Σειρά εκλαϊκευτικών άρθρων για την Πολιτική Οικονοµία (7) Το µέγεθος της αξίας του εµπορεύµατος

Η σύνθετη εργασία παράγει στη µονάδα του χρόνου αξία µεγαλύτε- ρου µεγέθους, σε σύγκριση µε την απλή εργασία. Στην αξία του εµπο- ρεύµατος που παράγεται από σύν- θετη εργασία µπαίνει και µέρος της εργασίας που ξοδεύτηκε για την εκ- παίδευση του εργαζόµενου. Η µετατροπή όλων των ειδών της σύνθετης εργασίας σε απλή εργασία συντελείται αυθόρµητα. Το µέγεθος της αξίας του εµπορεύµατος καθορίζε- ται από την κοινωνικά αναγκαία ποσότητα απλής ερ- γασίας. Η σύνθετη εργασία αποκτάει τη σηµασία πολλα- πλασιασµένης απλής εργασίας, µια ώρα σύνθετης ερ- γασίας είναι ίση µε κάµποσες ώρες απλής εργασίας. Είναι γνωστό πως οι χωριστοί εµπορευµατοπαρα- γωγοί εργάζονται κάτω από διαφορετικές συνθήκες και ξοδεύουν για την παραγωγή των ίδιων εµπορευµάτων διαφορετική ποσότητα χρόνου εργασίας.

Μήπως αυτό σηµαίνει πως όσο πιο τεµπέλης είναι ο εργαζόµενος, όσο λιγότερο ευνοϊκοί οι όροι κάτω από τους οποίους εργάζεται, τόσο µεγαλύτερη θα είναι η αξία του εµπορεύµατος; Όχι, δε σηµαίνει αυτό. Το µέγεθος της αξίας του εµπορεύµατος δεν καθορίζεται από τον ατοµικό χρόνο εργασίας που ξοδεύεται για να παραχθεί το εµπόρευµα από τον χω- ριστό εµπορευµατοπαραγωγό, αλλά από τον ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΝΑΓΚΑΙΟ ΧΡΟΝΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΑΝΑΓΚΑΙΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ είναι ο χρόνος, που απαιτείται για την παραγωγή ενός εµπορεύµατος, κάτω από µέσους κοινωνικά κανονικούς όρους παραγωγής, δηλαδή µε µέσο επίπεδο τεχνικής, µε µέση επιδεξιότητα και εντατικότητα της εργασίας. Ο κοινωνικά αναγκαίος χρόνος εργασίας αλλάζει µε την αύξηση της πα- ραγωγικότητας της εργασίας. Η παραγωγικότητα της εργασίας καθορίζεται από την ποσότητα των προ- ϊόντων που δηµιουργούνται στη µονάδα του χρόνου εργασίας.

Η παραγωγικότητα της εργασίας αυξάνει µε την τελειοποίηση ή την πληρέ- στερη χρησιµοποίηση των εργαλείων παραγωγής, µε την ανάπτυξη της επι- στήµης, µε το ανέβασµα της τέχνης του εργαζόµενου, µε την ορθολογική οργάνωση της εργασίας και µε άλλες βελτιώσεις στο προτσές της παραγωγής. Όσο µεγαλύτερη είναι η παραγωγικότητα της εργασίας, τόσο λιγότερος είναι ο αναγκαίος χρόνος για την παραγωγή της µονάδας του δοσµένου εµ- πορεύµατος, τόσο χαµηλότερη είναι και η αξία του εµπορεύµατος. «Το µέγεθος της αξίας ενός εµπορεύµατος αλλάζει απευθείας, ανάλογα µε την ποσότητα και αντιστρόφως ανάλογα µε την παραγωγική δύναµη της εργασίας, που πραγµατοποιείται µέσα σε αυτό το εµπόρευµα».1 Η εντατικότητα της εργασίας καθορίζεται από την ποσότητα της εργασίας που ξοδεύεται στη µονάδα του χρόνου. Όσο περισσότερη εργασία ξοδεύεται στη µονάδα του χρόνου, τόσο µεγα- λύτερο είναι το µέγεθος της δηµιουργούµενης αξίας, που ενσωµατώνεται σε µεγαλύτερη ποσότητα παραγµέ- νων εµπορευµάτων. «Το ανέβασµα της παραγωγικής δύναµης της εργασίας και η αύξηση της έντασής της επενεργούν από µια άποψη οµοιόµορφα. Και τα δύο αυ- ξάνουν τη µάζα των προϊόντων που παράγονται στο ίδιο χρονικό διά- στηµα. Και τα δύο συντοµεύουν, λοιπόν, το µέρος εκείνο της εργάσι- µης ηµέρας που χρειάζεται ο εργά- της για την παραγωγή των µέσων συντήρησής του ή του ισοδύναµού τους».

