Παλλιγενεσία ,γράφει ο Γιώργος Πένταρης

Η 25η Μαρτίου πέφτει φέτος Κυριακή και θα χάσουμε την αργία. Αυτή είναι η σκέψη των περισσοτέρων συναδέλφων γιατί συνεχίζουν να σκέφτονται έτσι από την εποχή του πλούτου, της διασκέδασης και ανεμελιάς. Της εποχής των ανώδυνων διακοποδανείων που στα έδιναν με το ζόρι οι τράπεζες, αλλά τώρα τα παίρνουν πίσω με κατασχέσεις χωρίς οι τραπεζίτες και τα στελέχη τους να υποστούν καμιά συνέπεια για τα λάθη και τις παραλήψεις που έκαναν. Αυτά τα λάθη τα πλήρωσε ακριβά ο φορολογούμενος πολίτης και ο μικρομέτοχος με τις ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών κ.τ.λ. Αν ήμασταν όμως πιο προσγειωμένος λαός θα κοιτάζαμε τα πράγματα μέσα από το πρίσμα της Επανάστασης του 1821 αντλώντας από τις επιτυχίες της, τα λάθη της, τις εμφυλιοπολεμικές συγκρούσεις, τις συμμαχίες της και τις θυσίες των απλών ανθρώπων και των αγωνιστών. Μέσα στον περιορισμένο χώρο του άρθρου δεν μπορούμε να κάνουμε ανάλυση ούτε των γεγονότων της Επανάστασης, αλλά ούτε και των ιστορικών αιτίων αυτής.
Όλοι βέβαια γνωρίζουμε ότι η Φιλική Εταιρεία ήταν ο οργανωτής και πίσω από αυτή η «Ανωτάτη Αρχή» που οι περισσότεροι Έλληνες θεωρούσαν ότι ήταν η Ρωσία, το «ξανθό ορθόδοξο γένος». Δυστυχώς όμως για τους πιστεύοντες αυτά, «πλανώνται πλάνην οικτράν». Ναι μεν οι Φιλικοί αναπτύχθηκαν και έδρασαν στην Ρωσική Οδησσό και οι Υψηλάντιδες ήταν αξιωματικοί του Τσάρου, αλλά η Ρωσία ποτέ δεν βοήθησε πραγματικά την Ελλάδα ούτε στα Επαναστατικά χρόνια ούτε και το 2015. Θυμάστε, τότε που πήγε εκεί με επικύψεις ο Λαφαζάνης του ΣΥΡΙΖΑ να εκλιπαρήσει για οικονομική βοήθεια ώστε να καταργήσουμε τα μνημόνια με ένα νόμο και ένα άρθρο.
Επί χούντας άκουγα τον ραδιοφωνικό σταθμό της Μόσχας. Σε μια εκπομπή είχε μια ανάλυση για το 1821. Ο σχολιαστής ισχυριζόταν ότι η Επανάσταση ήταν μια αστική Επανάσταση του κεφαλαίου και των εμπόρων της εποχής. Αυτός ο ισχυρισμός είναι η μισή αλήθεια γιατί η άλλη μισή ήταν η Επανάσταση των ραγιάδων για ελευθερία όχι μόνο από τον Τούρκο, αλλά και από τον Έλληνα κοτσάμπαση. Αυτό το τελευταίο θα το δούμε γλαφυρά στα απομνημονεύματα του υπασπιστή του Κολοκοτρώνη Φωτάκου, μετά την κατάληψη της Τριπολιτσάς στις 23 Σεπτέμβρη του 1821.
Ο Φωτάκος μας δίνει στα απομνημονεύματά του ολοζώντανες περιγραφές. Τονίζει τις ανθρώπινες σχέσεις μεταξύ καπεταναίων, Τούρκων, Ελλήνων και Αλβανών, αλλά και της σφαγής που επακολούθησε. Στην θέση του δεν έμεινε κανένα τούρκικο κεφάλι και η λαφυραγώγηση ήταν πρωτοφανής. Παρά την συμφωνία για τα λάφυρα να πάει το 1/3 υπέρ πατρίδος τίποτα δεν έμεινε. Η πατρίδα ωφελήθηκε μόνο από τα 11.000 ντουφέκια που όπλισαν τους Έλληνες και βέβαια από το θετικό πνεύμα και τον ενθουσιασμό που δημιουργήθηκε ώστε να προχωρήσει η Επανάσταση.
Λέει ο Φωτάκος ότι μετά την πτώση της Τριπολιτσάς πήγε στο σπίτι του Δεληγιάννη που ήταν προύχοντας και αγωνιστής από τα Λαγκάδια Γορτυνίας, αλλά δεν τον δέχτηκαν αυτός και οι άλλοι καπεταναίοι όπως το συνήθιζαν μέχρι τότε. Έβριζαν και τον Κολοκοτρώνη τον αρχιτέκτονα της νίκης. Ο Φωτάκος τα είπε στον Κολοκοτρώνη και αυτός του είπε το εξής: «Έχουν δίκαιον παιδί μου γιατί βλέπουν τους σκοτωμένους Τούρκους που είχαν μαζί την εξουσίαν, τώρα την επήρε το έθνος. Αν εγελάσθηκαν και έκαμαν την επανάστασιν, ήλπιζαν να κληρονομήσουν του Τούρκους και να γείνουν αυτοί εις τον τόπον τους, αλλά αργά το εσυλλογίσθηκαν». Εδώ ακριβώς βλέπουμε την αντίθεση μεταξύ των δύο δυνάμεων, δηλαδή κοτζαμπάσηδων και ραγιάδων.
