Εκπαιδευτικό ταξίδι στο MIT

Ωραία η φιλοσοφία, πολύ ωραία θα έλεγα, αλλά κάποιες στιγμές χρειαζόμαστε περισσότερο την πράξη. Χάρη σε τέσσερις συλλόγους Ελλήνων φοιτητών γνωστών αμερικάνικων πανεπιστημίων αλλά και με την πολύτιμη συμβολή των εταιριών corallia και sunlight, διοργανώθηκε στα μέσα περίπου του Απριλίου το τέταρτο συνεχόμενο «US educational trip», στο οποίο συμμετείχα με την παρέα ακόμη τεσσάρων – και ευρύτερα δεκαεννέα – προπτυχιακών φοιτητών από όλη την Ελλάδα. Ο εναρκτήριος πυροβολισμός μιας διαδρομής από τη θεωρία στη δράση μόλις ακούστηκε. Παρακάτω θα παρουσιαστεί ένα μικρό δείγμα των αποτελεσμάτων της ομάδας μου, συσχετισμένο εμφανώς με το Πανεπιστήμιο Αθηνών στο οποίο σπουδάζω. Καλείστε ωστόσο από κάθε χώρο και κάθε μεριά να οραματιστείτε στο πλάι μας, έχοντας ως εγγύηση τα λόγια μου, πως «εκεί έξω» σιγοβράζουν και άνθρωποι και όνειρα και δυνατότητες!

Το «δικό μας» ταξίδι των πέντε στη Βοστόνη και το ΜΙΤ προσέφερε σε όλους νέες εικόνες, εμπειρίες, καινούριες ιδέες και σίγουρα πολλή έμπνευση. Ένα τόσο διαφορετικό και αποτελεσματικό ακαδημαϊκό περιβάλλον μας έκανε να πιστέψουμε λίγο παραπάνω στο Πανεπιστήμιο και στη δυνατότητά μας να πετύχουμε κάποιες αλλαγές εντός αυτού και των ελληνικών συνόρων. Προσωπικά επέστρεψα όχι μόνο πιο ενθουσιασμένη και με μεγάλη διάθεση για δράση, αλλά και πιο οργανωμένη. Κάποιες από τις σκέψεις μου σχετικά με τις φοιτητικές, αποκομματικοποιημένες πρωτοβουλίες εντός των σχολών ξεκαθάρισαν, βρίσκοντας τη δομή που προηγουμένως τους έλειπε, και συγχρόνως προστέθηκαν σε αυτές πολλά υποσχόμενες ιδέες των συνταξιδιωτών μου, των ανθρώπων (φοιτητών και καθηγητών) που συναντήσαμε κατά την παραμονή μας στη Βοστόνη, καθώς διαφόρων άλλων παραγόντων που αν και βρίσκονται λίγο πιο έξω από το στενό πανεπιστημιακό κύκλο, συμμετέχουν και συνεισφέρουν με συνεχή και ενεργό ρυθμό.
Συγκεκριμένα, οι συζητήσεις μας περιστράφηκαν γύρω από ένα βασικό άξονα. Τα κίνητρα. Η αναζωπύρωση του ενδιαφέροντος των ίδιων των Ελλήνων φοιτητών για τις σχολές των οποίων αποτελούν κύριο κομμάτι, ήταν είναι και θα είναι προτεραιότητα για την επίτευξη μιας γενικότερης αναβάθμισης του επιστημονικού αλλά και κοινωνικού τους επιπέδου. Ορισμένες ενέργειες που προσανατολίζονται ακριβώς στην παροχή των κινήτρων ξεκινούν από τη διοργάνωση ημερών «ανοικτών τμημάτων», όπου τη σκυτάλη παίρνουν οι φοιτητές, ώστε να παρουσιάσουν «απ΄ έξω» και «από μέσα» τη σχολή τους σε νεοεισαχθέντες και σε άλλους ενδιαφερόμενους (στην αρχή και στο τέλος του ακαδημαϊκού έτους αντίστοιχα). Με τον τρόπο αυτό μπορούμε και εμείς να γνωρίσουμε ουσιαστικότερα το τμήμα μας, τις δυνατότητες και τις προοπτικές του, τις εναλλακτικές που μας παρέχονται, ακόμα και τους καθηγητές και τα μαθήματά μας. Οι ημέρες αυτές δε θα έχουν τη μορφή επιτηδευμένης τελετής, όπως συνήθως λειτουργεί η κατάσταση με τα τωρινά δεδομένα, αλλά θα είναι ένα είδος γιορτής, μια προσπάθεια να πείσουμε τους άλλους να αγαπήσουν αυτό που κάνουμε και επαγωγικά να το αγαπήσουμε (περισσότερο) και εμείς. Τη γέφυρα με την αντίπερα όχθη, αυτή της αγοράς εργασίας, θα μπορούσαν να χτίσουν απόφοιτοι της κάθε σχολής, παρουσιάζοντας εντός του πλαισίου των παραπάνω ημερών τη δουλειά τους, τον τρόπο που επιτεύχθηκε η σύνδεση με τις σπουδές τους και τη γενικότερη πορεία που ακολούθησαν «μετά το πτυχίο». Πιστεύω πως ιδιαίτερα στις μέρες μας, ένα παραθυράκι αισιόδοξου μέλλοντος στηριγμένο σε υπαρκτές αποδείξεις, θα ήταν καθοριστικό για τη μεταβολή πολλών απογοητευμένων οπτικών πάνω στο θέμα της αξίας των πανεπιστημίων.
Μια ακόμα ενέργεια που μοιάζει τόσο εφικτή όσο και αποτελεσματική, είναι ο συνασπισμός ομάδων φοιτητών με κοινώς αναπτυσσόμενα επιστημονικά ενδιαφέροντα και η εφαρμογή απλών δράσεών τους, συμπληρωματικών των μαθημάτων που ήδη πραγματοποιούνται. Τέτοιου είδους «παρέες» προκύπτουν πολλές φορές αβίαστα, με ελατήριο την κοινή όρεξη για απόκτηση και αλληλεπίδραση της γνώσης. Ωστόσο μια ευρύτερη οργάνωση θα μπορούσε να εστιάσει στα εξής: δημιουργία ομάδων που θα ασχολούνται με ένα συγκεκριμένο αντικείμενο (ή μάθημα), έχοντας μία ώρα την εβδομάδα και μία αίθουσα όπου θα γίνεται συζήτηση, θα παρουσιάζει ο καθένας οτιδήποτε σχετικό βρίσκει και φαίνεται ενδιαφέρον, θα κουβεντιάζονται πιθανές απορίες κλπ. Σε μια τέτοια ομάδα θα μπορούσαν φυσικά να συμμετέχουν και καθηγητές με τα αντίστοιχα ενδιαφέροντα, αλλά χωρίς καμία τυπική υποχρέωση. Στο τμήμα Μαθηματικών της Αθήνας όπου βρίσκομαι πραγματοποιείται ήδη ένα παρεμφερές σεμινάριο από φοιτητές με θέμα «μαθηματικά και μουσική». Τέτοιες προσπάθειες αξίζει να προωθηθούν και ίσως ως επέκταση να συσχετιστούν αμεσότερα με συγκεκριμένα μαθήματα.
Κοιτάζοντας την καθημερινότητα των ελληνικών πανεπιστημίων, βλέπει κανείς πολλά στοιχεία που στέκονται οπισθοδρομικά στις συνεχείς αλλαγές που επιβάλει η σύγχρονη κοινωνία. Η τάση για βεβιασμένη αντίδραση και ο φόβος του διαφορετικού μας εμποδίζουν, ως νέους, ως φοιτητές αλλά και ως πολίτες να παραμερίσουμε την απολυτότητα και να χαρίσουμε στους εαυτούς μας μια προοπτική με πιο διευρυμένους ορίζοντες. Οι συναντήσεις και οι συζητήσεις στη Βοστόνη με τρεις Έλληνες καθηγητές του ΜΙΤ που αποτελούν μέλη των νεοσύστατων συμβουλίων διοίκησης των ελληνικών πανεπιστημίων, ήταν εμφανώς διαφωτιστικές. Ανεξάρτητα από τις συμφωνίες και τις διαφωνίες που υπήρξαν – και πάντα θα υπάρχουν όσο συζητούν οι άνθρωποι- πάνω στα διάφορα ζητήματα που μας αφορούν ως φοιτητές, κατέστη φανερή η ανάγκη ουσιαστικότερης επικοινωνίας και επαφής των ανθρώπων αυτών με την ελληνική φοιτητική πραγματικότητα. Ο διάλογος μαζί τους θα είναι επικερδής για όλους και ακόμα και στην πιθανή περίπτωση να μη βρεθεί καμία σύγκλιση ιδεών, δε θα υπάρχει το περιθώριο της παραπληροφόρησης και της υπεροχής ακραίων (υπέρ ή κατά των συμβουλίων) απόψεων, που επικρατεί αυτή τη στιγμή. Τα επιχειρήματα έχουν μια σπουδαία ιδιότητα: να επηρεάζουν τους πομπούς και τους δέκτες τους μέσα σε λογικά και αντικειμενικά όρια. Η υπεράσπιση λοιπόν της ελευθερίας αυτής των επιχειρημάτων αξίζει να ενισχυθεί, με τη συνεργασία των δύο πλευρών του Ατλαντικού και με την πολύτιμη συμπαράσταση της τεχνολογίας.(κάποια online συνέντευξη, με ζωντανές ερωτήσεις από τους έλληνες φοιτητές για παράδειγμα).
Όση ώρα έγραφα το κείμενο που σιγά σιγά ολοκληρώνεται, έτρεφε το μυαλό μου μια συγκεκριμένη εικόνα: ένα πεύκο, ένα κουκούλι, μια κάμπια και μια πεταλούδα. Μια αλυσίδα που μας τραβάει στον επόμενο κρίκο! Το αισθάνεστε;