Καλοκαιρινές διακοπές των παιδιών: Τί τον κάνουν τόσο ελεύθερο χρόνο; Γράφει η Κατερίνα Μαγκανά

Για τους περισσότερους γονείς, μόλις κλείσουν τα σχολεία, αρχίζει το καλοκαιρινό μαρτύριο! Τι θα κάνουν τα παιδιά στον ελεύθερο χρόνο τους που ξαφνικά μοιάζει ατέλειωτος; Πώς θα απασχοληθούν; Τι σημαίνει δημιουργική απασχόληση; Τι είναι το καλύτερο για την ανάπτυξή τους;

ΑΝΑΠΤΥΞΤΕ ΤΗ
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥΣ
Η έννοια της δημιουργικότητας έχει πολλούς ορισμούς και γωνίες, επειδή ακριβώς δεν πρόκειται για έναν μονοσήμαντο όρο, ούτε περιγράφει συγκεκριμένες ικανότητες ενός ανθρώπου. Είναι ένα σύνολο ικανοτήτων και λειτουργιών με τη συνδρομή πλήθους παραγόντων. Κάποιος εκφράζεται δημιουργικά ζωγραφίζοντας, άλλος, μαστορεύοντας, κάνοντας κηπουρική κλπ. Για να βρει κανείς τι τον εκφράζει δημιουργικά δοκιμάζει, ανακαλύπτει, αλλά και απορρίπτει.
Η δημιουργικότητα είναι έμφυτη σε όλα τα παιδιά και ειδικά τα μικρότερα. Μοιάζει «με ενστικτώδη ορμή που αποσκοπεί στη δημιουργία», όπως αναφέρει ο Φρόιντ και επομένως δεν μπορεί να είναι καταναγκαστική, δηλαδή δε γίνεται να μην πηγάζει ή να μην σχετίζεται με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα κάθε παιδιού.
Για την παιδική ηλικία, η έννοια της δημιουργικής δραστηριότητας έγκειται σε μία πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα δραστηριότητα, διερευνητική, πολυαισθητηριακή, η οποία αναζητά λύσεις που δεν είναι εύκολα προβλέψιμες και επιτρέπει στο παιδί να οδηγήσει τη σκέψη του πέρα από τα συνηθισμένα μονοπάτια. Επίσης, σημαντικό είναι να μην συγχέουν οι ενήλικες τη δημιουργικότητα με την υποχρεωτική άσκηση κάποιων δραστηριοτήτων οι οποίες έχουν τη «δημιουργική» ονομασία. Αν πχ. το παιδί σας δεν θέλει να ζωγραφίσει ή να φτιάξει ένα παιχνίδι κατασκευής, δεν χρειάζεται να το υποχρεώσετε. Καλύτερα να του το προτείνετε αλλά να το αφήσετε να το επιλέξει μόνο του, αρκεί να του δείξετε ότι είναι εκεί, ότι μπορεί να το ενδιαφέρει και να του αρέσει. Η υποβολή έχει πολύ καλύτερα αποτελέσματα από την επιβολή…!
ΕΞΥΠΝΟΣ ΧΕΙΡΙΣΜΟΣ
ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Άραγε ξέρουν οι γονείς οι ίδιοι να διαχειρίζονται τον ελεύθερο χρόνο τους; Έχουν ενδιαφέροντα, αγαπημένες ασχολίες; Η διαχείρισή του είναι μια διαδικασία μακρά και δεν υπάρχει μέθοδος εκμάθηση!
Δώστε το παράδειγμα στα παιδιά σας: αν μένετε όλο το σ/κ μπροστά στην τηλεόραση πιθανόν το παιδί σας να κάνει ακριβώς το ίδιο. Από την άλλη, μην πέσετε στην παγίδα της υπεραπασχόλησης, που κρατά τα παιδιά ψυχαναγκαστικά απασχολημένα. Τους καλοκαιρινούς μήνες τα παιδιά έχουν ανάγκη και από τον κενό χώρο, της ονειροπόλησης, της αποβολής της έντασης του σχολείου, των υποχρεώσεων.

ΝΑ ΤΟΥ ΠΑΡΩ ΒΙΒΛΙΑ;
Μια αγωνία των γονιών είναι να διαβάζουν τα παιδιά στις διακοπές. Εντάξει, αλλά τι να διαβάσουν; Υπάρχει μια μεγάλη γκάμα, από βιβλία διακοπών, που ανατρέχουν και επαναλαμβάνουν τη σχολική ύλη, βιβλία με παιχνίδια και παιδικά σταυρόλεξα, λογοτεχνικά, ακόμα και βιβλία πειραμάτων. Ανάλογα με την προσωπικότητα του παιδιού, καθώς και την κλίση του στην ενασχόληση με το βιβλίο, επιλέξτε εκείνο που δεν θα το αποθαρρύνει, ούτε θα το βλέπει σαν βάρος μέσα στις διακοπές του. Στο κάτω – κάτω διακοπές σημαίνει σταματώ για λίγο να κάνω αυτό που έκανα όλο το χρόνο! Όμως, οι μαθητικές διακοπές είναι μακρές, άρα καλό είναι να μπορέσουμε να κρατούμε σε επαφή τα παιδιά με ένα βιβλίο, με γνώμονα τα ενδιαφέροντά του και την ωριμότητά του, χωρίς να τα κάνουμε να βαριούνται. Αγοράστε το μαζί με τα παιδί, κάντε τη βόλτα αυτή μια ευχάριστη εμπειρία, αφήστε το να διαλέξει, προτείνετε. Όλα είναι μια αφορμή για επικοινωνία!

