ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑ∆ΙΟΝΥΣΙΟΥ Σύντοµη επισκόπηση της υπερτριαντάχρονης δηµαρχιακής του πορείας γράφει ο Νέστορας Χατζούδης

Γράφει ο ΝΕΣΤΟΡΑΣ ΧΑΤΖΟΥ∆ΗΣ (Μέρος 1ο )


Η είδηση του θανάτου του πρώην ∆ηµάρχου Β. Παπαδιονυσίου, που για τρεις και πλέον 10ετίες διαχειρίστηκε τις υποθέσεις της πόλης µας και εν πολλοίς καθόρισε την πορεία της στο µέλλον, δεν ήταν δυνατόν να αφήσει αδιάφορους τους Γαλατσιώτες. Αναµενόµενη συνεπώς η συγκίνηση και δικαιολογηµένα τα συναισθήµατα που προκά λεσε παρά την απουσία του από τη τοπική δηµόσια ζωή τα τελευταία δεκαπέντε περίπου χρόνια.

Βασίλης Παπαδιονυσίου υπήρξε µια ιδιαίτερα διακριτή προσωπικότητα µεταξύ των δηµάρχων που αναδείχθηκαν µέσα από το καµίνι των πολιτικών συγκρούσεων της δεκαετίας του 1960.
Οξύτατες κοµµατικές και κοινωνικές συγκρούσεις µε κορυφαίες στιγµές τις εκλογές «Βίας και Νοθείας» του 1961, τη δολοφονία του βουλευτή Γρ. Λαµπράκη και την ήττα του κόµµατος της ∆εξιάς στις εκλογές του 1963 και 1964, τη σύντοµη δηµοκρατική άνοιξη του 1964-1965,
τα Ιουλιανά µε την Απoστασία και τελικά την ανατροπή της συνταγµατικής τάξης και την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας τον Απρίλη του 1967.
Με το ζηλευτό τίτλο του αγωνιστή της δηµοκρατίας  ο Πρόεδρος της Ε∆Α Η. Ηλιού τηλεγραφούσε στο ∆ήµαρχο Β. Παπαδιονυσίου τα συγχαρητήρια του «δια τους αγώνας του υπέρ της ∆ηµοκρατίας και αποκαταστάσεως της Συνταγµατικής οµαλό- τητας» οι δήµαρχοι αυτοί ανέλαβαν το εξαιρετικά δύσκολο έργο της κα- τασκευής των πρώτων ουσιαστικά βασικών αστικών υποδοµών και να δαµάσουν το απόλυτο πολεοδοµικό και λειτουργικό χάος των περιφερει- ακών ∆ήµων του συγκροτήµατος της Πρωτεύουσας.

Η ιδιαίτερα επιτυχηµένη θητεία τους όµως ανακόπηκε πριν την ολοκλήρωσή της στις 21 Απρίλη 1967 από τη στρατιωτική δικτατορία που τους καθαίρεσε από το αξίωµά τους και τους αριστερούς τους εκτόπισε στα γνωστά ξερονήσια. 1964.

Στο Γαλάτσι µε τη δηµοκρατική  αριστερή κοινωνική πλειοψηφία, ο νεαρός δικηγόρος Β. Παπαδιονυσίου, ενεργό µέλος του κυβερνητικού κόµµατος της «Ενώσεως Κέντρου» (Ε.Κ.), παρά την αντίδραση τοπικών στελεχών, µε τη στήριξη της τοπικής Οργάνωσης της «Ενιαίας ∆ηµοκρατικής Αριστεράς» (Ε.∆.Α. ) επιλέχθηκε τελικά έναντι του ανταγωνιστή του γιατρού Μανώλη Τρευλού  
ως ο καταλληλότερος να ηγηθεί κοινού εκλογικού Συνδυασµού των δύο κοµµάτων.

