Πάσχα & Καλή Ανάσταση, γράφει ο Γιώργος Πένταρης

ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ
Πάσχα & Καλή Ανάσταση, γράφει ο Γιώργος Πένταρης

Πάσχα & Καλή Ανάσταση

Οι παραπάνω λέξεις εμπεριέχουν μια αντίθεση, που πολλοί δεν συνειδητοποιούν γιατί θεωρούν κάποια πράγματα δεδομένα. Υπάρχουν όμως διαφορές και μια από αυτές είναι οι ίδιες οι λέξεις. Η λέξη «ΠΑΣΧΑ» δεν ανήκει στο Ελληνικό λεξιλόγιο, αλλά στο Εβραϊκό και υπονοεί γεγονότα από την Εβραϊκή ιστορία. Αντίθετα η έκφραση «Καλή Ανάσταση» περιέχει δύο καθαρά Ελληνικές λέξεις που νοηματικά μας συνδέουν με τους αγώνες του Έθνους για ελευθερία, τους οποίους τα τελευταία χρόνια για πολλούς λόγους έχουμε αρχίσει να ξεχνάμε. Ακόμη «Πάσχα» σημαίνει θυσία και θρήνο, ενώ «Ανάσταση» σημαίνει το τέλος των θυσιών και τον ερχομό της αναγέννησης. Θα προσπαθήσω, λόγω των ημερών, να δω τα πράγματα με λίγη φιλοσοφική διάθεση και προβληματισμό για την Φύση, την Γέννηση, τον Θάνατο και την Ανάσταση.

Ισως να σας ήρθε στο μυαλό η σκέψη ότι οι λέξεις «Γέννηση» και «Ανάσταση» δεν έχουν και μεγάλη διαφορά όσον αφορά το νόημα που εμπεριέχουν. Η σκέψη αυτή όμως είναι πλήρως αιρετική γιατί η χριστιανική θρησκεία και κυρίως η ορθοδοξία, θεωρεί θεμελιώδες το ζήτημα της Ανάστασης. Πολλά έχουν γραφτεί για αυτό το θέμα και το συναντάμε και σε άλλες θρησκείες όπως π.χ. της Αρχαίας Αιγύπτου με τον Όσιρη και τον Ώρο. Θα ταχθώ με την αιρετική άποψη και θα θεωρήσω σχεδόν ταυτόσημες τις έννοιες «Γέννηση» και «Ανάσταση», ενώ αυτάρκης και αυτοδύναμη παραμένει η έννοια του «Θανάτου».
Έχουμε δηλαδή, δύο αντίθετες δυνάμεις που δρουν όχι μόνο μέσα στην Φύση, αλλά και στην κοινωνία. Αυτές τις δυνάμεις τις βλέπουμε ως αντίθετες και πολλοί λαοί τις έχουν ορίσεις ως το «Καλό» και το «Κακό» ή Έρως και Νίκως κατά τους Αρχαίους Έλληνες. Αυτές οι δύο δυνάμεις αντιμάχονται η μια την άλλη σε μια αιώνια πάλη. Πάνω σε αυτή την αντίθεση χτίστηκαν θρησκείες, επιβλήθηκαν ιδεολογίες σε πολλές αθώες κοινωνίες που έπεσαν θύματα εκμετάλλευσης από τον φόβο του θανάτου. Ο Γερμανός φιλόσοφος Νίτσε είχε πει ότι ο θάνατος είναι η μητέρα της θρησκείας και εν πολλοίς δεν είχε άδικο.
Εδώ είναι ανάγκη να κάνουμε μια αντιδιαστολή μεταξύ των θρησκειών που θα τις ονόμαζα «Ανατολικές» π.χ. Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός, Ζωροαστρισμός, Μιθραϊσμός κ.τ.λ. και της «Αρχαίας Ελληνικής» που αντιμετώπιζε διαφορετικά το ζήτημα του θανάτου. Οι Αρχαίοι Έλληνες αντιλαμβάνονταν τον θάνατο σαν μια αναγκαιότητα της ζωής και ποτέ δεν τους πέρασε η ιδέα της Ανάστασης ακόμη και αν είχαν υπ’ όψη τους την έννοια «αθάνατος» όπως ήταν οι 12 θεοί και οι υπόλοιπες θεότητες. Σε πολλά αρχαία κείμενα βλέπουμε ότι και αυτές οι θεότητες είχαν περιορισμό στην διάρκεια ζωής τους υπακούοντας και αυτές στη μεγάλη δύναμη της «Ανάγκης». Ανάγκα και θεοί πείθονται έλεγαν.