ΜΕ ΤΙ ΝΑ ΠΑΙΞΟΥΜΕ;
Η βεντάλια είναι μεγάλη: Κατασκευές διαφόρων ειδών που συνήθως αρέσουν σε όλα τα παιδιά, ακόμα και με άχρηστα υλικά του οικιακού εξοπλισμού, που δεν σας κοστίζουν και δίνουν μια «νέα ζωή» στα αντικείμενα, μαθαίνοντάς του και την ιδέα της ανακύκλωσης. Ζωγραφική, με σκίτσα ή ελεύθερη, τα παιχνίδια χρωμάτων ξετρελαίνουν τα παιδιά, απλώς εσείς πρέπει να τα αφήνετε να λερωθούν για να το απολαύσουν, να χαλαρώσουν και να ηρεμήσουν, ακόμα και τα πιο ζωηρά από αυτά.
Ηλεκτρονικά παιχνίδια, που είναι από τα αγαπημένα των μεγαλύτερων παιδιών και μια πραγματικότητα που οι γονείς δεν γίνεται να αρνηθούν. Στις διακοπές ασχοληθείτε κι εσείς με τα παιχνίδια αυτά, παίζοντας θα ενημερωθείτε για το περιεχόμενο με το οποίο ασχολείται το παιδί σας. Μην ξεχνάτε τους χρονικούς περιορισμούς, όπως και με τον υπολογιστή, είναι ένα συμβόλαιο που πρέπει να θέτετε από την αρχή με τα παιδιά.
Και φυσικά τα παιχνίδια κίνησης έξω, τώρα που ο καιρός το επιτρέπει κι εκείνα επιτρέπουν στο παιδί κάθε ηλικίας να κινηθεί, να τρέξει, να ξοδέψει την ενέργειά του. Στο άλσος, στην παραλία, στον κήπο, στην παιδική χαρά για τα μικρότερα. Αφήστε τα να επινοήσουν καινούργια παιχνίδια, να γνωρίσουν νέους φίλους, να απολαύσουν τη φύση και την κίνηση.
Πολλά μουσεία και ιδρύματα έχουν σημαντικά και πολύ ευφάνταστα θερινά προγράμματα για τα παιδιά που είναι στην πόλη το καλοκαίρι. Όπως και πολλοί δήμοι θερινά camp. Αν δεν συμμετέχετε, γίνετε για λίγο τουρίστας στη πόλη σας με τα παιδιά σας. Είναι μια άλλη εμπειρία! Μην τα κουράζετε όμως, δεν αντέχουν όσο εσείς , ούτε στα μουσεία, ούτε στα ψώνια!
Το καλοκαίρι ερχόμαστε πιο κοντά με τα παιδιά μας, αν…:
• … περνάμε ουσιαστικό χρόνο μαζί τους, όχι υποχρεωτικά με μια δραστηριότητα, αλλά και συζητώντας στο μπαλκόνι ή στη βόλτα, αφήνοντάς τα να επιλέξουν αυτό που επιθυμούν να συζητήσετε, τα παιδιά πάντα έχουν πολλά να μας πουν…!
• … τους προτείνουμε καινούργια ερεθίσματα: αν ένα παιδί σας πει «βαριέμαι» , μπορεί να σημαίνει ότι θα ήθελε να του προτείνετε τρόπους να αξιοποιήσει δημιουργικά το χρόνο του, ιδίως αν είναι μικρό. Δεν χρειάζεται να έχετε πολλά και ακριβά υλικά στη διάθεσή τους. Φτάνουν κάποια αντικείμενα που δεν χρειάζονται (μπουκάλια, κουτιά, υφάσματα, λάστιχα κλπ) και ένας χώρος όπου το παιδί θα μπορεί να πειραματιστεί και να λερωθεί με την ησυχία του. Μη διστάσετε να εμπλέξετε τα παιδιά, ακόμη και αυτά της προσχολικής ηλικίας στη μαγειρική! Είναι μια ευχάριστη δραστηριότητα που δεν επεμβαίνει στο οικογενειακό πρόγραμμα αλλά αποτελεί πολύτιμη εμπειρία για τα παιδιά δίνοντάς τους παράλληλα και την ευκαιρία να περάσουν χρόνο μαζί σας. Κι αν έχει μάθει από τις πρώτες νηπιακές ηλικίες τι μπορεί να κάνει με το «βαριέμαι», θα σκεφτεί τις προτάσεις σας και κάποια θα θέσει σε εφαρμογή! Αλλιώς, μπορεί απλώς να βαριέται!
• … τους επιτρέπουμε να ονειροπολούν! Όπως και εμείς οι μεγάλοι τα παιδιά χρειάζονται χρόνο με τον εαυτό τους: να χαζεύουν το περιβάλλον γύρω τους, να μην κάνουν κάτι συγκεκριμένο ξεκουράζοντας το μυαλό τους, για να φτιάξει νέες ιδέες, καινούργιες κατευθύνσεις.
• … δεν ξεχνάμε να τα ενθαρρύνουμε σε κάθε βήμα, σε κάθε δραστηριότητα! Η ενθάρρυνση και η επιβράβευση θα τα βοηθήσει να κατανοήσουν ότι το παιχνίδι είναι σημαντικό στοιχείο της ζωής τους και η ενασχόληση με αυτό είναι πολύ σημαντική!