 Οι εκλογές, εκτός από τον Β. Παπαδιονυσίου ∆ήµαρχο, ανέδειξαν και ένα ∆ηµοτικό Συµβούλιο αριθµητικά ισχυρό και ικανό να αντιµετωπίσει τις προκλήσεις της πραγµατικότητας του Γαλατσίου της εποχής εκείνης. Ξεκίνησε έτσι η οργάνωση των Υπηρε- σιών του ∆ήµου και η καταγραφή και ιεράρχηση των επιτακτικών ελλεί- ψεων σε: δρόµους και πεζοδρόµια, δίκτυα αποχέτευσης και ύδρευσης, Σχολεία, δοµές Κοινωνικής Πρόνοιας, Πλατείες, αστικό πράσινο, εγκατα- στάσεις αθλητισµού και αθλοπαιδιών κλπ. κλπ.

Η οργανωτική αυτή προσπάθεια και τα έργα που σιγά σιγά άρχισαν να εκτελούνται, συνοδεύτη- καν από ένα αξιοσηµείωτο δηµοκρατικό άνοιγµα της ∆ηµοτικής Αρχής στην κοινωνία του Γαλατσίου.

Κοινωνικοί Σύλλογοι και δηµότες µε υποµνήµατα και παραστάσεις βρίσκονταν σε συνεχή επαφή µε το ∆.Σ. και τη ∆ιοίκηση και µε ιδέες και προτάσεις συ- νέβαλλαν στη προσπάθεια για την αντιµετώπισή τους.

Όπως προκύπτει από τα πρακτικά των Συνεδριάσεων του ∆.Σ., χωρίς αµφιβολία, κατά τη σύντοµη αυτή περίοδο η ∆ιοίκηση και το ∆.Σ. του ∆ήµου µας άγγιξαν τον υψηλότερο βαθµό δηµοκρατικής λειτουργίας*. Αυτή η σύντοµη αλλά ιδιαίτερα δη- µοκρατική και παραγωγική θητεία πρόσθεσε στο πολιτικό βιογραφικό του αγωνιστή της ∆ηµοκρατίας Β. Παπαδιονυσίου και τη διάκρισή του ως του ∆ηµάρχου, που µε την πολιτική και τις πρωτοβουλίες του ξεκί- νησε τη πορεία εκσυγχρονισµού του Γαλατσίου.

Με τον εν συνεχεία εµ- πλουτισµό αυτού του ζηλευτού βιογραφικού και µε την τιµητική χουντική καθαίρεση του από το αξίωµά του ∆ηµάρχου, δικαίως συγκέντρωνε στο πρόσωπό του την εκτίµηση και τη συµπάθεια της συντριπτικής πλει- οψηφίας των Γαλατσιωτών κατά την επταετή αναγκαστική απουσία του από τη δηµόσια ζωή.

 Τον Βασίλη Παπαδιονυσίου τον γνώρισα στις αρχές του 1975, µόλις προκηρύχτηκαν οι πρώτες µεταχουντικές δηµοτικές εκλογές που θα γίνονταν το Μάρτη. Αντιπροσωπεία του ΚΚΕ, από τους Σταύρο Σιδέρη, µέλος του Πολιτικού Γραφείου, τον ∆ηµήτρη Καλαµαρά, Γραµµατέα της τοπικής Οργάνωσης, και τον υπο- φαινόµενο, συνοδευόµενοι από τον Ι. Γιαννικόπουλο (Γιαννικούλιας) για να µας οδηγήσει και να κάνει τις απαραίτητες συστάσεις, τον συναντή- σαµε στο σπίτι του. Σκοπός µας να του ανακοινώσουµε, µε τον πιο επί- σηµο τρόπο, την απόφαση του Κόµ- µατος να τιµήσει τους ∆ηµάρχους που διώχθηκαν από τη χούντα, προ- τείνοντάς τους να ηγηθούν εκλογικών Συνδυασµών όλων των δηµοκρατικών – αριστερών κοµµάτων.

