ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥ, Δάσκαλος φωνητικής «Οι Έλληνες έχουν υπέροχες φωνές και τιτάνια θέληση»

ΤΟ ΖΗΤΗΣΑΤΕ ΚΑΙ ΤΟ
ΚΑΝΟΥΜΕ!ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΟΥΜΕ ΤΙΣ ΑΓΑΠΗΜΕΝΕΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ ΣΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΙΡΗ
ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ -ΓΚΙΩΝΗ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΕΙ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ “ΠΑΛΜΟΣ”.ΣΕΙΡΑ ΕΧΕΙ Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥ ΔΑΣΚΛΑΛΟΣ ΦΩΝΗΤΙΚΗΣ !

«Δάσκαλος αυτής της όμορφης μα ταλαιπωρημένης τέχνης,της τέχνης με την πιο λανθασμένη ετυμολογία…. Διδάσκω την ιταλική σχολή τεχνικής της φωνής που έμαθα στην Ιταλία με τον Δάσκαλό μου Carlo Colombara (τεχνική και ρεπερτόριο),τον Paride Ventouri (τεχνική),την Mirella Freni (τεχνική και ρεπερτόριο) και τον Nicolai Ghiaurov (τεχνική και ρεπερτόριο).Στην Ελλάδα διδάχτηκα το τραγούδι απ τον Κώστα Ηλιόπουλο στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών (κεντρικό) και Αρμονία στο ίδιο Ωδείο απο την Στέλλα Μακρυγιάννη (πτυχίο Αρμονίας-Άριστα 2001). Μεγάλος σταθμός στην επιλογή αυτών των δασκάλων των σπουδών μου όμως, υπήρξε μια πολύ μεγάλη δασκάλα πιάνου που σπούδασα μαζί της, η Μαρτζυ Σαμαράκη.»

Απαραίτητη προϋπόθεση για να ξεκινήσει κανείς να σπουδάσει την φωνή μαζί μου είναι, να είναι πάνω απο 18χρ. Και για να συνεχίσει μαζί μου πρέπει να αγαπά αυτή την τέχνη. Αυτή, και όχι τα παρελκόμενα της! Μαζί θα διαλέξουμε αν το ρεπερτόριο που πρέπει επαγγελματικά ν ακολουθήσει θα είναι στο λυρικό τραγούδι ή στην jazz μουσική!
»Δεν διδάσκω ελληνικό ρεπερτόριο, καθώς η τεχνική που χρειάζεται ένας τραγουδιστης ελληνικής μουσικής εχει κατα κανόνα θεατρικά στοιχεία, συνεπώς η υγεία της φωνής έρχεται σε δεύτερη μοίρα, κάτι που για μενα είναι απαράδεκτο και συνεπώς δεν το διδάσκω!Σε μαθητές που θέλουν να ασχοληθούν με το ελληνικό ρεπερτόριο το μόνο που μπορώ να κάνω είναι άσκηση μόνο της φωνής για την περιφρούρηση της φωνητικής υγείας και όχι ρεπερτόριο.
»Δεν θα μπορούσα ποτέ μου να είμαι επαγγελματίας δάσκαλος…Το κριτηριο για να δουλέψω μαζί με έναν άνθρωπο είναι μόνο το ύψος της αφοσίωσής του και της αγάπης του γι αυτό που εγώ κάνω! Δάσκαλος για μένα σημαίνει να αγαπάς, να επιτρέπεις στον άλλον να «αναπτύσσεται» κοντά σου και εσύ να τον διευκολύνεις γι’ αυτό.»
Έτσι αυτοσυστήνεται ο Δημήτρης Ανδρέου. Ας δούμε τι απάντησε στις ερωτήσεις μας.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΗΝ ΜΑΙΡΗ ΓΚΙΩΝΗ – ΛΑΡΕΝΤΖΑΚΗ

Σε ποιό περιβάλλον ανατραφήκατε;
Μεγάλωσα στην επαρχία, σ’ ενα πολύ όμορφο χωριό,την Αράχωβα, και στάθηκα εξαιρετικά τυχερός ως προς αυτό καθώς η Αραχωβα είναι μια κοσμοπολίτικη επαρχία. Που σημαίνει ότι απολαμβάνεις την ηρεμία μιάς ήσυχης ζωής αλλα και συχνές δόσεις ρυθμών πόλης λόγω της τεράστιας τουριστικής επισκεψημότητας που είχε πάντα!
Παρότι λοιπόν το μέρος ανήκει στην επαρχία, όλοι είχαμε σχεδόν αστική ανατροφή λόγω των τουριστών που επισκέπτονταν την Αράχωβα από αρκετά παλιά. Οι γονείς μου επαγγελματικά ασχολούνταν – ακόμη και μέχρι σήμερα – με το εμπόριο ενώ ο παππούς μου είχε βιοτεχνία παραδοσιακών χαλιών.Μεγάλωσα σε ένα γαλήνιο περιβάλλον με καταπληκτικά παιδικά χρόνια,με καθαρό αέρα και με πολλούς αγαπημένους ανθρώπους καθότι εκεί όλοι γνωριζώμαστε καλά!

