Ακραία φαινόμενα & πολιτικές

«Τρεις άνθρωποι σκοτώθηκαν σήμερα όταν η καταιγίδα Οφηλία “χτύπησε” τις βρετανικές νήσους και την Ιρλανδία, 30 χρόνια μετά τη Μεγάλη Καταιγίδα που έπληξε το Ηνωμένο Βασίλειο το 1987.»

Αυτή ήταν η αρχή του ρεπορτάζ της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ, τη Δευτέρα το βράδυ. Και συνέχιζε: «Η ιρλανδική κυβέρνηση έχει ενεργοποιήσει τις δυνάμεις του στρατού. Στο πλαίσιο αυτό, προειδοποίηση έχει εκδοθεί στη Βόρειο Ιρλανδία, την Ουαλία και τη Νήσο του Μαν. Οι αστυνομικές δυνάμεις έχουν προειδοποιήσει τους κατοίκους να μείνουν στο σπίτι τους και να μη μετακινούνται, εκτός και αν αυτό είναι απολύτως απαραίτητο, καθώς υπάρχει “πιθανός κίνδυνος θανάτου”, καθώς ο ισχυρός άνεμος έρχεται από τη νότια ακτή και φτάνει τα 109 μίλια την ώρα (179χλμ/ώρα).
«Θέλω να γίνει σαφές σε όλους ότι διανύουμε μια εθνική κρίση, ο κόκκινος συναγερμός έχει κηρυχθεί σε όλες τις κομητείες, όλες τις πόλεις, όλες τις περιοχές» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Λίο Βαράντκαρ, διατυπώνοντας φόβους ότι κάποιοι «πολίτες θα μπορούσαν να πουν ότι η καταιγίδα είναι λιγότερο σοβαρή απ’ ότι προβλεπόταν».

Ο «ΚΟΚΚΙΝΟΣ ΗΛΙΟΣ»
Παράλληλα, αίσθηση έχει προκαλέσει το ασυνήθιστο φαινόμενο του «κόκκινου ήλιου», που έχει παρατηρηθεί σε πολλά μέρη στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο «κόκκινος ήλιος» είναι το αποτέλεσμα των απομειναριών της Οφηλίας, σε συνδυασμό με τον τροπικό αέρα και τη σκόνη από τη Σαχάρα. Επίσης, εκτιμάται ότι ρόλο σε αυτό το φαινόμενο έχουν και οι πυρκαγιές που πλήττουν το τελευταίο διάστημα τα δάση της Πορτογαλίας και της Ισπανίας.
Έχετε ίσως διαβάσει για τις θερμοκρασίες, υψηλότερες κι από εκείνες που επικρατούν στην Κωνσταντινούπολη, που καταγράφηκαν στη Βρετανία, λίγο πριν η χώρα «χτυπηθεί» από την χειρότερη καταιγίδα της δεκαετίας. Το «χτύπημα» της Οφηλίας, συμπίπτει χρονικά με την συμπλήρωση 30 χρόνων από την «Μεγάλη Καταιγίδα» του 1987, που είχε προκαλέσει τον θάνατο 18 ανθρώπων και ζημιές ενός δισεκατομμυρίων στερλινών στη Βρετανία. Και αυτή η ημερομηνία είναι «μαύρη μέρα» για τις μετεωρολογικές υπηρεσίες καθώς τότε είχε βγει ένας μετεωρολόγος στην τηλεόραση και είχε πει στον κόσμο: μην ανησυχείτε δεν θα υπάρξει τυφώνας!
Αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που κάποιος τυφώνας κινούμενος από τον Ατλαντικό Ωκεανό έφτασε σε χερσαίες περιοχές της Ευρώπης, ωστόσο η Οφηλία κατέρριψε το ρεκόρ του ισχυρότερου τροπικού κυκλώνα που φτάνει ποτέ τόσο κοντά στις ακτές της Ευρώπης. Το προηγούμενο ρεκόρ είχε σημειωθεί στις 16.9.1961 όταν η DEBBIE έφτασε πολύ στις ακτές της Ιρλανδίας ως τροπικός κυκλώνας κατηγορίας 1.
Πριν λίγο καιρό, στην Αμερική είχαμε τον τυφώνα Χάρβεϊ και τις πλημμύρες που προκάλεσε στο Χιούστον. Τα μέσα ενημέρωσης έλεγαν συνεχώς πόσο ασυνήθιστες είναι αυτές οι βροχοπτώσεις, πόσο απρόσμενες και πως γι’ αυτό το λόγο κανείς δεν είχε προετοιμαστεί κατάλληλα.
Τον προηγούμενο μήνα είχαμε τον κυκλώνα Ίρμα που έπληξε την Κούβα, μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ (Μαϊάμι) και τα φτωχά νησιά της Καραϊβικής. Ο Ίρμα ήταν ο πιο ισχυρός τυφώνας που έχει καταγραφεί ποτέ στον Κόλπο του Μεξικού και στην Καραϊβική, διατηρώντας ανέμους ταχύτητας 290 χλμ./ώρα για περισσότερο από 37 ώρες. Μαζί με τον τυφώνα Βίλμα, του 2005, είναι οι πιο ισχυροί σε ό,τι αφορά τη μέγιστη ταχύτητα των ανέμων και ο πρώτος ανάλογης έντασης που χτυπά τις ΗΠΑ στην περιοχή του Ατλαντικού έπειτα από τον τυφώνα Φέλιξ το 2007. Τέλος, ο Ίρμα είναι ο δεύτερος καταγεγραμμένος τυφώνας που χτυπά με τόση ένταση την Κούβα από το 1924.
Αυτό που δεν θα ακούσετε είναι το γιατί αυτά τα πρωτοφανή καιρικά φαινόμενα που σπάνε κάθε ρεκόρ συμβαίνουν με τέτοια συχνότητα που το «ρεκόρ» έχει γίνει ένα μετεωρολογικό κλισέ. Με άλλα λόγια, δεν θα ακούσετε να λένε πολλά, ή μπορεί και τίποτα, για την κλιματική αλλαγή. Κάθε φορά αντιδρούμε σαν να έρχεται από το πουθενά ένα πρωτοφανές καιρικό φαινόμενο, ως ένα είδος θεομηνίας που κανείς δεν προέβλεψε.
Η αλήθεια είναι ότι αυτά τα γεγονότα έχουν προβλεφθεί εδώ και καιρό από τους επιστήμονες του κλίματος. Όσο πιο θερμοί οι ωκεανοί τόσο πιο έντονες οι καταιγίδες. Τα υψηλότερα επίπεδα της στάθμης της θάλασσας σημαίνουν ότι οι καταιγίδες φτάνουν σε μέρη που δεν είχαν φτάσει ποτέ στο παρελθόν. Ο πιο ζεστός καιρός οδηγεί σε ακραίες βροχοπτώσεις: μακρές, ξηρές περίοδοι που διακόπτονται από τεράστιες χιονοπτώσεις ή βροχοπτώσεις, αντί των πιο σταθερών, προβλέψιμων διακυμάνσεων με τις οποίες οι περισσότεροι από εμάς μεγάλωσαν.
Τα ρεκόρ σπάνε κάθε χρόνο – είτε πρόκειται για την ξηρασία, το κύμα καταιγίδων, τις πυρκαγιές είτε απλώς για τη θερμοκρασία- και συμβαίνουν επειδή ο πλανήτης είναι πολύ πιο ζεστός από ό,τι από τότε που άρχισαν να καταγράφουν τα ρεκόρ.
Κι όμως. Τα μέσα ενημέρωσης αφήνουν τους πολίτες με την εσφαλμένη εντύπωση ότι πρόκειται για καταστροφές χωρίς αιτίες, πράγμα που σημαίνει επίσης ότι δεν θα μπορούσε να γίνει τίποτα για την πρόληψή τους (και ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα τώρα για να αποφευχθεί η επιδείνωσή τους στο μέλλον). Πρόκειται για καθαρά «πολιτική» στάση των Μέσων.
Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι η απόφαση του Τραμπ να αποσυρθεί από τη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα – κάτι που θα επηρεάσει ολόκληρο τον πλανήτη για τις επόμενες δεκαετίες- έλαβε περίπου δύο ημέρες αξιοπρεπούς κάλυψης. Μετά συνέχισαν να ασχολούνται με άλλα θέματα.
Λίγο περισσότερο από ένα χρόνο πριν, το Φορτ ΜακΜάρεϊ, η πόλη στο κέντρο της Αλμπέρτα, μια περιοχή γεμάτη με πετρέλαιο από ασφαλτούχο άμμο, κάηκε σχεδόν ολοσχερώς. Για μια στιγμή, όλος ο κόσμος παρακολουθούσε τις εικόνες των οχημάτων που βρίσκονταν στη σειρά σε έναν αυτοκινητόδρομο, με τις φλόγες να τα περικυκλώνουν και από τις δύο πλευρές. Τότε, μας είπαν ότι θα έδειχνε έλλειψη ευαισθησίας και θα ήταν σαν να κατηγορούν τα θύματα αν μιλούσαν για το πώς η κλιματική αλλαγή επιδείνωνε πυρκαγιές όπως αυτή. Το μεγαλύτερο ταμπού ήταν να κάνουν οποιαδήποτε σύνδεση μεταξύ της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη μας και της βιομηχανίας που παρέχει ενέργεια στο Φορτ ΜακΜάρεϊ, η οποία απασχολούσε την πλειονότητα των εκτοπισμένων και που παράγει μια ιδιαίτερα υψηλής περιεκτικότητας σε άνθρακα μορφή πετρελαίου.
Οι προβλέψεις των επιστημόνων για το μέλλον είναι ανησυχητικές. Σύμφωνα με τα μαθηματικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται για την προσομοίωση των τυφώνων, αν η υπερθέρμανση του πλανήτη (άρα και των νερών των ωκεανών) συνεχιστεί με τον ίδιο ρυθμό μέχρι το τέλος του αιώνα, τότε θα έχουμε αύξηση της έντασης και της διάρκειας των εμφανιζόμενων τυφώνων αλλά και της συχνότητας εμφάνισής τους. Δηλαδή, και περισσότεροι τυφώνες κατηγορίας 5 και μεγαλύτερης διάρκειας.
Όπως έχει επανειλημμένα ειπωθεί, λοιπόν, η συνέχιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η κύρια αιτία της κλιματικής αλλαγής, απειλεί την ανθρωπότητα με φυσική καταστροφή. Ας μην κάνουμε τους έκπληκτους και τους ανήξερους!