Στο πλαίσιο της απόφασης αυτής τον βεβαιώσαµε ότι το ΚΚΕ θα συµβάλει, χωρίς άλλα προαπαι- τούµενα, στη συγκρότηση και στή- ριξη εκλογικού Συνδυασµού όλων των δηµοκρατικών – αριστερών κοµ- µάτων για να προχωρήσει η απο- χουντοποίηση στο ∆ήµο και να αρχίσει η αντιµετώπιση των βασικών προβληµάτων του Γαλατσίου. Όπως ήταν αναµενόµενο, η νίκη του Συνδυασµού και φυσικά του επι- κεφαλής Β. Παπαδιονυσίου στις εκλο- γές υπήρξε θριαµβευτική. Ανάλογο του εκλογικού θριάµβου όµως πρό- βαλε και το µέγεθος της ευθύνης, για το ∆ήµαρχο και το ∆ηµοτικό Συµβούλιο, απέναντι στον τεράστιο όγκο, την πολυπλοκότητα και επιτακτικότητα των προβληµάτων του Γαλατσίου.

Η κατάσταση που είχε αποτυπωθεί στη καταγραφή του 1964 ίσχυε στο πολ- λαπλάσιο. Σηµειώνω ότι κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατο- ρίας η γενική εικόνα επιδεινώθηκε εξαιτίας της χωρίς προηγούµενο επέ- λασης της πολυκατοικίας, της κατα- κόρυφης δηµογραφικής ανάπτυξης και της περιορισµένης, έναντι των αναγκών, παραγωγής έργων αστι- κής και κοινωνικής υποδοµής.

Η κατάσταση αυτή απαιτούσε συµµετοχή της τοπικής κοινωνίας, συλλογικό- τητα αποφάσεων, µεθοδικότητα, προγραµµατισµό και δηµιουργική ορµή πολλαπλάσια εκείνης του 1964. Οι συνθήκες βέβαια ήταν πολύ ποιο ευνοϊκές διότι:

α) η αποκατάσταση των συνταγµατικών δικαιωµάτων και η ήττα του παρακράτους έφερε στο προσκήνιο τον ενεργό πολίτη που τα αιτήµατά του για τη βελτίωση των γενικών όρων της ζωής του τον ωθούσαν στη συµµετοχή και στήριξη συλλογικών προσπαθειών.

 β) Ο ∆ήµαρχος και το ∆.Σ. είχαν τη στήριξη της πλειοψηφίας των Γαλατσιωτών, πολύ πέραν αυτής που απεικονίστηκε στο εκλογικό αποτέλεσµα.

 γ) Άρχισε η διεύρυνση των αρµοδιοτήτων των ΟΤΑ, η προοδευτική ενίσχυση των οικονοµικών και η βελτίωση του θεσµικού πλαισίου λειτουργίας τους. Το ξεκίνηµα υπήρξε πράγµατι εντυπωσιακό, ιδιαίτερα στον τοµέα των έργων για τη βελτίωση των συνθηκών λειτουργίας του αστικού χώρου και διαβίωσης των κατοίκων (δρόµοι, πεζοδροµία, αποχέτευση ύδρευση κλπ.), ενώ άρχισε και η προώθηση διαδικασιών χαρακτηρι- σµού οικοπέδων για σχολεία, κοινόχρηστους χώρους κλπ.

 Σ’ αυτό το πλαίσιο του παραγωγικού οργασµού ιδιαίτερα σηµαντική πρωτοβουλία, µε άµεση και σε χρονικό βάθος σηµασία για το Γαλάτσι, υπήρξε το Νοέµβριο του 1977 και η επέµβαση στο χώρο του Ιδρύµατος «Άλσος Βέικου»  σηµερινό δηµοτικό Αθλητικό Κέντρο και η κατασκευή του αρχικά πρόχειρου γηπέδου ποδοσφαίρου που έδωσε διέξοδο σε ένα χρόνιο πρόβληµα της νεολαίας.

