Μνημόνια: «μέρα μέρωσε, τώρα που ξημερώνει»

«Επιτέλους ξημερώνει μια καινούργια, καλύτερη μέρα για τον τόπο», τόνισε ο Αλέξης Τσίπρας από το Πνευματικό Κέντρο Καλύμνου. «Σε αντίθεση με τις προηγούμενες κυβερνήσεις που εξήγγειλαν έξοδο από την κρίση και τα μνημόνια, εμείς δεν το εξαγγέλλουμε, το καταφέρνουμε, βγαίνουμε από την κρίση, βγαίνουμε από τα μνημόνια».

Tί μέρα ξημερώνει; «Η Ελλάδα θα βγει από το μνημόνιο και από τη στενή εποπτεία των ξένων, αλλά δεν θα σταματήσει η λιτότητα. Θα εξακολουθεί να υπάρχει η λιτότητα» δήλωσε ο Παναγιώτης Λιαργκόβας, ο επικεφαλής του γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής.
Ο κ. Τσίπρας, παρά τις δυσκολίες, δήλωσε βέβαιος ότι κοντοζυγώνει η στιγμή, «η μέρα που θα γίνει πράξη το όνειρο, μετά από 8 ολόκληρα χρόνια να βγει από τα προγράμματα επιτροπείας. Η οικονομία παίρνει μπροστά, οι αγορές πιστοποιούν την πρόοδό μας, οι ελπίδες απαλλαγής από αυτή την ταπεινωτική επιτροπεία γίνονται βεβαιότητα». Υπογράμμισε βέβαια πως το κρίσιμο ζήτημα είναι οι θετικοί αριθμοί και τα θετικά αποτελέσματα να περάσουν στους ανθρώπους, να μην μείνουν στατιστικές, να μειωθεί κι άλλο η ανεργία, να ανασυγκροτηθεί το κοινωνικό κράτος. Σε ανθρώπους που ζουν 8 χρόνια μνημονιακής λιτότητας μιλούσε, πώς να κρυφτεί;
«Μπορεί να φύγουμε από την στενή εποπτεία των ξένων, αλλά μπαίνουμε σε μια άλλη εποπτεία, αυτή των αγορών. Εκεί θα δίνουμε καθημερινά εξετάσεις, πρέπει να εφαρμόζουμε αυτά που έχουμε πει ότι θα γίνουν, γιατί οι αγορές είναι αμείλικτες και αδυσώπητες», τόνισε ο κ. Λιαργκόβας δικαιώνοντας όσους πιστεύουν ότι ο τρόπος εξόδου από τα μνημόνια μπορεί να καταστεί επαχθέστερος κι από τα ίδια τα μνημόνια.
«Βγαίνουμε μωρό μου, βγαίνουμε, μέσα απ’ το τούνελ, βγαίνουμε, μωρό μου βγαίνουμε, έξω στο φως», τραγουδούσε με νεανική αφέλεια, 30 – και – χρόνια πριν ο Νίκος Πορτοκάλογλου. Κι ακόμα βγαίνουμε από τα διάφορα τούνελ και τις κρίσεις που έρχονται, η κάθε μία χειρότερη της προηγούμενης.
Οι δανειστές βέβαια, τρίβουν τα χέρια τους από ικανοποίηση. Και ό,τι περιουσιακό στοιχείο της χώρας ήθελαν απέκτησαν και θα τους πληρώνουμε τόκους και δανεικά για πολλές δεκαετίες ακόμα και δεν θα μας «δανείζουν», όπως έκαναν μέχρι τώρα, λογιστικά φυσικά κι όχι με ζεστό χρήμα … Πχ. η γερμανική εφημερίδα Die Welt: «Η Ελλάδα ξεπερνά κάθε προσδοκία»!
Η κυβέρνηση προσφέρει ως αφήγηση στους πολίτες την «καθαρή έξοδο» από τα μνημόνια τον Αύγουστο 2018. Και είναι αλήθεια ότι δεν θα υπογράψουμε άλλα μνημόνια. Δεν θα χρειαστούν στους δανειστές αφού έχουν νομοθετηθεί δημοσιονομικά μέτρα σε βάθος χρόνου, και έχει συμφωνηθεί η απόδοση πρωτογενούς πλεονάσματος 3,5% του ΑΕΠ έως το 2022 και 2% έως το 2060, με όποιο κόστος για την κοινωνία, τις κρατικές και τις κοινωνικές δαπάνες.
Το γάϊδαρό τους τον έχουν δέσει αφού έχουν θεσμοθετηθεί οι αυτόματοι μηχανισμοί διόρθωσης – κόφτες για τις περιπτώσεις αποκλίσεων. Είναι δηλαδή προφανές πως οι υποχρεώσεις ενός μακροχρόνιου μνημονίου έχουν αναληφθεί. Θα υπάρχουν επί πολλά χρόνια αφού η «καθαρή έξοδος» είναι ένα σύνολο μνημονιακών υποχρεώσεων χωρίς χρηματοδότηση.
Ο Τσίπρας αντιγράφει το Σαμαρά, ο οποίος το καλοκαίρι του 2014, μετά την ήττα στις ευρωεκλογές και με τον ΣΥΡΙΖΑ επελαύνοντα, επεχείρησε «φυγή προς τα μπρος» με τη δική του καθαρή έξοδο. Ίδιο το έργο. Ο κάθε πρωθυπουργός για να διασφαλίσει το πολιτικό μέλλον της παράταξής του καταφεύγει στον επικοινωνιακό αντιμνημονιασμό και την απελευθέρωση της κυβέρνησής του από τα δεσμά της επιτροπείας για να ασκήσει τη φιλολαϊκή πολιτική που δεν τον αφήνουν, δήθεν, οι κακοί της τρόικας.