Τι σας ώθησε στο χώρο της μουσικής και δή στην τεχνική φωνής;
Το έναυσμα για να ακολουθήσω επαγγελματικά τη μουσική ήταν ο πατέρας μου, ο οποίος έπαιζε σπίτι ερασιτεχνικά μπουζούκι αλλά και από το γεγονός οτι είναι ένας άνθρωπος που αγαπά σιωπηλά αλλά ειλικρινά την τέχνη! Ξεκινώντας στο Εθνικό ωδείο Αθηνών στόχευα στη διεύθυνση ορχήστρας αλλά παίρνοντας το 1ο μου πτυχίο ήθελα να ασχοληθώ και με την φωνή γιατί πίστευα οτι θα πρέπει ένας διευθυντής ορχήστρας να έχει επίσης μια μουσική εκπαίδευση όσον αφορά στο λυρικό τραγούδι μιάς και πρόκειται να διευθύνει λυρικούς τραγουδιστές στο μέλλον. Στην πορεία όμως διαπίστωσα οτι η Όπερα, το λυρικό τραγούδι, είναι αυτό που με αντιπροσωπεύει και με ενδιαφέρει περισσότερο από την διεύθυνση ορχήστρας.
Εγκαταλείπω συνπώς τις σπουδές μου στο πιάνο και στην Αντίστιξη και επικεντρώνομαι αποκλειστικά και μονο στην Όπερα. Η τεχνική της φωνής είναι η σημαντικότερη μόρφωση του τραγουδιστή της Όπερας και όχι μόνο. Προσπαθώντας λοιπόν να μορφωθώ όσο το δυνατόν περισσότερο και καταλληλότερα εγκαταλείπω το Εθνικό Ωδεό Αθηνών και πηγαίνω στην Ιταλία όπου εκεί αφού με ακούει με αναλαμβάνει προσωπικά και μη έχοντας άλλους μαθητες ποτέ του ο μεγαλύτερος τραγουδιστής Όπερας του σήμερα και ο σημαντικότερος στην τεχνική της φωνής: ο διάσημος μπάσος Carlo Colombara. Μένω πλέον μόνιμα στην Μπολόνια και μαζί του σπουδάζω την ιταλική σχολή τεχνικής φωνής για 3 χρόνια καθώς επίσης και με τον δικό του δάσκαλο τον Paride Ventouri. Παράλληλα με ακούει η διάσημη σοπράνο Mirella Freni και ο Nicolai Ghiaurov και κάνω και μαζί τους μαθήματα πάνω στην ιταλική σχολή τραγουδιού.
Σκοπός μου ήταν να μάθω όσο το δυνατόν καλύτερα την σπουδαία αυτη σχολή τεχνικής Όπερας και φυσικά η τύχη μου ήταν ανεκδιήγητη και ανέλπιστη γιατί την έμαθα πλάι σε αυτούς τους πραγματικά θρυλικούς τραγουδιστές με τεράστια γνώση στην υγεία των φωνητικών χορδών και στην ιταλική σχολή τραγουδιού.