Την περίοδο αυτή η τακτική συνεργασία µου µε το ∆ήµαρχο, ως εκπρόσωπος του ενός εκ των δύο βασικών Εταίρων της Συνεργασίας, µου επέτρεψε να τον γνωρίσω από πολύ κοντά. Ιδιαίτερα έξυπνος, µε συνολική εικόνα των προβληµάτων της πόλης, άριστος γνώστης της γραφειοκρατικής λειτουργίας του θεσµού της Τ.Α., επιφυλακτικός και εσωστρεφής, επιλεκτικά αποφασιστικός, ανεξήγητα ανασφαλής, ευέ- ξαπτος µε µηδενική ανοχή στον έλεγχο και την κριτική, πολύ καλός γνώστης των τοπικών οικοπεδικών και κατασκευαστικών συµφερόντων  που την περίοδο αυτή βρίσκονταν σε φάση ανταγωνιστικού παροξυσµού, ασκούσε τη θεσµική εξουσία του µε τρόπο που δεν άφηνε περι- θώρια αµφισβήτησης.

Με το χρόνο γινόταν φανερό ότι αξιοποιούσε το σηµαντικό πλεονέκτηµα, που του εξασφάλιζαν η εµπειρία και οι γνώσεις του έναντι των περισσοτέρων παντελώς άπειρων πρωτάρηδων δη- µοτικών Συµβούλων, για την προώθηση προσωπικών του επιλογών και εγωιστικών επιδιώξεων.

Ενθουσιασµένος από το δυναµικό δηµιουργικό ξεκίνηµα και τα απτά θε- τικά αποτελέσµατα για τη πόλη και τους κατοίκους, άρχισε να µε καταλαµβάνει απογοήτευση και έντονη ανησυχία όταν διέκρινα, στον τρόπο άσκησης της εξουσίας του ∆ηµάρ- χου, τα πρώτα σηµάδια αυταρχισµού, συγκεντρωτισµού και εγωιστικής επιµονής στην επιβολή των προσωπικών του επιλογών.

Συµπτώµατα αδιαφάνειας όπως ο έλεγχος, η απόκρυψη και επιλεκτική ροή πληροφοριών, κρίσιµων για τη διαµόρφωση αποφάσεων, καθώς και αγνόησης και περιγραφής αποφά- σεων του ∆.Σ. κατά την εφαρµογή τους δεν ήταν σπάνια. Στην επισή- µανσή τους αντιδρούσε οργισµένα.

Το ∆.Σ., σιγά σιγά από όργανο µε δια- κριτή εξουσία αποφάσεων, µετατρεπόταν σε εργαλείο επιβολής των προσωπικών επιλογών του, γεγονός που τον καθιστούσε αποκλειστικό και ανεξέλεγκτο φορέα παραγωγής της δηµοτικής πολιτικής

Η εδραία πεποίθησή του ότι µόνο ο ίδιος γνωρίζει τι χρειάζεται και τι είναι καλό για το Γαλάτσι τον περιχαράκωνε στον εαυτό του. Ιδέες και προτάσεις τρίτων που δεν εκπορεύονταν από το δηµαρχιακό γραφείο απορρίπτονταν ασυζητητί, ενώ η δηµόσια επισήµανση προβληµάτων, η προβολή αιτηµάτων και ιδιαίτερα η κριτική του προκαλούσαν ασύµµετρα ξεσπάσµατα οργής.

Οι συµπεριφορές αυτές σταδιακά ανέκοψαν την αρχική αµφίδροµη επικοινωνία µε τους δηµότες που έφερνε στη ∆ιοίκηση τον κοινωνικό παλµό και τη ζωντάνια των πραγµατικών προβληµάτων του ∆ήµου και των αναγκών των κατοίκων.

 (Συνεχίζεται) *Κατά τη διάρκεια αυτής της θητείας υπήρξαν κατά διαστήµατα γε γονότα που εκ των υστέρων µπορούν να ερµηνευτούν ως πρόδροµες ενδείξεις αυταρχικής συµπεριφοράς του δηµάρχου Β. Παπαδιονυσίου.

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Πήγαινε στην κορυφή