Μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν τα παιδιά τους στις εξετάσεις;

Σε λίγες εβδομάδες αρχίζουν οι πανελλαδικές αλλά και οι υπόλοιπες εξετάσεις. Στη χειρότερη εποχή για τα παιδιά. Από τη μια η κούραση από τη χρονιά που τελειώνει και η ανάγκη για διακοπές και από την άλλη η επιθυμία για ένα καλό αποτέλεσμα στις εξετάσεις είναι ικανά να καταβάλλουν οποιοδήποτε παιδί και να μειώσουν στο ελάχιστο τη διάθεσή του να διαβάσει. Αποτέλεσμα; Μόνο άγχος.

Πολλοί γονείς φτάνουν σε κατάσταση υστερίας βλέποντας το παιδί τους να μειώνει συνεχώς τη διάθεσή του για διάβασμα ενώ πλησιάζει ο χρόνος των τελικών διαγωνισμάτων. Έχουν ξεχάσει μάλλον τι ένιωθαν κι αυτοί όταν βρίσκονταν στην αντίστοιχη σχολική τους περίοδο. «Άντε να τελειώνουμε, δεν αντέχω άλλο» είναι κατά κανόνα το γενικό αίσθημα, δεκαετίες τώρα. Είναι μειοψηφία τα παιδιά που είναι προσηλωμένα στο στόχο των εξετάσεων και αντέχουν στις σειρήνες του άμεσου σχολικού περιβάλλοντος. Λίγο η χαλάρωση των διακοπών του Πάσχα, λίγο ο καλός καιρός που ευνοεί τις βόλτες και την ανεμελιά, λίγο οι σχολικές εκδρομές, ε, δεν θέλει και πολύ!
Το άγχος είναι κοινό όμως σε όλες τις πλευρές. Όσοι/όσες  έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα για τις εξετάσεις αγχώνονται για το αν θα επιτύχουν το πολυπόθητο αποτέλεσμα. Όσοι/όσες έχουν κάνει ελλειπή προετοιμασία και δεν έχουν πολύ όρεξη να διαβάσουν αγχώνονται ακόμα περισσότερο μπροστά στο φόβο της αποτυχίας. Οι δε οικογένειες των υποψηφίων ζουν το δικό τους «δράμα». Μερικά σπίτια νομίζεις ότι ζουν συνθήκες πολεμικής ετοιμότητας. «Σσσς, το παιδί διαβάζει», κλειστές τηλεοράσεις, απαγόρευση επισκέψεων, τσακωμοί με τους φωνασκούντες γείτονες επειδή «τα γαϊδούρια δεν καταλαβαίνουν ότι το παιδί δίνει πανελλαδικές», εκνευρισμοί με το παραμικρό κλπ.
Γονείς, χαλαρώστε! Ένας από τους λόγους που τα παιδιά έχουν άγχος είστε κι εσείς. Σας αγαπάνε και δεν θέλουν να σας απογοητεύσουν. Όταν σας βλέπουν σε κατάσταση συναγερμού, το μόνο που καταφέρνετε είναι να τους μεταφέρετε το δικό σας άγχος. Στις συμβουλευτικές γονέων που έχουμε κάνει στα φροντιστήριά μας, οι ψυχολόγοι επιμένουν σε αυτό: μην αλλάζετε τους ρυθμούς ζωής σας επειδή το παιδί σας δίνει εξετάσεις. Προσπαθήστε να διαχειριστείτε το δικό σας άγχος, εν ανάγκη απευθυνόμενοι σε ειδικούς, αλλά μην το δείχνετε στα παιδιά. Δηλώσεις του τύπου «οι εξετάσεις θα καθορίσουν το μέλλον σου» είναι και υπερβολικές και δεν βοηθάνε. Το ξέρετε άλλωστε. Κανενός η ζωή δεν άρχισε από τις εξετάσεις και κανενός η ευτυχία δεν κρίθηκε από αυτές. Είναι το πιό σημαντικό κομμάτι στη ζωή των παιδιών αυτή την περίοδο αλλά θα έχουν πολλές ακόμα εξετάσεις και «εξετάσεις» να αντιμετωπίσουν στην υπόλοιπη ζωή τους.