Είστε νέος άνθρωπος. Η επιλογή σας αυτή του δασκάλου φωνής, πώς σας οφέλησε;
Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, θα πρέπει να σας πω ότι είχα αποφασίσει να μην ασχοληθώ σε καμία των περιπτώσεων με την Όπερα καθότι ήξερα πολύ καλά το επίπεδο των ανθρώπων που ασχολούνταν επαγγελματικά στο δημόσιο Λυρικό μας Θέατρο. Συνεπώς δεν υπήρχε καμία περίπτωση από μέρους μου να κάνω το λάθος να συναναστραφώ επαγγελματικά μαζί τους όπως έκανα – δυστυχώς – όσο ήμουν φοιτητής στην Ελλάδα και παρασύρθηκα κι εγώ και μπήκα στην Λυρική Σκηνή ως έκτακτος για 2 χρόνια. Έτσι, επαγγελματικά ασχολήθηκα με διαφορετικά επαγγέλματα που δεν είχαν καμία σχέση με την μουσική…
Η διδασκαλία προέκυψε ουσιαστικά μετά από σφοδρότατη πίεση των φίλων μου, οι οποίοι θεωρούσαν ότι είναι κρίμα να μην ασχοληθώ με τα νέα παιδιά και να ανατρέψω ένα περίεργο και βαλτώδες κλίμα που υπήρχε στην αντίληψη πολλών περί σπουδών φωνής, περί μουσικής τέχνης και θεάτρου. Δεν ξέρω ακόμη εάν έχω οφεληθεί απο αυτό γιατί το κανω επίσημα μονο 2 χρόνια, όμως έχει ένα ενδιαφέρον ομολογώ γιατί ο τρόπος που διδάσκω δεν έχει καμία μα καμία σχέση με τον τετριμένο τρόπο διδασκαλίας Όπερας που γνωρίζουμε στην Ελλάδα και που κι εγώ διδάχθηκα για 6 χρόνια πριν φύγω για την Ιταλία.
Αν θα μπορούσα να πω πάντως οτι έχω οφεληθεί κάπου είναι το ότι βλέπω μια απροσδόκητη χαρά στα μάτια των μαθητών μου όταν διαπιστώνουν ότι ξεκλείδωθηκαν απορίες ανομολόγητες που είχαν και ότι επιτέλους μπορούν να ελπίζουν ότι θα μπορούν να σταθούν απέναντι σε σοβαρούς και άκρως υπολήψιμους μαέστρους και τραγουδιστές του εξωτερικού χωρία να αισθάνονται οτι μειονεκτούν σε κάτι.

 Έχετε κάνει σπουδές με καταξιωμένους δασκάλους. Τι ξεχωρήσατε ως ιδανικό απο εκείνους;
Την αληθινή και πηγαία τους αγάπη για το Λυρικό Θέατρο και την πολύ μα πολύ σκληρή δουλειά τους. Η δασκάλα μου η Mirella Freni, ενώ έχει αποσυρθεί μία δεκαετία σχεδόν από παραστάσεις, εξακολουθεί να ανοίγει καθημερινά, ακόμη και σήμερα την φωνή της.

Είστε απόλυτος στο ρεπερτόριο που διδάσκετε όχι στο Ελληνικό , για την υγεία της φωνής όπως χαρακτηριστικά λέτε. Πέιτε μας γι’αυτό.
Αυτό προκύπτει από την άγνοια των Ελλήνων τραγουδοποιών για τις δυνατότητες της φωνής και την ύπαρξη των φωνητικών κατηγοριών!
Οι Έλληνες τραγουδοποιοί όταν θέλουν να γράψουν ένα τραγούδι για γυναικεία φωνή το γράφουν μονο για μέτζο σοπράνο (χωρίς να γνωρίζουν ομως αυτη την φωνητική κατηγορία τις δυναντότητές της και τα ελαττώματά της) κι όταν θέλουν να γράψουν ένα κομμάτι για ανδρική φωνή το γράφουν μονο για τενόρους (επίσης χωρίς να γνωρίζουν ουτε αυτής της κατηγορίας τις δυνατότητες) αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι επιλέγουν τους ερμηνευτές των τραγουδιών τους σύμφωνα με τον ήχο που ακούν. Δηλαδή μια βραχνιασμένη φωνή που μπορεί να ταιριάζει με τους στίχους ή με την αίσθηση που θέλουν να δώσουν ερμηνευτικά στο κομματι τους,την επιλέγουν. Κι έτσι φτάνουμε στο σημείο να ονομάζουμε μεγάλη τραγουδίστρια για παράδειγμα την Σωτηρία Μπέλλου επειδή θεατρικά η φωνή της «κόλλησε» με το συγκεκριμένο ρεπερτόριο. Ενώ η φωνή της Σωτηρίας Μπέλλου ήταν εξαιρετικά άσχημη φυσικά.
Το Ελληνικό τραγούδι χρειάζεται θεατρικές φωνές, εκεί βασίζεται. Μια θεατρική ή χαρακτηριστική φωνή μπορεί να έχει επιτυχία αλλά πάντως σίγουρα όχι για λόγους που αφορούν της ικανότητες της φωνής. Η φωνητική ικανότητα και δυνατότητα παραμερίζεται και στην θέση της κυριαρχεί το θεατρικό στοιχείο. Γι’ αυτό ακόμη και σήμερα οι τραγουδιστές του ελληνικού ρεπερτορίου εγχειρίζονται κάθε 3 χρόνια σχεδον για κάλλους, οζίδια και πολύποδες των φωνητικών χορδών.

