθειά τους για την επίτευξη παγκόσμιας κυριαρχίας.
Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο όμως ήταν πάντα θηλειά στο λαιμό των ευρωπαϊκών κρατών αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως οργανισμού. Επηρεάζει την ανεξαρτησία της, προκαλεί συχνά κλυδωνισμούς στην οικονομία της και είναι «όπλο» στα χέρια των αντιπάλων της στο διεθνή ανταγωνισμό. Ταυτόχρονα οι διακυμάνσεις στις τιμές είναι ο φόβος κάθε ευρωπαϊκής κυβέρνησης. Την περασμένη εβδομάδα είχαμε σφοδρές αντιδράσεις σε ευρωπαϊκές χώρες.
Αρχικά στη Βουλγαρία όπου Βούλγαροι διαδηλωτές απέκλεισαν τα σύνορα στον Προμαχώνα διαμαρτυρόμενοι για τις υψηλές τιμές των καυσίμων στη χώρα τους. Στη Σόφια, χίλιοι διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν μπροστά από την έδρα της κυβέρνησης, φωνάζοντας «Παραίτηση» και «Παλιάνθρωποι». Έκαναν πορεία στο κέντρο της πρωτεύουσας, μπλοκάροντας την κυκλοφορία. «Πώς μπορούμε να πουλάμε στη χώρα μας τη βενζίνη τόσο ακριβά όσο στην Ισπανία και το Λουξεμβούργο, τη στιγμή που είμαστε η πιο φτωχή χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης»! έλεγε ο Ιβάν Ναϊντένοφ, οδηγός ταξί. Η βενζίνη και το ντίζελ κοστίζουν περίπου 2,40 λέβα, (1,2 ευρώ) και οι τιμές τους είχαν αυξηθεί 5% από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο, μια αύξηση επώδυνη για τους Βουλγάρους, ο μέσος μισθός των οποίων είναι 575 ευρώ. Ως γνωστόν, αρκετοί κάτοικοι της Βόρειας Ελλάδας και ειδικότερα της Θράκης περνούν ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, για να προμηθευτούν φθηνότερα βενζίνη και πετρέλαιο.
Περί τις 244.000 «κίτρινα γιλέκα» διαμαρτυρήθηκαν στην Γαλλία κατά της αύξησης των φόρων επί των καυσίμων και της μείωσης της αγοραστικής δύναμης σε 2.000 συγκεντρώσεις σε ολόκληρη την χώρα. «Κίτρινα γιλέκα, μαύρη οργή», «Δία ξανακατέβα στην γη, υπάρχει αθλιότητα»: οι διαδηλωτές μπλόκαραν την πρόσβαση σε αυτοκινητοδρόμους, οδικούς κόμβους και οργάνωσαν επιχειρήσεις ανοικτών διοδίων σε ολόκληρη την Γαλλία. Τα «κίτρινα γιλέκα» δεν κατόρθωσαν να αποκλείσουν την Γαλλία, όπως ήθελαν, αλλά ολόκληρη η επικράτεια επηρεάσθηκε από τις ενέργειές τους, γεγονός που αποτελεί σε κάποιο βαθμό επιτυχία για το κίνημα αυτό που οργανώθηκε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, μακριά από πολιτικά κόμματα και συνδικάτα.
Αιτία οι αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων και οι «πράσινοι φόροι» που επέβαλε η κυβέρνηση. «Είτε είναι λίγες είτε πολλές χιλιάδες, είτε καταφέρουν είτε όχι να μπλοκάρουν τη χώρα, τα κίτρινα γιλέκα έχουν νικήσει», σχολιάζει η εφημερίδα Le Parisien. «Υπενθύμισαν στους ηγέτες μας ότι η οικολογική φορολογία είναι προορισμένη να αποτύχει εάν αγνοεί την καθημερινότητα εκείνων που προτίθεται να βοηθήσει». «Ο Εμανουέλ Μακρόν βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση απέναντι στον μέσο Γάλλο που δεν αισθάνεται ότι ο Μακρόν συμπάσχει μαζί του. Ενσαρκώνει ένα είδος παρισινής, κοινωνικής και πνευματικής ελίτ», δηλώνει αναλυτής του ινστιτούτου δημοσκοπήσεων Polling/Vox.
Κι αν στη Βουλγαρία ή τη Γαλλία ή αλλού υποφέρουν οικονομικά, στη Βρετανία νοιάζονται για την υγεία τους και το περιβάλλον. Η βρετανική αστυνομία συνέλαβε περισσότερα από 70 άτομα κατά την διάρκεια των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας για το περιβάλλον, αφού οι διαδηλωτές απέκλεισαν πέντε γέφυρες στον Τάμεση στο κεντρικό Λονδίνο.
Οι οργανωτές των εκδηλώσεων του «Extinction Rebellion» δήλωσαν ότι στόχος τους είναι να πιέσουν την βρετανική κυβέρνηση να ενισχύσει την δράση της για να επιβράδυνση της κλιματικής αλλαγής και τον εκμηδενισμό των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου μέχρι το 2025. «Είναι μία πράξη πολιτικής ανυπακοής. Είναι η αρχή μίας διεθνούς εξέγερσης ως έκφραση διαμαρτυρίας για την αδράνεια μπροστά στην οικολογική κρίση», δήλωσε στους δημοσιογράφους ένας από τους οργανωτές, ο Γκέιλ Μπράντμπρουκ. Η Βρετανία έχει μειώσει τις εκπομπές αερίων κατά περισσότερο από 40% ανάμεσα στο 1990 και το 2016 και η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για συνολική μείωση κατά 80% μέχρι το 2050. Η καμπάνια Extinction Rebellion ζητεί τον εκμηδενισμό των εκπομπών μέχρι το 2050.
Αυτά και άλλα πολλά βλέπει η Ευρωπαϊκή Ένωση και αναγκάζεται να πάρει τα μέτρα της. Το πώς θα το δούμε την επόμενη εβδομάδα…