Ο φόβος λοιπόν του θανάτου και η ευκολία με την οποία επιβαλλόταν στις απολυταρχικές κοινωνίες, έφερε στην επιφάνεια νέες θρησκείες που ευαγγελίζονταν μια δεύτερη ευκαιρία στη ζωή. Πεθαίνουμε, αλλά μια μέρα θα αναστηθούμε για να ζήσουμε και εμείς όπως οι άρχοντες, αυτοί δηλαδή που είχαν τον πλούτο, την δύναμη και την πολυτέλεια. Έτσι χτίστηκε ένα εποικοδόμημα που ακόμη και σήμερα υπάρχει, αλλά με πολλές παραλλαγές.
Ας πάρουμε για σύγκριση τον Χριστιανισμό και τον Μωαμεθανισμό. Και οι δύο θρησκείες έχουν κοινή ρίζα τον Ιουδαϊσμό, αλλά διαφοροποιούνται σε ένα βασικό σημείο. Οι χριστιανοί έχουν παράδεισο και κόλαση, αλλά πιστεύουν στην Ανάσταση που είναι θεμελιώδης λίθος της χριστιανικής υπόστασης. Αντίθετα ο Μωαμεθανισμός σταματά στην έννοια του παραδείσου με ουρί και πιλάφια χωρίς Ανάσταση. Bλέπουμε ότι ο Μωάμεθ είχε μια πιο πραγματιστική αντίληψη περί θρησκείας. Έδωσε την ελπίδα σε έναν μεταθανάτιο κόσμο απολαύσεων που κανείς δεν μπορούσε να αποδείξει, ενώ ο Χριστιανισμός είχε προχωρήσει ένα ακόμη βήμα με την υπόσχεση της πραγματικής ανάστασης νεκρών. Αυτό το βλέπουμε στην Ανάσταση του Λαζάρου και βέβαια του Χριστού. Πάνω στο θέμα της Ανάστασης έχουν γραφτεί εκατομμύρια σελίδες και ακόμη έχουν γίνει άπειρες ώρες συζητήσεων, διαλογισμών και καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Θα ήταν ύβρις να ισχυριστώ ότι θα μπορούσα να πω κάτι παραπάνω. Αυτό όμως που θα τολμήσω, είναι μια διαφορετική θεώρηση των δύο αντιθέτων δυνάμεων που κυριαρχούν στην Φύση, αλλά και στην κοινωνία. Θεωρούμε λοιπόν ότι και η Γέννηση – Ανάσταση και ο Θάνατος αποτελούν τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος που οι Μαρξιστές, όχι οι Λενινιστές, θα ονόμαζαν «ενότητα των αντιθέσεων». Βλέπουμε λοιπόν και την γέννηση και τον θάνατο να υπακούν στην διαδικασία της μεταβολής που πρώτος είχε εντοπίσει ο μεγάλος αρχαίος μας ο Ηράκλειτος.
Αν ξεφύγουμε από τον μικρό εγωισμό μας, αλλά και από το δέσιμο που έχουμε με τα υλικά πράγματα θα διαπιστώσουμε ότι ο θάνατος υπακούει στους κανόνες της ζωής. Είναι ανάγκη ύπαρξης της ζωής. Δεν μπορεί να συνεχίζεται αενάως η ζωή γιατί η ίδια η Φύση έχει μητέρα την ανανέωση, την δημιουργία και την εξέλιξη. Για να υπάρξει όμως εξέλιξη θα πρέπει να προηγηθεί ο θάνατος. Αυτός ο θάνατος είναι που θα κάνει την Φύση να γεννήσει το νέο. Η Φύση, όπως διαπιστώνεται από την παρατήρηση και την έρευνα είναι καθαρά ωφελιμιστική. Τα πράγματα έχουν μια πορεία που δεν είναι άλλη από την εξυπηρέτηση της ύπαρξης της Φύσης.