Αφήστε τις παρατηρήσεις και τα σχόλια για το τί θα έπρεπε να είχε κάνει όλη τη χρονιά ή τί δεν έχει κάνει. Δεν βοηθάνε αυτή την ώρα. Αντίθετα, κάθε  παιδί  έχει ανάγκη την ενθάρρυνση. Για την όποια προσπάθεια έχει κάνει. Επιβραβεύστε το και ενθαρρύνετέ το να συνεχίσει. Ξεχάστε το τί θα θέλατε εσείς. Το πιο σημαντικό είναι το τί μπορεί να κάνει το παιδί, αυτή την περίοδο που τα περιθώρια είναι χρονικά περιορισμένα! Φροντίστε λοιπόν να ξεκουράζεται, να τρέφεται υγιεινά και να έχει μια φυσική δραστηριότητα στα διαλείμματα της μελέτης του. Αφήστε το να πάει μία βόλτα ή περπατήστε μαζί του, αν θέλει. Ακούστε αυτά που έχει να σας πει δείχνοντας καταννόηση και υπομονή. Μία απλή ίσως και «ελαφριά» συζήτηση μαζί του θα το αποφορτίσει και θα το κάνει να νιώσει καλύτερα αφού οι γονείς του το «καταλαβαίνουν».
Κυρίως οι γονείς πρέπει να κάνουν σαφή στο παιδί τους δύο πράγματα. Το πρώτο είναι ότι η επίδοσή του στις εξετάσεις δεν κρίνει και την αξία του ως άτομο. Όλοι μας έχουμε υπόψιν ανθρώπους μετρίων ή κακών σχολικών επιδόσεων οι οποίοι «πρόκοψαν» στη ζωή τους ή απολαμβάνουν σεβασμού και εκτίμησης ανεξάρτητα από την επαγγελματική τους πορεία. Θυμηθείτε ότι οι άνθρωποι που αγαπήσαμε στη ζωή μας δεν ήταν, κατ’ ανάγκη, και οι πιό επιτυχημένοι επαγγελματικά. Θυμηθείτε επίσης πόσες και πόσους αριστούχους μαθητές γνωρίζετε οι οποίοι δεν είχαν την αντίστοιχη πορεία στην επαγγελματική ή την προσωπική τους ζωή.
Το δεύτερο που πρέπει να νιώσει το παιδί σας είναι ότι το αγαπάτε ανεξάρτητα από τις επιδόσεις του στις εξετάσεις. Είναι πολύ σημαντικό για τα παιδιά να νιώθουν ότι έχουν τη στήριξη της οικογένειάς τους στην προσπάθεια που κάνουν. Όχι όμως όπως το καταλαβαίνετε εσείς. «Δουλεύω από το πρωί μέχρι το βράδυ για σένα» είναι μια δήλωση που μόνο τύψεις και άγχος μπορεί να προκαλέσει. Ενοχή για τυχόν αρνητικό αποτέλεσμα. «Αντί να βγαίνεις με τους φίλους σου θα έπρεπε να κάθεσαι να διαβάζεις» είναι δήλωση έλλειψης εμπιστοσύνης στο παιδί που «ξέρει αυτό» πότε πρέπει να διαβάσει. Του προκαλεί θυμό, μειώνει την αυτοεκτίμησή του, νιώθει ότι δεν καταλαβαίνουν τις ανάγκες του, νιώθει μόνο. Το να του πείτε «είμαι δίπλα σου στην προσπάθειά σου, ότι κι αν γίνει» το βοηθάει και το παρακινεί περισσότερο. Το να του πείτε «σ’ αγαπάω  ό,τι βαθμό κι αν πάρεις» το δυναμώνει και του δίνει πολύ περισσότερη αυτοπεποίθηση και όρεξη για διάβασμα.  
Τα παιδιά χαμηλής αυτοεκτίμησης επενδύουν σε ένα καλό αποτέλεσμα στις εξετάσεις για να την ενισχύσουν. Αν το άμεσο περιβάλλον τους τα γεμίζει με το φόβο ότι θα απογοητεύσουν και τον εαυτό τους αλλά και τους ανθρώπους που είναι σημαντικοί γι’ αυτά τότε οδηγούνται σε αρνητικές σκέψεις: «δεν θα γράψω καλά», «δεν θα περάσω» κι αυτό δημιουργεί περισσότερο άγχος. Ένας φαύλος κύκλος δηλαδή που συνήθως κλείνει με «αποτυχία»! Το «στα ’λεγα εγώ» είναι το κερασάκι της αγχωμένης γονεϊκής τούρτας.
Αντίθετα, για τους γονείς  η περίοδος αυτή είναι η κατάλληλη για να δώσουν τις δικές τους εξετάσεις. Τα παιδιά σας είτε μπαίνουν στην εφηβεία είτε ενηλικιώνονται. Μεγαλώνουν δηλαδή. Αλλάζουν οι ανάγκες τους, τα ενδιαφέροντά τους, τα θέλω τους. Είστε πραγματικά έτοιμοι να ανταποκριθείτε ως γονείς σε αυτή τη φάση της ζωής τους; Έχετε προετοιμαστεί γι’ αυτές τις εξετάσεις ή θα «πάτε αδιάβαστοι»;

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή