ΙΩΑΝΝΗΣ Π. ΣΚΕΥΟΦΥΛΑΞ, Συγγραφέας, της Μαίρης Λαρεντζάκη Γκιώνη

ΙΩΑΝΝΗΣ Π. ΣΚΕΥΟΦΥΛΑΞ : «Η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν
μόνο η αρχή για την δικαίωση κάποιων ιδανικών, έχουμε πολύ δρόμο ακόμα»

Ο Ιωάννης Π. Σκευοφύλαξ γεννήθηκε στην Αθήνα το 1955. Μεγάλωσε στη Ν. Ιωνία Αττικής. Είναι Μικρασιατικής καταγωγής από την Σμύρνη και τα Βουρλά. Τελείωσε το εξατάξιο Γυμνάσιο του Ν. Ηρακλείου Αττικής και το 1973 έλαβε μέρος στην εξέγερση του Πολυτεχνείου.
Το 1976 τελείωσε τις σπουδές του στην Σχολή Δοξιάδη, ως Αρχιτέκτων Πολεοδομικού Σχεδιασμού. Ασχολήθηκε επαγγελματικά με Τεχνικές εταιρείες, δημιουργώντας έναν όμιλο επιχειρήσων με πολλές δραστηριότητες Σήμερα κατοικεί μόνιμα στις Βρυξέλλες. Έχει αρθρογραφήσει κατά καιρούς σε εφημερίδες, περιοδικά και ιντερνετικά σάϊτ.
Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές με τους τίτλους «Υπερβολές», «Το ιδανικό πέταγμα του Έμπι», «Γυμνός».
Το 2018 θα κυκλοφορήσει η ποιητική του συλλογή «Τα Έντεκα Δάχτυλα».

«ΠΑΛΜΟΣ»: Πώς ήταν τα παιδικά σας χρόνια;
ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΚΕΥΟΦΥΛΑΞ: Τα παιδικά μου χρόνια ήταν υπέροχα. Εισέπραξα απεριόριστη αγάπη απ΄ όλους, μιάς και ήμουν ο πρωτότοκος γιος, εγγονός, ανηψιός, μιας γενιάς Μικρασιατών που γεννήθηκαν στην σημερινή Ελλάδα από το 1926 και μετά και δη στον Δήμο Ν. Ιωνίας Αττικής. Μπορώ να πω πως η αγάπη όλων με ευαισθητοποίησε στην διάρκεια της ζωής μου, γι’ αυτό δεν ξεχνώ ποτέ κανέναν και τίποτα.

«Π»: Σας μεταλαμπάδευσαν οι Μικρασιάτες γονείς σας την αγάπη τους και τον πολιτισμό για τις χαμένες πατρίδες και τον πόνο τους;
Ι.ΣΚ.: Ναι, η αλήθεια είναι, πως μου έμαθαν ποιές ήταν οι χαμένες Πατρίδες, την αρμονική τους συνύπαρξη με τους Τούρκους, τα ήθη και τα έθιμα μιας ανεπτυγμένης κοινωνίας με πολυπολιτισμική κουλτούρα, όπως και για την καταστροφή και τον ξεριζωμό ενός λαού. Πάμπολες ιστορίες δεμένες με πόνο, δάκρυα και αίμα. Ακόμη ηχούν στα αυτιά μου οι προτροπές του παππού μου με πολλές Τουρκικές λέξεις και το περίφημο, «όπου γης και πατρίς». Με συγκινούν ακόμη και σήμερα τα Μικρασιάτικα τραγούδια χαράς, πόνου, έρωτα. Οι παππούδες μου και από τις δυο πλευρές των γονιών μου, γεννήθηκαν στα Βουρλά και την Σμύρνη, τα μέρη του Σεφέρη (Σεφεριάδη). Έχω πολλές μνήμες.

«Π»: Τί σας ώθησε στη συγγραφή;
Ι.ΣΚ.: Τίποτα δεν σε ωθεί στην συγγραφή. Έρχεται μόνη της να σε συναντήσει. Είναι ανάγκη. Είναι ο τρόπος έκφρασης της ψυχής. Τίποτα δεν με ώθησε. Δεν ήταν λόγιοι οι γονείς μου ούτε οι παππούδες μου. Έγραφα από μικρός σε χαρτάκια κι ό,τι εύρισκα μπροστά μου και μετά τα πρτούσα γιατί ξαναδιαβάζοντάς τα δεν μου άρεσαν. Μπορώ να πω πως ντρεπόμουν κιόλας. Αποφάσισα να τα κρατάω, όταν κάποια στιγμή διαπίστωσα πως αυτά που γράφω είμαι εγώ.

«Π»: Ο ποιητής εν τέλει γεννιέται;
Ι.ΣΚ.: Δύσκολη ερώτηση αυτή. Δεν γνωρίζω την απάντηση. Αίσθησή μου όμως είναι, πως μόνο με το ταλέντο δεν μπορείς να λέγεσαι ποιητής. Θέλει πολλή δουλειά και πολύ διάβασμα. Θεωρώ τελικά πως μπορεί να γεννιέσαι, αλλά δίχως μελέτη δεν μπορείς να γράψεις τίποτα.

«Π»: Τι είναι η ποίηση για εσάς;
Ι.ΣΚ.: Η Ποίηση για μένα είναι το Στέμμα της Λογοτεχνίας. Είναι το ξεπέρασμα του εαυτού σου. Είναι το ιδανικό, είναι το απόλυτο. Η Ποίηση είναι το πεδίο Ελευθερίας του σώματος, της σκέψης, της ψυχής, που μπορεί να εκμηδενίσει την πεζή πραγματικότητα. Η Ποίηση είναι ένα θεϊκό άγγιγμα ψυχής.

«Π»: Ποιοί είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές και ποιήτριες;
Ι.ΣΚ.: Ω, έχω πολλούς αγαπημένους. Από Έλληνες αγαπώ τον Ελύτη, τον Ρίτσο, τον Σεφέρη, τον Λειβαδίτη, τον Αναγνωστάκη. Από ξένους αγαπώ τον Πρεβέρ, τον Ελυάρ, τπν Μπωντλαίρ, τον Λόρκα, τον Χικμέτ, τον Γκιμπράν. Από ποιήτριες αγαπώ την Ρουκ και την Δημουλά.

«Π»: Έχετε εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές. Τί πραγματεύονται;
Ι.ΣΚ.: Η πρώτη ποιητική μου συλλογή «Υπερβολές», από τις Εκδόσεις «Πηγή», είναι το στίγμα μου για το τι μπορώ να γράψω. Ποιητικός στοχασμός, λυρικότητα του έρωτα, ιδεολογική και κοινωνική κουλτούρα, απόφθεγμα.
Η δεύτερη ποιητική μου συλλογή «Το Ιδανικό Πέταγμα του Έμπι» από τις Εκδόσεις «Πνοή», είναι μια συλλογή πάθους, χαράς, απώλειας, προδοσίας και πόνου, που προκαλεί ο έρωτας.
Η τρίτη ποιητική μου συλλογή «Γυμνός», από τις ΄Εκδόσεις «Όστρια», πραγματεύεται στοχαστικά εμένα προσωπικά και την ψυχή μου. Είναι το ξεγύμνωμά μου στο κοινό.

«Π»: Η τελευταία σας ποιητική συλλογή «Τα Έντεκα Δάχτυλα», τί περιέχει;
Ι.ΣΚ.: Η τέταρτη ποιητική μου συλλογή «Τα Έντεκα Δάχτυλα», που θα κυκλοφορήσει στις αρχές Οκτώβρη από τις Εκδόσεις «Οσελότος», είναι μια συλλογή αφοσίωσης στο απόλυτο, θα έλεγα μια συλλογή αφιερωμένη στην γυναίκα Μούσα.

«Π»: Διαμένετε μόνιμα στις Βρυξέλλες, πώς σας εμπνέει ως τόπος;
Ι.ΣΚ.: Το Βέλγιο γενικά θα έλεγα, περιέχει μέσα του μια συγγραφική ιδιότητα. Είναι ο ιδανικός τόπος, ιδίως τον χειμώνα, να απελευθερωθείς συγγραφικά και να ορίσεις την διαχωριστική γραμμή πραγματικότητας – ιδεατού. Έχει μέσα του την θλίψη που χρειάζεται κάποιος για να στοχαστεί και να γράψει για ένα καλύτερο αύριο.

«Π»: Ποιές οι επιρροές στη γραφή σας;
Ι.ΣΚ.: Οι επιρροές μου από Έλληνες ποιητές είναι από τον Ελύτη, τον Ρίτσο και τον Λειβαδίτη. Από ξένους θα έλεγα τους Μπωντλαίρ, Πρεβέρ, Ελυάρ.

«Π»: «Την ερωτεύτηκα στο χάσιμο του φεγγαριού, την ώρα που η θάλασσα φορούσε το χρυσαφένιο φόρεμά της…» Ένας δικός σας στίχος από τη συλλογή σας «Έντεκα Δάχτυλα». Πώς αποτυπώνεται ο έρωτας στη γραφή σας, τι είναι για εσάς;
Ι.ΣΚ.: Έρωτας για μένα δίχως πάθος δεν υπάρχει. Η γραφή μου θεωρώ πως περιέχει πάθος για το αδύνατον, το ανεκπλήρωτο, το απόλυτο. Ο έρωτας για μένα είναι η γεννησιουργός αιτία επιμήκυνσης της ζωής, οι στιγμές ευτυχίας που όλοι αναζητούμε, το ανώτερον του εαυτού μας που παραδίδεται δίχως εγωϊσμούς και προκαταλήψεις. Έρωτας είναι η απόλυτη κυριαρχία σώματος, νου και καρδιάς.

«Π»: «Γυμνός», τίτλος της ποιητικής συλλογής σας. «Τί θά’μασταν χωρίς θύμισες» ένας απο τους στίχους σας. Πώς σχολιάζετε τους πολιτικούς που μας καλούν με τον λόγο τους να έχουμε κοντή μνήμη;
Ι.ΣΚ.: Έχω μια ευαισθησία στη μνήμη. Για μένα η μνήμη δεν περιέχει μόνο το παρελθόν, αλλά περιέχει και πολλά μελοντικά στοιχεία και γεγονότα. Για τους πολιτικούς που μας προτρέπουν να έχουμε κοντή μνήμη, δεν μπορώ να εκφράσω άποψη, εάν δεν γνωρίζω για ποιόν λόγο το εκφράζουν και πάνω σε ποιο θέμα. Η ιστορία πολλές φορές μπερδεύει τα πράγματα, διότι τελικά κυριαρχεί στις επόμενες γεννιές η ιστορία των νικητών με τεράστιες διαφορές από κράτος σε κράτος. Εγώ πιστεύω στο ασυνόρευτο, στην αδελφοποίηση των λαών και είμαι απέναντι σε τακτικισμούς που πραγματεύονται οι πολιτικοί περί συνομωσιών και άλλα διάφορα. Είμαι βαθιά πολιτικοποιημένο άτομο, ποτέ κομματικά και πιστεύω στην κοινωνική δικαιοσύνη, την ανεξαρτησία και την ελευθερία. Ποτέ ένας πραγματικός ποιητής ή φιλόσοφος, δεν μπορεί να είναι πολιτικός.

«Π»: Γυναίκα.
Ι.ΣΚ.: Η γυναίκα είναι το ομορφότερο πλάσμα της Γης. Είναι λουλούδι απέθαντο που ανθίζει επί μονίμου βάσεως. Η γυναίκα είναι μάνα, κόρη, αδελφή, φίλη, σύντροφος. Δίχως την γυναίκα δεν θα υπήρχε αυτός ο κόσμος. Χρήζει ιδιαίτερης προσοχής και περιποίησης διότι η γυναίκα είναι το Φως της Γης.

«Π»: Τί σας οργίζει;
Ι.ΣΚ.: Με εξοργίζει η πατριδοκαπηλεία, η ξενοφοβία, ο ρατσισμός, ο φασισμός και οτιδήποτε δύναται να εφαρμοστει από άνθρωπο σε άνθρωπο. Με εξοργίζουν ιερωμένοι, υποτίθεται κοινωνοί αγάπης, όταν εμπλέονται σε φασιστικές εξάρσεις, θέλοντας να καταδείξουν σε ανόητους την αγάπη του Χριστού, με έναν εντελώς αντίθετο τρόπο από αυτόν που ο ίδιος διέδιδε και προσδοκούσε. Με εξοργίζει η βλακεία απ΄όπου κι αν προέρχεται, διότι είναι ανίκητη. Με εξοργίζει η διανομή πλούτου, αυτή η άνιση διακίνηση αγαθών. Με εξοργίζει ο πόλεμος, η βία, η κακομεταχείρηση ανθρώπων και ζώων. Με εξοργίζει ο θάνατος.

«Π»: Τί αγαπάτε;
Ι.ΣΚ.: Αγαπώ την ποίηση, την θάλασσα, την φύση γενικά, την οικογένεια μου, την καταγωγή μου, την τέχνη, το ποδόσφαιρο.

«Π»: Ελλάδα για τους Έλληνες του εξωτερικού;
Ι.ΣΚ.: Μέχρι και το 2010 οι Έλληνες του εξωτερικού ήταν μια άλλη γενιά, που προσπαθούσε με τις πενιχρές της γνώσεις να καζαντήσει, να επιβιώσει αξιοπρεπώς. Μετά το 2010 ο χάρτης άλλαξε και νέοι καταρτισμένοι επιστήμονες Έλληνες κατέκλυσαν την Ευρώπη και την Αμερική. Ο Έλληνας του εξωτερικού σήμερα, ξεδιπλώνει τις δυνατότητες του επιστημονικά πλέον, κατέχοντας πρώτες θέσεις σε όλες τις ειδικότητες. Τώρα, για τους Έλληνες που γεννήθηκαν στο εξωτερικό, πιστεύω πως δύσκολα θα επιστρέψουν στην Ελλάδα.

«Π»: Η οικονομική κρίση που μας ταλανίζει τα τελευταία χρόνια, τί κακό μας κάνει, κατά τη γνώμη σας;
Ι.ΣΚ.: Η κρίση μελλοντικά μόνον σε καλό μπορεί να μας βγει, διότι η ασυδοσία, η σπατάλη και η διαπλοκή με το Δημόσιο χρήμα, ήταν πέραν κάθε φαντασίας. Πολιτιστικά και πνευματικά, αίσθησή μου είναι πως η κρίση θα συντελέσει θετικά στην ανάπτυξη νέων δυνάμεων και δυνατοτήτων, για έναν Πολιτισμό που όλοι έχουμε ανάγκη και προσδοκούμε.

«Π»: Πολυτεχνείο. Συμμετείχατε στην εξέγερση το 1973. Τί θυμάστε, δικαιώθηκαν οι αγώνες σας;
Ι.ΣΚ.: Στα 18 μου αγωνίστηκα για μια καλύτερη κοινωνία, διότι από τα 12μου ζούσα με τον φόβο των πάντων. Με ποιον μιλάω, αν το μαλλί μου ήταν πάνω του πόντου, αν είχα μουστάκι, αν είχα σηκωμένο γιακά, αν σύχναζα σε σφαιριστήρια που είχαν ποδοσφαιράκια και μπιλιάρδο. Για μια Παιδεία ανύπαρκτη, για ένα χωροφύλακα εξουσία, που ότι ωρα ήθελε σε μπουζούριαζε, χαρακτηρίζοντάς σε αριστερό, γιατί αγόρασες από το περίπτερο τα ΝΕΑ και όχι τον Ελέυθερο Κόσμο και την Ακρόπολη. Θα μπορούσαμε να μιλάμε ώρες για το Πολυτεχνείο. Κατά την γνώμη μου το Πολυτεχνείο έδωσε το έναυσμα να κερδηθούν δικαιώματα που στοίχειωναν από την περίοδο του εμφυλίου. Έχουμε ακόμη μια πολύ νέα Δημοκρατία, μόλις 44ων ετών, όταν άλλες Δημοκρατίες λειτουργούν 200 χρόνια και πλέον στην Ευρώπη. Η Γαλλική Επανάσταση διήρκεσε 150 χρόνια για να ξεδιαλύνει πανανθρώπινες αξίες.
Έχουμε πολλή δουλειά ακόμη για να εξασφαλίσουμε πλήρως την εύρυθμη λειτουργία της Δημοκρατίας. Πιστεύω ακράδαντα πως η εξέγερση του Πολυτεχνείου ήταν μόνο η αρχή για την δικαίωση κάποιων ιδανικών με στόχο την κοινωνική δικαιοσύνη και είναι ακόμη πολύ νωρίς για να κρίνουν κάποιοι την εξέγερση, συνδέοντας την με κάποια ελάχιστα μόνον πρόσωπα.

«Π»: Ποιά θεωρείτε τη μεγαλύτερη υπερβολή;
Ι.ΣΚ.: Η μεγαλύτερη υπερβολή είναι να λες πως αυτό δεν γίνεται. Γίνεται και παραγίνεται όταν οι στόχοι σου είναι σημαντικοί και είσαι προσηλωμένος σ’ αυτούς.

«Π»: Μελλοντικά σχέδια;
Ι.ΣΚ.: Τα μελλοντικά μου σχέδια όσον αφορά την συγγραφή είναι προγραμματισμένα καιρό τώρα. Το 2019 θα κυκλοφορήσει η πέμπτη ποιητική μου συλλογή με τίτλο «Στο απόσπασμα της πεζής πραγματικότητας», ένα έργο πεζοποίησης που έχει στοχαστικό κοινωνικό χαρακτήρα. Με αυτό το βιβλίο θα κλείσει ένας πρώτος κύκλος βιβλίων που θα έχω εκδώσει και θα αποτελείται από μια διαφορετικότητα γραφής μεσα από 550 και πλέον ποιήματα. Η συνέχεια θα είναι ελεύθερη, αφού έχω ακόμη έξι συλλογές προς έκδοση, όλες πάνω από εκατό ποιήματα η κάθε μια. Προσωπικά θα επιστρέψω Ελλάδα πιστευω εντος του 2019. Θέλω να βλέπω θάλασσα.