Ούτε ένα χρόνο δεν έκλεισε ο επαναστατικός αγώνας και την πρωτοχρονιά του 1822 ψηφίζεται το πρώτο Σύνταγμα της Επαναστατημένης Ελλάδας, έργο του Φιλέλληνα Ιταλού Καρμπονάρου Βιντζέντζο Γκαλλίνα σε συνεργασία με τους Μαυροκορδάτο, Παλαιών Πατρών Γερμανό, Νοταρά, Ορλάνδο, Κωλέτη και άλλων.
Το Σύνταγμα ήταν δημοκρατικό για την εποχή του και κυριαρχούσαν οι ιδέες των καρμπονάρων της Ιταλίας και του Μαυροκορδάτου εμπνευσμένες από τα ιδεώδη της Γαλλικής Επανάστασης, του Αμερικανικού Συντάγματος και τα Αγγλικά δημοκρατικά ιδεώδη της εποχής. Σημάδια της σύγκρουσης φάνηκαν από τον Ιούνιο του 1821 όταν ο Δημήτριος Υψηλάντης αναλαμβάνει ως πληρεξούσιος της «Ανωτάτης Αρχής» την αρχιστρατηγία των επαναστατών και προσπάθησε να δημιουργήσει τακτικό στρατό σύμφωνα με τα δεδομένα της εποχής της Ευρώπης των Αυτοκρατοριών. Η προσπάθειά του να περιορίσει την ισχύ των κοτζαμπάσηδων είχε ως αποτέλεσμα την εκδίωξή του, αλλά χάρις στην λαϊκή απαίτηση και τις προσπάθειες του Κολοκοτρώνη επανήλθε στην θέση του.
Το κακό σπυρί όμως του διχασμού είχε πέσει στο χώμα. Ποιος θα έχει την εξουσία του νέου κράτους; Οι καπεταναίοι που δώσανε το αίμα τους ή οι προύχοντες που δώσανε το χρήμα τους;
Αυτή η σύγκρουση έγινε οξύτατη και ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος από το 1823 έως το 1825. Οι έλληνες αλληλοσκοτώθηκαν, δεν υπολόγισαν τίποτα μπροστά στην νομή της εξουσίας και δεν δίστασαν να θυσιάσουν την υστεροφημία τους προκειμένου να υποστηρίξουν την μια ή την άλλη τάση της εξουσίας του διαμορφωνόμενου κράτους. Πάρτε για παράδειγμα τον Μιαούλη. Κατατρόπωσε τους Τούρκους, αλλά έκαψε και δυο Ελληνικά καράβια κατά τον εμφύλιο. Ανάλογα έπραξαν και πολλοί άλλοι αρχηγοί Κουντουριώτηδες, Δεληγιανναίοι Μαυρομιχαλαίοι και πολλοί άλλοι. Η Αγγλία με την χορήγηση δανείου στην επαναστατημένη Ελλάδα, προβαίνει στην έμμεση αναγνώρισή της ως εθνική οντότητα. Επιβεβαιώνεται με την καταναυμάχηση του στόλου του Ιμπραήμ στο Ναβαρίνο. Πολλοί ιστορικοί λένε ότι αν δεν είχε προκύψει ο εμφύλιος πόλεμος η Ελλάδα θα ήταν σε θέση από μόνη της να κατανικήσει τον Ιμπραήμ σε στεριά και θάλασσα όπως το είχε αποδείξει με τις νίκες στα Δερβενάκια, την Τρίπολη και τον αποκλεισμό του Τουρκικού στόλου στα Δαρδανέλια.
Η πάλη για την εξουσία κορυφώθηκε με την δολοφονία του Καποδίστρια. Προσπάθησε να δημιουργήσει ένα σύγχρονο, με τα δεδομένα της εποχής, κράτος έχοντας ως βασικό στόχο την διανομή των εθνικών γαιών στους ακτήμονες ραγιάδες που πολέμησαν τον Τούρκο. Αυτή η πολιτική ήταν αντίθετη με τους στόχους των κοτζαμπάσηδων που έβλεπαν να χάνουν δύναμη αν οι ραγιάδες αποκτούσαν οικονομική ανεξαρτησία. Αυτή η σύγκρουση έφερε την δολοφονία του Καποδίστρια, οι εθνικές γαίες από τότε συνεχώς καταπατούνται μέχρι και σήμερα και δεν ξέρουμε μέχρι πόσα χρόνια στο μέλλον. Το κτηματολόγιο με τα χίλια ζόρια να γίνει και ακόμη δεν έχει τελειώσει γιατί τα συμφέροντα που το εμποδίζουν τόσα χρόνια είναι τα ίδια με αυτά της εποχής Καποδίστρια. Δεν είναι μόνο αυτό. Είναι η συνολική πολιτική της χώρας που υπαγορεύονταν και υπαγορεύεται από τέτοια συμφέροντα που δεν υπολόγιζαν και δεν υπολογίζουν τους κινδύνους που έρχονται.
Οι εμφύλιοι διχασμοί εμπόλεμοι ή όχι, δεν επέτρεψαν στην χώρα να βρει το πεπρωμένο της. Η Μικρασιατική καταστροφή που έγινε κυρίως από την δική μας ανόητη πολιτική δεν επέτρεψε να γίνει Ελληνική λίμνη το Αιγαίο.
Η ίδια λογική μας έφερε στο χείλος του γκρεμού το 1949 και σήμερα ζούμε την τελευταία πράξη αυτού του διχασμού. Δυστυχώς και σήμερα κοντά 200 χρόνια από το 1821 αντιμετωπίζουμε τον ίδιο εξ ανατολών κίνδυνο. Πόσο προετοιμασμένοι είμαστε;