Ας πάρουμε μερικά απλά και πεζά παραδείγματα από την καθημερινότητα. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί η γυναίκα δεν κυοφορεί μετά από κάποια ηλικία ή γιατί ο άνδρας αντιμετωπίζει ανάλογο πρόβλημα; Είναι ο ωφελιμισμός της Φύσης, εγωιστικέ άνθρωπε. Πώς θα μεγαλώσετε παιδιά, ρε γερόντια, τη στιγμή που αυτά θα θέλουν να παίζουν και να έχουν προστασία που δεν θα μπορείτε να δώσετε; Γιατί υπάρχει η ηδονή στο sex; Μα για να καλέσει τον άνθρωπο να κάνει αυτό που πρέπει για την αναγέννηση. Γιατί υπάρχουν οι αρρώστιες νομίζετε ή γενικότερα τα μικρόβια; Μα για να αναγκάσουν τον άνθρωπο να πεθάνει για να δώσει την θέση του στο νέο. Το ίδιο ισχύει και για τα δάση. Πυρκαγιές γινόντουσαν από τα πανάρχαια χρόνια, θάνατος του δάσους ήταν, αλλά μετά έρχεται η ανανέωση. Νέα είδη δημιουργούνται, νέες δυνάμεις αναπτύσσονται και σιγά-σιγά εμφανίζονται οι αντιθέσεις και μετά έρχεται πάλι ο θάνατος για να φέρει κάτι πιο νέο, καλλίτερο από πριν.
Νομίζω ότι ίσως να μην μπορέσουμε να αντιληφθούμε το βαθύτερο νόημα αυτών που γράφω αν δεν δούμε τα πράγματα σε Συμπαντικές διαστάσεις, πράγμα πολύ δύσκολο. Όταν λέμε Συμπαντικές διαστάσεις μιλάμε για κάτι ασύλληπτο για το ανθρώπινο μυαλό. Μόνο η επιστημονική έρευνα και παρατήρηση κατάφερε να δώσει μια διάσταση αυτού του μεγέθους. Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί υπάρχουν αστέρια που γεννιούνται, ωριμάζουν όπως είναι ο ήλιος μας και πεθαίνουν γινόμενα λευκοί νάνοι ή μαύρες τρύπες υπερβαρύτητας; Είναι για τον ίδιο λόγο που και ο άνθρωπος πεθαίνει και γεννιέται ένας άλλος. Όλα υπακούν στον Φυσικό ωφελιμισμό ή στην Ανάγκη των αρχαίων Ελλήνων.
Δεν θα πρέπει να παραβλέψουμε όμως την παρέμβαση του ανθρώπινου νου στις Φυσικές διεργασίες και τη σύνδεσή του με την γέννηση και τον θάνατο. Φανταστείτε το εξής: Ο Νεύτωνας ανακάλυψε τον νόμο της βαρύτητας. Αν ο Νεύτωνας ζούσε αιώνια είναι πιθανό, όπως γίνεται με τους μαθηματικούς, να μην είχε προχωρήσει περεταίρω τις έρευνές του για πολλούς λόγους. Πεθαίνει ο Νεύτων, μένει το έργο του και ο Αϊνστάιν στηριζόμενος στον Νεύτωνα διατυπώνει την θεωρεία της Σχετικότητας που περιγράφει καλλίτερα την Φύση, αλλά και την επίδρασή του σε αυτή. Για να μην επεκταθώ, αυτή η πορεία συνεχίζεται σε όλους τους τομείς της ανθρώπινης ύπαρξης. Αυτές τις σκέψεις τις έκανα βάζοντας την σκέψη μου να στέκεται «έξω από το Σύμπαν» και να παρατηρώ τι γίνεται.
Κλείστε τα μάτια και φανταστείτε, φανταστείτε ότι είστε πολύ μακριά και βλέπετε Γαλαξίες να κινούνται με άπειρες ταχύτητες, αστέρια να εκρήγνυνται και άλλα να δημιουργούνται, κύματα βαρύτητας να διατρέχουν όλο το Σύμπαν και μέσα σε όλα αυτά κάποια μόρια σε κάποιο πλανήτη να αγωνίζονται να επιβιώσουν σε εχθρικό κατ’ αρχήν περιβάλλον και να επιβιώνουν γιατί βρίσκουν τρόπους να αλλάζουν το περιβάλλον τους υπακούοντας στον μεγάλο Ωφελιμιστικό κανόνα. Αν δούμε λοιπόν τα πράγματα με αυτή την οπτική, πολλά προβλήματα της καθημερινότητας θα ξεπεράσουμε. Θα απαλλαγούμε από εμμονές και επιθυμίες που δεν υπακούν στον Φυσικό ωφελιμισμό και θα κάνουμε αυτά που είναι προφανώς πιο όμορφα και υγιή γιατί η Φύση μας τα ζήτα.
Καλή Ανάσταση λοιπόν, καλά γλέντια και ας σκεφτούμε λίγο πώς θα ωφελήσουμε την Φύση.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή