ΕΛΛΗ ΡΟΥΜΠΕΝ, Καλλιτεχνικός Διευθυντής – Παραγωγός «Υπάρχει και μία νεολαία ενεργητική, που διακρίνεται χωρίς καμία ουσιαστική υποστήριξη και είναι αυτή που πάλι θα αλλάξει τον κόσμο»

«Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1972. Αποφοίτησα από την ΑΣΟΕΕ, Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, έκανα σπουδές Ισπανικής Ιστορίας και Ιστορίας της Τέχνης, έμαθα κάποιες ξένες γλώσσες, κυρίως επειδή ήθελα να ταξιδέψω. Πέρασα από το χώρο των Δημοσίων Σχέσεων, των Πωλήσεων και των Ασφαλιστικών Εταιρειών, πριν με συναντήσει η Τέχνη, που αποδείχτηκε σαφώς ο δρόμος και το όνειρό μου.» Έτσι ξεκινά να μας συστήνεται η Έλλη Ρουμπέν.

«Έχω την τύχη να δουλεύω εδώ και 20 χρόνια στο χώρο του Πολιτισμού, μέσα από διάφορες θέσεις και ιδιότητες. Ξεκίνησα ως ιδιοκτήτρια της Μουσικής Σκηνής “Τσάι στη Σαχάρα” το 1997 μαζί με τον Δημήτρη Ιωαννίδη και μια σειρά άλλους συνεργάτες και μέσα από αυτό τον χώρο που φιλοξένησε πλήθος σημαντικών δημιουργών, ερμηνευτών, μουσικών και μέσα από συνεργασίες καρδιάς και ζωής που αναπτύξαμε με κάποιους από τους καλλιτέχνες που συνεργαστήκαμε, δημιουργήσαμε μια πολιτιστική εταιρεία παραγωγής και οργάνωσης συναυλιών και μουσικών παραστάσεων και ένα label για την ελληνική jazz μουσική.
»Κάνω παραγωγή, οργάνωση, επιμέλεια παραστάσεων και συναυλιών, καθώς και καλλιτεχνική διεύθυνση φεστιβάλ και καλλιτεχνικών χώρων ως σήμερα, με πολλή αγάπη. Δημιουργώ συνεχώς μέσα από τη δουλειά μου, έχοντας ανάγκη να παράγω Πολιτισμό. Νοιώθω ευτυχής και γεμάτη για όλους τους ανθρώπους που έχω γνωρίσει όλα αυτά τα χρόνια, για τα όσα έχω μάθει, για τις μεγάλες και τις μικρότερες διοργανώσεις, για το δικό μου κομμάτι δημιουργίας μέσα σε αυτές, για την ποσότητα και την ποιότητα των εμπειριών, για τα ταξίδια “μέσα και έξω” μας. Νοιώθω, κατ’αρχάς, πολίτης του κόσμου. Το 2102 ήρθε στη ζωή μου η ομάδα “Παίζουμε Οικολογικά” και μαζί δημιουργήσαμε ένα σημαντικό μουσικό οπτικοακουστικό έργο, με τίτλο “Σμύρνη, η Μούσα της Ιωνίας”. Με τη συμμετοχή πάνω από 110 καλλιτεχνών, γυρίσματα σε πάνω από 70 περιοχές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, 12 σμυρνέικα τραγούδια που ενώνονται σε μία ιστορία και στόχο να θέσει το θέμα της διαπολιτισμικότητας στις μέρες μας. Η Σμύρνη, μέρος του παρελθόντος μου, με συνάντησε την ώρα που ήμουν έτοιμη πια να ψάξω τις ρίζες μου. Τρία χρόνια γυρισμάτων, έρευνας, ταξιδιών, εικόνων, εμπειριών, με πολύ γέλιο, συγκίνηση, διαφωνίες, δάκρυα, αναμνήσεις … Μια πορεία γεμάτη ζωή! Το μουσικό οπτικοακουστικό έργο “Σμύρνη, η Μούσα της Ιωνίας” θα συμμετάσχει σε φεστιβάλ ταινιών μικρού μήκους στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, πριν ανέβει στην πλατφόρμα του vimeo, όπου θα μπορεί να το βλέπει ο κόσμος με ένα συμβολικό ποσό, μέρος του οποίου θα πηγαίνει πάντα στην Κιβωτό του Κόσμου.»