2 Ο ∆ΙΠΛΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Κάθε εµπόρευµα έχει διπλό χαρα- κτήρα: Από τη µια µεριά, είναι αξία χρήσης και, από την άλλη, αξία. Αυτός ο διπλός χαρακτήρας του εµπορεύµατος καθορίζεται από το διπλό χαρακτήρα της εργασίας, που είναι ενσωµατωµένη στο εµπό- ρευµα. Τα είδη εργασίας είναι τόσο πολυ- ποίκιλα, όσο και οι παραγόµενες αξίες χρήσης. Σήµερα στον κόσµο παράγονται πάνω από 20 εκατοµµύρια αξίες χρήσης.
Π.χ., η εργασία του µαραγκού είναι ποιοτικά διαφορετική από την εργασία του ράφτη, του τσαγ- κάρη κλπ. Τα διαφορετικά είδη εργασίας διαφέρουν το ένα από το άλλο στο σκοπό, στις µεθόδους, στα εργαλεία και, τέλος, στα αποτελέσµατά τους.
Π.χ., ο µαραγκός δουλεύει µε το σκεπάρνι, το πριόνι, το ροκάνι και πα- ράγει είδη ξύλου (τραπέζια, καρέκλες, κλπ.). Ο ρά- φτης παράγει ρούχα µε τη βοήθεια της ραπτοµηχανής, του ψαλιδιού και της βελόνας. Έτσι, βλέπουµε ότι σε κάθε αξία χρήσης είναι ενσωµατω- µένο ένα ορισµένο είδος εργασίας. Η εργασία που ξοδεύτηκε µε καθορισµένη µορφή είναι συγκεκριµένη εργασία. Η συγκεκριµένη εργασία δηµιουργεί την αξία χρήσης του εµπορεύµατος. Αλλά αυτή η εργασία δεν είναι η µοναδική πηγή των αξιών χρήσης, που πα- ράγει τον υλικό πλούτο. Μια άλλη πηγή της αξίας χρήσης είναι τα υλικά αντικείµενα της φύσης. Η συγκεκριµένη εργασία και η αξία χρήσης υπάρχουν ανεξάρτητα από το αν η παραγωγή είναι ή δεν είναι εµπορευµατική.

 Στις συνθήκες, όµως, της εµπορευµατικής παραγωγής, η εργασία των εµ- πορευµατοπαραγωγών δεν είναι µόνο συγκεκριµένη, αλλά και αφηρηµένη. Κατά την ανταλλαγή συγκρίνονται µεταξύ τους και εξισώνονται το ένα µε το άλλο τα πιο ποικιλόµορφα εµπορεύµατα που έχουν δηµιουργηθεί από δια- φορετικά είδη συγκεκριµένης εργασίας. Συνεπώς,πίσω από τα διαφορετικά συγκεκριµένα είδη εργασίας κρύβεται κάτι το κοινό, που χαρακτηρίζει κάθε εργασία. Τόσο η εργασία του µαραγκού, όσο και η εργασία του ράφτη, παρά την ποιοτική διαφορά ανάµεσα σ’ αυτά τα είδη εργασίας, αποτελούν παραγωγικό ξόδεµα του µυαλού, των νεύρων, των µυώνων κλπ. του ανθρώπου, και µε αυτήν την έννοια αποτελούν όµοια ανθρώπινη εργασία, εργασία γενικά.

Η οµοιογενής κοινωνική εργασία των εµπορευµατοπαραγωγών, ανεξάρτητα από τη συγκεκριµένη µορφή της, λέγεται αφηρηµένη εργασία. Η αφηρηµένη εργασία δηµιουργεί την αξία του εµπορεύµατος και, µάλιστα, είναι η µοναδική πηγή της αξίας. Η αφηρηµένη εργασία, που αποτελεί τη βάση της αξίας, εκφράζει τις οι- κονοµικές σχέσεις µεταξύ των εµπορευµατοπαραγωγών.