Διαχωρίζετε τη θέση του επαγγελματία από του δασκάλου, σπάνιο ήθος για την εποχή μας. Το κατανοούν οι μαθητές σας;
 Αν το κατανοούν, θα το δείξει η καλλιτεχνική τους καριέρα! Είναι πολύ νωρίς ακόμη για να καταλάβουμε τι έχουν καταλάβει οι μαθητές και τι θα εφαρμόσουν τελικά!

 Η τέχνη της φωνής είναι το ζητούμενο των νέων μουσικών σπουδαστών;
Ουσιαστικά δεν είναι, ενώ βέβαια όλοι διατείνονται ότι είναι. Δυστυχώς πολλοί μαθητές σπουδάζουν την Όπερα για λόγους κοινωνικής τάξης και φυσικά αυτό τους γυρίζει αργά ή γρήγορα μπούμερανγκ γιατί δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των σπουδών της Όπερας. Στο εξωτερικό, οι μαθητές Όπερας είναι λιγάκι πιο συνειδητοποιημένοι ως προς τις σπουδές τους σε σχέση με τους Έλληνες μαθητές.

Βλέπετε να ενδιαφέρονται σωστά οι μαθητές με την σπουδή της τέχνης της φωνής;
Αυτό είναι μια μεγάλη συζήτηση. Για να ξέρουμε αν κάποιος ενδιαφέρεται σωστά ή σοβαρά για την τεχνική φωνής του λαιμού του, θα πρέπει να ξέρουμε τι πληροφορίες και – οπωσδήποτε – τι αντίληψη έχει για την τεχνική φωνής. Πάντως οι μαθητές που ξεκινούν μαζί μου αλλά ήδη γνωρίζουν τους μεγάλους και σημαντικούς τραγουδιστές Όπερας, ενδιαφέρονται εξαιρετικά σοβαρά να σπουδάσουν κατάλληλα την ιταλιή σχολή τραγουδιού που διδάσκω.

Τι σας ζητούν να μάθουν; Έρχονται σ΄ εσάς έτοιμοι για τις απαιτήσεις της τέχνης;
 Όλοι ενδιαφέρονται απλά να γίνουν τραγουδιστές. Φροντίζω λοιπόν, παράλληλα με το μάθημα, να τους δείξω τι σημαίνει τραγουδιστής για την ακρίβεια… Και μετά ξεκαθαρίζει η τάξη σε αυτούς που πραγματικά θέλουν να γίνουν τραγουδιστές απο αυτούς που ενδιαφέρονται για τα παρελκόμενα του επαγγέλματος του τραγουδιστή.

Είναι μακροχρόνιες οι σπουδές ;
 Όχι ιδιαίτερα. Μετά απο 5 χρόνια περίπου ένας μαθητής με τρεις φορές μάθημα την εβδομάδα είναι σε θέση να κάνει το ντεμπούτο του! Στα Ελληνικά Ωδεία υπάρχει μια άλλη αντιμετώπιση φυσικά όπου όλοι γνωρίζουμε ποιά είναι (10 χρόνια σπουδές – δίπλωμα κλπ κλπ). Ο Παβαρόττι έλεγε ότι η φωνή χρειάζεται μόνο 18 μήνες για να τοποθετηθεί σωστά…

Jazz ή λυρικό τραγούδι επιλέγουν οι μαθητές σας;
Και τα δύο αλλα προς το παρόν στην τάξη μου το ποσοστό των μαθητών που ακολουθούν την Όπερα, κυριαρχεί!

Το λυρικό τραγούδι ως επιλογή είναι κάτι βαθύ μέσα μας ή διαμορφώνεται από τις συνθήκες;
Διαμορφώνεται. Και διαμορφώνεται όταν έχουμε ή όχι γνώσεις για το Λυρικό Θέατρο! Και το τι θα θέλαμε καλλιτεχνικά να γίνουμε σε σχέση με το τι μπορούμε και να καταφέρουμε.

Έχουν οι νέοι τη στόφα μεγάλου καλλιτέχνη, έχουν ταλέντο και ισχυρή θέληση;
Κοιτάξτε, για μένα ταλέντο δεν υπάρχει. Υπάρχει μόνο η αγάπη γι’ αυτό που κάνουμε και το αίσθημα ότι δεν θα μπορούσαμε να κανουμε με τόσο τέλειο τρόπο τίποτα άλλο στη ζωή μας παρά μόνο αυτό που διαλέξαμε. Όλα είναι θέμα σωστών πληροφοριών! Οι Έλληνες έχουν υπέροχες φωνές και τιτάνια θέληση… Αλλα υστερούν στις σωστές κατευθύνσεις – πληροφορίες. Όταν στον Έλληνα μαθητή δείξεις τον σωστό δρόμο και του αποκαλύψεις τη δύναμη που απαιτείται για να τον διανύσει και το επιλέξει να το κάνει, μιλάμε για ένα θαυμαστό έργο!!!

