Ποιός Άι Βασίλης έρχεται;

Όχι, δεν έρχεται από την Καισαρεία. Όχι, δεν τα ξέρετε καλά! Από την Λαπωνία έρχεται, από το Βουνό Korvatunturi (Βουνό του Αυτιού) όπου βρίσκεται η κατοικία του και το μυστικό του Γραφείο, το Santa Claus Village στην πρωτεύουσα της Λαπωνίας, το Ροβανιέμι, ακριβώς στα σύνορα του Αρκτικού Κύκλου.

Eκεί βρίσκεται και το Ταχυδρομείο του (τα κεντρικά) και σε λίγα χιλιόμετρα απόσταση βρίσκεται το Joulukka – η βάση των Ξωτικών, και το SantaPark ! Τα Ξωτικά είναι σαν εμάς, αλλά έχουν πάρει προαγωγή και έχουν φοιτήσει στην σχετική σχολή των Ξωτικών. Ως ξωτικά μένουν κάτω από σκεπάσματα όσο διαρκεί η μέρα και ξετρυπώνουν μόνο όταν φανούν τα αστέρια!
Ο Αϊ Βασίλης αγαπάει πολύ όλα τα ζώα, ειδικά αυτά που ζουν σε αρκτικές συνθήκες, όπως εξάλλου και ο ίδιος. Μάλιστα, τα ίδια τα ζώα ενστικτωδώς γνωρίζουν πότε έρχονται τα Χριστούγεννα και γιορτάζουν και αυτά μαζί με όλο τον κόσμο! Ο τάρανδος είναι ο πιο διάσημος σύντροφός του και ζει ελεύθερος στην φύση αλλά και στον Ζωολογικό Κήπο της Ράνουα. Όλοι γνωρίζουμε τον Rudolf με την κόκκινη μύτη που φωτίζει, αλλά όλοι οι τάρανδοι συνεργάζονται με τον Άι Βασίλη ανά διαστήματα.
Διευκρίνιση: Ο Άγιος Βασίλης ως θέμα είναι πολυδιάστατο και μπορεί να ειδωθεί είτε ιστορικά, δηλαδή με σημείο εκκίνησης τον ελληνορθόδοξο Μέγα Βασίλειο της Βυζαντινής Καισάρειας του 5ου αι.μ.Χ., είτε ως κοινωνικό φαινόμενο της σύγχρονης κουλτούρας. Τα ανωτέρω στοιχεία είναι από την Λαπωνική κουλτούρα, βασίζονται σε κείμενο του visitlapland.fi και απευθύνονται σε μικρούς και μεγάλους – νοητούς και μη – ταξιδιώτες των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς με προορισμό το Χωριό του Άι Βασίλη !
Κανένας δεν περιμένει ιστορική ακρίβεια από τους μύθους ή τα παραμύθια. Κι ο κάθε λαός τα διαμορφώνει σύμφωνα με τη δικιά του κουλτούρα, τις δικιές του ιδιαιτερότητες ή τις ανάγκες του. Όπως είναι και οι εμπορικές ανάγκες του τουριστικού χωριού που ονομάστηκε «Χωριό του Άι Βασίλη» και στο οποίο συρρέουν εκατομμύρια τουρίστες κάθε χρόνο. Είναι από τους δημοφιλέστερους χειμωνιάτικους προορισμούς.
Εάν τώρα εσείς επιμένετε ότι ο Άι Βασίλης είναι ο Μέγας Βασίλειος, ο οποίος έζησε στην Καππαδοκία όπου και αφιέρωσε σχεδόν όλη του τη ζωή στη βοήθεια προς τον συνάνθρωπο και που θεωρείται στη παγκόσμια ιστορία ως ο εμπνευστής αλλά και πρώτος δημιουργός της οργανωμένης φιλανθρωπίας, ήταν ψηλόλιγνος, με μαύρα μάτια και γένια, μάλλον έχετε μείνει στη δεκαετία του ’50.
Έτσι θεωρούσαν τότε ότι είναι, σύμφωνα με την ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, έως ότου άρχισαν να έρχονται οι πρώτες ευχετήριες κάρτες από το εξωτερικό, σταλμένες από Έλληνες μετανάστες ανά τον κόσμο. Η εικόνα έχει τεράστια δύναμη κι έτσι όλα τα σημερινά παιδιά νομίζουν ότι ο Άι Βασίλης είναι ο σεβάσμιος ευτραφής γέροντας με κόκκινη στολή, λευκή γενειάδα, τα γυαλιά του, πάντα χαμογελαστός με το σάκο με τα δώρα, πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν ελάφια ή τάρανδοι.
Η εικόνα αυτή έγινε εύκολα αποδεκτή από το τον αστικό κόσμο. Ταίριαζε γάντι με τις τότε διαθέσεις του. Ήταν η εποχή της βιομηχάνισης, της ανοικοδόμησης, της «αντιπαροχής», της ανάπτυξης του εμπορίου και της αστυφιλίας. Της άνθισης της κατανάλωσης. Έναν τέτοιο άγιο είχε ανάγκη για να τονώσει την εμπορευματοποίηση και τον υιοθέτησε !
Ο Άι Βασίλης αποτελεί σήμερα μία διεθνή λαογραφική μορφή η οποία διανέμει δώρα σε παιδιά και ενηλίκους ανεξαιρέτως. Είναι ακριβώς ο ίδιος ο «Σάντα Κλάους» ή «Father Christmas» των Άγγλων, ο «Περ Νοέλ» των Γάλλων, ο «Σίντερ-Κλάας» (Άγιος Νικόλαος) των Ολλανδών, ο «Βάιναχτσμαν» των Γερμανών, ο «Λαμ-Κουνγκ-Κουνγκ» (= «ο Καλός γερο-πατέρας») των Κινέζων, ο «Χοτέισο» των Ιαπώνων, «Babbo Natale» των Ιταλών και ο «Άγιος των Πάγων» των Ρώσων.
Η οπτικοποιημένη εκδοχή πρωτοεμφανίστηκε στο περιοδικό «Harper’s Weekly» το 1863. Συμμετοχή στη δημοφιλία είχε και το παιδικό βιβλίο «The Life and Adventures of Santa Claus» του 1902. Η White Rock Beverages ήταν μια εταιρία αναψυκτικών που τον χρησιμοποίησε το 1915 για να πουλήσει μεταλλικό νερό, και το 1923 τζίντζερ-έιλ. Το 1931 η γνωστή αμερικάνικη εταιρεία αναψυκτικών Coca Cola παρουσίασε τον Άι Βασίλη με πρωτοχρονιάτικα δώρα τα προϊόντα της εταιρείας στα χρώματα βεβαίως εκείνης. Υπεύθυνος για το σχεδιασμό του ‘Αι Βασίλη με τη συγκεκριμένη μορφή ήταν ο Αμερικάνος σχεδιαστής Haddon Sundblom ο οποίος και συνεργάστηκε για δεκαετίες με την εταιρεία. Η διαφήμιση αυτή υπήρξε εμπορικά τόσο επιτυχής που έμελλε να γίνει σήμα δημοτικότητάς της ανά τον κόσμο. Η μακρόχρονη χρήση του σε διαφημίσεις της Coca Cola παγίωσε την εμφάνισή του και ειδικά τα κόκκινα ρούχα, αλλά οπωσδήποτε δεν ήταν δική της εφεύρεση.
Στην Ελλάδα και την ορθόδοξη παράδοση ο Μέγας Βασίλειος ήταν ένας από τους τρεις Iεράρχες. Έγινε γνωστός κυρίως για τη φιλανθρωπία του και γιατί φρόντιζε πάντα όσους είχαν την ανάγκη του. Σύμφωνα με την παράδοση, αμέσως μετά τα Χριστούγεννα ξεκινούσε πεζός μ’ ένα ραβδί στο χέρι και έφερνε συμβολικά δώρα στους ανθρώπους: την ευλογία του και την καλή τύχη.
Τί έκανε όμως ο Άγιος Βασίλης κι έγινε Μέγας; Πρώτα πρώτα μοίρασε την περιουσία του στους φτωχούς, δεν κράτησε τίποτα για τον εαυτό του! Από πολύ νέος γύμναζε τον εαυτό του στο πνεύμα και τον έβαζε σε σκληραγωγίες και, όπως λένε, άλλο δρόμο δεν γνώριζε εκτός αυτόν που οδηγούσε στο πανεπιστήμιο και στην εκκλησία. Σε μεγάλες επιδημίες που ταλαιπωρούσαν τον λαό αυτός ήταν παρών και βοηθούσε σωματικά και ψυχικά διδάσκοντας την πίστη του Χριστού και θεραπεύοντας.
Ταιριάζει αυτή η εικόνα με τα πρότυπα της σημερινής εποχής; Όχι βέβαια. Σε όποια θρησκεία ή δόγμα κι αν πιστεύει κάποιος σήμερα, ο υπέρτατος θεός είναι το χρήμα. Πιστεύουμε και στον άλλο θεό μας αρκεί να μας αφήνει να κερδίζουμε, να καταναλώνουμε, να επενδύουμε και να εμπορευόμαστε. Θέλουμε λοιπόν τον καλοζωϊσμένο Άι Βασίλη κι όχι τον σκελετωμένο που μοιράζει την περιουσία του.
Θέλουμε να μας φέρνει δώρα, πραγματικά δώρα κι όχι ευχές. Τα οποία του τα παραγγέλνουμε κι αν υπάρχουν στις αποθήκες του μας τα φέρνει. Ποιά εκγύμναση του πνεύματος, ποιά ολιγάρκεια, ποιά εγκαρτέρηση, ποιά αλληλεγγύη, ποιά άρνηση στην απόκτηση περιουσίας, ποιά πνευματικότητα; Τί να την κάνεις την πνευματικότητα αν δεν έχεις iPhone ;
iPhone λέμε, εντάξει iVasili;