Π(εισ) + 10 = -30%(εισ) Γράφει ο Βαγγέλης Ντάλης

Αν σας παραξενεύει ο τίτλος, πρόκειται για αλγόριθμο που προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν από το 2006 στο υπουργείο Παιδείας. Τότε που για την εισαγωγή στο Πανεπιστήμιο θεσπίστηκε η βάση του 10. Στόχος η μείωση συνολικά των εισακτέων έως και 30%, χωρίς όμως να γίνει «κακός» κανένας / καμία υπουργός. Στόχος η μετάθεση της ευθύνης για την αποτυχία αποκλειστικά στους υποψήφιους και η απαλλαγή του εκπαιδευτικού συστήματος από όποια ευθύνη.

Αν μπορούσαν θα έβαζαν και αγγελία: Ζητείται τεχνοκράτης με πολιτικές ικανότητες, ο οποίος θα καταφέρει να μειώσει κατά πολύ τους εισακτέους στα πανεπιστήμια, να κλείσει τα περισσότερα περιφερειακά, να μειώσει το κόστος για τα δημόσια ταμεία κι όλα αυτά χωρίς να πάρει η όποια κυβέρνηση την «πολιτική ευθύνη», χωρίς να χρεωθεί την αποτυχία χιλιάδων παιδιών που ενώ θα έχουν καλούς βαθμούς στο σχολείο και στο σχολικό τους απολυτήριο, θα γράφουν βαθμούς κάτω από τη βάση στις πανελλαδικές εξετάσεις και δεν θα γίνονται φοιτητές. Αμοιβή έως και ανάληψη της υπουργικής καρέκλας!
Τη βάση του 10 είχε εισάγει για πρώτη φορά η τότε υπουργός Παιδείας κα Γιαννάκου το 2006 ως προϋπόθεση εισαγωγής στα ανώτερα και ανώτατα ιδρύματα. Θεωρούσε αδιανόητο να εισάγονται φοιτητές που αδυνατούν να συγκεντρώσουν λιγότερο από 10.000 (με άριστα τα 20.000) μόρια στις πανελλαδικές εξετάσεις. Ήταν κι αυτό μια πρώιμη μορφή «αριστείας». Επειδή όμως δεν προσέφερε τίποτα, καταργήθηκε το 2009 από την κα Διαμαντοπούλου.
Η λογική αυτής της απόφασης ήταν ότι δεν είναι δυνατόν να εισάγονται στο πανεπιστήμιο όσοι δεν έχουν τις απαραίτητες γνώσεις για να το παρακολουθήσουν. Βέβαια, με τη στρεβλότητα του συστήματος εισαγωγής ήταν αποδεκτό από την κα Γιαννάκου να εισάγονται, για παράδειγμα, στο τμήμα κλασικών σπουδών της Φιλοσοφικής υποψήφιοι που έγραψαν λιγότερο από 10 στα Αρχαία Ελληνικά ή στο Μαθηματικό τμήμα υποψήφιοι που έγραψαν κάτω από τη βάση στα Μαθηματικά. Αυτοί προφανώς και μπορούσαν να σπουδάσουν σε αυτά τα τμήματα και σε άλλα με ανάλογες αντιστοιχίες.
Την επαναφορά της βάσης του 10 εξήγγειλε πρόσφατα ο Κυριάκος Μητσοτάκης ως μέλλων πρωθυπουργός. Για να αποδείξει και αυτός, όπως και οι προηγούμενοι, ότι το μπρος – πίσω στην Παιδεία είναι το βασικότερο χαρακτηριστικό της τα τελευταία χρόνια. Ότι το ρητό «πονάει κεφάλι – κόψει κεφάλι» είναι το αγαπημένο όσων αναλαμβάνουν ευθύνες αλλά δεν μπορούν να βρουν λύσεις και καταφεύγουν σε πυροτεχνήματα.
Για να καταλάβουμε τί σημαίνει ένα τέτοιο ενδεχόμενο, ας δούμε τους αριθμούς. Φέτος δεν εισήχθησαν σε καμία σχολή 16.116 υποψήφιοι. Κάτω από τη βάση όμως έγραψαν 37.037 υποψήφιοι, σύμφωνα με υπολογισμούς του μαθηματικού κι ερευνητή Στράτου Στρατηγάκη στη Ναυτεμπορική. Εάν υπήρχε η βάση του 10, άλλοι 20.921 υποψήφιοι δεν θα ήταν τώρα φοιτητές. Δεν θα ήταν κι άσχημα για τον προϋπολογισμό του υπουργείου! Άρα δεν θα χρειάζονταν τόσες σχολές, ευκαιρία λοιπόν για περισσότερες συγχωνεύσεις κεντρικών και κατάργηση περιφερειακών τμημάτων!
Αν βρίσκονταν ένας θαρραλέος πολιτικός να πει ότι «κοιτάξτε, τα χρήματα που έχουμε δεν φτάνουν και καταργούμε τις μισές και πλέον σχολές», θα άξιζε ίσως τον κόπο να το συζητήσουμε και μπράβο, τουλάχιστον για την ειλικρίνειά του. Αν και η παιδεία δεν είναι μπακάλικο για να ψωνίζουμε σύμφωνα με το «έχειν» μας, είναι αγαθό και άρα δεν αποτιμάται με χρήματα, τουλάχιστον θα εκτιμούσαμε την ειλικρίνεια της – ευτελούς κατά τα άλλα – σκέψης του. Αλλά να μας πασάρεται ως «αριστεία», ως «προάσπιση του επιπέδου σπουδών» κι ως «αναβάθμιση του κύρους…» είναι κάτι που δεν έχουμε διάθεση να συζητήσουμε!
Όσοι κόπτονται για το επίπεδο σπουδών, ας αναλογιστούν πώς αυτοί και οι προκάτοχοί τους όρισαν τις προϋποθέσεις μετάβασης από μια βαθμίδα εκπαίδευσης στην άλλη. Από το δημοτικό η μετάβαση στο γυμνάσιο γίνεται μόνο με το απολυτήριο, το ίδιο κι από το γυμνάσιο στο λύκειο. Γιατί από το λύκειο στο πανεπιστήμιο δεν αρκεί το απολυτήριο λυκείου για να πιστοποιήσει την επάρκεια του υποψήφιου αλλά πρέπει να υπάρχει και «η βάση του 10» στις πανελλαδικές; Το απολυτήριο λυκείου ή ο βαθμός στις πανελλαδικές πιστοποιεί την ικανότητα του υποψήφιου να μεταβεί στην επόμενη βαθμίδα. Γιατί αν είναι ο βαθμός στις πανελλαδικές αυτός που πιστοποιεί τότε ποια είναι η αξία του απολυτηρίου;;;
Πρόκειται περί υποκρισίας. Όσων κάνουν ότι δεν βλέπουν ότι οι πανελλαδικές είναι μια άλλη διαδικασία, αυτόνομη από το λύκειο. Ότι είναι ένας διαγωνισμός. Γίνεται γιατί οι θέσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι λιγότερες από τους υποψήφιους, οι θέσεις στις «καλές σχολές» μάλιστα καλύπτουν μόνο το 10% της ζήτησης κι έπρεπε να βρεθεί ένας τρόπος για να επιλέγονται οι καλύτεροι. Το «καλύτεροι» βέβαια, σηκώνει πολύ συζήτηση και δεν θα το θίξουμε εδώ αλλά έστω και με αυτόν τον τρόπο «επιλέγονται». Οι πανελλαδικές δεν υπάρχουν ούτε για να βεβαιώνουν ικανότητες ούτε για να πιστοποιούν επάρκεια πάντως!
Και για να καταλάβουμε όλο το μέγεθος της υποκρισίας ας σκεφτούμε πώς εισάγονται σε αυτά τα «τύπου» ιδιωτικά πανεπιστήμια – παραρτήματα ξένων ιδρυμάτων που λειτουργούν στη χώρα μας οι φοιτητές τους. Μόνο με το απολυτήριο λυκείου και αφού πληρωθούν τα κατάλληλα δίδακτρα βεβαίως – βεβαίως! Ούτε βαθμοί σε πανελλαδικές ούτε και καμιά βάση απαιτείται. Μόνο χρήματα. Το ίδιο και για όσους σπουδάσουν στο εξωτερικό. Για τα προαναγγειλόμενα ιδιωτικά πανεπιστήμια που θα λειτουργήσουν (;) στη χώρα μας θα υπάρχει η «βάση του 10» ή μόνο για τα δημόσια; Εκεί γιατί όχι; Δεν θα χορηγούν πτυχία με επαγγελματικά δικαιώματα; Δηλαδή όποιος έχει χρήματα θα γίνεται π.χ. μηχανικός χωρίς εμπόδια κι όποιος δεν έχει θα πρέπει να περνάει εξετάσεις, βάσεις κι ένα σωρό άλλο εμπόδια; Aυτό είναι δηλαδή ο διαφημιζόμενος «υγιής ανταγωνισμός» της αγοράς ;
Άλλο φιλελευθερισμός κι άλλο νεοφιλελευθερισμός. Μας το υπενθυμίζει κι η ανταπόκριση της Deutsche Welle από τη χώρα «ατμομηχανή» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκεί που όλα λειτουργούν με τάξη: «Στη Γερμανία η κοινωνική προέλευση συνεχίζει να παίζει πιο αποφασιστικό ρόλο για την πρόοδο των μαθητών στα σχολεία σε σχέση με πολλές άλλες χώρες. Νέα έκθεση του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) καταδεικνύει για άλλη μια φορά τις κοινωνικές ανισότητες στη εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Στη Γερμανία μόνο το 15% των ενήλικων με γονείς χωρίς απολυτήριο καταφέρνουν να πάρουν πτυχίο πανεπιστημίου. Ήδη στο σχολείο όμως παρατηρείται συχνά ότι προνομιούχοι και μη προνομιούχοι μαθητές δεν φοιτούν στα ίδια σχολεία. Η έκθεση του ΟΟΣΑ αναφέρει ότι το 46% των οικονομικά και κοινωνικά μη προνομιούχων μαθητών φοιτά σε σχολεία που συγκεντρώνουν πολλούς μη προνομιούχους μαθητές. Την ίδια ώρα οι ειδικοί του ΟΟΣΑ επισημαίνουν ότι μη προνομιούχοι μαθητές παρουσιάζουν καλύτερη πρόοδο σε προνομιούχα σχολεία.»
Η τάξη που λέγαμε …