Ειστε μπασοβαρύτονος. Ποιό το ρεπερτόριό σας;
Είμαι μπασοβαρύτονος με περάσματα μπάσου και με φωνητική ευκολία στην ψηλή περιοχή που σημαίνει: Don Giovanni, Faust(Gounod), Leporello, Don Basilio,Requiem Verdi – Mozart, Raimondo, Figaro (Le Nozzedi Figaro), 9η του Μπετόβεν, Colline, Melitone, Mephistopheles και  Brander (La Damnation de Faust), Messiah, Elias, Roger, Fiesco, King Rene, Wotan, Der Filegende Hollander, Toreador, Stabat Mater (Rossini), Giovanni da Procida, Falstaf, Walter, Silva, Bartolo, Scarpia, Dulcamara κ.α και πολύ ρώσικο ρεπερτόριο!

Ποιούς λυρικούς ρόλους θαυμάζετε;
 Θαυμάζω τον ρόλο της Amneris στην Aida, τον Rigoletto, την Marguerite στον Faust του Gounod, την Azucena πολλούς ρόλους, πολλούς… Όλοι οι ρόλοι του Λυρικού Θεατρού είναι μοναδικοί, διαφορετικοί και με ξεχωριστή δυναμική ο καθένας.

 Ποιά η μεγαλύτερη επιθυμία σας;
Η επιθυμία μου είναι οι άνθρωποι και κατά κανόνα οι Έλληνες να αποκτήσουν όσο το δυνατόν γίνεται υψηλότερη μόρφωση…. Για μένα το κλειδί της ευτυχίας των ανθρώπων είναι η μόρφωσή τους και το αγνό τους ένστικτο!

Πώς βλέπετε τις σπουδές στα Ωδεία, στο Πανεπιστήμιο, στην Ελλάδα;
Τα Ελληνικά ωδεία είναι κατάλληλα μόνο για σπουδές ανώτερων θεωρητικών (Αρμονίας – Αντίστιξης – Φούγκας) και για κάποια όργανα ορχήστρας. Στο Πανεπιστήμιο οι φοιτητές αποκτούν μια σφαιρική γνώση για την μουσική και καταρτίζονται ως μουσικοκριτικοί – μουσικολόγοι! Τα ωδεία είναι ιδιωτικά και οι κανονισμοί λειτουργίας τους είναι εσωτερικοί κατά κανόνα, πέραν καποιων πραγμάτων που τους καθοδηγεί η πολιτεία. Έχω άποψη αλλά δεν έχει αξία να την συζητήσουμε καθώς οι μαθητές ενημερώνονται πλέον άμεσα και ταχύτατα μέσω του ίντερνετ και μπορούν να ξερουν τι θα διδαχθούν απο ποιον και γιατι και να κανουν συγκρίσεις… Ας πούμε, αν διαβάσει κανείς τα βιογραφικά των μεγάλων τραγουδιστών διεθνώς, θα ανακαλύψει πού σπουδασαν, πόσα χρόνια και τι είναι τώρα στην παγκόσμια μουσική, οπότε διαλέγει κανείς τι θελει να γίνει! Η Κάλλας δεν είχε δίπλωμα Ελληνικού ωδείου ας πούμε… και κανείς απ’ τους πραγματικα σημαντικούς τραγουδιστές. Και φυσικά οι αληθινοί τραγουδιστές δεν είναι διορισμένοι σε ένα θέατρο όλη τους την ζωή και να συντηρούνται από το δημόσιο ως δημόσιοι μουσικοί υπάλληλοι.

Υπάρχουν θέσεις εργασίας για τους λυρικούς τραγουδιστές;
 Θέσεις υπάρχουν, οντισιόν στο εξωτερικό γίνονται, αν και η Όπερα έχει πέσει αρκετά αλλά αυτό δεν ευθύνεται στον ανάδρομο Ερμή αλλά στο επίπεδο τέχνης όσων εμπλέκονται με το επαγγελμα αυτο! Το σημαντικό δεν ειναι οι θέσεις. Ειναι το επίπεδο της γνώσης εκείνου που θα πάρει την θέση!

Υπάρχει σήμερα προοπτική για διεθνή καριέρα;
Μα φυσικά! Αρκεί η καριέρα να είναι σημαντική και υπολήψιμη αλλιως ονομάζεται απλά εμφάνιση!

Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