Η μεγάλη διαφορά μεταξύ των δύο αποπειρών Σαμαρά και αυτής του Τσίπρα είναι το δίκτυ ασφαλείας. Ο Σαμαράς το 2012 είχε την ασφάλεια της αναχρηματοδότησης του χρέους από το φρέσκο δεύτερο μνημόνιο και το 2014 τη δηλωμένη διαθεσιμότητα των εταίρων για μίνι μνημόνιο 10 έως 15 δισ. ευρώ και έτοιμο τον μηχανισμό παροχής προληπτικής πιστωτικής γραμμής. Η «καθαρή έξοδος» του Τσίπρα είναι ό,τι προκύψει!
Η «καθαρή έξοδος» παρουσιάζεται ως επιλογή της κυβέρνησης, επιστέγασμα μιας «επιτυχημένης πολιτικής» αλλά από την 13η Ιουλίου 2015, οι προθέσεις των δανειστών ήταν εμφανείς: Η «υπόθεση Ελλάδα» κλείνει οριστικά τον Αύγουστο 2018 και οι Έλληνες ας πληρώσουν για το πολιτικό τους σύστημα και τις επιλογές τους. Θα κάνουν τη χάρη στον Τσίπρα να εμφανίσει ως «καθαρή έξοδο» την προδιαγεγραμμένη κατάληξη – τη μία από τις δύο οδούς, η άλλη ήταν το καθαρό Grexit.
Όσο όμως είναι εύλογη η καμπάνια του success story κι αυτής της κυβέρνησης, άλλο τόσο είναι ανεξήγητος ο εγκλωβισμός της αντιπολίτευσης στην «καταγγελία» πως η έξοδος δεν θα είναι καθαρή, πως έχει συνομολογηθεί το επόμενο μνημόνιο. Μετά τις απανωτές αποτυχημένες «προβλέψεις» της για πτωχεύσεις, για κατάρρευση των τραπεζών, για Grexit, για «πορεία προς τα βράχια», μάλλον πρέπει να αναθεωρήσει τις δικές της αφηγήσεις. Το λιγότερο που δείχνει είναι ότι δεν αντιλαμβάνεται ποιοί και πώς κυβερνούν την Ευρωπαϊκή Ένωση και τί σχέδια έχουν για την Ελλάδα.
Για μας τους υπόλοιπους, απαιτείται ένας μικρός μνημονιακός απολογισμός. Το 2010, στην αρχή των μνημονίων, το χρέος της Ελλάδας άγγιζε τα 300 δισ. ευρώ. Στο τέλος του 2017 ήταν 360 δισ. ευρώ, δηλαδή 60 δισ. μεγαλύτερο. Το ΑΕΠ της χώρας ήταν στα 223 δισ. και μειώθηκε στα 173 δισ. Γίναμε δηλαδή φτωχότεροι κατά 50 δισ.. Η πολυσυζητημένη ανάπτυξη από 2,7% πήγε στο 2,2%.
Αν τώρα συνυπολογίσουμε και πιο ουσιαστικά μεγέθη όπως οι οφειλές του κράτους προς τους πολίτες του και τις εγχώριες επιχειρήσεις, η απουσία επενδύσεων, η κατεστραμμένη εσωτερική ζήτηση κι ένα τραπεζικό σύστημα με τη θηλιά στο λαιμό, θα αρχίσουμε να βλέπουμε πιο καθαρά την καταστροφή που έγινε. Αν αναλογιστούμε κι ο καθένας προσωπικά πόσο μειώθηκε το εισόδημά του, πόσο φτώχυνε το ασφαλιστικό του ταμείο και πόσο ελαχιστοποιήθηκαν κι εκείνες οι μικρές κοινωνικές παροχές που είχε, θα καταλάβουμε τι ακριβώς σήμαινε η «ανάπτυξη» γι’ αυτούς που την είχαν κάνει καραμέλα.
Γι’ αυτό θα βγούμε από τα μνημόνια. Και γιατί, όπως έχουμε ξαναγράψει, ό,τι παρήγαγε πλούτο στη χώρα το έχουν οικειοποιηθεί οι δανειστές – τοκογλύφοι. Φιλέτα γης, ορυκτός πλούτος, εμπορικές και βιοτεχνικές μονάδες, ενέργεια, νερό, τουρισμός, παραλίες, σπίτια και οικήματα με «κόκκινα» δάνεια δεν μας ανήκουν πλέον. Το επόμενο κοινωνικό σοκ θα είναι σε χρόνο εκτός μνημονίων, όταν μεγάλες αγροτικές εκτάσεις θα βγουν σε πλειστηριασμούς αφού είναι υποθηκευμένες μέσω της Αγροτικής τράπεζας. Kill(el)er.
Αλέξη σε πιστεύουμε, κι εσένα κι αυτούς. Μας είχαν πει ότι θα βγούμε από τα μνημόνια το 2018 και θα μας βγάλουν. Βγαίνουμε από το τούνελ. Βγαίνουμε, έξω στο φως. Πειράζει που θα είμαστε ξεβράκωτοι;