«ΠΑΛΜΟΣ»: Ποια είναι η δουλειά του καλλιτεχνικού διευθυντή και παραγωγού;
ΕΛΛΗ ΡΟΥΜΠΕΝ: Δεν είναι ίδιες οι δουλειές αυτές. Βέβαια, και οι δύο προϋποθέτουν να γνωρίζεις καλά το πολιτιστικό γίγνεσθαι.
Ένας καλλιτεχνικός διευθυντής καλείται να δημιουργήσει, επιλέξει, συνθέσει ένα καλλιτεχνικό πρόγραμμα για ένα φεστιβάλ, έναν πολιτιστικό φορέα ή οργανισμό κλπ. Πρέπει να ξέρει να δημιουργεί μία σύνθεση παραγωγών, συνδυάζοντας, ανάλογα πάντα και με την θεματική που έχει μπροστά του, διάφορες μορφές της τέχνης (Μουσική, θέατρο, χορό, video art κ.λ.π.)
Ο παραγωγός είναι αυτός που μετατρέπει μια ιδέα ή ένα όνειρό του σε παράσταση, χρηματοδοτώντας την ή βρίσκοντας τους πόρους για να δημιουργηθεί και να πραγματοποιηθεί.

«Π»: Θυμόμαστε όλοι την Μουσική Σκηνή «Τσάι στη Σαχάρα» (1997). Ως ιδιοκτήτριά της τι αποκομίσατε αυτά τα χρόνια τής παρουσίας εκεί;
ΕΛ.Ρ.: Με πάτε πολλά χρόνια πίσω. Εκεί που ουσιαστικά άρχισε όλο αυτό το ταξίδι τής ενασχόλησής μου με την Τέχνη και κυρίως με τη Μουσική. Είχαν μια μαγεία τα χρόνια εκείνα. Μαζευόμασταν σε παρέες, δημιουργούσαμε βραδιές στις οποίες τραγουδάγαμε, διαβάζαμε ποίηση, γελάγαμε, κλαίγαμε, δημιουργούσαμε νέα πράγματα μαζί, τόσο με καταξιωμένους όσο και με νέους καλλιτέχνες. Όλα αυτά, 300 νύχτες το χρόνο. Και με το θάρρος και το θράσος της νεότητάς μας, βέβαια. Πολλοί που έπαιξαν πρώτη φορά στο «Τσάι», σήμερα είναι καταξιωμένοι δημιουργοί, ερμηνευτές, μουσικοί. Αυτό είναι η μεγάλη χαρά και η ικανοποίηση που νοιώθεις σήμερα για εκείνα τα χρόνια.
Επίσης, με πολλούς από τους καλλιτέχνες που γνώρισα εκεί, διανύσαμε μετά μια ολόκληρη πορεία μαζί. Όλα αυτά ήταν μια παρακαταθήκη ζωής για το μέλλον που ερχόταν.

«Π»: Πώς ξεκινά μια συνεργασία μαζί σας;
ΕΛ.Ρ.: Πολύ απλά. Συνήθως με ένα τηλεφώνημα. Τώρα πια και με ένα μήνυμα στο facebook. Το αν θα προχωρήσει η όποια συνεργασία, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες.

«Π»: Είστε 20 χρόνια στο χώρο. Ποια συνεργασία ξεχωρίσατε;
ΕΛ.Ρ.: Έχω τη χαρά να έχω συνεργαστεί με πολύ σημαντικούς δημιουργούς, ερμηνευτές, μουσικούς σε αυτά τα 20 χρόνια. Πολλοί από αυτούς κορυφαίοι στο είδος τους. Δεν μπορείς να αναφερθείς σε όλους όσους ξεχώρισαν για κάτι μέσα σου… Αλλά, ευτυχώς, έχω σε πολλούς να ξεχωρίσω κάτι, ακόμα και σε αυτούς που δεν στάθηκαν στο ύψος των προσδοκιών μου, είτε επαγγελματικά, είτε ανθρώπινα. Οφείλω να αναφερθώ όμως σε κάποιες σχέσεις ζωής που δημιουργήθηκαν σε αυτά τα χρόνια, ορισμένες εκ των οποίων υπάρχουν έως σήμερα.
Με τον Μίμη Πλέσσα συνεργαστήκαμε πάνω από 15 χρόνια. Σε χώρους όπως το Ηρώδειο, το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και Θεσσαλονίκης, αλλά και σε συναυλίες σε όλη την Ελλάδα και στο εξωτερικό. Στον ίδιο χρωστάω την αγάπη και τις όποιες γνώσεις μου στην jazz μουσική, που θεωρώ μεγάλο δώρο. Δεν μπορώ να μην αναφερθώ όμως και στον Γιάννη Μαρκόπουλο και στον Ηλία Ανδριόπουλο, μεγάλες παρακαταθήκες στη μουσική μας ιστορία. Στον Γιώργο Καζαντζή, με τον οποίο μάς συνδέει και μια φιλία πολλών ετών, στον Νότη Μαυρουδή, στον Νίκο Ξυδάκη, στον Γιώργο Ανδρέου, στον Σωκράτη Μάλαμα. Στον Γιώργο Ψυχογιό και στον Δημήτρη Μαραμή από τους νεότερους.
Ίσως να παρατηρήσετε ότι αναφέρω κυρίως δημιουργούς. Θεωρώ πως αυτοί οι άνθρωποι είναι η αρχή της δημιουργίας αυτού που απολαμβάνει το κοινό. Χωρίς τη δική τους έμπνευση, τίποτα δεν είναι εφικτό. Και αισθάνομαι τυχερή που βρίσκομαι δίπλα σε δημιουργούς, αλλά και σε ανθρώπους που γνωρίζουν βαθιά την Παράδοση, όπως το μουσικό συγκρότημα ΤΑΚΙΜ και ο μελετητής της λαϊκής μουσικής μας παράδοσης, Λάμπρος Λιάβας. Σίγουρα θα ήθελα να τονίσω και σημαντικές συνεργασίες με ερμηνευτές, τραγουδιστές, ηθοποιούς συγγραφείς, στιχουργούς, σολίστες μουσικούς, με τους οποίους πορευόμαστε χρόνια μαζί, αλλά θα χρειαζόμουν πραγματικά πολύς χώρος για να τους αναφέρω όλους.

«Π»: Πολιτισμός: Η έννοια της λέξης είναι πολυδιάστατη, προσαρμοσμένη στις ανάγκες κάθε εποχής. Σήμερα ο Πολιτισμός είναι η πρόοδος χωρίς τέλος;
ΕΛ.Ρ.: Αν θεωρήσουμε ότι Πολιτισμός, είναι το σύνολο της υλικής και άυλης δημιουργίας της ανθρωπότητας κατά τη διάρκεια της εξέλιξής της, τότε, ο κύκλος του σημερινού μας πολιτισμού θα κλείσει με μια μερική ή ολική καταστροφή. Το τι σημαίνει «πρόοδος» όμως, είναι ένα θέμα προς συζήτηση και αν αυτή η πρόοδος επιταχύνει την πορεία προς μια καταστροφή.

«Π»: Το label για την ελληνική jazz πού βρίσκεται; Τι απήχηση έχει στο ελληνικό κοινό;
ΕΛ.Ρ.: Το κοινό που ακούει jazz στην Ελλάδα δεν είναι μεγάλο. Αλλά είναι και ψαγμένο και πιστό. Δεν είναι τυχαίο που επιβιώνουν στις μέρες της κρίσης αρκετά jazz clubs και μπαράκια στην Αθήνα, που έχουν κάθε μέρα lives. Μην ξεχνάμε ότι υπάρχουν και καταξιωμένα jazz festivals στην Ελλάδα, όπως το Sani Festival που έχει φιλοξενήσει κορυφαίους καλλιτέχνες της διεθνούς jazz σκηνής, η Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και άλλα, μικρότερα φεστιβάλ και διοργανώσεις.
Επίσης, τα jazz σχήματα δισκογραφούν ακόμα στην Ελλάδα και μάλιστα με πολύ μεράκι και υψηλής ποιότητας υλικό, που πολύ συχνά αναγνωρίζεται και εντός και εκτός συνόρων. Και αυτά τα cds πουλιόνται στις συναυλίες. Γιατί αυτός που ακούει jazz μουσική δεν θα βολευτεί με ένα πειρατικό mp3. Τον ενδιαφέρει τόσο η ποιότητα του ήχου, όσο και όλη η πληροφορία που έχει ένα cd. Ίσως είναι το τελευταίο «ρομαντικό’» ακροατήριο στις μέρες μας …
Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, πως ο jazz μουσικός ζει στην Ελλάδα μόνο παίζοντας μουσική. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις συμβαίνει αυτό.

«Π»: Πώς είναι ο χώρος στις Μουσικές Σκηνές;
ΕΛ.Ρ.: Υπάρχουν αρκετές μουσικές σκηνές στην Ελλάδα, που φιλοξενούν τόσο το τοπικό καλλιτεχνικό στοιχείο, που συχνά είναι πολύ αξιόλογο, όσο και πιο επώνυμους καλλιτέχνες. Οι περισσότερες από αυτές, βέβαια, επιβιώνουν επειδή έχουν ρομαντικούς ιδιοκτήτες, μια που σήμερα δύσκολα μπορείς οικονομικά να συντηρήσεις έναν τέτοιο χώρο. Κυρίως στην Περιφέρεια, που το κοινό είναι συγκεκριμένο και περιορισμένο. Γι’ αυτό και τα τελευταία χρόνια όλο και μειώνονται αυτοί οι χώροι.

«Π»: Λέτε ότι είστε Πολίτης του Κόσμου. Κάνετε διαρκώς ταξίδια;
ΕΛ.Ρ.: Ναι, πολίτης του κόσμου αισθάνομαι. Στη συλλογιστική ότι, όπου στον κόσμο κι αν βρεθώ, θα φροντίσω να γνωρίσω, να αφουγκραστώ τις συνήθειες, την κουλτούρα ενός τόπου, ενός λαού και να ενσωματωθώ σε αυτόν. Ταξιδεύω πολύ συχνά και είναι ένας από τους λόγους που αγαπάω τη δουλειά μου. Δύσκολα μπορώ να μείνω πολύ καιρό στο ίδιο μέρος. Έχω ανάγκη να αλλάζω εικόνες.

«Π»: Ομάδα «Παίζουμε Οικολογικά». Μιλήστε μας γι’ αυτήν.
ΕΛ.Ρ.: Η ομάδα ξεκίνησε τη δράση της το 2011 με τη δημιουργία ενός video, μουσικό θέμα του οποίου ήταν ο Ερωτόκριτος, στο οποίο συμμετείχαν εθελοντικά 77 σημαντικοί Έλληνες καλλιτέχνες. Η ανταπόκριση του κόσμου υπήρξε συγκλονιστική, τα σχόλια και οι βραβεύσεις ήταν πολλές και τα μηνύματα υποστήριξης από κάθε γωνιά του πλανήτη. Στην πορεία προχώρησε στη δημιουργία του δεύτερου βίντεο, με τίτλο «Σμύρνη, η Μούσα της Ιωνίας», ένα ταξίδι μέσα από 12 σμυρναίικα τραγούδια, με τη συμμετοχή άνω των 100 καλλιτεχνών και γυρίσματα σε 70 τοποθεσίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.
Παράλληλα, η ίδια ομάδα έχει δημιουργήσει την παράσταση «Τι σε μέλει εσένανε από πού είμαι εγώ» – Από την Κρήτη στη Σμύρνη και από το χθες στο σήμερα, χτίζοντας τη γέφυρα εκείνη που ενώνει τους δύο σταθμούς της δράσης της, την Κρήτη και τη Σμύρνη. Το συγκεκριμένο project παρουσιάστηκε το Φεβρουάριο του 2016 στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και τον Μάρτιο του 2017 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, όπου μια πλειάδα καλλιτεχνών μετέφερε ζωντανά επί σκηνής στιγμές των δύο μουσικών έργων, του «Ερωτόκριτου» και του καινούριου project «Σμύρνη, η Μούσα της Ιωνίας», αποσπώντας διθυραμβικές κριτικές.

«Π»: «Σμύρνη, η Μούσα της Ιωνίας». Μοιραστείτε μαζί μας τα συναισθήματά σας γι΄αυτό το μουσικό έργο.
ΕΛ.Ρ.: Το project «Σμύρνη» είναι από αυτά τα καρμικά που σε συναντούν στη ζωή σου. Με μια πολύ αγαπημένη ομάδα, διανύσαμε μια πορεία 2,5 χρόνων, με πολλά ταξίδια, έρευνα, ατελείωτες συζητήσεις, γέλια, συγκίνηση, συμφωνίες, διαφωνίες και μοναδικές στιγμές στα γυρίσματα με τους καλλιτέχνες. Είναι ένα έργο ζωής, από 4 ανθρώπους που είχαν πολύ κέφι και τρέλα και μερικούς πολύ αξιόλογους συνεργάτες δίπλα τους. Η ουσία σε αυτό το έργο είναι το συναίσθημα που παράγει και το μήνυμα της διαπολιτισμικότητας που θέλει να μεταδώσει. Αλλά και η ενέργεια και η αγάπη που έχουν δώσει τόσοι πολλοί άνθρωποι που συμμετέχουν στη δημιουργία του.

«Π»: Τι περιμένετε από τη συμμετοχή σας στα Φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό;
ΕΛ.Ρ.: Δεν περιμένουμε κάτι συγκεκριμένο. Ξέρουμε ότι τεχνικά δεν μπορούμε να συναγωνιστούμε επαγγελματίες του είδους. Σίγουρα όμως μπορούμε να συγκινήσουμε, να εμπνεύσουμε και να δώσουμε ένα μήνυμα. Επίσης, η συμμετοχή άνω των 110 σημαντικών καλλιτεχνών από την Ελλάδα και το εξωτερικό και τα γυρίσματα σε πάνω από 70 διαφορετικές τοποθεσίες, όλες σε σχέση με τους πρόσφυγες από τη Σμύρνη και τη Μ. Ασία προσδίδουν αξία, δύναμη και ενέργεια σε ένα πόνημα που δημιουργήθηκε από την αγάπη, το μεράκι και τη διάθεση τόσων πολλών ανθρώπων να δώσουν ένα μήνυμα σεβασμού στη διαφορετικότητα, μέσα από τη δική μας ιστορία. Μια ιστορία που ταξιδεύει μέσω της μουσικής, που ενώνει και δεν χωρίζει. Αυτό το μήνυμα θέλουμε να περάσουμε και αυτός είναι και ο σκοπός δημιουργίας αυτού του έργου. Αν αυτό περάσει σε κάποια Φεστιβάλ, ακόμα καλύτερα! Θα το δει περισσότερος κόσμος, που είναι και η ουσία, τελικά.

«Π»: Ποια η σχέση σας με την Κιβωτό του Κόσμου;
ΕΛ.Ρ.: Για την Κιβωτό του Κόσμου και τον πατέρα Αντώνιο που είναι ένας πραγματικά φωτισμένος άνθρωπος, ξέραμε και πριν τη γνωριμία μας μαζί του. Αναζητώντας με την Ομάδα του ‘Παίζουμε Οικολογικά’ ένα κοινωνικό – φιλανθρωπικό φορέα για να δώσουμε ένα μέρος των όποιων μελλοντικών εσόδων και επειδή θεωρούμε απαραίτητο η δράση μας να έχει και κοινωνικό στόχο, αποφασίσαμε να έρθουμε σε επαφή μαζί τους. Παράλληλα, είχαμε ακούσει για την Παιδική Χορωδία της Κιβωτού και θεωρήσαμε ότι είναι μια θαυμάσια ιδέα να «κλείναμε» το βίντεό μας με παιδιά! Πόσο μάλλον την ώρα που η Χορωδία αποτελείται από παιδιά από την Ελλάδα, την Νιγηρία, την Αιθιοπία, τα Βαλκάνια. Τι καλύτερο για το μήνυμα της διαπολιτισμικότητας που θέλαμε να τονίσουμε! Η γνωριμίας μας μαζί τους, η συνεργασία με 20 υπέροχα παιδιά που λατρέψαμε και στην πορεία είχαμε μαζί μας και στην παράσταση του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, ήταν ένα μάθημα ζωής. Και, επειδή, πραγματικά παράγεται έργο σοβαρό στην Κιβωτό και αυτό το καταλαβαίνεις όταν βλέπεις τα παιδιά χαρούμενα και χαμογελαστά, αξίζει τον κόπο όλοι να συνδράμουμε, όπως μπορούμε.

«Π»: Πώς βλέπετε τη νέα γενιά;
ΕΛ.Ρ.: Σε όλες τις εποχές υπήρχε ένα κομμάτι νέας γενιάς αδιάφορο και ένα άλλο πολύ δυναμικό. Έτσι και σήμερα. Σίγουρα ένα μέρος της νεολαίας ζει μόνο μέσα από εικονικές πραγματικότητες, και άρα χάνει ένα μεγάλο μέρος της γοητείας της πραγματικής ζωής. Υπάρχει όμως και μία νεολαία πολύ ενεργητική, που διαπρέπει σε διαγωνισμούς διεθνώς, που παλεύει και διακρίνεται χωρίς καμία ουσιαστική υποστήριξη από πουθενά πέρα από πίστη, θάρρος και πολλή δουλειά, η οποία δημιουργεί συνεχώς. Και αυτή είναι που πάλι θα αλλάξει τον κόσμο.

«Π»: Ποιο είναι το όνειρό σας; Έχετε κάποια άμεσα σχέδια;
ΕΛ.Ρ.: Δεν έχω μόνο ένα όνειρο! Πολλά πράγματα υπάρχουν που θέλω ακόμα να μάθω, να κάνω, να κατακτήσω. Ελπίζω να καταφέρω, έστω και να προσεγγίσω κάποια από αυτά στα επόμενα χρόνια. Ως προς τα άμεσα σχέδιά μου, έχω πάντα και πολλά. Συνήθως υπάρχουν αρκετές πολύ αξιόλογες προτάσεις συνεργασίας, από τις οποίες πρέπει να ξεχωρίσεις αυτές που σου ταιριάζουν καλύτερα, μπορείς να δουλέψεις πιο αποτελεσματικά και πιστεύεις πως θα έχουν μεγαλύτερη απήχηση στο κοινό στο οποίο στοχεύεις.