Η αφηρηµένη και η συγκεκριµένη εργασία αποτελούν δύο πλευρές της ερ- γασίας, που είναι ενσωµατωµένη στο εµπόρευµα. «Κάθε εργασία είναι, από τη µια, ξόδεµα ανθρώπινης εργατικής δύναµης µε τη φυσιολογική έννοια, και µε αυτήν την ιδιότητα της όµοιας ανθρώπινης ή αφηρηµένης ανθρώπινης εργασίας απο- τελεί την αξία του εµπορεύµατος. Κάθε εργασία είναι, από την άλλη, ξό- δεµα ανθρώπινης εργατικής δύναµης µε την ιδιαίτερη καθορισµένη σκόπιµη µορφή, και µε την ιδιότητα αυτή της συγκεκριµένης ωφέλιµης εργασίας παράγει αξίες χρήσης».3 1. Κ. Μαρξ: «Το Κεφάλαιο», πρώτος τόµος, σελ. 55. 2. Κ. Μαρξ: «Το Κεφάλαιο», πρώτος τόµος, σελ. 545. 3. Κ. Μαρξ: «Το Κεφάλαιο», πρώτος τόµος, σελ. 60. Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΑΠΟΤΥΧΙΑ ΤΟΥ «ΜΕΤΑΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ» ΣΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ Του Rossen Vassilev, Μτφρ.: Lenin Reloaded Πηγή: Global Research «Εµείς είχαµε ασφαλείς δουλειές και µισθούς µε τον κοµµουνισµό.Είχαµε φαι να φάµε και διακοπές µε τα παιδιά µας κάθε χρόνο.» «Από την οπτική του σήµερα, εγώ θεωρώ ότι µας έδιωξαν από τον παρά- δεισο όταν έπεσε το τείχος», λέει ένας Ανατολικογερµανός, ενώ ένας άλλος, 38χρονος, ευχαρίστησε τον Θεό που πρόλαβε να ζήσει στην Λ∆Γ, γιατί δεν ήταν παρά µετά την επανένωση που είδε για πρώτη φορά άστεγους, ζητιά- νους και φτωχούς που φοβούνται για την επιβίωσή τους. Η σηµερινή Γερµα- νία περιγράφεται από πολλούς πρώην Ανατολικογερµανούς ως «κράτος δού- λων» και ως «δικτατορία του καπιταλι- σµού», ενώ πολλοί απ’ αυτούς απορρίπτουν απόλυτα την επανενω- µένη Γερµανία επειδή την θεωρούν υπερβολικά καπιταλιστική και δικτατο- ρική, και βεβαίως όχι δηµοκρατική. Το πιο δηµοφιλές µπλουζάκι των Βερολινέ- ζων σήµερα είναι αυτό που λέει: «∆ώστε µου το Τείχος µου πίσω.

Και αυτή τη φορά, κάντε το δυο µέτρα ψηλότερο!» Και η ερώτηση µου ως τροφή για σκέψη: Ποιος έχει συµφέρον να παρου- σιάσει τον υπαρκτό σοσιαλισµό ως την απόλυτη φρίκη της ανθρώπινης ιστο- ρίας, να τον εξισώσει και να τον ταυτί- σει µε τον φασισµό, και να δηµιουργήσει µια σειρά µυθευµάτων και τερατουρ- γιών που αποτρέπουν διαρκώς τους αν- θρώπους απ’ το να σκεφτούν ξανά για την πραγµατική του φύση, τα πραγµα- τικά του οργανωτικά πλεονεκτήµατα, τις πραγµατικές του αδυναµίες; Ποιος δεν θέλει να δοκιµάσουν ποτέ ξανά οι άνθρωποι να οργανώσουν κοι- νωνικά συστήµατα βασισµένα στην οι- κονοµική ισότητα; Ποιος θέλει να τους συµβιβάσει µε την διαρκή χειροτέρευση των συνθη- κών ζωής τους µε τον φόβο ενός µπαµπούλα;